TEMATYKA SEMINARIÓW MAGISTERSKICH JĘZYKOZNAWCZYCH

(zapisy u promotorów w dn. 16 lutego – 6 marca 2009 r.)

Prof. zw. dr hab. Danuta Bieńkowska

Katedra Historii Języka Polskiego

Profesor Bieńkowska chętnie podejmie się prowadzenia prac magisterskich poświęconych historii języka polskiego w bardzo zróżnicowanych zakresach. Przedmiotem opisu mogą być teksty (przede wszystkim minionych epok) i ich lingwistyczna  analiza (na przykład wciąż dużo jest dawnych i współczesnych tłumaczeń  ksiąg biblijnych, czekających na opracowania); gatunki tekstów bądź konkretne zagadnienia językowe (gramatyczne, leksykalne, stylistyczne, pisowniowe). Studenci związani z Łodzią mogą zainteresować się tematami  dotyczącymi  toponimii (czyli nazwami ulic, parków, osiedli, dzielnic itd.) miasta w okresie XIX i XX wieku. Zebrany przez nich materiał posłuży do opracowania monograficznego miejskiego nazewnictwa.

Prof. zw. dr hab. Marek Cybulski

Katedra Historii Języka Polskiego

• Pragmatyka językowa, zwłaszcza obyczaje językowe XVIII-XX wieku: mentalność epoki a obyczaj językowy, formuły zwyczajowe, tytulatura, tabu językowe i eufemizm. Perswazja i manipulacja językowa w I Rzeczypospolitej.

• Socjolingwistyka historyczna: językowe wykładniki statusu społecznego w dawnej Polsce.

• Przemiany gatunków użytkowych w Polsce od czasów najdawniejszych do XX wieku.

• Ewolucja języka polskiego. Zagadnienia fonologiczne, gramatyczne i dzieje słownictwa – na podstawie tekstów z XVI-XVIII w.

• Językowy obraz świata; słownictwo jako świadectwo mentalności epoki (zwłaszcza w dawnych tekstach pamiętnikarskich).

• Edycja dawnych polskich tekstów użytkowych.

• Styl prozy artystycznej XIX i XX wieku.

Szczegółowe propozycje tematów prac magisterskich do wglądu u Promotora. Chętnie przyjmowane są propozycje studentów.

Prof. zw. dr hab. Sławomir Gala

Katedra Dialektologii Polskiej

Przedmiotem zainteresowania studentów na seminarium magisterskim są różne dziedziny językoznawstwa polonistycznego.

1. Dialektologia szeroko pojmowana, a więc opisy gwar (polszczyzny mówionej ludności wsi) oraz dynamika zmian, głównie pod wpływem polszczyzny literackiej.

   • leksyka gwarowa jako źródło poznania kultury ludowej (małej ojczyzny) poprzez badanie znaczenia językowego wyrazu

   • słowotwórstwo gwarowe – opisy derywatów (wyrazów pochodnych słowotwórczo) i ich znaczenia słowotwórczego

2. Etnolingwistyka jako dziedzina bliska dialektologii, a zatem badanie zjawisk kulturowych, korelatów mentalnych grup społecznych, środowiskowych, etnicznych (kulturowego obrazu wyrażanego za pomocą języka).

3. Socjolingwistyka, badanie świadomości językowej grup społecznych, głównie ludności wiejskiej w aktualnych warunkach kulturowych.

4. Stylistyka językowa – stylizacje językowe w tekstach literackich.

5. Odmiany środowiskowe polszczyzny, slangi.

6. Onomastyka – nazwy miejscowe (obiektów zamieszkałych), nazwy terenowe (obiektów niezamieszkałych)

   • nazwy osobowe: imiona, przezwiska, nazwiska

   • nazwy własne miejskie (urbonimy) – nazwy ulic, placów, osiedli itd.

   • inne nazwy własne, np. firm, sklepów, instytucji itd.

   • funkcja artystyczna – stylizacyjna nazw własnych w dziele literackim

Akceptowane są także propozycje studentów.

Prof. zw. dr hab. Grażyna Habrajska

Katedra Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej

Język w mediach (wszystkie tematy dotyczące języka w Internecie, telewizji, prasie, radiu)

Teksty i dyskursy; strategie komunikacyjne; perswazja i manipulacja; wartościowanie (np. analiza tekstów przemówień publicznych, debat; odmiany tekstów w dyskursie publicznym; odtwarzanie z tekstów mapy ideologicznej nadawcy – ideologie partii politycznych itd.)

Analiza tekstów reklamy (np. metafora w reklamie, emocje w reklamie, relacja słowa do obrazu w reklamie itd.)

Językowy obraz świata (np. kreatywna funkcja języka, stereotypy, metafory językowe itd.)

Gramatyka komunikacyjna (np. sens komunikacyjny wybranych przyimków; nieizomorficzność w języku itd.)

