UK艁AD SERCOWO-NACZYNIOWY
Serce(2 przedsionki-pompy obj臋to艣ciowe , 2 komory-pompy ci艣nieniowe zw lewa )
T臋tnice kr膮偶enia du偶ego- zbiornik t臋tniczy du偶y
呕y艂y kr膮偶enia du偶ego-zbiornik 偶ylny du偶y
T臋tnice kr膮偶enia ma艂ego-zbiornik t臋tniczy p艂ucny
呕y艂y kr膮偶enia ma艂ego-zbiornik 偶ylny p艂ucny
2 sieci naczy艅 w艂osowatych-1 艂aczy ZTD z Z呕D , 2 艂膮czy ZTP z Z呕P
Uk艂ad sercowo naczyniowy- 4 pompy pracuj膮ce szerogowo po dwie (PP+ PK i LP +LK)
- 4 zbiorniki krwi (2 du偶e i 2 p艂ucne)
- 2 sieci naczy艅 w艂osowatych
CZYNNIKI WP艁YWAJ膭CE NA POJEMNO艢膯 KRWI W ZBIORNIKACH
Ka偶dy zbiornik=inna obj臋to艣膰+ inne ci艣nienie
Warunki fizjolog. oddychanie swobodne= poj krwi t艂oczonej do ZTD=ZTP
W spoczynku poj krwi odp艂ywaj膮cej z Z呕D=Z呕P
Praca Mi臋艣ni/Trawienie->wi臋cej krwi odp艂ywa z Z呕D ni偶 dop艂ywa do ZTD
Zako艅czeniePracy/Strawienie pokarm贸w-> wi臋cej dop艂ywa do ZTD ni偶 odp艂ywa z Z呕D
Postawa Cia艂a->Zmiana postawy z stoj膮cej na le偶膮c膮 wi臋cej krwi dop艂ywa do Z呕P
Ni偶 odp艂ywa->zwi臋ksza si臋 obj臋to艣膰 krwi wype艂niaj膮cej zbiornik
->Zmiana postawy z le偶膮cej na stoj膮c膮 mniejsza obj krwi w Z呕P
Zbiorniki t臋tnicze dzi臋ki panuj膮cemu w nich ci艣nieniu zapewniaj膮 sta艂y przep艂yw krwi.
Zbiorniki 偶ylne gromadz膮 krew tworza jej rezerwe,Z呕D->54% kr膮偶膮cej krwi.
SERCE
1)CZYNNO艢膯 BIOELEKTRYCZNA SERCA-EKG
Rozrusznikiem dla potencja艂贸w mi臋艣nia sercowego kt贸re wyprzedzaj膮 skurcz jest tkanka uk艂adu przewodz膮cego. jej b艂ona kom贸rkowa odznacza si臋 zdolno艣ci膮 do rytmicznej spontanicznej depolaryzacji
W臋ze艂 Zatokowo-przedsionkowy-o艣rodek pierwszorz臋dowy narzuca rytm ca艂emu sercu poniewa偶 jego kom贸rki depolaryzuj膮 najszybciej.
Depolaryzacja przenosi sie do W臋z艂a Przedsionkowo-Komorowego(Hisa) za pomoc膮 p臋czka mi臋dzyw臋z艂owego przedniego(Bachmana) p臋czka mi臋dzyw臋z艂owego 艣rodkowego(Wenckebacha) p臋czka mi臋dzyw臋z艂owego tylnego(Thorela)
Nast臋pnie depolaryzacja przenosi si臋 do mi臋艣ni przedsionk贸w.
Z w臋z艂a przedsionkowo-komorowego depolaryzacja przewodzona jest do mi臋艣nia kom贸r za po艣rednictwem P臋czka Przedsionkowo-Komorowego,zaczyna si臋 szerzy膰 w kolejno艣ci: +warstwa podwsierdziowa w dolnej 1/3 przegrody mi臋dzykomorowej po stronie lewej +od lewej do prawej warstwy podwsierdziowej przegrody mi臋dzykomorowej +warstwa podwsierdziowa przegrody mi臋dzykomorowej po stronie prawej +podwsierdziowe warstwy przykoniuszkowe prawej i lewej komory +艣ciana lewej komory +艣ciana prawej komory do nasierdzia +艣ciana lewej komory do nasierdzia +cz臋艣ci przypodstawne przegrody mi臋dzykomorowej oraz prawej i lewej komory
Najwi臋ksze zwolnienie pr臋dko艣ci przenoszenia depolar.->strefa graniczna+W臋ze艂 P-K
P臋czek przedsionkowo komorowy->jedyne po艂膮czenie mi臋dzy mi臋sniem przedsionk贸w a mi臋艣niem kom贸r, w obr臋bie kom贸r ma dwie odnogi(prawa do PK lewa do LK) -Odnoga Lewa- dzieli sie na wi膮zke przedni膮 i wi膮zke tyln膮
Odnoga prawa p臋czka + wi膮zki odnogi lewej->W艂贸kna Purkinjego (kom贸rki mi臋艣niowe sercowe przewodz膮ce po艂o偶one pod wsierdziem)
2)ODPROWADZENIA EKG
Czynno艣膰 bioelektryczna mi臋艣nia sercowego-elektrokardiogram, rejestracja r贸偶nic potencja艂贸w mi臋dzy elektrodami.
