PROCES INKWIZYCYJNY:
W tym modelu procesu karnego organ procesowy skupia w swoim ręku wszystkie zasadnicze funkcje procesowe (prowadzenia śledztwa, oskarżenia, obrony oraz rozstrzygające). Do niego należy również wszczęcie postępowania, przesłuchiwanie świadków i określanie zarzutów wobec oskarżonego. Nie występują w nim strony, lub ich rola jest znacznie ograniczona.
W trakcie postępowania organ prowadzący zbiera dokumentację, które stanowią podstawę wyrokowania. Dużą wagę przywiązuje się do przyznania się oskarżonego do winy. Postępowanie jest często tajne.
Model skargowy opiera się na kilku zasadach:
1)zasada skargowości - zarówno wszczęcie postępowania, jak i przebieg procesu zależne są od skargi osoby zainteresowanej (np. powód w postępowaniu cywilnym;
2)zasada kontradyktoryjności - proces prowadzony jest w formie sporu między stronami, który jest rozstrzygany przez sędziego;
3)zasada publiczności - proces jest jawny.
Innymi zasadami, które często towarzyszą powyższym są zasada bezpośredniości (istotniejsze są dowody z pierwszej ręki) oraz prawa do obrony[1].
2 Wymień cechy charakterystyczne monarchii wczesnofeudalnej w Anglii:
W roku 1066 Wilhelm Zdobywca po podboju Angli oparł swą władzę w zorganizowanym przez siebie państwie, przyprowadził ze sobą rycerzy na których głównie się opierał, zapewił im sprawowanie urzędów, funkcji państwowych oraz nadał wiele ziem. Odbyło się to kosztem tetów którzy zostali zepchnięci na drugi plan.
Cechy struktury lennej angielskiej:
Wilhelm Zdobywca prowadził politykę rozdawnictwa lenn w ten sposób nie chciał aby ogromne własności ziemskie skupiane były w rękach jednostek.
Królowie angielscy zapobiegali temu aby urzędy wiązały się z lennami,
W roku 1085-1086 została przeprowadzona księga sądu ostatecznego na której spisywano ludność oraz grunty całego królestwa,
W angli nie doszło do wielostopniowej hierarchizacji lennej, ograniczałą się ona jedynie do wasali królewskich i wasali lenników królewskich,
Obok służby wojskowej przysługiwał system pospolitego ruszenia- w ten sposób zobowiązywał wszystkich wolnych do walki na wezwanie króla,
Tarczowe- były to opłaty w czasie wojny kiedy wasal nie chciał uczestniczyć w obowiązkowej służbie wojskowej,
Swobodna alienacja lenn- lenno mógł nabyć każdy, bez względu na to z czy był rycerzem czy też nie.
Feudałowie dzielili się na:
Bezpośrednich wasali korony- byli to możnowładcy, baroni kórzy podlegali sadowi parów
Wyższe duchowieństwo- byli to arcybiskupi, biskupi i opaci wraz ze swoimi wielkimi dobrami,
Pośredni wasale korony.
Ludność wiejska:
Wolni chłopi- zwierzchnia własność należała do pana i to jemu musieli świadczyć rentę feudalną, mogli oni swobodnie opuszczać ziemię i alienować ją.
Wilanie- pozostawali w większej zależnośći od panów, byli przywiązani do ziemi.
Włądza królewska- państw przyjęło charakter monachi stanowej, co oznaczało ograniczenie władzy królewskiej. Wilhelm zdobywca arzucił krajowi ustrój lenny i w takiej formie by mogła zapewnić ona sprawną organizację wojskową i by nie mogła osłabić władzy. Wszyscy byli podporządkowani królestwu, całą ludność świadczyła królowi daninę.
Świadczenia na rzecz króla:
Wpływy z dóbr królewskich,
Dochody z regaliów,
Danina pienieżna,
Dochody z lenn i tarczowe.
Rada królewska był to organ doradczy króla, tworzyli ją dygnitarze nadworni i bezpośredni wasale króla. Wykonywała też sądownictwo w sprawach między wasalami jako sąd parów. Z kurii wywodzą się organy:
Exchequer- był to najwyższy organ skarbowy i sąd w jego ramach Exchequeru
Sądy królewskie- Sąd Ławy Królewskiej i Sąd spraw pospolitych
Izba Lordów- jako wyższa izba parlamentu i sam parlament
Rada Zwyczajna-
W roku 1215 została wydana Wielka Karta Swobód, Parlament składał się z dwóch izb z Izby Lordów i Izby Gmin. Parlament miał uprawnienia:
Dziedzina sądownictwa- najwyższa instancja sądowa, sądził on loród za przestępstwa
Dziedzina finansów- uchwalanie podatków
Dziedzina ustawodawstwa- Król miał w parlamencie takie uprawnienia jak obie izby.
