TRADYCJA Traditum – przekaz z przeszłości do teraźniejszości Przekazywane sa obiekty materialne lub ideowe z przeszłości do teraźniejszości Oddolnie - przekazywane z pokolenia na pokolenie Odgórnie – przez królów, władców, polityków Transmitowane jest to, co jest oczekiwane i służy teraźniejszości Przeszłość taka, jaka była, nie istnieje – istnieją jedynie jej różne interpretacje Interpretacje przepuszczane są przez filtr użyteczności dla teraźniejszości FUNKCJE TRADYCJI: Źródło mądrości Legitymizowanie tego, co robimy (robię tak, bo tak już robiono) Podtrzymywanie tożsamości Ucieczka, gdy teraźniejszość jawi się jako zagrożona, nie spełnia naszych oczekiwań (np. pod zaborami – uciekamy w przeszłość, w tradycję, nadzieja, ze jeszcze wrócą dobre czasy) DYSFUNKCJE TRADYCJI Przywołuje treści, których przypominać się nie powinno (np. nazizm, faszyzm) Świat wymaga nowych działań, podczas gdy my trzymamy się starych, utartych wzorców TEORIE CYKLICZNE: SAMUEL HUNTINGTON (1927 – 2008) Szef rady bezpieczeństwa USA, politolog „Trzecia fala demokratyzacji” – akcentuje charakterystyczny, cykliczny wzór pojawiających się kolejnych „fali” demokracji i jednoczesnego odchodzenia od nich 1828 – 1926 -> I fala (więcej niż 50% mężczyzn miało prawa wyborcze) 1922 – 1942 -> I fala odejścia od demokracji (marsz Mussoliniego na Rzym) 1943 – 1955 -> II fala 1958 – 1962 -> II fala odejścia (głównie Ameryka Pd i Azja, władzę sprawuje reżim wojskowy) poł. lat 70-tych – lata 90-te -> III fala (od rewolucji goździkowej w Portugalii , obalenie reżimów wojskowych) czy pojawi się III fala odejścia od demokracji – wg Huntingtona – tak. „Zderzenie cywilizacji” – świat dzieli się na cywilizacje, które żyją według własnych, głęboko zakorzenionych przesłanek metafizycznych; to religia wyznacza cywilizacji tę główną cechę Cywilizacje:Chińska Hinduska Buddyjska Japońska Prawosławna Latynoamerykańska (meksykańska) Afrykańska Zachodnia Muzułmańska Jedne słabną, inne rosną w siłę; Huntington bada względy demograficzne, tendencje Dwie cywilizacje rosną w siłę: muzułmańska i chińska, są pod każdym względem na stopie wzrostu Cywilizacja zachodnia próbuje ukazać, że jest uniwersalna, narzuca innym swój wzorzec – słabnie Huntington opisuje, co się dzieje na granicach cywilizacji (obecne wojny są właśnie na rubieżach) ----------------------------------------------------------------------------- NOWOCZESNOŚĆ-definiowana jest na dwa sposoby:historyczny-czyli okres po 3 wielkich rewolucjach. Analityczny- to co najbardziej charakterystyczne: 1.indywidualizm-jednostka staje w centrum zaintersowania, jest wolna od narzucanych więzi grupowych i uzależnień, jest obdarzona prawami; 2.dyferencjacja –złożoność, komplikowanie się struktur. Poawia się mnogość wyborów.3.racjonalność- rozum, rozwaga i kalkulacja stają się głownymi kryteriami rzeczywistości. 4. Ekonomizm- obiektem interakcji i transakcji są pieniądze i towary. Nastawienie się na sferę ekonomiczną i gospodarczą. 5.ekspansja –nastawienie się na przekształcanie rzeczywistości, na zdobywanie coraz nowszych obszarów, na globalizację. MODERNIZACJA-zbliżanie się społeczeństwa w sposób zamierzony, celowy, planowany do modelu nowoczesności, najczęściej do wzorca jakiegoś istniejącego społ. Uznanego z najbardziej rozwinięte KONCEPCJE EWOLUCJONISTYCZNE LEWIS MORGAN Antropolog amerykański. Odchodzi od wizji dychotomicznej i wprowadza schemat wieloczłonowy. Wyróżnia trzy epoki: dzikość (, barbarzyństwo i cywilizację. Granice między nimi znaczy się poprzez doniosłe odkrycia i wynalazki. W epoce dzikości największymi wynalazkami był ogień, łuk czy garncarstwo; w epoce barbarzyństwa-oswojenie zwierząt i uprawa roli, w epoce cywilizacji –alfabet i pismo. Morgan taki przebieg rozwoju traktował jako uniwersalny, za siłę

