Gleba
Frakcje gleby:
SUBSTANCJE MINERALNE-45%powstałe w wyniku wietrzenia skał występujące w formie koloidów złożonych z glinkokrzemianów uwodnionej krzemionki oraz wodorotlenku glinu i żelaza.
WODA-30% tworząc wraz z rozpuszczonymi w niej związkami organicznymi i nieorganicznymi roztwór glebowy o zmiennym składzie i właściwościach buforowych pozwalających na ograniczenie nadmiernego zakwaszenia lub alkalizacji gleby.
FAZA GAZOWA-20%wypełniająca wolne przestrzenie między cząsteczkami stałymi zawierająca przede wszystkim N2,O2,NH3,CO2, i w mniejszych ilościach H2S,CH4 zawartość tlenu w fazie gazowej wynosi 10-15%.
ORGANIZMY ŻYWE-archeony, grzyby, glony pierwotniaki robaki, drobne ssaki korzenie i kłącza roślin.
ORGANIZMY MARTWE-szczątki roślinne i zwierzęce martwe mikroorganizmy.
ROZMIESZCZENIE MIKROORGANIZMÓW W GLEBIE:
Najwięcej drobnoustrojów występuje w powierzchni próchnicznej najczęściej 5-20centymetrowej warstwie gleby w warunkach tlenowych. Głębiej spotyka się te które dostają się tam biernie z opadem wody lub towarzyszą korzeniom roślin. Duże ilości drobnoustrojów docierają na znaczne głębokości (do kilku metrów)tylko w uprawach roślin motylkowatych szczególnie lucerny. Mikroorganizmy są rozlokowane w glebie nierównomiernie możemy w niej wyróżnić wiele mikroorganizmów ekologicznych o różnej wielkości. Gleba jako siedlisko życia bakterii jest wprawdzie środowiskiem powszechnym ale nie ciągłym w przestrzeni i czasie. Bakterie lokują się na powierzchni lub wewnątrz gruzełków wypełniają powierzchnie kapilarne. Liczba drobnoustrojów w glebie zmniejsza się z odległością od powierzchni i praktycznie zbliża się do zera na głębokość 1-2m. Liczną mikroflorę można spotkać wokół drzew, roślin motylkowatych. Najliczniejsza jest mikroflora w glebie strefy przy korzeniowej (ryzosferze) i na powierzchni korzeni (ryzoplanie).
CZYNNIKI WARUNKUJĄCE ROZWÓJ MIKROORGANIZMÓW W GLEBIE
Wilgotność gleby
Żyzność dostępność do substancji odżywczych
pH
temperatura i warunki klimatyczne
struktura gleby
rodzaj gleby
ROLA DROBNOUSTROJÓ W GLEBIE JEST ZWIĄZANA Z:
Rozkładem i mineralizacją związków organicznych co wprowadza pierwiastki występujące w przyrodzie w ponowny obieg.
Tworzeniem biomasy własnych komórek w wyniku metabolizmu i rozmnażania.
Nagromadzenie substratów niezbędnych do uzupełniania zasobów substancji próchnicznych.
Poprawą struktury gruzełkowatej gleby przez tworzenie próchnicy oraz metabolitów w postaci śluzu.
KRYTERIA PODZIAŁU DROBNOUSTROJÓW GLEBOWYCH (CHARAKTERYSTYKA RÓŻNYCH PODZIAŁÓW)
KLASYFIKACJA NATURALNA- system ten stosuje się do podziału rozróżnieniu wyższych grup taksonomicznych jak bakterie promieniowców, drożdże, grzyby, pleśnie i glony. Klasyfikację tę wykorzystuje się przy charakteryzowaniu zespołów grzybów glebowych.
GRUPY MORFOLOGICZNE- stosuje się do szybkiego sklasyfikowania dużego zespołu bakterii na określone grupy. Przy tym podziale wyróżnia się najczęściej ziarniaki pałeczki i wydłużone laseczki oraz rozróżnienie bakterii gram dodatnich i gram ujemnych jak również przetrwalnikujących i nieprzetrwalnikujących.
GRUPY FIZJOLOGICZNE- do charakterystyki zespołów drobnoustrojów glebowych a zwłaszcza do określania zmian zachodzących w całym zespole. Kryterium podziału stanowią tu włąsciwości fizjologiczne.
Uwzględniając stosunek drobnoustrojów do różnych warunków środowiska można wyróżnić następujące grupy fizjologiczne.
1.fototrofy i chemolifotrofy
2chemoorganotrofy-prototrofy i auksotrofy
3.tlenowce,beztlenowce i mikroaerofile
4.psychrofile, mezofile i termofile.
5.wrażliwe i niewrażliwe na zakwaszenie środowiska.
AUTOCHTONY- (bakterie autochtoniczne )typowe dla środowiska glebowego zwykle pałeczki lub ziarniaki tlenowe gram dodatnie nieprzetrwalnikujące często autotroficzne nie fermentujące węglowodanów wykorzystujące jako źródło węgla i energii wiele związków węglowodanowych i alifatycznych o niewielkiej szybkości wzrostu i raczej niezmiennej liczebności w glebie z cyklem rozwojowym w całości przebiegającym w glebie związane do pewnego stopnia z przemianami próchnicy obecnie w glebach uprawnych i nieuprawnych stanowią 50-80% obejmują rodzaje Arthobacter,Azotobacter,Mycobacteium,Pseudomonadales. Występują zawsze nawet w glebach nieuprawnych.