3. Wylonienie sie szlachy francuskiej w epoce rozdrobnienia feudalnego:
Szlachta wyłoniła się przeważnie z wasali, którzy w okresie doby karolińskiej uzyskiwali beneficja w ramach służby wojskowej, o przynależności do szlachty decydowało urodzenie z ojca szlachcica. Początkowo można było zostać szlachcicem poprzez pasowanie na rycerza lub nabycie lenna jednak w roku 1275 została uchwalona zasada przez króla ze przez nabycie lenna nie uzyskuje się wejścia do szlachty. W wieku 13 dostęp do szlachty stał się możliwy jedynie poprzez specjalny przywilej monarchy- aktu nobilitacyjnego- szlachectwo stało się dziedziczne a szlachta zamkniętą grupą społęczną która, posiadała własne obyczaje, oraz dziedziczne herby. Szlachta posiadała wiele przywilej ii a szczególnie w prawie prywatnym.
4 .Stosunek panswa niemieckiego do kosciola w okesie monarchii wczesnofeudalnej.
Biskupi i opaci posiadali w państwie Niemieckim olbrzymie dobra i odgrywali w państwie doniosłą rolę. Od koronacji Ottona I Kościół stał się narzędziem w ręku króla, który swobodnie obsadzał urzędy biskupie oddanym sobie osobą, w 11 wieku wzrastały tendencje do przeprowadzenia reformy, w roku 1122 konkordat w Wormacji zakończył długotrwały spór o inwestyturę, z korzyścią dla kościoła: nadał kościołowi prawo do obsadzania biskupstw przez wybory kanoniczne, konkordat oddzielił nadanie urzędu biskupiego od uposażenia biskupiego oraz po inwestyturze odbywała się konsekracja biskupa.
1) Porównać organy monarchii Habsburskiej z Monarchią Brandenburso- Prusją
Organy centralne w monarchi Habsburskiej opierały się na organach kolegialnych:
Kancelaria Stanu- z kanclerzem na czele- dotyczyły go sprawy zagraniczne.
Zjednoczona Kancelaria Nadworna- zarząd spraw wewnętrznych, wyłączenie spraw skarbowych i sądowych
Najwyższa Izba Sprawiedliwości, była najwyższym sądem
Organy lokalne:
1) Gubernie z nominowanymi gubernatorami na czele- podlegały zjednoczonej kancelarii nadwornej,
2) gubernie dzieliły się na cyrkuły, ze starostami obwodowymi,- sprawowali oni nadzór nad miastami i dominiami
3) dominia- utworzone w 1784 gromady wiejskie z pewną formą samorządu i wojtem na czele
4) miasta- z szerokimi organami.
Monarchia Branderbursko Pruska
Organy Centralne- aparat państwowy oparty na centralizmie i biurokratyzmie:
1) generalne dyrektorium- 5 departamentów na czele z ministrami, zajmował się sprawami administracji wewnętrznej i finansami,
2) Ministerstwo sprawiedliwośći- kanclerz i kilka ministrów zajmowali się sprawami sądownictwa i wyznań.
Organy lokalne- Całe państwo zostało podzielone na prowincje- czyli departamenty kamer,, były ściśle podporządkowane generalnemu dyrektorium,departamenty zaś podzielono na powiaty.
2) Ustawodawstwo we Francji absolutnej
3) sąd królewski z okresu rozdrobnienia eudalnego Francji
Król był najwyższym sędziom, miał w tym zakresie wszelkie uprawnienia. Sąd królewski był dla spraw między wasalami oraz wasalami i królem. W miarę rozwoju domeny wzrastał autorytet króla a jego sądownictwo utrzymało dostęp do sądzenia spraw z terenu władztw senioralnych. Do tego doprowadziły takie sprawy jak:
Możliwość wkroczenia sądu królewskiego dla sądzenia spraw dla niego specjalnie zastrzeżonych np. obraza króla, majestatu, fałszerstwo monety itd.
Apelacja w przypadku nagany wyroku strona uważająca się za pokrzywdzoną mogla oskarżyc sędziego o stronniczość i wyzwać go na pojedynek, przed sąd seniora wyższego, sąd boży decydował czy sędzia był czy nie był niesprawiedliwy.
