Nerwowy

Działanie pompy Na/K
Dostając się do wnętrza komórki jony sodowe zostają wypompowane z powrotem na zewnątrz, dzięki działaniu pompy sodowo- potasowej, a do wnętrza komórki powracają jony potasu. Dzięki temu komórka wraca do stanu spoczynkowego

Refrakcja bezwzględna różni się od względnej tym, że nie ważne, jak silny bodziec na nią komórka i tak podczas okresu refrakcji bezwzględnej nie zostanie pobudzona, a w trakcie refrakcji względnej pobudzenie komórki bardzo silnym bodźcem jest możliwe.

Łuk odruchowy- droga jaką pokonuje impuls nerwowy od receptora do efektora
Receptor- aferentne włókno nerwowe- osrodek nerwowy- efernetne włókno nerwowe- efektor

łuk somatyczny składa się z receptora, włókna aferentnego, ośrodka nerwowego, w którym znajdują się interneurony, włókna eferentnego i efektora

łuk autonomiczny najpierw jest receptor, później droga dośrodkowa, pień współczulny, później zwój rdzeniowy, korzeń grzbietowy. Później ośrodek nerwowy, korzeń brzuszny, droga odśrodkowa i efektor. Na drodze odśrodkowej jest gałąź łącząca istotę białą, a później- gałąź łącząca istotę szarą

Na siatkówce zostają skupione promienie świetlne i powstaje obraz. Na siatkówce zawarte są również barwniki w czopkach i pręcikach odpowiadające za tworzenie kolorów obrazów

Oczopląs- mimowolne, rytmiczne ruchy gałek ocznych. Rodzaje: oczopląs obwodowy, ośrodkowy, samoistny, błędnikowy, podczasobrotowy, poobrotowy, cieplny i wywołany

Akomodacja oka jest to odruchowa zmiana siły zalamywania promieni przez soczewkę, regulowana praca mięśnia rzęskowego

Poten. czynnościowy: W czasie działania bodźca dochodzi do zmian w komórce, do której wnikają z zewnątrz jony sodu, a zostają wydalone na zewnątrz jony potasu, wówczas zmiania sie potencjał komorki do +25 mV

Błędnik błoniasty odpowiada za równowagę

Fale dźwiękowe przedostają się do małżowiny usznej, tam kanalem zewnętrznym docierają na błonę bębenkową, która pobudza kostrczki słuchowe, strzemiączko połozone blisko okienka przedsionka wprawia w ruch płyn wewnętrzny ucha, który z kolei dociera na narząd Cortiego i dalej do ośrodka nerwowego

odruch monosynaptyczny-  rozciąganie mięśnia lub ścięgna powoduje pobudzenie receptorów i odruchowy skurcz mięsnia. Odruch ten ma jedno połączenie neuronalne

Potencjał czynnosciowy powstaje po pobudzeniu bodźcem progowym lub nadprogowym, powstaję najpierw depolaryzacja krytyczna, a później poencjał czynnościowy

Ból jest to nieprzyjemne doznanie zmysłowe i emocjonalne związane z aktualnie występującym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek, albo opisywane w kategoriach takiego uszkodzenia. Wyróżnia się dwa rodzaje bólu: nocyceptywny i neuropatyczny. Ból fizjologiczny- wynik działania stymulacji nocyceptywnej, która nie jest spowodowana uszkodzeniem tkanek. Ból kliniczny- w przypadku uszkodzenia tkanek towarzyszy też nadwrazliwość np. ból pooperacyjny

Przewodnictwo kostne od powietrznego różni się tym, że dźwięk w kostnym wprawia w drgania ściany przewodu sluchowego zewnętrznego i inne części kości skroniowej, a w powietrznym dźwięk przedostaje się do przewodu słuchowego, tam na blonę bębenkową i leci dalej...
Przewodnictwo powietrzne od kostengo jest lepsze, bo przewodzi lepiej dźwięk

Jeżeli komórka zostaje zbombardowana z różnych stron bodźcami, które pojedynczo nie doprowadziłyby do pobudzenia, to mówimy o sumowaniu się przestrzennie.
Sumowanie w czasie – chodzi tu oto aby przychodzące nowe impulsy zdążyły przed repolaryzacją błony postsynaptycznej, czyli aby przychodziły w mniejszych odstępach jak 5ms.

narząd wzroku, czucie głębokie i narząd równowagi- błędnik

Chyba chodzi tu o polisynaptyczne i mono.