3 odprowadzenia ko艅czynowe dwubiegunowe klasyczne Einthovena r贸偶nica potencja艂贸w pomi臋dzy: -Prawym przedramieniem i lewym przedramieniem i odprowadzenie ko艅czynowe -Prawym przedramieniem i Lew膮 Goleni膮 -ii odprowadzenie ko艅czynowe -Lewym Przedramieniem i Lew膮 Goleni膮 -iii odprowadzenie ko艅czynowe
Ka偶da z elektorod ustawiona jest pod innym k膮tem wzgl臋dem Wektora Si艂y Elektromotorycznej Serca
Szerzenie si臋 depolaryzacji a nast臋pnie repolaryzacji powoduje sta艂膮 zmian臋 chwilowego wektora si艂y elektromotorycznej serca
Najwi臋kszy wektor si艂y EM serca jest skierowany wewn膮trz klatki piersiowej od okolicy prawej pachy do lewego 艂uku 偶ebrowego
艁膮cz膮c ze sob膮 na p艂aszczy藕nie punkty przystawiania elektrod otrzymuje si臋 tr贸jkat w kt贸rego 艣rodku znajduje si臋 rzut serca na p艂aszczyzne czo艂ow膮
Ka偶da z elektrod jest ustawiona pod innym k膮tem do wektora SEM serca (osi elektrycznej serca) -dlatego odprowadzenia maja inne amplitudy i s膮 skierowane ponad lini臋 izoelektryczn膮 (s膮 dodatnie) lub ujemne (skierowane w d贸艂 od tej lini)
Do oceny EKG dogodniejsze s膮 Odprowadzenia Jednobiegunowe kiedy rejestruje si臋 potencja艂 mi臋dzy elektrod膮 aktywn膮 a elektrod膮 nieaktywn膮.
6 jednobiegunowych odprowadze艅 przedsercowych(Odprowadzenia przed. Wilsona) oznaczanych od V1 do V6, elektroda V1 jest przystawiona w czwartym mi臋dzy偶ebrzu po stronie prawej mostka., pozosta艂e po stronie lewej klatki piersiowej
Odprowadzenie ko艅czynowe jednobiegunowe(Odprowadzenie Goldbergera), uzyskuje sie EKG o za艂amkach o wy偶szej amplitudzie> 3 odprowadzenia EKG ko艅czynowe jednobiegunowe nasilone(aVR-elektr aktywna na prawym przedram aVL- elektrod aktywna na lewym przedr, aVF- elektrod aktywna na lewej goleni)
Por贸wnywalno艣c zapis贸w EKG-jednakowe warunki rejestracji ,czas- 2 sekundy, V przesuwu papieru- 25/50 mm/s , wzmocnienie 1mV=10mm
3)ELEKTROKARDIOGRAM
5 za艂amk贸w-kolejno PQRST
Za艂amki-kierunek wychylenia,amplituda,czas trwania,cz臋stotliwo艣膰 wyst, kszta艂t
Odcinki-czas trwania lini izoelektrycznej miedzy zalamkami
Odst臋py-艂膮czny czas trwania za艂amk贸w i odcink贸w
Czas trwania za艂amk贸w odcink贸w i odst臋p贸w zalezy od czasu trwania potencja艂贸w czynno艣ciowych mi臋snia przedsionk贸w i kom贸r.
Amplituda za艂amk贸w zale偶y od liczby synchronicznie depolaryzuj膮cych i repolaryzuj膮cych kom贸rek, oporu elektrycznego tkanek znajduj膮cych sie pomi臋dzy elektrod膮 a sercem, budowy cia艂a i po艂o偶enia serca w klatce piersiowej.
-Za艂amek P - czas przewodzenia depolaryzacji w mi臋艣niu przedsionk贸w - 100ms
-Odcinek PQ - czas przej艣cia depolar. przez w臋ze艂 P-K i p臋czek P-K - 50ms
-Odst臋p PQ - czas przewodzenia dep od W臋z艂a Z-P do mi臋艣nia kom贸r - 150ms
-Zesp贸艂 QRS - czas szerzenia sie depolaryzacji w mi臋sniu kom贸r -90ms
-Odcinek ST - okres depolaryzacji mi臋艣nia kom贸r -120ms
-Za艂amek T- czas szybkiej repolaryzacji mi臋艣nia kom贸r (faza 3) -120ms
-Odst臋p ST -czas wolnej i szybkej repolaryzacji mi臋艣nia kom贸r (faza 2 i 3) -280ms
-Odst臋p QT - potencja艂 czynno艣ciowy mi臋艣nia kom贸r(dep i rep) -370ms
-Odst臋p RR - czas trwania jednego cyklu pracy serca - 800ms
4)O艢 ELEKTRYCZNA SERCA(AQRS)
Rzut wektora si艂y elektromotorycznej serca na p艂aszczyzne czo艂ow膮.
Mo偶na j膮 wyznaczy膰 na podstawie pomiar贸w za艂amk贸w Q R i S w I i II odprowadzeniu jest zorientowana poziomo -30 st do +30 st, po艣rednio +30st do +60st pionowo +60 do +110 st
5)CZYNNO艢膯 MECHANICZNA SERCA
Skurcz i rozkurcz przedsionk贸w i kom贸r -> 1.2Hz, 72 na minute jeden cykl-800ms
Krew nap艂ywa z Z呕 do przedsionk贸w i przez otwarte uj艣cia przedsionkowo -komorowe do kom贸r w fazie rozkurczu.
I)Skurcz mi臋艣nia przedsionk贸w -krew wt艂oczona do kom贸r przez otwarte uj艣cie przeds-kom.
II)Skurcz kom贸r rozpoczyna sie skurczem izowolumetrycznym, zastawki przedsionkowo-komorowe zamykaj膮 si臋 ,wzrost napiecia mi臋艣nia kom贸r-wzrost ci艣nienie w komorach
III)Gdy ci艣nienie krwi w komorach przewy偶sza ci艣nienie w zbiornikach t臋tniczych nast臋puje skurcz izotoniczny kom贸r->otwieraj膮 si臋 zastawki pnia p艂ucnego i aorty->krew wt艂aczana do zbiornik贸w t臋tniczych
IV)Faza rozkurczu kom贸r,
kr贸tki okres protodiastoliczny->ci艣nienie w komorach opada
Rozkurcz izowolumetryczny kom贸r -zastawki pnia p艂uc, i aorty jak i przed-kom s膮 zamkni臋te
Okres szybkiego wype艂niania si臋 kom贸r-otwieraj膮 si臋 zastawki przed-kom przep艂yw krwi z przedsionk贸w do kom贸r nast臋pnie Okres przerwy po kt贸rym Kurczy si臋 mi臋sie艅 przedsionk贸w i druga porcja krwi zostaje wt艂oczona do kom贸w
Przy艣pieszenie cz臋sto艣ci skurcz贸w serca skraca czas trwania poszczeg贸lnych cykli, bradziej skraca sie czas rozkurczu,czas trwania skurczu izowolumetrycznego zmienia sie tylko nieznacznie.
Obj臋to艣ci krwi t艂oczonej przez praw膮 i lew膮 komore do zb t臋tniczych s膮 sobie prawie r贸wne.
Ci艣nienie skurczowe w lewej komorze jest 5 razy wy偶sze od ci艣nienia w prawej komorze
Obj臋to艣膰 wyrzutowa serca(SV)-ilo艣膰 krwi wt艂aczanej przez jedn膮 z kom贸r do odpowiedniego zbiornika t臋tniczego ->75ml/cykl pracy serca
Obj臋to艣膰 krwi zalegaj膮cej -pozostaje w ka偶dej komorze w koncu skurczu->50ml warunkuje objeto艣膰 p贸藕noskurczow膮 kom贸r(125ml)
Frakcja wyrzutowa-stosunek obj臋to艣ci wyrzutowej do obj臋to艣ci p贸藕noskurczowej
Pojemno艣膰 minutowa serca-ilo艣膰 krwi t艂oczona przez jedn膮 z kom贸r w czasie jednej minuty wynosi 90ml/s (5.4l/minute)
Wska藕nik sercowy-pojemno艣膰 minutowa serca przeliczona na 1m2 pow cia艂a wynosi ona 53ml/s/m kwadrat. (3.2l/min/m kwad.)
Pojemno艣膰 minutowa serca zwi臋ksza sie dzieki -zwi臋kszeniu obj臋to艣ci wyrzutowej serca i przy艣pieszeniu cz臋sto艣cu skurcz贸w serca
Obj臋to艣膰 wyrzutowa serca zalezy od si艂y skurczu mi臋艣nia kom贸r kt贸ra to si艂a jest uwarunkowana 1)pocz膮tkowym rozci膮gni臋ciem kom贸rek mi臋艣niowych (zyli obj臋to艣ci膮 krwi zalegaj膮cej)2)ci艣nieniem panuj膮cym w zbiornikach t臋tniczych 3)transmiterami uk艂adu autonomicznego uwalnianymi z zakoncze艅 nerwowych w mi臋艣niu sercowym
Prawo Starlinga: Energia skurczu jest proporcjonalna do pocz膮tkowej d艂ugo艣ci kom贸rek mi臋艣nia sercowego,obj臋to艣膰 wyrzutowa serca zalezy od stopnia wype艂nienia kom贸r krwi膮 w ko艅cu rozkurczu.
