wziewaniem
lub inhalacją nazywamy metodę leczniczą, polegającą na
wprowadzeniu leków do układu oddechowego dzięki zastosowaniu
urządzeń wytwarzających aerozole o różnym stopniu rozproszenia
Rodzaje
inhalacji
INHALACJE
NATURALNE:
aerozol morski - przy wietrze od morza o średniej prędkości; w
odl. ok. 300m od brzegu oddziaływanie wątpliwe.
LECZNICZE
WODY MINERALNE:
w postaci od 0,25 do 3 % w zabiegach 10-15 min., 1-2/dzień
wody
izotoniczne (0,9% Na Cl) zmniejszają przekrwienie błony
śluzowej, wzmagają wydzielanie , normalizują funkcję bł.śluzowej
wody
hipotoniczne (0,3 - 0,8% NaCl) usuwają zalegające substancje
wody
hipertomiczne (1-3% NaCL) - wywołują przekrwienie błony śluzowej
pobudzają wydzielanie gruczołów, rozrzedzają wydzielinę =
odkrztuszanie i usuwanie.
JOD
działa jw. (silniej).
Zawartość
siarki szczególnie korzystna w przewlekłych stanach ropnych.
Aerozole
- są to względnie trwałe układy cząstek substancji
stałych, płynnych lub gazowych, rozproszonych i zawieszonych w
środowisku rozpraszającym, gazowym. Lecznicze zastosowanie
mają aerozole powstałe po rozproszeniu cieczy w środowisku
gazowym, zwykle powietrzu.
Pyły
- rozproszenie ciała stałego w środowisku gazowym (powietrzu)
Mgła
- rozproszenie cieczy w środowisku gazowym (powietrzu)
Dym
- rozproszenie w środowisku gazowym (powietrzu)
substancji pochodzących ze spalania
Podział
aerozoli (w
zależności od średnicy):
aerozole
prawdziwe = suche - od 0,1 do 5 µm
aerozole
wilgotne = od 5 do 20 µm
mgła
= spray - powyżej 20 µm
Podział
aerozoli - penetracja
kropelki
o średnicy 30µm penetruja tchawicę, oskrzela główne, oskrzela
płatowe
kropelki
o średnicy 10µm penetrują oskrzele segmentowe, oskrzela
najmniejsze i oskrzeliki końcowe
kropelki
o średnicy 1µm penetrują oskrzeliki oddechowe, przewodziki
pęcherzykowe
kropelki
o średnicy < 0,3µm penetrują do woreczków pęcherzykowych
UWAGA
zasadnicze
znaczenie dla metod leczniczych ma stopień rozdrobnienia tj.
średnicy kropelek, która warunkuje poziom dostępności
anatomicznej aerozolu
przy
średnicy kropelek od 0,1 - 1,3µm
istnieje możliwość, że zarówno przy wdechu jak i wydechu nie
będą one wchodzić w kontakt z nabłonkiem dróg oddechowych i
zostaną w dużej części wydalone przy wydechu
Częstość
oddychania
im
częstszy i płytszy oddech tym gorsze jest zwilżenie aerozolem
dróg oddechowych, np. przy 30 oddechach na min. zostanie
wykorzystane zaledwie 10% wdychanego aerozolu, a przy 5 oddechach
50-60%
Temperatura
aerozolu
optymalna
temp. waha się w granicach 30şC
aerozole
o temp. wyższej od temp. otoczenia ulegają kondensacji
(skropleniu) przy zetknięciu z chłodniejszymi powierzchniami
zbyt
niska temp. wpływa drażniąco na drogi oddechowe i może spowodować
skurcz oskrzeli
Aparaty
do wziewań
Aparaty
rozpraszające leki za pomocą sprężonego powietrza:
sprzężone powietrze o ciśnieniu 152-304kPa przepływa przez dyszę
o średnicy 0,3-1mm uzyskana w ten sposób prędkość przepływu
powietrza nad wylotem prostopadle usytuowanej rurki zanurzonej w
cieczy powoduje podciśnienie zasysające ciecz i rozbicie je na mgłę
o średnicy kropelek powyżej 10µm
Aparat
rozpraszający leki za pomocą ultradzwięków: zogniskowanie
fal ultradźwiękowych na granicy cieczy z powietrzem, wytwarza mgłę
o dużej gęstości, wielkość kropelek zależy od częstotliwości,
np. częstotliwość 1MHz - kropelki o średnicy 4µm, 5MHz-1µm
Inne
aparaty
aparat
Schnitzlera:
wytwarzający spray o średnicy kropelek Ý50mm,
które uderzają pod ciśnieniu błonę śluzowa nosa i gardła