napędzającą proces uważał rozwój techniki. EMILE DURKHEIM (1858-1917) ZA kryterium rozwoju uważa postępujący podział pracy. Społeczeństwo ludzkie ewoluuje od form organizacyjnych opartych na solidarności mechanicznej do takich, w których dominuje solidarność organiczna. Solidarność mechaniczna charakteryzuje się małym stopniem integracji i współzależności ludzi. Każdy jest w dużym stopniu samowystarczalny. Solidarność organiczna- cechuje się wysokim stopniem integracji i współzależności ludzi. Każdy jest w duzej mierze zdany na produkty wytwarzane przez innych, wszyscy wykonują bardzo zróżnicowane ale niezbędne czynności. ----------------------------------------------------------------------------- DIALEKTYCZNE TEORIE KONFLIKTU RAPLH DAHRENDORF (1929) ZIS – zrzeszenie imperatywnie skoordynowane Instytucjonalizacja pociąga za sobą podział na role dominujące i podporządkowane Quasi grupy wraz ze wzrostem świadomości przekształcają się w grupy konfliktu Przejście od konfliktu utajonego do jawnego Podstawowym dobrem jest wiedza Po reorganizacji nawiązuje się nowa forma konfliktu utajonego Globalizacja to szereg procesów społecznych, kulturowych w wyniku których powstaje ogólnoświatowe społeczeństwo. Globalizacja wg Giddensa Globalizację można zdefiniować jako proces intensyfikacji stosunków społecznych o światowym zasięgu łączący ludzi przebywających w różnych miejscach, w taki sposób, że wydarzenia mające miejsce w jednym zakątku kuli ziemskiej mają wpływ na bieg wypadków w innej części planety. Globalizacja wg Robertsona Globalizacja to również przekonanie, że wszyscy żyjemy w tym samym świecie, to także pełniejsze uświadomienie sobie istnienia różnic kulturowych i społecznych między ludźmi. Wizje globalnego społeczeństwa opartego na dychotomii gemeinschaft/gesellschaft -Globalny gemeinschaft 1: świat jako wielość niezależnych od siebie wspólnot kulturowych, wizja ta uwypukla obawę przed bezdomnością w globalnym społeczeństwie. -Globalny gemeinschaft 2: świat jako zintegrowana globalna wspólnota. W tej wersji układu odniesienia jest najczęściej kategoria „rodzaju ludzkiego”, powszechnego społeczeństwa. -Globalny gesellschaft 1: świat jako społeczeństwo otwarte pluralistyczne kulturowo, tolerujące przenikanie się kultur, ale nie wykluczające dominującej pozycji pewnych społeczeństw. -Globalny gesellschaft 2: świat zarządzany przez zcentralizowany rząd lub przyjmujący federacyjny model rządów. Zalety - upowszechnia wiedzę; - sprzyja wymianie informacji =przyspiesza rozwój; - sprzyja upowszechnianiu lepszych technologii (wydajniejszych, energooszczędnych, proekologicznych); - aktywizuje gospodarczo kraje, w których lokalizowane są inwestycje bezpośrednie; - innowacyjność - zwiększa liczbę inwestycji w regionach atrakcyjnych ekonomicznie; - integruje - wzmaga procesy demokratyzacji społeczeństw; Wady - marginalizuje kraje słabo rozwinięte; - przyczynia się do wzrostu bezrobocia spowodowanego automatyzacją produkcji; - osłabia pozycję państw w stosunku do korporacji ponadnarodowych; - upowszechnia wzorce organizacyjne korporacji ponadnarodowych, przez co sprzyja ich ekspansji; - uniemożliwia kontrolę nad korporacjami ponadnarodowymi; - upowszechnia obcy kulturowo model życia; - umożliwia manipulację informacjami przez media o światowym zasięgu.