Czynniki zwi臋kszaj膮ce dop艂yw krwi do prawego przedsionka:
1)Zwi臋kszenie obj臋to艣ci krwi kr膮偶膮cej
2)Obni偶anie si臋 ujemnego ci艣nienia wewn膮trz klatki piersiowej w czasie pog艂臋biania oddech.
3)Praca mi臋艣ni szkieletowych uciskaj膮cych 偶y艂y
Zwi臋kszenie ca艂kowitego obwodowego oporu naczyniowego na skutek wzrostu cisnienia w zbiorniku t臋tniczym du偶ym pocz膮tkowo zmniejsza obj臋to艣膰 wyrzutow膮 i zwi臋ksza objeto艣膰 zalegaj膮c膮-> zwi臋kszaj膮ca si臋 obj臋to艣膰 krwi zalegaj膮cej w komorach w ko艅cu skurczu -powoduje wieksze rozci膮gni臋cie k miesni膮wych->zwi臋kszenie obj臋to艣ci wyrzutowej i poj minutowej serca
Zmniejszenie ca艂kowitego obwodowego oporu naczyniowego chwilowo zwi臋ksza obj wyrzutow膮 a nast臋pnie zmniejsza obj wyrzutow膮 i poj minutow膮 serca.
Impulsacja prowadzona przez nerwy wsp贸艂czulne i uwalniana noradrenalina zwi臋ksza si艂e skurcz贸w k mi臋艣niowych bez pocz膮tkowej zmiany ich d艂ugo艣ci (kosztem krwi zalegaj膮cej w komorach) zwieksza sie poj min serca i obj wyrzutowa serca.
Czynniki maj膮 wp艂ywa na mi臋sie艅 sercowy:
1)Inotropowe-zmieniaj膮 si艂e skurcz贸w
2)Chronotropowe-zmieniaj膮 cz臋stotliwo艣膰 skurcz贸w
3)Dromotropowe-zmieniaj膮 przewodzenie stanu czynnego
4)Batmotropowe-zmieniaj膮 pobudliwo艣膰
Naradrenalina ma dzia艂anie dodatnie inotropowe chronotropowe dromotropowe i batmotropowe dzia艂a za po艣rednictwem beta raceptora adrenergicznego i cyklazy adenylanowej
Acetylocholina ma dzia艂anie antagonistyczne do Noradrenaliny.
Ruchy Serca- serce wykonuje niewielkie ruchy obrotowe, pier艣cienie w艂贸kniste uj艣膰 przedsionkowo komorowych obni偶aj膮 si臋 w czasie skurcz贸w kom贸r w kierunku koniuszka serca, oba przedsionki zostaj膮 rozci膮gni臋te.
Uderzenie koniuszkowe serca-wystepuje w piatym mi臋dzy偶ebrzu po stronie lewej spowodowane ruchem obrotowym serca wok贸艂 osi pod艂u偶nej i zwi臋kszeniem napi臋cia kom贸r.
6)ECHOKARDIOGRAFIA (ultrasonografia serca)
fale ultrad藕wi臋kowe 1 do 10 MHz, kryszta艂 piezoelektryczny, obrazowanie na ekranie oscyloskopu sygna艂 elektryczny przetworzonych fal odbitych od r贸偶nych struktur serca.
Spos贸b M- uzyskuje sie obraz odbicia fal ultrad藕wi臋kowych od powierzchni kt贸rych odleg艂o艣膰 zmienia si臋 w trakcie skurczu i rozkurczu, co pozwala na pomiar:
1)Czasu skurczu i rozkurczu mi臋艣nia kom贸r
2)Szeroko艣ci 艣wiat艂a prawej i lewej komory
2)Grubo艣膰i 艣ciany przed praw komory,przegrody miedzyk,tylnej 艣ciany lewej komory
4)Pomiar rozwarcia p艂atk贸w zastawki dwudzielnej
7ZJAWISKA AKUSTYCZNE
W cyklu serca wyst臋puj膮
a)Pierwszy ton serca-zamykanie sie zastawek przedsionkowo-komorowych i pocz膮tek skurczu serca -150ms drgania 25 do 45 Hz
b)Drugi ton serca-w czasie zamykania sie zastawek aorty i pnia p艂ucnego
trwa-120ms i drgania 50Hz
c)Trzeci ton serca-wystepuje w rozkurczu okre nape艂niania sie komor krwia z przedsionkow
Najs艂abszy, spowodowany przez wibracje krwi wype艂niaj膮cej jamy kom贸r
c)Szmery-spowodowane nieprawid艂owymi warunkami przep艂ywu krwi
Zjawiska akustyczne mo偶na zarejestrowa膰 w postaci fonokardiogramu za pomoc膮 aparatu do elektrokardiografii
KR膭呕ENIE WIE艃COWE
2 t臋tnice wie艅cowe lew膮 i praw膮,brak polaczen naczyniami o wiekszej srednicy
W czasie rozkurczu krew przep艂ywa swobodnie przez obie t臋tnice wie艅cowe, natomiast na poczatku skurczu komor w miare wzrostu cisnienia przep艂yw przez naczynia wiencowe zmniejsza sie
W ko艅cu skurczu izowolumetrycznego i na poczatku podokresu maxymalnego wurzutu odga艂臋zienie w lewej t臋tnicy wie艅cowej zostaje zamkni臋te i krew cofa sie do aorty wystepuje wsteczny przep艂yw krwi
W po艂owie podokresu maxymalnego wyrzutu krew zaczyna przep艂ywa膰 przez lew膮 t臋tnice wie艅cow膮 i naczynia w艂osowate
Na pocz膮tku rozkurczu przep艂yw przez lew膮 t臋tnice wie艅cow膮 osi膮ga MAX
W prawej t臋tnicy wie艅cowej nie wyst臋puje wsteczny przep艂yw krwi
Przy艣pieszenie czesto艣ci skurcz贸w serca jest niekorzystne poniewa偶 wp艂ywa ujemnie na przep艂yw krwi w lewej t臋tnicy wie艅cowej co mo偶e prowadzic do niedotlenienia M.S.
