1.Do kogo obowiązuje szacunek bezwarunkowy – do OSOBY ludzkiej.
2. Prima facie- ''W 1930 W.D. Ross zaproponował etykom nowe rozwiązanie dawnych problemów, zwane obowiązkami prima facie (z łac. na pierwszy rzut oka). Ross uznawał, bowiem, że prawdy moralne istnieją i są poznawalne, a działanie etyczne można sprowadzić do kilku zasad, m.in. wierność, zadośćuczynienie, wynagrodzenie, nieszkodzenie, sprawiedliwość, dobroczynność i samodoskonalenie . To one są owymi obowiązkami. Pewne normy moralne obowiązują prima facie, czyli do momentu, kiedy inne normy moralne okazują się ważniejsze. – NAJWAŻNIEJSZE że dopuszczają WYJĄTKI w przeciwieństwie od norm ABSOLUTYNYCH tego samego gościa.
3. Przywilej terapeutyczny - możliwość nieprzekazania informacji choremu o stanie jego zdrowia, gdy lekarz jest przekonany, że jej ujawnienie może spowodować poważne cierpienie lub inne niekorzystne następstwa dla zdrowia chorego.
4. eksperyment medyczny - wprowadzenie przez lekarza nowych lub tylko częściowo wypróbowanych metod diagnostycznych, leczniczych lub profilaktycznych w celu osiągnięcia bezpośredniej korzyści dla zdrowia osoby leczonej. Może on być przeprowadzony, jeżeli dotychczas stosowane metody medyczne nie są skuteczne lub jeżeli ich skuteczność nie jest wystarczająca.
5. Terapię eksperymentalną -stosuje się wtedy, kiedy zwykłe, rutynowe i sprawdzone metody leczenia są już nieskuteczne i uznaje się, że choremu nic już zaszkodzić nie może, a jest jakaś choćby mała szansa, że zastosowanie metod nie do końca sprawdzonych może okazać się skuteczne.
6. Bioetyka stała się niezależną gałęzią nauki - 1970 (-V.R. Potter)
7. Nazwisko twórcy sprawiedliwości zza zasłony niewiedzy(1971) - John Rawls
8. Rdzeń historii etyki (Diego Garcia) - wiedza, praktyka, instytucja
9. Czy książka Medical Ethics jest temat etykiety lekarskiej- tak
10. Czy zrezygnowanie ze środków zwyczajnych jest równoznaczne z samobójstwem? – tak
11. Paternalizm miękki polega na działaniu bez zgody pacjenta (np. na podjęciu za pacjenta decyzji o resuscytacji, gdy jest nieprzytomny),
12. Paternalizm twardy to działanie wbrew woli pacjenta (np. przymusowe podanie środków uspokajających pacjentowi agresywnemu).
13. Konflikt interesów w badaniach naukowych. - cele badacza sprzeczne z celem pacjenta.
14. Szacunek pokory - założenie, że poprzednik któremu przyszło decydować w trudnych warunkach, podjął możliwie najlepszą decyzję
15. Co bioetycznego ustalono podczas procesów Norymberskich( to pytanie chyba nie do końca tak brzmiało, ale odpowiedź była "badania naukowe na ludziach"). 1947- Kodeks Norymberski
16. Czym objawia się paternalizm w monopolizacji służby zdrowia?
Tradycja paternalizmu medycznego nie pozwala lekarzowi traktować pacjenta jako „równego” sobie i to w imię dobra samego pacjenta:
lekarz, z racji swego wykształcenia, wie lepiej od pacjenta, co dla tego ostatniego jest naprawdę dobre,
lekarz bardziej pragnie tego dobra dla pacjenta niż pacjent sam dla siebie – siła woli pacjenta pozostaje przecież istotnie osłabiona faktem doświadczania choroby
17.Coś o rdzeniu amerykańskiego nurtu bioetycznego(?)- pryncypializm.