Synapsa chemiczna- impuls dostaje się na błonę postsynaptyczną, gdzie zostaje uwolniony mediator np. ACh, szczeliną postsynaptyczną trafia na błonę presynaptczną, gdzie mediator wiąże się z receptorem

*Działanie pompy Na/ K
*Różnica stężeń między srod. zew, a wew. kom
* przepuszlczalność błony dla jonow Na i K

2. Włokno bezrdzenne nie ma osłonki mielinowej, a rdzenne ma. Włókno rdzenne przewodzi szybciej impulsy od rdzennego

3. Odr. polisynaptyczny- bodźce uszkadzające kończynę pobudzają mięśnie zginaczy a rozluźniają mięsnie prostownikow i na odwrót. Odruch ten ma większą liczbę połączeń neuronalnych

Oddechowy

Pojemność całkowita płuc TLC – u mężczyzn w płucach na szczycie najgłębszego wdechu znajduje się ok. 6 l powietrza. Dzieli się na:

pojemność wdechową IC- powietrze wciągane do płuc w czasie najgłębszego wdechu po spokojnym wydechu.

Pojemność zalegająca czynnościowa FRC powietrze pozostające w płucach po spojnym wydechu.

 Pojemność życiowa płuc VC – ilość powietrza w płucach zawarta między najgłębszym wdechem, a najgłębszym wydechem. Można ją oznaczyć w badach spirometrycznych. Jej składowe: 

obj. oddechowa TV- wydychana podczas normalnego wdechu. ok. 0,5 l

obj. zapasowa wdechowa IRV – ok. 2,5- 3 l powietrza , które można dodatkowo wciągnąć do płuc po zakończeniu spokojnego wdechu.

Obj. zapasowa wydechowa ERV – ok. 1,5 l powietrza, które można usunąć z płuc po zakończeniu spokojnego wydechu.

 

Przestrzeń martwa anatomiczna- tworzą ją drogi oddechowe, w których nie ma warunków anatomicznych do wymiany gazów pomiędzy powietrzem, a krwią: jama nosowa, gardło, krtań, tchawica, oskrzela, oskrzeliki.  Wypełnia ją ok. 150ml powietrza.

 

Przestrzeń martwa fizjologiczna – stanowią ją powietrze pęcherzykowe niepodlegające wymianie

 

pułap tlenowy- zużycie tlenu podczas wysiłku fizycznego rośnie wprost proporcjonalnie do wzrostu zapotrzebowania, aż do osiągnięcia max. wartości. W sposób dokładny i wiarygodny określa obciążania, przy których jest możliwe pełne zaspokojenie i zapotrzebowania na tlen. Może być wyrażony w jedn. Bezwzględny ( l/ min) bądź na jed. Masy ciała ( m/ kg). Wartość pułapu tlenowego u danej osoby zależy od:wentylacji płuc, pojemności dyfuzyjnej płuc, max. pojemności minutowej serca, pojemności tlenowej krwi ( zwartość hemoglobiny we krwi), pojemności tlenowej mięśni, masy mięśni.

 

maksymalny pobór tlenu-Pułap tlenowy inaczej VO2 max czyli, czyli największa ilość tlenu, jaka może być pobrana przez organizm w ciągu minuty podczas wysiłku maksymalnego.

 

Próg beztlenowy- wartość obciążenia, przy którym udział procesu glikolizy w produkcji energii podczas wysiłku istotnie się zwiększa. Im większa jest intensywność wysiłku fizycznego, przy którym jest osiągany próg beztlenowy,tym większa jest zdolność zawodnika do wykonywania

wytrzymałościowych.

 

Układ oddechowy podczas wysiłku :

zmiany wentylacji- zwiększenie częstotliwości oddechów i pogłębienie, wzrost zużycia tlenu w procesach metabolicznych zachodzących na poziomie tkanek, podwyższenie temp ciała – regulacja szybkości wymiany gazowej, zwiększona produkcja Co2 w trakcie wysiłku- wzrost wentylacji płuc poprzez pobudzenie ośrodka oddechowego.

 

Surfaktant- substancja fosfolipidowa produkowana przez pneumocyty II. Obniża napięcie powierzchniowe wewnątrz pęcherzyków płucnych.