4) cechy charakterystyczne HANZY:
Jest to związek miast które tworzyły miasta związane z handlem morskim na Morzu Bałtyckim i Północnym. Miasta należące do Hanzy tworzyły 4 grupy: westfalską, saską, wedyjską, prusko infladzką. Hanza zapewniała wszędzie opiekę kupcom miast hanzeatyckich i organizowała dla obrony swych interesów siły zbrojne. Prowadziła akcje polityczne i wojny tak jakby była samodzielnym państwem.
1. Wymień i opisz organa centralne monarchii brandebursko-pruskiej.
Monarchia Branderbursko Pruska
Organy Centralne- aparat państwowy oparty na centralizmie i biurokratyzmie:
1) generalne dyrektorium- 5 departamentów na czele z ministrami, zajmował się sprawami administracji wewnętrznej i finansami,
2) Ministerstwo sprawiedliwośći- kanclerz i kilka ministrów zajmowali się sprawami sądownictwa i wyznań.
2.Cechy charakterystyczne CAROLINY- ustawy ogłoszonej przez Karola V w 1532r.
Carolina doprowadziła do prawnego ujednolicenia się prawa karnego w Niemczech,
Miała charakter jedynie posiłkowy do praw partykularnych, Karolina weszła w życie ale nie naruszyła mocy poszczególnych praw terytorialnych
Wprowadziła postęp w dziedzinie prawa karnego materialnego i formalnego,
Prawo karne materialne- o przestępstwie decyduje wina sprawcy, wprowadzałą okrutne kary publiczne, kary śmierci, dopuszczała stosowanie analogii
Proces- zapewnienie pierwszeństwa przed tradycyjnym postępowaniem skarkowym postępowaniu inkwizycyjnemu,
Postępowanie skargowe – rozpoczęcie procesu zależało od woli strony,
W procesie karnym wyszczególniły się cechy:
1) proces wdrażał sędzia z urzędu
2) sędzia pełnił funkcję prowadzącego dochodzenie, oskarżyciela i Bral udział w ogłaszaniu wyroku,
W procesie inkwizycyjnym rozwinął się system dowodów formalnych
Postepowanie było pisemne i tajne.
3. Wskaż i opisz organa centralne w państwie frankońskim
Wiec decydował o ważnych sprawach państwowych, jednak z czasem jego znaczenie zaczęło maleć.
Do organów centralnych zaliczamy:
Plecita- reprezentowana w nich była wyłącznie świecka i duchowna arystokracja- miały charakter doradczy.
Palatium- przebywały na nim wielkie osobistości swieckie i duchowne, paladyni byli to urzędnicy łącącu obsługę domową króla i wysokie funkcje administracyjne,
Majordom- pierwszy urzędnik, za Merowingów zagarnął wiele uprawnień królewskich, urzad dziedziczny
Seneszal- Karolingowie powierzali mu funkcje na dworze, dalsze urzędy to koniusz, cześnik, palatyni.
Kanclerz- z reguły osoba duchowna, pierwszy sekretarz królewski, redaktor wszystkich podpisanych przez króla pism i kapitularzy.
4. Powstanie stanu mieszczańskiego we Francji w okresie rozdrobnienia feudalnego.
Był to stan dziedziczny, ale nieściśle zamknięty ponieważ przynależność do niego można było uzyskać poprzez mieszkanie w mieście przez roki i jeden dzień albo przez otrzymanie obywatelstwa od władz miejskich. Wyróżniamy 3 grupy ludności: patrycjat miejski- bogaci kupcy i mistrzowie cechów, plebs miejski- reprezentowane przez cechy, plebs miejski- o nieokreślonych rodlach utrzymania i zajmowali podrzędne funkcje w miescie.
1. grupy społeczne wczesnofeudalnej Rosji
We wczesnofeudalnej Rosji wyróżniamy:
Feudałowie: istniały 2 formy własności feudalnej:
Wotoczyny- udział wszystkich warstw feudalnych, należeli do nich bojarzy oraz służebni książęta. Służba bojarów miałą charakter dobrowolny.
Domiestije- była to ziemia nadawana w dożywotnie władanie w zamian za służbę na rzecz księcia.
Ludność wiejska- dzieliła się na krestianoowie- warstwa chłopów poddanych (starożilców, czarnyje ludi, srebrniacy, nowoprichody) oraz kabalni ludzie- bardzo bliscy położenia niewolnych chłopom- popadali w niewolę za długi.