18. Jakie warunki trzeba spełnić, żeby prowadzić badania na grupach szczególnie narażonych na wykorzystanie. - badanie musi być dobroczynne dla tej grupy
19. Pozorny brak środków w medycynie.
20. Na czym polega dynamizm prawa naturalnego - zmienność form prawa przy zachowaniu jego istoty
21. zgoda implicite - założona w działaniu, pacjent zgadzając się na zabieg w domyśle zgadza się również na inne czynności związane z zabiegiem (poszerzenie zabiegu) mające na celu dobro pacjenta.
22. Zasada sprawiedliwości (formalnej..?) - zasada równej miary; równych traktuj równo, nierównych nierówno
23. Kryterium osoby ludzkiej w pro-life (?)-genetyczne
24. prawo gwizdka - musimy zareagować na błąd poprzednika (zwrócić uwagę lekarzowi, przełożonemu, Izbie Lekarskiej, co jest wyrazem szacunku do niego)
25. prawo niedoskonałe - prawo, w którym nie obowiązują sankcje – złamanie tego prawa nie ma konsekwencji
26. zgoda pozorna - zgoda wyrażona pod presją, przymusem
27. medyczne dyrektywy na przyszłość - 1) testament – dokument, w którym się decyduje, że nie chce się być sztucznie podtrzymywanym przy życiu, 2) pełnomocnictwo dotyczące opieki medycznej – powierzenie danej osobie pełnomocnictwa do decydowania za pacjenta
28. Nadrzędna zasada lekarza w kontekście przypadku Karen Ann Quinlan -> medycyna świętości życia, po tym przypadku nastąpiła medycyna jakości życia ( żyć życiem którym chce się żyć).
29. szacunek zasługi - uznania dla osiągnięć innych ludzi, od których się zawsze czegoś uczymy (pielęgniarki, pacjenci).
30. grupy szczególnie wrażliwe, o ograniczonym udziale w badaniach;
studenci medycyny, dzieci, osoby psychicznie chore, osoby starsze z demencją starczą, kobiety w ciąży, płody, więźniowie, służby mundurowe, pracownicy służby zdrowia, zubożali, bezrobotni, imigranci
31. Podział bioetyki wprowadzony przez Rossa - normy prima facia (dopuszczają wyjątki) i normy absolutne (obowiązujące bez wyjątku, np. nie można torturować pacjenta)
32. Który rozdział/która część przysięgi Hipokratesa mówi o relacjach lekarz-lekarz. (jednym słowem) - część druga – zobowiązanie.
33. Kryterium kosztów moralnych w aborcji (?) - nie da się policzyć kosztów moralnych, kobieta wybiera jej zdaniem „mniejsze zło” ???
34. Co to jest ból proceduralny. - ból związany z zabiegami diagnostyczno-terapeutycznymi.
35. Kryteria progowe zgody (dwa). 1. kompetencja pacjenta, 2. brak przymusu, dobrowolność pacjenta
36. Odczuwanie bólu w kryterium osoby ludzkiej - argument przeciw. - nie można dokładnie powiedzieć, czym jest ból, nie można go zdefiniować.
37. Czy celowo zarażano żółtaczką dzieci w projekcie Wilowbrook(1963)? - tak
38. Czy zarażano kiłą ludzi podczas projektu Tuskegee(1932-72)? - nie
39. Na czym polega strategia indywidualnej odpowiedzialności w aborcji? - kobieta ma prawo do aborcji gdy zaszła w nią nieświadomie lub niedobrowolnie
40. Kto stworzył pojęcie bioetyka? Hellegers
41. Czy rodzice noworodka wyrażają zgodę zastępczą? - nie
42. Czy zrezygnowanie ze stosowania środków nadzwyczajnych jest równoznaczne z samobójstwem?- nie
43. Czyn supererogatywny - czyn, który uznajemy za moralnie właściwy, ale którego nie oczekujemy i nie traktujemy nigdy jako czyjś obowiązek.
44. Norma absolutna - bezwzględny nakaz lub zakaz określonego zachowania
45. projekt Tuskegee-czy uczestnicy wiedzieli, ze maja kiłę ( NIE).