 

transport CO2 z krwi do płuc:

– jako dwuwęglany HCO3 związane przez wodorowęglanowy układ buforowy osocza i erytrocytów

– jako karbaminiany, Co2 związane z wolnymi grupami aminowymi białek osocza i hemoglobiny

– fizycznie rozpuszczony w osoczu i cytoplazmie erytrocytów

 

Dyfuzja CO2 – krew tętnicza ma mniejszą prężność CO2  w porównaniu z odpływającą krwią żylną. CO2 dyfunduje z komórek od osocza  zgodnie z gradientem prężności.

 

Transport i dyfuzja Krew – tkanka tlenu:

O TRANSPORCIE GAZÓW  decyduje krzywa dysocjacji oksyhemoglobiny, która zależy od gradientu ciśnień parcjalnych (prężności):

•         tlen jest transportowany z hemoglobiną, w minimalnym stopniu, rozpuszczony w osoczu – bowiem wykazuje znaczną toksyczność. Nadmiar powoduje uszkodzenie pęcherzyków płucnych i zatrucie tlenowe OUN.

 

 

 

Ośrodek oddechowy reguluje oddychanie czyli częstotliwość i głębokość oddechów. W jego skład wchodzą neurony wdechowe tworzące ośrodek wdechowy i neurony wydechowe tworzące ośrodek wydechowy. Ośrodek wdechu wysyła impuls nerwowe do rdzeni kręgowego, do neuronów ruchowych unerwiających mięśnie wdechowe stanowi on rozrusznik dla czynności oddechowej;ośródek wydechu pobudza neurony ruchowe unerwiające mięśnie wydechowe.

 

Czynnik powierzchniowy, czyli surfaktant stanowią cząsteczki lipoprotein wydzielane przez ziarniste pneumocyty, czyli komórki pęcherzyka oddechowe duże. W czasie wdechu powierzchnia pęcherzyków zwiększa się, cząsteczki czynnika powierzchniowego ulegają rozsunięciu i napięcie powierzchniowe się wzmaga. Zjawiska przeciwne zachodzą w czasie wydechu.

  

co warunkuje prawidłową wentylacje płuc

– napięcie powierzchniowe pęcherzyków płucnych

– elastyczność tkanki płucnej i klt piersiowej

– ujemne ciśnienie w jamie opłucnej

– spadające ciśnienie w pęcherzykach płucnych

– napływ powietrza do płuc w celu wyrównanie powstałej różnicy ciśnień

 

 

opory oddechowe : sprężyste i niespręż

 

opory sprężyste- zależą od napięcia powierzchniowego pęcherzyków płucnych

opory niesprężyste- istnieją niezależnie od akcji oddechowej, zależą od przesuwania się powietrza w drzewie oskrzelowym

 

 

Wydalaniczy

nefron składa się z ciałka nerkowego i kanalików nerkowych. Wyróżniamy nefrony korowe mające krótkie pętle Henlego, które zaginają się w zewnętrznej części rdzenia oraz nefrony przyrdzeniowe o długich pętlach schodzących głęboko, zaginających się dopiero w okolicy brodawki nerkowej. Część kanalika od ciałka nefronu do zagięcia pętli nosi nazwę odcinka bliższego, pozostała część odcinka dalszego.

funkcje wewnątrzwydzielnicza nerki

obniżenie się ciśn tętniczego krwi lub osłabienie prężności tlenu w nerkach powoduje wydzielania przez nerkę związków podwyższających ciśn tętnicze lub zwiększających erytropoezą w szpiku kostnym.

*renina- w czasie niedokrwienia nerek jest wydzielana przez aparat przykłębuszowy do krwi.Czynnikami wywołującymi wydzielanie reniny przez nerki są:- obniżenie ciśnienia w zbiorniku tętniczym dużym - zmniejszenie się przepływu nerkowego krwi - zmniejszenie stężenia NaCl w moczu pierwotnym - napływające z krwią tętniczą  eikozanoidy.

Powoduje : podwyższenie ciśnienia krwi, obkurczając naczynia, pobudza korę nadnerczy do produkcji aldosteronu.

*Ertyropoetyna syntetyzowana w aparacie przykłębuszkowym , jest głównym czynnikiem stymulującym erytropoezę.