Dr hab. prof. UŁ Barbara Kudra

Katedra Współczesnego Języka Polskiego

Przedmiotem rozważań mogą być następujące zagadnienia:

• szeroko pojęta pragmatyka językowa (np. język w mediach, w tekstach prawnych i urzędowych…)

• język i styl w tekstach literackich

• współczesna leksyka

• kreatywne zabiegi językowe we współczesnych tekstach literackich i nieliterackich

• kultura i poprawność językowa

• perswazyjno-manipulacyjne środki językowe.

Dr hab. prof. UŁ Kazimierz Michalewski

Katedra Współczesnego Języka Polskiego

Uczestniczący w seminarium magisterskim w roku akademickim 2009-2010 będą mogli, podobnie jak i w latach poprzednich, przygotowywać prace z językoznawstwa bez ograniczeń tematycznych, ideologicznych, światopoglądowych.

Propozycje własne seminarzystów z reguły są aprobowane, jeśli nie wchodzi w rachubę odwzorowanie, a zadanie nie przekracza możliwości pomysłodawcy.

Do podjęcia są m.in. tematy z zakresu słowotwórstwa, leksykologii, frazeologii, tekstologii, translatoryki (przekłady z angielskiego, bułgarskiego, niemieckiego, rosyjskiego, włoskiego i in.), stylistyki, pragmatyki językowej (reklama, propaganda, nazwotwórstwo itp.), poprawności językowej, onomastyki. Analizować można teksty literackie, dziennikarskie, naukowe, użytkowe i inne. Pisane i mówione. Współczesne i historyczne, ogólnopolskie i regionalne.

Zapisy przyjmowane będą przede wszystkim w gabinecie Profesora (310) w godzinach konsultacji, ale zgłosić się można i przy innych okazjach (np. przed wykładami, między seminariami).

Proszę polegać wyłącznie na informacjach pochodzących od Profesora, gdy idzie o warunki przyjęcia na seminarium i o to, czy jeszcze przyjmowane są zapisy.

Prof. zw. dr hab. Bożena Ostromęcka-Frączak

Katedra Lingwistyki Stosowanej i Kulturowej

Tematyka seminarium obejmuje różnorodne zagadnienia związane ze współczesnym językiem polskim i nauczaniem języka polskiego jako obcego. Temat pracy magisterskiej może być również inny, uzgodniony indywidualnie, w zależności od zainteresowań studenta. Proponowana problematyka seminarium magisterskiego:

1. Zmiany we współczesnym języku polskim (na przykładzie prasy, radia, telewizji).

2. Leksyka współczesnego języka polskiego i jej zróżnicowanie (słownictwo specjalistyczne, grup społecznych, zawodowych itd.)

3. Kultura języka polskiego – błędy językowe (w języku mówionym i pisanym).

4. Stylizacja językowa wybranych utworów literackich.

5. Nagłówki prasowe, ich wymowa i stylistyka.

6. Związki frazeologiczne i ich modyfikacje w tekstach prasowych.

7. Nazwy własne w utworach literackich lub w otaczającej nas rzeczywistości językowej (do wyboru)

8. Wykładniki oficjalności i nieoficjalności w różnych sytuacjach komunikacyjnych.

9. Stosowność i niestosowność zachowań językowych.

10. Konwencjonalność i kreatywność w tekstach i w zachowaniach językowych.

11. Rozwój mowy dziecka.

12. Podręczniki do nauki języka polskiego jako obcego (na różnych poziomach nauczania). Historia, stan obecny, potrzeby.

13. Poziomy języka (do wyboru: fonetyka, morfologia, składnia, leksyka, frazeologia) w podręcznikach do nauczania języka polskiego jako obcego i w praktyce

14. Interferencja jako źródło błędów językowych Polaków lub cudzoziemców.

15. Metody nauczania sprawności językowych Polaków i cudzoziemców.

16. Kultura w nauczaniu języka polskiego jako obcego.

17. Stereotypy narodowe. MY i ONI

Zapisy na seminarium odbywają się w każdy wtorek w godzinach od 15.00 – 17.30. w pokoju 112L na pierwszym piętrze. Przyjmowane są również zapisy drogą internetową: [e-mail] lub [e-mail]

Prof. zw. dr hab. Elżbieta Umińska-Tytoń

Katedra Historii Języka Polskiego

(zapisy u prof. dr hab. D. Bieńkowskiej, pok. 306; ewentualne konsultacje drogą mailową [e-mail])

1. Onomastyka – zwłaszcza antroponimia (imiona, nazwiska, przezwiska) zarówno w ujęciu współczesnym, opisowym jak i historycznym. Funkcjonowanie nazw własnych w tekście, także literackim (funkcje tych nazw, nabieranie znaczenia, sposób użycia, przekształcenia formalne itp.).

2. Etykieta językowa – zachowania językowe służące wyrażaniu grzeczności współcześnie (np. na podstawie badań ankietowych) i w przeszłości (rekonstruowanej z tekstów literackich, poradników dobrych obyczajów, pamiętników itp.).

3. Historia języka polskiego – zwłaszcza XVIII i XIX wieku. Analiza tekstów z epoki dokumentujących wybrany styl (np. potoczny, naukowy, urzędowy, retoryczny itp.), gatunek (np. list, poradnik, pamiętnik, felieton itp.) lub autora ( np. elementy języka osobniczego). Możliwe są też inne ujęcia problemowe np. z wykorzystaniem metodologii językowego obrazu świata itp.