ZYMOGENNE-o wzrastającej liczebności w obecności materii organicznej i malejącej liczebności w sytuacji braku substratu. Gram ujemne tlenowe lub beztlenowe, często przetrwalnikujące obejmują rząd Pseudomonadales. Bytują w glebie okresowo i rozwijają się po wprowadzeniu do gleby substancji organicznej.
Allochtoniczne- przeniesione do gleby z innych środowisk np. z odchodami zwierząt.
OZNACZENIE ILOŚCI DROBNOUSTROJÓW W GLEBIE, ANALIZA SANITARNA.
???????????????????????
Bioareozole- jest to układ 2 lub 3 fazowy składający się z fazowy składający się z gazowej fazy rozpraszającej (powietrze atmosferyczne) oraz stałej lub ciekłej fazy rozproszonej zawierającej mikroorganizmy. Faza stała pyłowa sedymentuje szybciej. Wielkość bioareozolu to od ok 0,02µm do 10µm. Źródłem bioareozolu są inne środowiska naturaolne np. woda, gleba, wody powierzchniowe. Źródłem naturalnych bioareozoli są organizmy żywe, grzyby zarodniki ludzie emitujący mikroorganizmy z dróg oddechowych, podczas oddychania, kichania kaszlu.
Bioareozole powstają głównie podczas wykonywania większości prac rolniczych w pomieszczeniach hodowlanych. W czasie transportu i podczas przerobu surowców roślinnych i zwierzęcych.
Składniki bioareozoli:
Dominującym składnikiem bioareozoli są grzyby strzępkowe głownie z rodzaju Cladosporum, Alternaria, Penicillum,Asparagillus, Mulom,Rhizopus.Stanowią 70% wszystkich mikroorganizmów w powietrzu.
Bioareozole ze względu na wielkośc można podzielić na kilka frakcji:
a)gruboziarnista frakcja- średnica kropel >100µL. Składa się z komórek bakterii i grzybów połączonych cząstkami stałymi kurzu pyłków roślinnych oraz kropelkami wody. Stanowi układ nietrwały.
Przeżywalność drobnoustrojów w powietrzu.
Najlepiej przystosowane do przeżycia w powietrzu są formy przetrwalne mikroorganizmów np. endospory, komidia promieniowców, zarodniki grzybów mogą w powietrzu przeżyć zdecydowanie dłużej niż formy wegetatywne.Istotnym czynnikiem decydującym o przeżyciu wegetatywnych form mikroorganizmów w powietrzu jest wytwarzanie BARWNIKÓW KAROTENOIDOWYCH dzięki licznym wiązaniom podwójnym w cząsteczce –C=G pełnią one funkcje przeciwutleniaczy chronią przed fotooksydacją ważnych biologicznie cząstek DNA.
Wpływ warunków środowiska na przeżywalność drobnoustrojów.
Światło widzialne –wywiera słabe działanie bakteriobójcze
Promieniowanie UV- wykazując silniejsze działanie bakteriobójcze, indukującpowstawanbie w komórkach drobnoustrojów letalnych mutacji lub uszkodzeń DNA.
Promieniowanie podczerwone- ogrzewa powietrze –podwyższenie temperatury powietrza co prowadzi do wysuszania komórek i denaturyzację białek drobnoustrojów.
Wilgotność powyżej 30% hamuje rozwój bakterii.
Opady atmosferyczne- powodują oczyszczanie dolnych warstw atmosfery.
Wyładowania atmosferyczne- powodują powstawanie bakteriobójczego ozonu.
Ruchy powietrza-wprowadzają niewielkie ilości zanieczyszczeń
Zanieczyszczenia powietrza- mogą przyczynić się do powstawania smogu.
Charakterystyka mikrobiologiczna powietrza atmosferycznego powietrza pomieszczeń zamkniętych i pomieszczeń produkcyjnych.
W pomieszczeniach zamkniętych szczególnie o dużej liczbie ludzi i urządzeń jest dużo więcej mikroorganizmów niż w pomieszczeniach odkrytych.
W zakładach przemysłowych stopień zanieczyszczenia powietrza zależy od : stanu sanitarnego pomieszczeń produkcyjnych, sprzętów kanałów, umaszynowienia, higieny osobistej personelu, rodzaju technologii.
Dobrze umyte i właściwie zdezynfekowane powierzchnie nie są jałowe pozostają na nich głównie nieliczne przetrwalniki oraz bakterie psychotrofowe.
W pomieszczeniach zamkniętych użytkowych typu żłobki szkoły kina biura itp. Powietrze niewiele się różni od czystego powietrza zewnętrznego w pomieszczeniach użytkowych człowiek sam może być poważnym źródłem zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza w tym też mikroorganizmami chorobotwórczymi.Wydziela je do środowiska podczas kaszlu kichania w postaci bioareozoli.