*Prostaglandyny PGE2 -główna prostaglandyna nerkowa silnie rozszerza naczynia krwionośne , jest nerkowym czynnikiem obniżającym ciśnienie krwi.

*Wit D3 przy udziale parathormonu w nerce zachodzi ostatni etap aktywacji witaminy D3, wzmaga ona w nerce zwrotną resorpcję wapnia  i fosforanów w cewkach bliższych.

rola wazopresyny w tworzeniu moczu ostatecznego

Wazopresyna powoduje resorpcję zwrotną zwiększając przepuszczalność cewek dystalnych i zbiorczych dla wody. Aktywuje cyklozę adenylową w nabłonku części dalszych kanalików nerkowych. Pod wpływem tworzącego się cyklicznego AMP nabłonek staje się bardziej przenikliwy dla H2O i w kanalikach zwiększa się wchłanianie H2O co powoduje zagęszczenie moczu

Regulacja gospodarki wody

mechanizmy regulujące bilans wodny :

*układ pragnienia- bodźcem pobudzającym układ pragnienia jest podwyższone ciśnienie osmotyczne płynów

*regulacja hormonalna wydalania wody – obejmuje działanie wazopresyny , która zwiększa resorpcje wody  w kanalikach nerkowych, działa natriuretycznie, zwiększa akty układu pragnienia u hamuje sekrecję reniny.

regulacja kłębuszkowo -kanalikowa

ok 70% przesączu kłębuszkowego ulega resorpcji izoosmotycznej w kanalikach bliższych. Zapobiega to większym wachaniom objętości płynu dostarczanego do kanalika dalszego, który nie ma zdolności resorbowania dużych ilości płynu kanalikowego.

próg nerkowy- glukoza jest związkiem aktywnie transportowanym przez błonę komórkową  nabłonka kanalika. Przekroczenie stężenia glukozy w osoczu ponad 10 mmol/L, z Tm dla niektórych nefronów. Wówczas w moczu pojawia się glukoza. Jest to progowe stężenie glukozy w osoczu, przy którym pojawia się w moczu.

jak wchłaniana jest woda w kanalikach nerkowych

woda w części bliższej kanalika nerkowego biernie podażą wraz z jonami sodu do przestrzeni okołokanalikowej. Nabłonek części wstępujący pętli nefronu jest nie przenikliwy dla wody , tak jak w dalszej części odcinków kanalików nerkowych ( jeżeli występuje wazopresyna).Wodę odprowadzają z przestrzeni okołokanalikowych naczynia proste – wymienniki przeciwprądowe.

Sekrecja kanalikowa jest to wydzielanie substancji endogennych i egzogennych przez kom nabłonka do światła kanalików. Wydzielanie tych związków odbywa się na zasadzie mechanizmów:

*wydzielanie bierne- czyli dyfuzja , zgodna z gradientem stężenia ( sole amonowe , kwas salicylowy)

*aktywnego wydzielania o bezwzględnej ograniczonej najwyższej pojemności wydzielniczej ( zw. egzogenne: kwas para- aminohipurowy, penicylina, sulfonamidy, zw. endogenne – kreatynina, hormony steroidowe )

*aktywnego wydzielania, którego pojemność zależna jest od gradientu stężenia i czynnika czasu ( jony potasu i wodoru – jony K i H są wydzielane do św kanalików nerkowych, jony Na zostają jednocześnie wchłaniane do kom nabłonka ).

Resorpcja to wchłanianie zwrotne substancji ze światła kanalika do tkanki otaczającej. Wyróżniamy:

–  resorpcje bierną – zgodna z gradientem stężeń i potencjału elektrycznego , związki wchłaniane bierne to woda , mocznik i jony chloru

-resorpcje czynną – wbrew gradientowi stężeń, wymagająca nakładu energii z metabolizmu komórek kanalikowych, związki wchłaniane czynnie dzielą się na związki, których maks wchłanialność ograniczona jest:

* stężeniem – glukoza, kationy K, aniony fosforanowe i siarczanowe, aminokwasy, kreatyna, kwas moczowy, kwas askorbinowy , ciała ketonowe, kwas acetylooctowy

* stężeniem i czasem wchłaniania – jony sodu

wymienniki są to naczynia krwionośne proste , o powolnym przepływie krwi , otaczające pętle nefronu . Odprowadzają one wodę i inne związki z przestrzeni okołokanalikowych, pozostawiając w nich duże stężenie jonów sodowych.