(stosowane w tzw. zanikowym nieżycie błon śluzowych),
aparat
do inhalacji tzw. Szkockich:
umożliwia zmiany temperatury aerozoli w granicach od 20ş do 40şC,
aparaty
do wytwarzania i wziewań elektroaerozoli:
naładowane
ujemnie cząsteczki przyspieszają i ułatwiają oczyszczanie dróg
oddechowych, zwiększając wydzielanie śluzu, pobudzają ruch
mgiełkowy rzęsek (także wodospady, tężnie),
Inne
aparaty c.d
aparat
do wziewań zbiorowych:
charakterystyczną cechą aparatu jest wyposażenie go w kilka lub
kilkanaście dysz rozpraszających, które w celu równomiernego
rozpraszania roztworu bywają wprawiane w ruch obrotowy; gęstość
mgły jest mniejsza niż w aparatach do wziewań indywidualnych
aparaty
do wytwarzania aerozoli wibracyjnych
, mogące wprowadzić je w drgania mechaniczne (10-100Hz,
ułatwiające przenikanie, szczególnie do zatok obocznych nosa
Tężnia
numer I o długości 333 metrów, pojemności 2900 m3 i tężnia
numer II o długości 719 metrów, pojemności ok. 6000-6300 m3
zbudowane zostały w latach 1824-1828,
ostatnia tężnia numer III o długości 648 metrów, pojemności ok.
5000-5800 m3 powstała w 1859.
Podstawę tężni stanowią wbite w ziemię dębowe
pale w liczbie około 7000, na których umieszczono świerkowo-sosnową
konstrukcję wypełnioną tarniną,
po której spływa solanka. Ustawione w kształcie podkowy o łącznej
długości 1741,5 metrów
i każda o wysokości 15,8 metrów. Solanka pompowana jest ze źródła
nr 11 (tzw. fontanna
Grzybek)
i wtłaczana na szczyt tężni do specjalnych korytek. Dalej solanka
przesącza się po ścianach tężni po tarninie i pod wpływem
wiatru i słońca paruje, tworząc mikroklimat
obfitujący w jod,
dzięki czemu powstało tu naturalne, lecznicze inhalatorium.
Tężnie
stanowią drugi etap w procesie produkcji soli gdzie następuje
stopniowe zwiększanie stężenia
solanki. Najmniejsze stężenie jest na tężni nr I (9%), tężnia
nr II (16%) a największe na tężni nr III (30%), stąd solanka
rurociągami płynie do warzelni soli (trzeci etap produkcji soli).
Pierwszym etapem w procesie produkcji soli jest pompowanie solanki ze
źródła nr 11 "fontanna Grzybek".
Tężnia
w remoncie
Tężnia
w remoncie. Wymiana gałązek i belek ukośnych.
Schodami
na górę tężni
Na
górze drewnianymi korytami płynie solanka i wypływa ona z otworów
co ok. 1m.
Drewniane
kołki regulują ilość wypływającej solanki, a nacięciami w
dolnym korytku
solanka
skapuje na gałązki. Spływając po tych gałązkach woda z solanki
odparowuje
i
na dole jest ona zbierana do koryta. W ten sposób solanka
zagęszczana jest
z
5,8% do 27%. Przy okazji część soli wykorzystywana jest do
naturalnej inhalacji.
Wskazania
Przewlekłe
nieżyty infekcyjne nosa, gardła, krtani lub zatok przynosowych
Przewlekłe
nieżyty alergiczne nosa, gardła, krtani i zatok
Przewlekły
nieżyt zanikowy lub przerostowy krtani oraz przeciążenie głosu
Stany
po operacjach nosa, migdałków , krtani i zatok
Astma
oskrzelowa
Stany
po zapaleniu płuc
Przewlekłe
nieżyty trąbki słuchowej
Przeciwwskazania
do inhalacjji
Choroby
zakaźne układu oddechowego
Przewlekłe
ropne zapalenia dróg oddechowych wymagające leczenia chirurgicznego
Nowotwory
i krwawienia z dróg oddechowych
Niewydolność
krążeniowo oddechowa
Leki
stosowane wziewnie
leki
rozkurczowe (teofilina)
lekiβ-adrenergiczne
powodujące zmniejszenie napięcia ściany oskrzeli i rozszerzenie
dróg oddechowych:
salbutamol(Salbutamol,
Ventolin)
salmeterol(Serevent)
fenoterol(Berotec)
leki
antycholinergiczne, rozszerzające drogi oddechowe poprzez
blokowanie w oskrzelach receptorów układu nerwowego
przywspółczulnego: