Scharakteryzuj sposoby, jakimi Polacy w XIX w. próbowali odzyskać niepodległość.
Polacy w XIX w. próbowali odzyskać niepodległość drogą zbrojną, polityczną i gospodarczą. Jest to okres narodu bez państwa. Naród Polski wielokrotnie starał się przywrócić choć namiastkę własnej niezależności, jak Księstwo Warszawskie, bądź pod rządami zaborcy wzrastali w wiedzy i kulturze. Widoczny był ciągły opór narodu polskiego. Uwidaczniają go trzy wielkie powstania jak i rozwój oświaty i kultury Polskiej. Chęć wolności i nie niezależności Polaków była ogromna, lecz wiek XIX ukazał, że nie jest to jeszcze czas na powstanie suwerennego państwa polskiego.
Odzyskanie niepodległości wiązało się z polityczną drogą walki o niepodległe państwo Polskie. W atmosferę kryzysu Legionów Polskich we Włoszech, kiedy zachwiała się wiara we francuską pomoc dla Polski, doskonale wpisuje się opublikowana w Paryżu w 1800 roku broszura Józefa Pawlikowskiego. Została napisana z inspiracji Tadeusza Kościuszki i głosiła, że naród polski może podjąć skuteczną walkę o wolność pod warunkiem, że jednomyślnie chwyci za broń w całej swej masie. Środkiem który pobudzi cały naród do walki, miały być hasła wolności i równości, szczególnie hasło wolności włościan.
Polacy w rozmowach z Napoleonem zapragnęli stworzenia własnego państwa. Napoleon postanowił utworzyć niewielkie państewko z ziem II i III zaboru pruskiego. Ogłosił on w 1807 roku konstytucję dla Księstwa Warszawskiego. Stało się ono monarchią konstytucyjną z królem saskim na tronie.
Pierwszą drogą zbrojną próby odzyskania niepodległości przez Polaków była walka u boku Napoleona. W 1807 roku na mocy postanowień pokoju w Tylży, utworzono Księstwo Warszawskie. Napoleon nadał konstytucję Księstwu Warszawskiemu. W 1809 roku nowo utworzone Księstwo Warszawskie podjęło walkę z Austrią. Wojna ta zakończyła się wygraną Polaków i ziemie Księstwa powiększono o ziemie byłego III zaboru austriackiego. Polacy uwierzyli, iż wygrana z zaborcami jest możliwa dzięki Napoleonowi. W roku, 1812 kiedy Napoleon szedł na Moskwę, wojska Księstwa Warszawskiego ruszyły wraz z nim. Ta wyprawa zakończyła się kompletną klęską Napoleona. Z części ziem Księstwa Warszawskiego, car Rosji stworzył podległe Królestwo Polskie.
Kolejną droga polityczną było Królestwo Kongresowe, a właściwie to drogi rozmów po jego powstaniu. Po klęsce Napoleona, car Rosji w trakcie Kongresu Wiedeńskiego utworzył Królestwo Polskie. W tymże Królestwie, Joachim Lelewel prowadził nauczanie historyczne na Uniwersytecie w Wilnie, porzucając w 1849 roku politykę, a kładąc nacisk na historię Polski. Na emigracji w Paryżu, wraz z księciem Adamem Czartoryskim brał udział w ugrupowaniu pod nazwą Hotel Lambert, które miało na celu utworzenie suwerennego państwa Polskiego. Adam Czartoryski prowadził rozległą działalność dyplomatyczną. Starał się wpływać na zachodnią opinię publiczną, zwiększając krąg sympatyków sprawy polskiej i ukazując zagrożenie płynące ze strony Rosji.
Kolejnym aktem zbrojnym było powstanie listopadowe, rozpoczęte wieczorem 29 listopada 1830 roku wtargnięciem podchorążych do Belwederu celem pojmania księcia Konstantego. Dyktatorem powstania 5 XII 1830 ogłosił się Józef Chłopicki za wcześniejszym powierzeniem stanowiska naczelnego dowódcy przez Rząd Tymczasowy. Do początku 1831 roku wojska Polskie miały przewagę. Po tym jak wojska feldmarszałka Iwana Dybicza weszły na teren Królestwa Polskiego szala przechyliła się na stronę Rosjan. Spektakularne zwycięstwa Polaków pod Stoczkiem, Grochowem, Dębem Wielkim i Iganiami dały przewagę Polakom. Lecz gdy dowództwo nad wojskami Rosyjskimi przejął feldmarszałek Iwan Paskiewicz, po śmierci Iwana Dybicza, jednym manewrem pogrzebał całą wiarę polaków w odzyskanie niepodległości atakując Warszawę od zachodu (manewr Paskiewicza). Pod koniec 1831 roku powstanie ostatecznie upadło.
Do kolejnych walk zbrojnych można zaliczyć powstanie Wielkopolskie. W Wielkopolsce po samorozwiązaniu Komitetu Narodowego inicjatywę przejął Ludwik Mierosławski. Powstanie wielkopolskie trwało krótko (29 kwietnia – 9 maja 1848r.). Siły polskie uległy początkowo wojskom pruskim pod Książem, później jednak zwyciężyły w bitwach pod Miłosławem i Sokołowem. Walka chłopskich kosynierów ze znakomitą armią pruską nie mogła zakończyć się zwycięstwem. Odziały zostały rozproszone, wielu ochotników zdezerterowało, a Mierosławski dostał się do niewoli. Po interwencji rządu francuskiego został uwolniony i wyjechał do Paryża. Powstanie zakończyło się całkowitą klęską.
Oprócz drogi zbrojnej i politycznej, ważnym elementem jest droga gospodarcza. Książę Ksawery Drucki-Lubecki miał największy wpływ na rozwój gospodarczy Królestwa Polskiego. Zdołał zrównoważyć budżet państwa, którego dochody wzrosły z 48 do ponad 80 milionów. Unowocześnił administrację skarbową, pilnując jej sprawnego i uczciwego działania. Na poprawę koniunktury gospodarczej najszybciej zareagowała założona w 1817 roku warszawska giełda towarowa.
Był to jednak wstęp do polityki księcia. Ciężar nowych zadań gospodarczych miało wziąć na siebie państwo. Ważnym aspektem było założenie w 1828 roku Banku Polskiego, który oprócz funkcji emisyjnej i kredytowej miał również podjąć działalność inwestycyjną. Należała do nich rozbudowa infrastruktury komunikacyjnej i przemysłowej.
Główny wysiłek państwa skierowany został na rozwój trzech okręgów przemysłowych. Zagłębie Staropolskie było częściowo unowocześnione przez Stanisława Staszica toteż nakład finansowy na ten okręg nie był duży. Skoncentrowano się głownie na okręgu Łódzkim i zagłębiu Dąbrowskim. Już na przełomie lat 30. i 40. Łódź stała się najważniejszym ośrodkiem włókienniczym na ziemiach polskich, przyciągającym rzesze ludności wiejskiej szukającej pracy i lepszych warunków bytowych. Zagłębie Dąbrowskie stało się nowoczesnym ośrodkiem przemysłu ciężkiego wyspecjalizowanym w wydobyciu węgla kamiennego oraz wytopie cynku i ołowiu.
Głównymi hasłami stała się praca u podstaw i praca organiczna zarysowane przez pozytywistów. Była to walka o polską szkołę i polski język, o rozwój gospodarki i kultury, działalność zmierzającą do rozbudzenia świadomości narodowej także u chłopów. Wreszcie oddolna organizacja społeczeństwa, mająca na celu zawiązywanie najróżniejszych organizacji społecznych, gospodarczych i samopomocowych.
Z początkiem lat 50. zarysowały się pewne szanse poruszenia sprawy polskiej na arenie międzynarodowej. W 1853 roku rozpoczęła się wojna krymska. Polscy emigranci chcieli, aby u boku antyrosyjskiej koalicji walczyli Polacy. Miało to stworzyć podstawę do rozmów nad tworzeniem państwa Polskiego. Lecz kraje zachodniej Europy po zwycięskiej wojnie deklarowały tylko, że zwrócą większą uwagę na sytuację Polaków. I skończyło się tylko na deklaracjach.
Ostatnim zrywem niepodległościowym było powstanie styczniowe. Wybuchło ono 22 stycznia 1863 roku. Tymczasowy Rząd Narodowy ogłosił powszechne zbrojenie Polaków przeciwko zaborcy. Słabo zorganizowane i niedostatecznie uzbrojone oddziały powstańcze nie miały jednak szans w starciach z regularną armią rosyjską. Działalność powstańcza została ograniczona do działań partyzanckich. Ich działalność była przede wszystkim demonstracją zbrojną, pokazywała także determinację narodu polskiego. Największym osiągnięciem powstania było zorganizowanie sprawnego państwa podziemnego. W Warszawie działał zakonspirowany Rząd Narodowy z urzędami centralnymi i rozwiniętą administracją terenową. Po uwłaszczeniu chłopów w 1864 roku, przez cara rosyjskiego, powstanie upadło. Klęska powstania styczniowego załamała naród – było to ostatnie powstanie w XIX wieku.
Podsumowując wszystkie te sposoby odzyskania niepodległości, stosowane osobno nie doprowadziły do wygranej. Rozdzielenie walki zbrojnej, działalności politycznej i rozwoju gospodarczego doprowadziły do końcowej klęski prób odzyskania niepodległości przez Polaków w XIX wieku. Lecz połączenie tych wszystkich czynników sprawiłoby, że odzyskanie niepodległości, stałoby przed Polakami otworem. Jednoczesna współpraca militarna, kulturowa i gospodarcza dałaby silny fundament współpracy narodowowyzwoleńczej której nie powstrzymałby żaden zaborca. Na dzieje narodu bez państwa nie można spoglądać wyłącznie przez pryzmat przegranych zrywów narodowych. Składają się nań poczynania wielu pokoleń ludzi wytrwale zachowujących swoją kulturę i z poświęceniem jej broniących.