Wzmacniacze przeciwprądowe – zagęszczenie moczu u dołu pętli nefronu iw kanalikach nerkowych zbiorczych dzięki nagromadzonym jonom sodu w przestrzeni okołokanalikowej przy szczytach piramid.

Trawienie

Rola żółci w trawieniu.

Sole kwasów żółciowych :

–  zmniejszają napięcie powierzchniowe ,

–  łączą się z produktami lipolizy; kwasami tłuszczowymi o długich łańcuchach i monoglicerydami,

–  aktywują lipazę – enzym hydrolizujący tłuszcze

 

Opisz wydzielanie soku trzustkowego.

Sok trzustkowy jest wydzieliną zewnętrzną trzustki , która przez przewód trzustkowy i bańkę wątrobowo – trzustkową dostaje się do dwunastnicy. Trypsynogen znajdujący się w soku trzustkowym po dostaniu się do dwunastnicy zostaje zamieniany pod wpływem enzymu enteropeptydazy ( enterokinazy) na enzym aktywny. Enterokinaza wydzielana przez błonę śluzową dwunastnicy aktywuje nieaktywny trypsynogen na aktywną trypsynę, która z kolei aktywuje następne porcje trypsynogenu odstające się do dwunastnicy oraz zamienia nieaktywny chymotrypsynogen na aktywną trypsynę.

 

jak jest wydzielany HCl i jaką rolę pełni w trawieniu

HCl powstaje w kanalikach wewnątrz komórek okładzinowych gruczołów błony śluzowej pod wpływem histaminy działającej na receptory H2. Jony wodoru powstające w czasie dysocjacji kwasu węglowego są aktywnie wydzielane do światła kanalików komórkowych. W aktywnym transporcie jonów wodoru biorą udział cytoklaza adenylanowa i cyklniczny AMP oraz ATP. Jednocześnie z jonami wodoru wydzielane są jonu chloru i powstaje HCl.

Kwas solny zamienia nieaktywny enzym pepsynogen ( zawiera się w komórkach głównych gruczołów błony śluzowej w ziarnistościach cytoplazmy)  w  na aktywny enzym pepsynę.

 

funkcje wątroby

–  filtr zarówno dla związków wchłoniętych z przewodu pokarmowego do krwi, jak i dla związków uwolnionych do krwi w innych układach i narządach

– zewnątrzwydzielnicza – powstawanie żółci i jej wydzielanie do dwunastnicy

– wewnątrzwydzielnicza – wydzielanie do krwi i chłonki ich składników

–  magazyn związków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu

 

Motoryka jelita cienkiego

Jelito cienkie służy mieszaniu się miazgi pokarmowej z sokami trawiennymi oraz jej przesuwaniu w kierunku odbytnicy.

Błona mięśniowa jelita cienkiego wykazuje :

–  okresowe zmiany napięcia,

–  skurcze odcinkowe- zaznaczają się okresowym pojawianiem się i zanikaniem okrężnych przewężeń jelita, skurcze te powodują mieszanie się miazgi pokarmowej z sokami trawiennymi

–  skurcze perystaltyczne, zwane robaczkowymi – fale skurczów okrężnych obejmujących odcinek 2-3 cm , od którego obwodowo powstaje rozszerzenie jelita. Zachodzi tzw prawo jelit , które mówi, że pobudzenie jelita a jakimś punkcie wywołuje skurcz powyżej i rozkurcz poniżej , więc wyzwala fale perystaltyczną . W okresie międzytrawiennym i głodu okresowo, co 1- 2 godzin pojawiają się silne fale perystaltyczne, tzw wędrujący kompleks motoryczny.

 

wchłanianie cukrów w jelicie cienkim

Wchłanianie cukrów zachodzi w dwunastnicy i jelicie czczym.  Wchłaniają się w postaci monosacharydów, heksoz i pentoz.

–   np. glukoza i galaktoza są wchłaniane na zasadzie transportu aktywnego, jest on przyspieszony w obecności jonów sodu. Jest to wzajemna zależność pomiędzy transportem glukozy i jonów sodu. ( ich wchłanianie również ulega przyspieszeniu w obecność glukozy).

