Praca kontrolna z historii

Przyczyny i skutki odkryć geograficznych.

Przyczyny wielkich odkryć geograficznych.

Brak dostatecznej ilości metali szlachetnych w Europie pod koniec XIV wieku i na początku wieku XV był jedną z wielu przyczyn okryć geograficznych. Dający się zaobserwować już od schyłku średniowiecza rozwój gospodarki towarowo-pieniężnej, doprowadził do wzrostu zapotrzebowania na metale szlachetne, które służyły wówczas jako podstawowy środek płatniczy. Miało to wpływ na wymianę towaru, a więc na cały rozwój ówczesnego handlu. W Europie zapasy metali szlachetnych szybko się kurczyły. Jedną z wielu dróg wyjścia z kryzysu była intensywna eksploatacja złóż metali szlachetnych na terenie państw europejskich, choć nie przynosiła ona zadowalających rezultatów. Od schyłku XV wieku podjęto więc poszukiwania tego tak cennego materiału poza Europą. Ponadto ważną rolę odgrywała chęć sprowadzania do Europy towarów luksusowych, takich jak między innymi: pieprz, cynamon, wanilia, jedwab itp. oraz trudności w handlu z Lewantem na skutek opanowania szlaków handlowych przez Turków. Od czasów wielkich wypraw krzyżowych ustaliły się dwa główne szlaki kupieckie w Europie, a mianowicie szlak południowy, czyli przez Morze Śródziemnomorskie oraz szlak północny, miedzy innymi przez Morze Północne i Morze Bałtyckie. To właśnie przez Morze Śródziemne biegła droga handlowa między najważniejszymi ówczesnymi państwami, takimi jak: Hiszpania, południowa Francją, Włochy z miastami Bizancjum, Syrii, Palestyny, Azji Mniejszej oraz Egiptu. Niektóre produkty docierały do Europy przez te miasta z dalekich Chin, Indii i krajów muzułmańskich. Były to głównie korzenie: pieprz, imbir, gałka muszkatołowa, balsam, aloes, barwniki: szafran, owoce: rodzynki, morele a także cukier trzcinowy oraz tkaniny z bawełny i jedwabiu. Warto także nadmienić, iż handel tymi towarami (towarami luksusowymi) przynosił w Europie olbrzymie korzyści. Zapotrzebowanie na nie, w miarę bogacenia się społeczeństw, było coraz większe. Głównym środkiem płatniczym, za wszystkie wyżej wymienione towary, były przed wszystkim metale szlachetne. W tym też należy upatrywać coraz mniejszą ich ilość w Europie. Handel lewantyński w XV wieku przeżywał kryzys. Trudności wiązały się przede wszystkim z opanowaniem terenów w Azji Mniejszej przez Turków Osmańskich. Odnosili się oni bardzo wrogo do handlu śródziemnomorskiego. Napadali na statki i rabowali ich zawartość. Sytuacja jeszcze bardziej się skomplikowała z chwilą zdobycia przez Turków Konstantynopola, stolicy Bizancjum, odgrywającego szczególną rolę w ówczesnym handlu lewantyńskim. W związku z powyższym koniecznością wręcz stało się znalezienie bezpośredniej drogi morskiej do krajów Wschodu, a w szczególności do Indii, tak by ominąć tereny znajdujące się w rękach tureckich.

Zastosowanie nowych technik żeglarskich: wprowadzenie busoli i kompasu oraz nowego rodzaju statku - karaweli, charakteryzującego się wysokimi burtami i powierzchnią, która mogła pomieścić armaty. Dużą rolę odegrały także opowieści o legendarnych skarbach znajdujących się w Chinach, czy Indii. Kolejnym ważnym powodem było wyparcie całkowite Arabów z Europy, które nastąpiło po 1492 roku, kiedy to nastąpił upadek ostatniego bastionu arabskiego na Półwyspie Iberyjskim oraz wyparcie całkowite Arabów z Europy wpłynęło na przyspieszenie decyzji o wyprawach morskich organizowanych przez Hiszpanię oraz Portugalię. W zdobyciu nowych terenów zainteresowany był także kościół, widzący swe korzyści w akcjach szerzenia wiary. Miało to przede wszystkim podłoże ekonomiczne, a w dalszej kolejności duchowe.

Przodującą rolę w ich urzeczywistnieniu odegrali nie kupcy, lecz szlachta. Ekspansja zamorska szlachty portugalskiej leżała przede wszystkim w kryzysie ówczesnej gospodarki feudalnej. Zrujnowana szlachta, by móc polepszyć swoją tragiczną sytuację ekonomiczną i społeczną musiała zdecydować się na szukanie bogactw poza terenem własnego państwa. Odkrycie nowych terenów, ich kolonizacja i eksploatacja niosły ze sobą bogactwo, a co za tym idzie prestiż.

Skutki odkryć geograficznych.

Skutki odkryć geograficznych, można tak jak ich przyczyny, podzielić na kilka grup.

1). Odkrycie nowych nieznanych lądów. Dotarcie tym samym do bogatych krajów Wschodu i Zachodu, co dało początek dość drapieżnej ekspansji kolonialnej Europejczyków, w pierwszej kolejności Hiszpanów i Portugalczyków, a następnie Holendrów, Francuzów i Anglików.

2). Zmiany w dotychczasowych stosunkach handlowych. Dotychczasowy handel z morskiego (przez Morze Śródziemne i Bałtyk) przekształcił się w oceaniczny (przez Atlantyk i Ocean Indyjski).

3). Powstały nowe potęgi handlowe, przy równoczesnym upadku dotychczasowych (miasta włoskie i hanzeatyckie).

4). Głównymi centrami handlu światowego stały się następujące porty: Kadyks, Sewilla, Lizbona czy Antwerpia.

5). W Europie dokonała się rewolucja cen.

6). Rozwinęło się żeglarstwo i miasta portowe.

7). Rozwój gospodarczy Europy poszedł dwoma drogami: gospodarki towarowo-pieniężnej i gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej (tzw. problem granicy Łaby).

8). Upadły cywilizacje Inków i Azteków.

9). Nastąpiła chrystianizacja Ameryki Południowej i Środkowej.

10). Nastąpił rozkwit handlu niewolnikami.

11). Doszło do wielkiej migracji z Półwyspy Iberyjskiego do Ameryki.