Mieszczanie mieszkali w kremlu ( część centralna miasta, otoczona murem, mieszkali tam sam książę i jego urzerdnicy i podgrodziach ( obsada zamieszkała przez ludność kupiecka i rzemieślniczą)
2.Sąd kameralny rzeszy - powstanie i kompetencje
Sąd kameralny Rzeszy został powołany w 1495r. Do kompetencji Sądu Kameralnego zaliczamy:
Sąd pierwszej instancji
Sąd odwoławczy- apelacje w sprawach cywilnych od wyroków władców terytorialnych, jeśli jego wartość sporu przekraczało 400 talarów. Cesarz nie miał prawie żądnego wpływu na działalność Sądu Kameralnego Rzeszy- powoływał przewodniczącego sądu i wszystkich 4 przewodniczących senatów sądowych, albo obsada stanowisk, ale asesorów w liczbie 16-50 należała wyłącznie do senatów.
3.Zwierciadło saskie-cechy charakterystyczne
Zwierciedło saskie 1220-1235 nastąpiło powstanie spisu zwyczajowego prawa niemieckiego- był to spis prywatny dokonany przez rycerza saskiego Eike von Repkow. Zwierciadło ujednolica praktyki prawa na obszarach Niemiec. W 1356- powstała złota bulla zgodnie z postulatu Zwierciadła Saskiego, ustalono listy książat elektorów, zwierciadła dopuszczały środek dowodowy ordalia (sądy boże).
4.formy sądownictwa zastrzeżonego w absolutystycznej francji
Do form sądownictwa zastrzeżonego zaliczamy:
PLACET- petycja skierowana do króla o sprawiedliwość,
LISTY OPIECZĘTOWANE- podpisane przez króla i opatrzone jego pieczęcią służyły różym celom. Np. był to rozkaz uwolnienia osoby, ograniczenie wolności, skazanie na wygnanie, lub odosobnienie.
EWOKACJA- możliwość wywołania przez króla sprzed właściwego sądu sprawy i przekazanie jej radzie stron lub innemu wskazanemu sądowi.
LISTY COMMITTIMUS- sady komisarskie- król poszczególne sprawy mógł dowolnie przekazać wskazanemu przez siebie sądowi, mógł również wyznaczyć poszczególnych sędziów i utworzyć sąd komisarski.
KASACJA WYROKU- uchylenie wyroku zapadłego w najwyższej instancji z powodu naruszenia przez sąd Prawa materialnego lub formalnego.
Listy SĄDOWE- w szczególności listy łaski, dotyczyły zmian prawnie orzeczonej łaski.
1.immunitety dla właścicieli ziemskich w panstwie frankońskim
- przywilej nadawany na rzecz wielkiego właściciela, w którym król wzbraniał swym urzędnikom wkraczania- w zakresie określonym w przywileju- na dobra immunizowane dla pobierania podatków lub wykonywania sądownictwa. Początkowo immunitety oddawały panom sądownictwo jedynie w sprawach drobniejszych (causa miniores) i to tylko w stosunku do ludności niewolnej i półwolnej. Z czasem wydawane były w stosunku do całej ludności i to również w sprawach ważnych (causae maiores). nakładało to na panów konieczność organizowania własnego sądownictwa, które powierzano wójtom (advocati). Na immunitecie zyskiwał tylko pan.
2.skład i ukształtowanie soboru ziemskiego
Sobór Ziemski
1549-I raz powołany Sobór Ziemski
1568-II raz powołany Sobór Ziemski. Przewagę w nim mieli dworianie, udział wnim mieli także mieszczanie. W skałd soboru ziemskiego wchodziły nastepujące grupy:
a)Duma Bojarska
b)Święty Sobór (najwyżsi dostojnicy duchowni)
c)przedstawiciele dworiaństwa, ludności miejskiej i strzelców
Sobór Ziemski zwoływał car, a w czasie bezkrólewia patriarcha lub Duma Bojarska
3.ludnosc wiejska we francji feudalnej
Ludność wiejska. Była to ludność poddańcza. Dzieliła się na :
-poddanych:
a)poddani osobiści- byli oni przywiązani do ziemi, której nie mogli opuścić i w przypadku zbiegostwa pan miał prawo ścigać chłopa i żądać jego wydania; świadczyli specjalny podatek oraz byli obciążeni w sposób dowolny świadczeniami na rzecz pana; nie mieli prawa występować w sądzie jako świadkowie; musieli otrzymywać od panna zgodę na wstąpienie do duchowieństwa i w związek małżeński. Nie mogli dysponować majątkiem na rzecz śmierci
b)poddani gruntowi- związani z panem stosunkiem zależności rzeczowej, wynikającej z posiadania gruntu pańskiego
-chłopi czynszowi- świadczyli rentę feudalną w określonej wysokości. Nie byli ani przywiązani do ziemi ani nie płacili opłat małżeńskich ani żadnych innych