–   Niektóre monosacharydy ulegają  wchłonięciu dzięki dyfuzji ułatwianej

–   jednorazowe spożycie dużych ilości bisacharydów powoduje wchłanianie bez uprzedniej hydrolizy do monosacharydów. Bisacharydy wnikają do rąbka prążkowanego enterocytów ,

gdzie zostają zhydrolizowane przez enzymy tam występujące do monosacharydów.

 

trawienie tłuszczów:

Trawienie tłuszczy odbywa się w dwunastnicy i jelicie cienkim pod wpływem lipazy.

Lipaza żołądkowa zapoczątkowuje trawienie tłuszczów, ale tylko zemulgowanych (których źródłem są m.in. jajka i mleko). Brak trawienia tłuszczów jest spowodowany brakiem emulgacji - żółć jest wydzielana dopiero do dwunastnicy. Tłuszcze są trawione przez sok trzustkowy ,w który zawiera lipazę. Hydrolizuje ona tłuszcze do kwasów tłuszczowych i glicerolu. Enzym lipazę zawiera również sok jelitowe , a żółć ją aktywuje.  Strawione tłuszcze przenikają z jelita cienkiego do żyły wrotnej i dalej do komórek wątroby. Zemulgowane tłuszcze trafiają także z dwunastnicy do limfy (w małych ilościach do naczyń krwionośnych).

 

Opisz krótko trawienie węglowodanów w przewodzie pokarmowym.

W trawieniu węglowodanów biorą udział enzymy amylolityczne. Odpowiadają one za hydrolizę wiązań glikozydowych w cukrach, w środowisku obojętnym (jama gębowa) oraz lekko zasadowym (dwunastnica, jelito cienkie).

 

W jamie gębowej, pod wpływem amylazy ślinowej skrobia i glikogen rozkładane są na dekstryny i maltozę. W dwunastnicy pod wpływem amylazy trzustkowej, która wchodzi w skład soku trzustkowego. Amylaza trzustkowa kontynuują rozkład skrobi, glikogenu, jak również dekstryn. Pod wpływem amylazy jelitowej (składnik soku jelitowego) dochodzi do ostatecznego rozkładu polisacharydów. W trawieniu dwucukrów biorą udział tzw. disacharydazy, jak np. maltaza, która obecna jest już w jamie gębowej. Maltaza i sacharaza są składnikiem soku trzustkowego. W soku jelitowym obecna jest również laktaza.

Pod wpływem disacharydaz powstają cukry proste (glukoza, galaktoza, fruktoza) i etap trawienia węglowodanów kończy się. Pod wpływem maltazy maltoza rozkłada się na glukozę (dwie cząsteczki), sacharaza uczestniczy w rozkładzie sacharozy na glukozę oraz fruktozę, natomiast laktaza - w rozkładzie laktozy, w wyniku którego powstaje glukoza i galaktoza. Cukry proste ulegają wchłonięciu w dwunastnicy oraz jelicie czczym za pośrednictwem kosmków jelitowych i trafiają do światła naczyń krwionośnych.

 

Jak przebiega wchłanianie tłuszczów jelicie cienkim.

 

Wchłanianie tłuszcza zachodzi w dwunastnicy i początkowym odcinku jelita czczego.

W trawieniu treści pokarmowej biorą udział :m

– sok jelitowy – zawiera m. in lipazę hydrolizujące tłuszcze obojętne do kwasów tłuszczowych i glicerolu

– sok trzustkowy – lipaza hydrolizująca tłuszcze roślinne i zwierzęce do kwasów tłuszczowych i glicerolu

– żółć – jej sole wydzielane do światła jelita aktywują lipazę .

 

opisz kontrole wydzielania soku żołądkowego

Wydzielanie soku żołądkowego dzieli się na:

Faza głowowa – nerwowa, wyst wydzielanie soku żołądkowego pod wpływem impulsów biegnących rzez nerwy błędne.  Uczestniczą tu odruchy warunkowe i bezwarunkowe. Ach uwolniona z zakończeń śródściennych neuronów przywspółczulnych działa na:

* główne błony śluzowej żołądka bezpośrednio i pośrednio- poprzez neurony uwalniające gastrynę i gastrynę wydzielaną przez komórki dokrewne G

* kom okładzinowe błony śluzowej żołądka za pośrednictwem histaminy u receptora histaminowego H2.