46. Środki nadzwyczajne-definicja sztuczne, inwazyjne, kosztowne, trudnodostępne.
47. Zgoda poczytywana -definicja uważa się, że pacjent wyraża zgodę na przeprowadzenie badań ze względu na dobro osób trzecich, np. personelu medycznego (test na WZW lub HIV)
48.deklaracja helsińska - zbiór zasad dotyczących przeprowadzania badań medycznych z udziałem ludzi; przyjęta w 1964 roku, w 1975 połączona z Kodeksem Norymberskim
49.naturalny brak dóbr -na czym polega - brak zasobów
50.równowaga reflektywna definicja - metoda refleksyjnej równowagi, wprowadzona do dyskursu w etyce i filozofii społecznej przez Johna Rawlsa, która zdaniem jej zwolenników daje możliwość korygowania i uzasadnienia naszych przekonań etycznych. Polega ona na identyfikowaniu tzw. rozważnych sądów moralnych, formułowania zasad moralnych eksplikujących te sądy oraz usuwaniu sprzeczności pomiędzy tymi sądami, zasadami, ale także istotnymi dla nich filozoficznymi i niefilozoficznymi teoriami.
51. kto dokonał podziału na środki zwyczajne i nadzwyczajne - papież Pius XII
52. Który lekarz przyczynił się do ukończenia projektu Tuskegee? - Peter Buxtun
53. Czy zgoda domniemana zawsze jest zgodą zastępczą? - Nie
54. Deprofesjonalizacja zawodu lekarza (3 powody)
55. Czy osoba społeczna ma obowiązki? – NIE
56. Czy osoba społeczna ma prawa? – TAK
57. Deontologia lekarska - zbiór przepisów i norm moralnych obowiązujących lekarzy w stosunku do chorego oraz innych lekarzy.
58. Stopniowa ocena aborcji – osobowość ludzka pojawia się stopniowo, osobowość płodu jest tak mała, że można ją pominąć.
59. Środki zwyczajne – tani, łatwodostępny, nieinwazyjny.
60. Idea pro life – każda osoba ma prawo do życia + każdy płód jest osobą ludzką = każdy płód ma prawo do życia.
61. Paradogmat jakości życia – (przeciwieństwo świętości życia), najwyżej stawianie życia życiem którym się chce żyć.
62. Czego dotyczy Kodeks Norymberski. – 10 zasad dopuszczalności doświadczeń na ludziach
63.Z czego wynika podatność osób szczególnie wrażliwych na wykorzystanie? Z przyczyn ekonomicznych( ubodzy) z przyczyn uzależnienia zawodowego (studenci medycyny od profesorów, służba zdrowia), z przyczyn etyczny (płody nie mogą wyrazić własnego zdania, jak osoby upośledzone lub z demencją starczą) z przyczyn społecznych (służby mundurowe)
64.Kiedy w badaniu naukowym można użyć placebo? – w sytuacji, kiedy nie ma innego leku o sprawdzonym i skutecznym działaniu.
65. Z jakiego nurtu powstała bioetyka że mówi się o jej amerykańskości, czy cos w tym stylu. -
66.Terapia lokalna De iure- najwyższy standard opieki medycznej jaki mógłby być wg lokalnego prawa, w lokalnej klinice.
67. Twórca języka terapeutycznej filozofii analitycznej – L. Wittgenstein
68. Wobec kogo działanie w najlepszym interesie pacjenta – wobec tych, którzy sami nie mogą decydować (np. niemowlęta), lub tych, którzy wcześniej wyrazili taką wolę
69. Poziomy definiowania płci – genetyczne, biologiczne, psychiczne, społeczne
70. Główny nurt bioetyki – pryncypializm.
71. Różnica deontologia/etyka – deontologia to normy obowiązujące w danym środowisku zawodowym (np. deontologia lekarska), etyka to ogólnie obowiązujące normy moralne
72. Sprawiedliwość zza zasłony niewiedzy -> to chodzi o dzielenie wyspy na równe działki, on mówił o tym, że nie wiadomo, która część się komu dostanie, i dlatego się dzieli równo
73. Dwa dokumenty regulujące badania na ludziach (międzynarodowe) – Kodeks Norymberski(1947), deklaracja Helsińska(1964).
