Jakie znasz utwory ukazujce powojenną rzeczywistoć PoIski?
Nie mówimy o literaturze socnealizmu, bo nie przedstawia ona rzeczywistości, lecz baśń, iluzję, czasem wręcz humorystyczną. Nikt nie uwierzy dziś w szaleństwo traktorów, 200 % normy, miłość do kolektywu itd. tym bardziej, że rzeczywistość ta nie była wcale różowa. Z jednej strony ulga - bo rok 1945 przyniósł koniec wojny i dzieło odbudowy, lecz zarazem... aresztowania, pnesłuchania, stalinizm, a przy tym nędzę powojenną i zagubione wartości. Wystarczą dwa nazwiska, by odwróclć barwy - ukazać ezerń powojennych czasów.
-> Marek Hłasko - Począwszy od zbioru "Pierwszy krok w chmurach" ukazuje pesymizm polskiego życia. Brak prawdziwych wartości. Brak nueszkania - miejsca na miłość (Ósmy dzień tygodnia). Zresztą prawdziwej miłości też nie ma. Wszystko toczy się w zafałszowanym kręgu pseudowariości. Społeczeństwo tylko czyha, aby zniszezyć to co cenne i wartościowe w życiu jednostki.
-> Tadeusz Konwicki - "Mafa Apokalipsa". Jest to powieść - zwierciadło PRLowskiej rzeczywistości. Świat propagandy ostro odcina się od świata prawdy. Ekran telewizora to jedno - prawda io drugie. Tam hymn, sztandar, manifest i idea, tu - brak gazu, światła i wariości. Sztuczna i zakłamana władza wprowadziła sztuczny i mylny system. Nawet dygnitane partyjni - buntują się. Cóż pozostaje'? Apokalipsa. Niech runie Pałac Kultury - relikt przeszłości. Niech nastąpi koniec zrujnowanych wartości. Mała Apokalipsa jest smutnym świadectwem polskiej rceczywistości lat siedemdziesiątych.Mówiąc o powojennej rzeczywistości jako temacie literackim, można w wynienić też utwory:
* J. Andrzejewski - Popiót i diament.
* T. Konwicki - Kalendarz i klepsydra. * L. Tyimdnd - Zły.
* M. Dąbrowska - Dzienniki.
Ujemny wpływ wojny na psychikę człowieka:
-> "Rozmowy z katem" - K. Moczarskiego. Hitleryzm i wojna zupełnie wypaczyły osobowość Jurgena Stroopa. Gdyby nie historia, byłby pewnie spokojnym, tępawym mieszczuchem w dalekich Niemczech. Szkoła, system, wojna wykorzeniły zeń wszelką wartość, nauczyły go mordować, wykorzystały i spotęgowały jego systematyczność i pedanterię. Wojna dała mu wysokie stanowisko w SS i władzę. Wojna ukształtowała Jilrgena Stroopa na bezdusznego kata i mordercę.
-> Opowiadania obozowe Tadeusza Borowskiego. Ukazują człowieka złagrowanego - czyli takiego, którego psychika przystosowała się do warunków obozowych. Vorarbeiter Tadek jest "znieczulony" na śmierć wspóhowarzyszy, myśli o tym jak się dostosować, jak przetrwać. Nie tylko w obozie - również w powstańczej Warszawie, również w codzienności wojennej, ludzie musieli obojętnieć na śmierć, bo następowała ciągle.
->"Medaliony" Z. Nałkowskiej. To wypaczony obraz psychiki lekarza Spannera, który w nomalnych wanmkach nie byłby chyha zdolny do podobnych potworności. To "inna" psychika "dobroczyńcy" z opowiadania pt. "Przy torze kolejomym". Wojna powoduje, że ten człowiek, by pomóc - zabija bez poczucia zbrodni. "Dno" - udowadnia, że w straszliwym głodzie człowiek zdolny jest do ludożerstwa. Czy ma jeszcze psychikę ezłowieka?
-> Poezja i dramat T. Różewicza. Poeta twierdzi, że wojna, jeśli nie unicestwiła, to pozamieniała wszystkie wartości. Ten, który przeżył wojnę może najwyżej przyjąć postawę horyzontalną jak bohater Kartoteki. "Krzyczafem w nocy" - brzmi jeden z tytułów wierszy Różewicza. "Mam 24 lata. Ocalałem prowadzony na rzeź" - tak zaczyna się wiersz Ocalony. Ocalony to nie znaczy normalny. To człowiek, którego psychika została wypaczona przez wojnę. Nigdy nie będzie już sobą.
Rejestr powyższy nie jest pełny, lecz jest reprezentatywny. Wojna wypacza osobowość kata, ofiary i każdego, kto stoi obok. Literatura udowadnia to i jest przestrogą.