Dziecięce spotkanie z książką

Maria Zeczka

Czytanie jest podstawą sukcesu w szkole i… w życiu. Nic go nie zastąpi. Miłość do książek najskuteczniej rozwiniecie w dziecku wy, rodzice, sami dużo czytając i rozmawiając o książkach. Najlepiej wiecie, co dziecko interesuje, od małego więc zachęcajcie je do czytania.

Rodzice najlepiej znają swoje dziecko, wiedzą, czym jest zainteresowane najbardziej, co ułatwia podsuwanie odpowiednich książek. Trzeba też pamiętać, aby dostosowywać poziom lektur do wieku dziecka. Oto cenne wskazówki.

NAKLEJKI NA POCZĄTEK

Dla dzieci, które poznają pierwsze literki, można zamienić dom w skarbnicę słówek do przeczytania.

Na meblach i innych domowych sprzętach naklejcie karteczki z ich nazwami. Dla uatrakcyjnienia mogą być specjalnie ozdobione lub mieć różnokolorowe napisy.

LEKTURA W KĄPIELI

Na czytanie maluchowi wykorzystajcie różne okoliczności: może to być czas jedzenia śniadania lub kąpieli. Możecie też w wolnej chwili nagrać własne czytanie i pozwolić je dziecku odsłuchać wtedy, gdy macie dla niego mniej czasu.

PRZEPIS NA CIASTECZKA

Praktycznym sposobem na nabieranie umiejętności w czytaniu jest wspólne gotowanie, podczas którego dziecko będzie nie tylko wałkowało ciasto, ale i głośno czytało przepis. Na początek najlepiej wybrać prosty.

PALCE W GÓRZE

Aby sprawdzić, czy dziecko czyta książkę, której poziom jest dla niego odpowiedni, poproście je, aby przeczytało głośno jedną dowolną stronę. Niech podnosi w górę palec przy każdym słowie, którego nie rozumie. Jeśli podniesie w górę wszystkie pięć palców jednej dłoni, najprawdopodobniej książka jest dla niego za trudna do samodzielnego czytania. Może być jednak dobra, by przeczytać mu ją głośno. Trudne książki zniechęcają dzieci do czytania.

TRENING CZYNI MISTRZA

Czytanie wymaga ciągłego treningu. Badania pokazują, że dziecko, które spędza 30 minut dziennie czytając książki, magazyny, gazetki, będzie w przyszłości często sięgało po książki. Pomóżcie mu wyrobić ten nawyk.

KUPON NA OGLĄDANIE TELEWIZJI

Ograniczcie dziecku oglądanie telewizji. Naukowcy odkryli, że dzieci, które spędzają więcej niż 10 godzin tygodniowo przed telewizorem, czytają gorzej niż te, którym rodzice wyznaczają limit dziennego oglądania. Przygotujcie dwadzieścia 30-minutowych kuponów na spędzanie czasu przed telewizorem. Gdy zostaną zużyte, będzie to znaczyło, że tygodniowy limit oglądania się wyczerpał. Można się umówić, że za niewykorzystane kupony dziecko otrzyma określoną kwotę na zakup książek, jakie samo wybierze.

WŁASNA PÓŁKA

Ułatwcie waszym pociechom dostęp do książek. Jeżeli pilot od telewizora jest w zasięgu ręki, a półka z książkami na takiej wysokości, że dziecko do niej nie sięga, skorzysta z tego, do czego ma łatwiejszy dostęp. Zamontujcie półkę na wysokości odpowiedniej dla dziecka, niech ustawi na niej swoje ulubione książki i gazety.

LIST DO AUTORA

Starsze dziecko zachęćcie do napisania listu lub e-maila do autora książki, która go zaciekawiła. Coraz częściej na czwartej stronie okładki autorzy podają adresy swoich stron internetowych. Można też przesłać list do wydawnictwa, które przekaże go autorowi.

PYTANIA I ODPOWIEDZI

Gdy dziecko zadaje wam pytanie, pomóżcie mu znaleźć odpowiedź. Sięgnijcie po encyklopedię lub atlas, wybierzcie się razem do biblioteki. Nie szukajcie odpowiedzi wyłącznie w Internecie.

KOLACJA Z LITERKAMI

Od czasu do czasu zaproponujcie „kolację z literkami”, podczas której przekąski będą pod ręką, a każdy członek rodziny zajmie się przy stole czytaniem książki. Dobrze byłoby też porozmawiać o tym, co czytacie i dlaczego dokonaliście takiego, a nie innego wyboru lektury. Być może będziecie chcieli podzielić się z bliskimi tym, co was szczególnie zaciekawiło, wtedy warto przeczytać wybrany fragment głośno. „Kolacja z literkami” pozwala dziecku dostrzec, że czytanie jest ważne dla całej rodziny.

DOBRY PRZYKŁAD

Dziecko najlepiej uczy się przez przykład. Jeśli widzi was z książką lub gazetą w czasie wolnym, pokazujecie mu, że czytanie sprawia wam przyjemność. Tak będzie mu się kojarzyło. Namawiając je do tego, czego sami nie robicie, nie jesteście przekonujący.

BYLE NIE KSIĄŻKI

Jeśli dziecko w pewnym momencie straci zainteresowanie książkami, nie róbcie z tego tragedii. Postarajcie się znaleźć książki na tematy, które je interesują. Zostawcie je w widocznym miejscu, a dziecko prędzej czy później samo po nie sięgnie.

Zasady głośnego czytania

Najważniejszą rzeczą, jaką możecie zrobić, by zachęcić dziecko do samodzielnego czytania, jest wcześniejsze czytanie mu książeczek na głos.

Zasady krok po kroku:

◗ im wcześniej zacznijcie czytać dziecku, tym lepiej;

◗ podczas czytania usiądźcie obok dziecka;

◗ pamiętajcie, że sztuka słuchania wyrabia się z czasem;

◗ czytajcie dziecku książki, które wam samym się podobają;

◗ pozwólcie dziecku przerywać i zadawać pytania;

◗ zacznijcie od dziesięciu minut głośnego czytania dziennie (dziecko lepiej je zapamięta niż dwie godziny oglądanego programu telewizyjnego);

◗ nie konkurujcie z telewizją – nie pytajcie, czy dziecko woli czytanie, czy oglądanie.

Zapał do czytania należy rozwijać w dzieciństwie. Dziecko, które spędza nad lekturą 30 minut dziennie, w przyszłości będzie często sięgało po książki.

Artykuł powstał na podstawie materiałów amerykańskiego Instytutu Rodzica (Parent Institute) z Wirginii (USA), którego celem jest wspieranie zaangażowania rodziców w edukację swoich