CZYNNIKI ZMIENIAJ膭CE PRZEP艁YW WIE艃COWY
Nagle wyst臋puj膮ce znaczne niedotlenienie mi臋艣nia sercowego zwi臋ksza przep艂yw wie艅cowy, poprzez uwalnianie z kom贸rek niedotlenionych Adenozyny i Adenozynofosforanu oraz Prostoglandyny PGE2 Histaminy i Choliny(dzia艂anie rozkurczowe na b艂one mi臋艣niow膮 t臋tnic wie艅cowych
Zwi臋kszenie pre偶no艣ci CO2 powoduje zwi臋kszenie przep艂ywu wie艅cowego
Wazopresyna dzia艂a silnie kurcz膮co na b艂one mi臋艣niow膮 t臋tnic wie艅cowych i zmniejsza przep艂yw wie艅cowy
Acetylocholina Adrenalina i Noradrenalina zwi臋kszaj膮 przep艂yw wie艅cowy , jednak po zablokowaniu receptor贸w Beta dzia艂aj膮 poprzez alpha receptor adrenergiczny zmniejszaj膮c przep艂yw wie艅cowy.
Prostacyklina PGI2 zwi臋ksza przep艂yw wie艅cowy
Zmniejsza sie pod wp艂ywem Tromboksanu i Leukotrien贸w
PRZEMIANA I OD呕YWIANIE MI臉艢NIA SERCOWEGO
5% krwi przep艂ywa przez MS stanowi膮cej poj min serca oko艂o 270ml .minute
10%zapotrzebowania organizmu na tlen
Czerpie energie z glukozy mleczn贸w pirogronianu i wolnych kwas贸w t艂uszczowych
KR膭呕ENIE DU呕E
Mie艣ci si臋 w nim 550ml krwi -11%ca艂kowitej obj臋to艣ci krwi kr膮偶膮cej w organi藕mie
Ci艣nienie w zbiorniku t臋tniczym du偶ym:
Okres maxymalnego wyrzutu lewej komory- najwy偶sze ci艣nienie-ci艣nienie skurczowe wynosi 16kPa (120mm Hg)
Rozkurcz i okres skurczu izowolumetrycznego kom贸r,przed otworzeniem zastawek aorty-najni偶sze ci艣nienie-ci艣nienie rozkurczowe wynosi 9.3kPa (70mm Hg)
Ci艣nienie w czasie rozkurczu serca nie obni偶a sie nigdy do 0 poniewa偶 艣ciany zbiornika t臋tniczego s膮 spr臋偶yste-> NAPI臉CIE SPR臉呕YSTE jego 艣cian zapewnia utrzymanie ci艣nienia w czasie rozkurczu serca.Energia skurcz贸w serca jest magazynowana w elastycznych 艣cianach zbionika t臋tniczego.
Prawid艂owa warto艣膰 ci艣nienia skurczowe rozkurczowe- 120/70mmHG-16/9.3kPa (odnosz膮 si臋 do pomiar贸w w t臋tnicy ramiennej na poziomie uj艣cia lewej komory do aorty znajduj膮cego sie w spoczynku w pozycji le偶膮cej)
Energia skurcz贸w serca jest magazynowana w elastyczn. 艣cianach zbiornika t臋tnicz.