4. Język religijny – zarówno w ujęciu współczesnym jak i historycznym. Charakterystyka stylistyczna tekstów religijnych o różnym przeznaczeniu ( modlitwy, kazania, katecheza, liturgia). Obserwacja współczesnego języka Kościoła (nazewnictwo, tytulatura, odrębne słownictwo, formy grzecznościowe itp.). Język prasy religijnej. Możliwe też podejmowanie badań porównawczych uwzględniających różne wyznania obecne w Polsce (np. słownictwo w prasie różnych Kościołów lub środki perswazji w tekstach Świadków Jehowy itp.).

Dr hab. prof. UŁ Maria Witkowska-Gutkowska

Katedra Lingwistyki Stosowanej i Kulturowej

Na seminarium magisterskim studenci będą się zajmować przede wszystkim zjawiskami występującymi we współczesnym języku polskim, a także problematyką związaną z nauczaniem języka polskiego jako obcego.

Tematy prac magisterskich mogą dotyczyć następujących zagadnień:

oceny normatywnej innowacji językowych pojawiających się w publikacjach prasowych, audycjach radiowych i telewizyjnych, w pracach pisemnych uczniów;

kompetencji komunikacyjnej cudzoziemców uczących się języka polskiego;

obrazu Polski i Polaków w oczach cudzoziemców [uczących się języka polskiego];

obrazu cudzoziemców w polskich tekstach literackich i prasowych;

interferencji językowych występujących w języku Polonii i cudzoziemców uczących się języka polskiego;

języka dzieci w wieku przedszkolnym;

współczesnej polskiej etykiety językowej;

zróżnicowania socjolingwistycznego leksyki polskiej;

komizmu językowego w tekstach literackich i prasowych;

modyfikacji związków frazeologicznych w tekstach literackich i prasowych;

stylizacji językowej;

perswazji językowej i językowych środków wartościowania;

a także innych zagadnień, które interesują studentów.

Zapisy na seminarium przyjmowane są w pokoju 112L, we wtorki w godz. 10.00-15.00 lub [e-mail]

Dr hab. prof. UŁ Ewa Woźniak

Katedra Historii Języka Polskiego

1. Językowy obraz świata w tekstach dawnych i współczesnych;

2. Wyrażanie i komunikowanie uczuć;

3. Zagadnienia języka i stylu przekładów Biblii.

Dr hab. prof. UŁ Grażyna Zarzycka

Katedra Lingwistyki Stosowanej i Kulturowej

Przestrzenią badań, podjętych podczas tego seminarium, będzie proces nauczania i uczenia się języka polskiego jako obcego (jpjo), komunikacja bezpośrednia oraz relacje między językiem a kulturą. Tematy prac magisterskich mogą dotyczyć następujących zagadnień:

1. Nauczanie jpjo w procesie zmian:

 tematyczne i językowe analizy podręczników, programów, metod nauczania.

2. Testowanie jpjo (a testowanie innych języków).

3. Teksty w nauczaniu jpjo:

 analizy gatunkowe, językowe i tematyczne tekstów

 wykorzystanie tekstów kultury w nauczaniu jpjo.

4. Kultura w nauczaniu jpjo (a kultura w nauczaniu innych języków obcych lub języka polskiego jako języka rodzimego):

 rozwijanie kompetencji kulturowej, lingwakulturowej, socjokulturowej i interkulturowej

 leksyka z komponentem kulturowym

 stereotypy (np. narodowe, płciowe) a nauczanie języka polskiego jako obcego.

5. Przyswajanie jpjo:

 strategie przyswajania jpjo

 uwarunkowania kulturowe i społeczne uczenia się / przyswajania jpjo

 błędy cudzoziemców uczących się jpjo.

6. Komunikowanie się cudzoziemców po polsku:

 opis realizacji różnorodnych aktów mowy, gatunków mowy, zdarzeń i sytuacji komunikacyjnych (np. powitań, pożegnań, aktów grzecznościowych)

 zakłócenia w komunikacji międzykulturowej

 polszczyzna cudzoziemskich „gwiazd” telewizji.

7. Style konwersacyjne użytkowników języka polskiego (np. kobiet, mężczyzn, cudzoziemców, przedstawicieli grup subkulturowych, internautów) w różnorodnych kontekstach komunikacyjnych.

8. Językowy obraz swoich i obcych w polszczyźnie. / Wykładniki swojskości i obcości. Stereotypy narodowe.

9. Mowa nienawiści.

10. Cechy dyskursu publicznego (np. metaforyka, leksyka, strategie komunikacyjne).

(oraz inne zagadnienia, które zainteresują studentów)

Zapisy na seminarium odbywają się w pokoju 312 na trzecim piętrze (w poniedziałki w godz. 16.00-17.00). Przyjmowane są również zapisy drogą internetową: [e-mail]. Serdecznie zapraszam!