Faza żołądkowa- na skutek podrażnienia błony śluzowej przez pokarm wypełniający żołądek zachodzi odruchowe i bezpośrednie oddziaływanie na kom dokrewne G znajdujące się w błonie śluzowej żołądka. Wydzielana do krwi gastryna krąży w niej na drodze humoralnej pobudza do wydzielania gruczoły błony śluzowej żołądka.

Faza jelitowa – pod wpływem treści pokarmowej na drodze nerwowej i humoralnej zachodzi pobudzanie i hamowanie czynności żołądka. Wytwarzana w dwunastnicy gastryna i cholecystokinina ( CCK) pobudzają wydzielanie soku żołądkowego , sekretyna działa hamująco. Za pośrednictwem odruchu jelitowo- żołądkowego nast. hamowanie opróżnianie żołądka i wydzielania soku żołądkowego.

 

krotko scharakteryzuj trawienie białek w  przewodzie pokarmowym

 

W trawieniu białek uczestniczą enzymy proteolityczne, które hydrolizują wiązania peptydowe. Trawienie białek rozpoczyna się w żołądku, a kontynuowane jest w dwunastnicy. W żołądku, przez specjalne gruczoły wydzielany jest pepsynogen. Ten nieczynny proenzym zostaje uaktywniany pod wpływem kwaśnego środowiska, jakie panuje w żołądku i przekształca się w aktywną pepsynę (endopeptydaza żołądka). endopeptydazy uczestniczą w hydrolizie wiązań peptydowych wewnątrz cząsteczek białka. W dwunastnicy natomiast wydzielane są peptydazy (składnik soku trzustkowego) syntetyzowane przez komórki trzustki oraz takie proenzymy proteolityczne, jak trypsynogen i chymotrypsynogen (uczynniane odpowiednio do trypsyny i chymotrypsyny) oraz egzopeptydazy.  Do enzymów tych zaliczamy m.in. karboksypeptydazy i aminopeptydazy, które hydrolizują wiązania peptydowe . Na powstające trójpeptydy i dwupeptydy działają trójpeptydazy i dwupeptydazy. Wolne aminokwasy wchłaniane są przez nabłonek jelita i poprzez kosmki jelitowe trafiają do krwi, z którą transportowane są do wątroby.

Mięśnie

MOLEKULARNY SKURCZ MIĘŚNI:                                                                                                                                                                                                                                                                             1.Acetylocholina uwolniona na synapsach nrwowo-mięśniowych doprowadza do pobudzenia błony komórkowej/depolaryzacja. Błona komórkowa pod jej wpływem zmienia swoje właściwości. Dochodzi do aktywacji kanałów dla dokomórkowego szybkiego prądu jonów sodowych.                                                                                                                                    2.Depolaryzacja przesuwa się po powierzchni błony komórkowej i jednocześnie za pośrednictwem cewek poprzecznych obejmuje wnętrze komórki. Ze zbiorników końcowych uwalniają się wolne jony wapniowe. Jony Ca+ wiążą się z podjednostką C troponiny i zmieniają jej powinowactwo do aktyny. Cząsteczki aktyny uwolnione od hamującego wpływu troponiny stykają się z głowami cząsteczki miozyny wyzwalając jej aktywność enzymatyczną. Pod wpływem aktywnej miozyny ATP rozkłada się do ADP i fosforanu.                                                                                                                                                                                                 3.głowy cząststeczek miozyny stykając się z cząsteczkami aktyny hydrolizują ATP i zmieniaja swoja konformację względem nitki miozyny. Następnie Natychmiast powracają do poprzedniego położenia. Stykają się z innymi, dalej położonymi cząsteczkami aktyny i ponownie zmieniają swoją konformację względem nitki i ponownie zmieniają swoją konformację względem nitki miozyny. Dzięki temu nitki cienkie aktyny wsuwają się pomiędzy nitki grube miozyny. Ślizgowe nasuwanie się nitek cienkich aktyny na nitki grube miozyny powoduje skracanie się komórki mięśniowej poprzecznie prążkowanej.                                                                          4.Nitki cienkie aktyny są wsunięte pomiędzy nitki grube miozyny tak długo, jak długo wolne jony wapniowe  oddziałują na podjednostkę C troponiny.