W pozycji stoj膮cej ci艣nienie powy偶ej serca spada a poni偶ej wzrasta o 0.10241/cm (przy 艣rednim 13.3 kPa, w g艂owie-> 9.3kPa , w stopach->26.7kPa)
Przep艂yw krwi -krew przep艂ywa zgodnie z gradientem ci艣nie艅, przep艂yw krwi ma charakter pulsuj膮cy . Pr臋dko艣膰 zwi臋ksza si臋 w czasie skurczu izotonicznego kom贸r w okresie maxymalnego wyrzutu i zmniejsza do zera w czasie rozkurczu serca.
-艣rednia pr臋dko艣膰 przep艂ywu krwi przez aorte- 0.6 m/s
-w miare oddalania od serca 艣rednia pr臋dko艣膰 przep艂ywu krwi w ma艂ych t臋tnicach zmniejsza si臋 do kilku centymetr贸w na sekunde.
Odp艂yw krwi ze zbiornika t臋tniczego du偶ego zale偶y od 艣wiat艂a naczy艅 oporowych oraz od lepko艣ci krwi.
Fala t臋tna-lewa komora wt艂aczaj膮c do aorty krew powoduje: odkszta艂canie si臋 艣cian t臋tnic
wzrost ci艣nienia i powstanie fali ci艣nieniowej .
Fala ci艣nieniowa+odkszta艂canie si臋 t臋tnic=Fala T臋tna , rozchodzi si臋 ona wzd艂u偶 艣cian zb.
-pr臋dko艣膰 rozchodzenia si臋 zale偶y od elastyczno艣ci 艣cian t臋tnic 艣rednia V= 5-9 m/s w t臋tnicach o 艣cianach elastycznych i kr臋tych -wolniejszy przep艂yw , w nieelastycznych i prostych szybszy przep艂y
-Sfingmogram-zapisana fala t臋tna ma rami臋 wst臋puj膮ce i zst臋puj膮ce.Na ramieniu zst臋puj膮cym zaznacza si臋 niewielka oscylacha (Za艂amek -Fala Dykrotyczna) spowodowana odbiciem sie s艂upa krwi o zamykaj膮c膮 si臋 zastawk臋 aorty.
Rola naczy艅 oporowych
-Naczynia oporowe tworza ma艂e t臋tniczki kt贸rych b艂ona mi臋艣niowa pozostaje pod sta艂ym wp艂ywem impulsacji nerwowej z o艣rodk贸w naczyniozw臋偶aj膮cych.
Zapotrzebowanie na tlen decyduje o roszerzaniu si臋 tych naczy艅 i zwi臋kszeniu przep艂ywu krwi.
Jednoczesnie w innych obszarach naczyniowych dochodzi do dalszego zw臋偶ania ich 艣wiat艂a.
Dzi臋ki temu pojemno艣膰 krwi odp艂ywaj膮ca ze zbiornika t臋tniczego nie ulega zmianie.
-Rozszerzenie wi臋kszej ilo艣ci naczy艅 krwiono艣nych zwi臋ksza odp艂yw krwi i obni偶a ci艣nienie w zbiorniku t臋tniczym co prowadzi do wzrostu akcji serca i zwi臋kszenia poj. minutowej aby zr贸wnowa偶y膰 odp艂yw krwi przez dop艂yw.
-W naczyniach oporowych->najwi臋ksze spadek ci艣nienia(wskutek ich ma艂ej 艣rednicy),
po przep艂yni臋ciu przez nie-> 4.6kPa
Op贸r naczyniowy
Energia potencjalna zwi膮zana z r贸偶nic膮 ci艣nie艅 mi臋dzy zbiornikiem t臋tniczym a 偶ylnym zu偶ywana jest na pokonanie oporu naczyniowego.
Ca艂kowity obwodowy op贸r naczyniowy-obejmuje wszystkie naczynia kr膮偶enia du偶ego, jednak decyduj膮ce s膮 naczynia oporowe czyli ma艂e t臋tniczki i naczynia przedw艂osowe t臋tnicze
-Op贸r naczyniowy jest wprost proporcjonalny do r贸偶nicy ci艣nie艅 mi臋dzy zbiornikami (mmHg)
-Op贸r naczyniowy jest odwrotnie proporcjonalny do pojemno艣ci minutowej serca (mL/s)
Przyjmuj膮c P=13.3kPa i F=100mL/s to ca艂kowity obwodowy op贸r naczyniowy(TPR) w warunkach przeci臋tnego 偶ycia cz艂owieka wynosi 1 jednostke oporu naczyniowego (TPR=1PRU)
W czasie skurczu naczy艅 oporowych mo偶e wzrosn膮膰 do 4PRU
W czasie rozkurczu naczy艅 oporowych mo偶e spada膰 do 0.25 PRU
Jednostka oporu naczyniowego mo偶e by膰 wyra偶ona jako pochodna sta艂ej t臋tniczo-偶ylnej r贸偶nicy ci艣nie艅 lub jako pochodna sta艂ego przep艂ywu krwi.
