Temat: Handel międzynarodowy

I. Pojęcie i historia handlu międzynarodowego:

Handel międzynarodowy jest najstarszą i najważniejszą formą więzi ekonomicznych jakie wykształciły się między krajami; jego wspólna cechą jest to, że realizuje się on na wolnym rynku w sposób bezpośredni między producentami dobra a ich nabywcami lub z udziałem pośredników

Handel międzynarodowy istniał już w Starożytności, ale nie miał zbyt dużego zasięgu ze względu na brak technicznych możliwości. Na szeroką skalę importowano zboże i drewno, o czym świadczy prawie całkowite wylesienie wybrzeża M. Śródziemnego. Także w Średniowieczu istniały duże obroty drewnem i zbożem np. w ramach tzw. handlu bałtyckiego. Przełom w handlu międzynarodowym nastąpił wraz z rewolucją przemysłową i pojawieniem się maszyny parowej oraz telegrafu.Dzięki osiągnięciom technicznym można handlować z partnerami bardzo od siebie oddalonymi.

II. Formy handlu międzynarodowego:

1. Import - przywóz dóbr z zagranicy w celu wykorzystania ich na rynku wewnętrznym; uzależnienie od importu zależy od:

a) braku produkcji w kraju importującym

b) występowania międzynarodowych różnic kosztów i cen produktów

c) zróżnicowania produktów i preferencji konsumentów oraz inwestorów

Rodzaje importu:

a) bezpośredni:

- stosowany w przypadku surowców i połfabryków

- daje możliwość dysponowania przez dłuższy okres dużymi ilościami produktów, zapewnia stały przepływ materiałów

- gwarantuje bezpośredni kontakt z dostawcą

- wymaga większego zaangażowania kapitałowego

b) pośredni:

- dokonywany nieregularnie lub w małych ilościach

- uzyskuje się korzystniejsze ceny przez masowe zakupy pzrzez firmy handlu międzynarodowego

- zachodzi konieczność przystosowania importowanych produktów do wymagań odbiorców

2. Eksport - wywóz za granicę gotowych dóbr pochodzenia krajowego lub w znacznym stopniu przetworzonych w kraju w wyniku dokonania ich sprzedaży; przyczyny eksportu:

- dysponowanie produktami przy ich niedostatku w innych krajach

- występowanie różnic kosztów i cen w ujęciu międzynarodowym

- efekt strategii przedsiębiorstw, uwzględniającej popyt wynikający ze zróżnicowania produktów oraz preferencji konsumentów

Transakcje eksportowe dokonywane są bezpośrednio między producentami a odbiorcami lub przez pośrednika w handlu międzynarodowym, którym są wyspecjalizowane przedsiębiorstwa. Lepszą sytucję daje eksport pośredni, gdy:

- producent jest firmą średniej wielkości

- wymagana jest znajomość sieci sprzedaży oraz transportu w krajach importu

- istnieje ryzyko błędnych informacji o popycie na produkt przedsiębiorstwa wytwórcy

- eksport ma charakter dostaw niewielkich lub nieregularnych

- realizowana jest strategia kapitałooszczędna, rezygnująca z nakładów na dystrybucję oraz składowanie

3. Handel tranzytowy - dokonywany jest jedynie za pośrednictwem firmy tranzytowej, znajdującej sie w kraju trzecim, mozliwość taka zachodzi, gdy:

- ze względów politycznych utrudniony jest bezpośredni handel z określonym krajem

- występują bariery lub preferencje handlowe

- mamy do czynienia z nieznajomością określonego rynku

III. Znaczenie handlu międzynarodowego dla gospodarek różnych krajów jest zróżnicowane; można wyróżnić 2 przyczyny tego stanu:

a) większe znaczenie rynku zagranicznego jest w krajach małych niż duzych, ponieważ w małych krajach producenci nie mogą osiągnąć optymalnej skali produkcji, wytwarzając produkty na rynek swego kraju (np. Szwecja), natomiast w dużych krajach rodzimy rynek jest dużo większy i sprzedaż na własny rynek ma większe znaczenie niż eksport (np. USA)

b) większe kraje mogą w większym stopniu zaspokoić swoje potrzeby surowcowe i rolne ze względu na posiadany obszar