74. Zasada podwójnego skutku – działanie może spowodować zarówno zamierzony skutek dobry, jak i niezamierzony skutek zły.
75. Główne modele uzasadniania w bioetyce. – deduktywizm, induktywizm, koherencja
76. Główne działy w bioetyce. - biogeneza, bioterapia, tanatologia
77. Czyn człowieka, a czyn ludzki (świadomy i dobrowolny, rodzi odpowiedzialność moralną
78. Według którego kryterium człowiek może przestać być osobą ludzką.- Kryterium Moralne -płód, małe dziecko, osoba psychicznie chora, człowiek z demencją nie odpowiedzialności moralnej nie są osobami, bo nie mają świadomości czyli nie są wolni, mają tylko prawa społeczne.
79. Dylemat moralny - sytuacja, kiedy podmiot ma wybór pomiędzy wieloma strategiami postępowania, z których każda ma konsekwencje moralne, np. wiąże się z wyrządzeniem fizycznej krzywdy (sprawienie komuś bólu, spowodowanie czyjejś śmierci)
80. wg jakich 2 kryteriów umiera się jako osoba ludzka > genetyczne i rozwoju osobowości
81. Twórca publikacji od której zaczął się nurt bioetyki - Daniel Callahan
82. Co przemawia za kryterium bólu przy aborcji: ból jest utożsamiany ze złem.
83. Czy zasada o podwójnym skutku tłumaczy aborcję przy zagrożeniu życia matki? TAK
84. Czy zasada o podwójnym skutku tłumaczy aborcję przy zagrożeniu zdrowia matki? NIE
85. O co chodzi w zasadzie indywidualnej odpowiedzialności przy aborcji? Kobieta ma prawo do aborcji gdy zaszła w nią nieświadomie lub niedobrowolnie.
86. Czy wg naturalizmu greckiego choroby są zawsze nieetyczne? TAK
87. Kto wymyślił termin animowany/nieanimowany --> Tomasz z Akwinu
88. 3 sytuacje kiedy mogę zabić a nie jest to morderstwem?
1.Obrona własna 2.kara śmierci 3.wojna sprawiedliwa
89. 4 zasady bioetyki:
1. szacunek do autonomii 2.niekrzywdzenie 3.Dobroczynność 4.Sprawiedliwość
90. Horyzont motywacyjny – ogół posiadanej wiedzy mający znaczenie w ocenie czynu.
91. Czy aborcja/eutanazja jest zakazana w przysiędze Hipokratesa? TAK/NIE
92. Czy czyn świadomy moralnie(wiem że jest dobry lub zły), musi być świadomy psychologicznie(robię coś ale nie wiem czy jest to dobre czy złe)?? TAK(na odwrót nie)
93. Kryteria osobowości ludzkiej: 1.Genetyczne( od poczęcia do śmierci)
2. Rozwojowe( od pewnego momentu jest osobą ludzką)
3. Społeczne ( płodu, dzieci i starcy to zwierzęta)
94. Przedmiot moralny – to do czego dany czyn zmierza.
95. Czy czyn może stać się dobry gdy okoliczności czynu będą dobre? Nie ( czyn jest dobry gdy wszystkie okoliczności czynu są dobre)
96. Przykład etyki holistycznej – Tomizm lub katolicyzm
97. Czy stanowisko pro-choice/pro-life zakłada jakieś stanowisko osoby ludzkiej? – NIE/TAK(genetyczne)
98. Czy etyka medyczna jest moralnością partykularną? TAK
99. Deklaracja Genewska(1948) – (współczesna przysięga Hipokratesa) o stosunkach lekarz-lekarz, lekarz-pacjent, lekarz-społeczeństwo.
100. Przykład etyki redukcyjnej - Utylitaryzm
101. Czy zasady moralności uniwersalnej/partykularnej mogą być normami prima facie? TAK/TAK