Ca艂kowity p艂ucny op贸r naczyniowy jest 10 razy mniejszy wynika to z ma艂ej r贸偶nicy pomi臋dzy zbiornikiem t臋tniczym p艂ucnym a 偶ylnym p艂ucnym ok 1kPa
W stanach patologicznych mo偶e ulec zwi臋ksz->1 PRU lub zmniejszeniu do 0.03PRU
ZBIORNIK 呕YLNY DU呕Y 2.7l krwi czyli 54%
Ci艣nienie 偶ylne centralne- ci艣nienie w 偶yle g艂贸wnej g贸rnej i 偶yle g艂贸wnej dolnej przy uj艣ciu do prawego przedsionka wynosi oko艂o 0.5 kPa
a)Wp艂yw postawy cia艂a
W pozycji le偶acej od naczyn w艂osowatych do przedsionka cisnienie maleje
W czasie Pionizacji poni偶ej prawego przedsionka ci艣nienie wzrasta ,poni偶ej maleje
(w 偶y艂ach stopy-13.3 kPa w zatokach opony twardej -1.3kPa)
b)Wp艂yw ruch贸w oddechowych klatki piersiowej
Wdech obni偶enie w jamie op艂ucnej z -0.3 do -0.8 przenosi sie na 偶y艂y 艣r贸dpiersia.
Wydech podwy偶szenie ci艣nienie w j op艂ucnej
c)Wp艂yw pracy serca
W czasie rozkurczu obni偶enie si臋 ci艣nienia 偶ylnego centralnego.
Krew nap艂ywa do prawego przedsionka dzi臋ki:
-Sile od przodu-ss膮ce dzia艂anie ruch贸w oddechowych klatki piersiowej i serca
-Sile od ty艂u-resztkowy gradient ci艣nie艅 wytworzonemu dzi臋ki skurczom lewej komory
-Sile z boku-pompa mi臋艣niowa,skurcz mi臋艣ni szkieletowych i rola zastawek
KR膭呕ENIE KRWI W NACZYNIACH W艁OSOWATYCH
wolny przep艂yw 0.5m/s t=1-2 sekund 5% obj臋to艣ci krwi
Wymiana zwi膮zk贸w (dyfuzja ,filtracja ,resorbcja)
Ci艣nienie obni偶a si臋 w naczyniach w艂osowatych do 0.4m/s
1)Naczynia w艂osowate przyt臋tnicze -filtracja wody i sk艂adnik贸w drobnocz膮teczkowych
Ci艣nienie hydrostatyczne-Ci艣nienie Onkotyczne-Ci艣nienie mi臋dzykom.=Ci艣nienie filtracyjne
Ci艣nienie filtracyjne jest zawsze dodatnie, Ci艣nienie resorbcyjne ujemne
Ci艣nienie filtracyjne wynosi +1.1 kPa.(Ci艣 Hydrost. wi臋ksze ni偶 Ci艣 Onk)
2)Naczynia w艂osowate przy偶ylne-resorbcja wody i sk艂adnik贸w w niej rozpuszczonych
Ci艣nienie onkotyczne jest wy偶ej od ci艣nienie hydrostatycznego wi臋c zachodzi resorbcja wody z p艂ynu tkankowego do krwi. (bo Phydr-Ponkot-Pmiedzyk=Ci艣nienie resorbcyjne gdy jest ujemne to jest resorbcyjne bo Cisnienie onkotyczne jest wi臋ksze)
Ci艣nienie resorbcyjne wynosi -1.6 kPa
3)Przekrwienie-roszerzenie si臋 naczy艅-wype艂nianie krwi膮-przewaga filtracji nad resorbcj膮
(przekrwienie powoduje rozkurcz b艂ony mi臋艣niowej naczy艅)
4)Niedokrwienie-zamykanie sie naczyn w艂osowatych a w naczyniach otwartych przewaga resorbcji nad filracj膮
(niedokrwienie-skurcz b艂ony mi臋艣niowej naczy艅)
U cz艂owieka filtruje si臋 w ci膮gu dopy 0.25% obj臋to艣ci krwi wi臋kszo艣膰 powraca dzi臋ki resorbcji.
KR膭呕ENIE P艁UCNE
18% ca艂kowitej obj krwi.,
-ci艣nienie skurczowe w zbiorniku t臋tniczym p艂ucnym-3.3 kParozkurczowe- 0.9kPa , 艣rednie ci艣nienie- 2.0 kPa
-w zbiorniku 偶ylnym p艂ucnym 艣rednie ci艣nienie- 0.9kPa
-r贸偶nica ci艣nie艅 mi臋dzy zbiornikami- oko艂o 1.0kPa
Ci艣nienie krwi w naczyniach w艂osowatych zale偶y od pozycji cia艂a i okolicy p艂uc
W pozycji pionowej wi臋kszo艣膰 naczy艅 w艂osowatych w g贸rnej cz臋艣ci p艂uc zamkni臋ta.
W czasie wydechu ci艣nienie w p臋cherzykach p艂ucnych wy偶sze od ci艣nienia atmosf. uciska naczynia w艂osowate i zmniejsza przep艂yw krwi
Gdy : PA-ci艣nienie powietrza p臋cherzykowego Pa-ci艣nienie krwi w naczyniach w艂osowatych przyt臋tniczych Pv-ci艣nienie w naczyniach w艂osowatych przy偶ylnych to:
-W g贸rnych partiach p艂uc: PA>Pa>Pv
-W 艣rodkowych partiach p艂uc: Pa>PA>Pv
-W dlonych partiach p艂uc: Pa>Pv>PA
W dolnych partiach p艂uc-naczynia w艂osowate rozszerzone-najwi臋kszy przep艂yw
W pozycji le偶膮cej na plecach -w tylnych partiach p艂uc najwi臋kszy przep艂yw
Ma艂e t臋tniczki w kr膮偶eniu p艂ucnym nie spe艂niaj膮 roli naczy艅 oporowych bo maj膮 s艂abo rozwiniet膮 b艂one mi臋艣niow膮 ,jedyny op贸r-naczynia w艂osowate
W naczyniach w艂osowatych p艂uc dochodzi tylko do filtracji osocza poniewa偶 ci艣nienie onkotyczne jest stale wy偶sze od ci艣nienia hydrostatycznego.
Gdy wzro艣nie ci艣nienie w kr膮偶eniu p艂ucnym mo偶e pojawi膰 si臋 ci艣nienie filtracyjne i gromadzenia sie przefiltrowanego p艂ynu w 艣wietle p臋cherzyk贸w p艂ucnych-Obrz臋k p艂uc
KR膭呕ENIE KRWI W M脫ZGOWIU
Przep艂yw krwi przez m贸zgowie nie zmienia si臋 istotnie w czasie pracy fizycznej i umys艂owej tak jak i w czasie snu i czuwania.Przep艂y 750mL krwi na minute
Przep艂yw krwi zale偶y od ci艣nienia 艣r贸dczaszkowego kt贸re wzrasta od:
-wzrostu ci艣nienia t臋tniczego w t臋tnicach m贸zgowych
-wzrostu ci艣nienia 偶ylnego w 偶ylach m贸zgowych
-zwi臋kszenia lepko艣ci krwi
-miejscowego zwi臋kszenia pr臋偶no艣ci dwutlenku wegla
-miejscowego zmniejszenia pr臋偶no艣ci tlenu
PCO2 i PO2 wp艂ywaj膮 najbardziej na rozkurcz mi臋艣ni naczyn t臋tniczych co zwi臋ksza przep艂yw.
Unerwienie wsp贸艂czulne i przywsp贸艂czulne ma znaczenie drugorz臋dne.
Kr膮偶enie p艂ynu m贸zgowo-rdzeniowego-tworzy si臋 w obr臋bie splot贸w naczyni贸wkowych kom贸r m贸zgowych bocznych,komory III i IV oraz wok贸艂 naczy艅 w艂osowatych .Izotoniczny w stosunku do osocza zawiera mniej Ca,glukozy,kw moczowego,wymiana sk艂adnik贸w mi臋dzy tk m贸zgow膮 a krwi膮 ,amortyzator.
Bariera m贸zgowa-naczynia w艂osowate otoczone s膮 wypustkami kom贸rek neurogleju(astrocyty) . Astrocyty tworz膮 dodatkow膮 warstwe kt贸r膮 musza pokonac zwi膮zki. Woda,glukoza tlen ditlenek wegla-pokonuj膮 bariere szybko, aminy katecholowe(adrenalina)-przenikaj膮 w minimalnych ilo艣ciach, bariera m贸zgowa spe艂nia funkcje ochronn膮 zabezpiecza przed wahaniami w st臋偶eniu sk艂adnik贸w.
-
KR膭呕ENIE WROTNE
Krew przep艂ywa przep艂ywa przez pierwotn膮 cz臋艣膰 naczy艅 w艂osowatych 偶o艂膮dka dwunastnicy jelita cienkiego jelita grubego trzustki i 艣ledziony i wpada do 偶y艂y wrotnej-dostaje sie do w膮troby-wt贸rna sie膰 naczy艅 krwiono艣nych ->偶y艂y watrobowe->偶y艂a g艂贸wna dolna
-W spoczynku przez watrobe 1.5l krwi na minute 28% poj minutowej z czego 4/5 偶y艂a wrotna i 1/5 偶y艂a watrobowa
-Przep艂yw krwi przez w膮trobe zwi臋ksza si臋 w czasie trawienia
-Zmniejsza si臋 w czasie pracy fizycznej i pozycji wyprostowanej.
-Ci艣nienie w 偶yle wrotnej 0.9-1.3kPa ,偶y艂a w膮trobowa 0.6kPa