  RODZAJE SKURCZÓW MIĘŚNI SZKIELWTOWYCH:                                                                                                                                                             POJEDYNCZY: powstaje po pobudzeniu bodźcem pojedynczym. Występują one, gdy kolejne bodźce działają w odstępach dłuższych niż cały okres skurczu i rozkurczu mięśnia.                                                       

TĘŻCOWY NIEZUPEŁNY: występuje, gdy przerwy pomiędzy kolejnym pobudzeniem są krótsze niż czas trwania całego skurczu, ale dłuższe niż jego połowa.

TĘŻCOWY ZUPEŁNY: pojawia się, gdy przerwy między kolejnym pobudzeniem są krótsze niż połowa okresu skurczu.

IZOTONICZNY: występuje, gdy pobudzenie mięśni może się skracać. Oznacza to że długość mięśni zmniejsza się, ale jego napięcie pozostaje niezmienione.

IZOMETRYCZNY: pojawia się, gdy obciążenie mięśnia jest większe niż siła, jaką może on rozwinąć: nie skraca się, zmienia się jego napięcie.

AUKSOTONICZNY: występuje, gdy na przyczepy mięśni działa jakaś siła. Posiada dwie fazy skurczu: izometryczną i izotoniczną.        

UKŁAD SARKOTUBULARNY: to struktura komórkowa pośrednicząca w przenoszeniu pobudzenia wewnątrz całej komórki mięśniowej. SKŁADA SIĘ: z cewek poprzecznych i siateczki sarkoplazmatycznej (rozciąga się wzdłuż miofibryli prostopadle do cewek poprzecznych). W miejscu styku siateczki z cewkami siateczka tworzy zbiorniki końcowe, w których znajdują się jony Ca+ w dużym stężeniu. W czasie depolaryzacji błony cewek poprzecznych zostają prawdopodobnie z niej uwolnione inozynotrifosforany pod wpływem których otwierają się w błonie zbiorników końcowych Kanały wolnego prądu jonów wapniowych i jony Ca+ napływają pomiędzy nitki białek kurczliwych wiążąc się z podjednostkami C troponiny. W czasie rozkurczu pompa wapniowa w błonie zbiorników końcowych ponownie gromadzi w nich jony Ca+.

OD CZEGO ZALEŻY SKURCZ MIĘŚNI GŁADKICH:   

1.SAMOISTNEGO POBUDZENIA-występuje rytmicznie w niektórych kom trzewnych mięśni gładkich. Pobudzenie szerzy się na kom sąsiadujące doprowadzając cały mięsień do skurczu. Pełnią funkcję rozrusznika dla pozostałych komórek.

2.CZYNNIK MIEJSCOWY-mechaniczne lub chemiczne działające bezpośrednio na komórki.                              

3.ZWIĄZKI CHEMICZNE- wytwarzane w odległych tkankach i przenoszonych droga humoralną.

4.ZWIĄZKI CHEMICZNE-wydzielane z aksonów neuronów należących do układu autonomicznego, czyli na zasadzie kontroli nerwowej za pośrednictwem uwalnianych transmiterów.  (NORADRENALINA- wyzwala skurcz, ACETYLOCHOLINA-wywołuje rozkurcz)

JAKA LICZBA JEDNOSTEK MOTORYCZNYCH WPŁYWA NA SIŁĘ SKURCZU MIĘŚNI: Pojedyncza komórka nerwowa jąder ruchowych unerwia średnio ok. 150 kom mięśniowych. Mięśnie stale pracujące i wykonujące precyzyjne ruchy, są kontrolowane przez znaczą liczbę kom nerwowych. Jeden neuron unerwia średnio tylko 10 komórek mięśniowych. W mięśniach siłowych na jedną komórkę nerwową przypada znacznie więcej kom mięśniowych. Jeden neuron unerwia średnio  200 kom mięśniowych.                                                                                                                                                                                      Siła skurczu mięśnia zależy od: liczby jednostek motorycznych; częstotliwości, z jaką poszczególne jednostki motoryczne są pobudzane; stopnia rozciągnięcia mięśnia przed skurczem.       

 SARKOMER: jednostka morfologiczno-czynnościowa miocytu. Obejmuje on cały prążek anizotropowy(silnie załamujący promienie świetlne; ciemny) i sąsiadujące z nim dwie połówki prążka izotropowego(słabiej załamuje promienie świetlne; jasny). Prążek anizotropowy tworzą nitki grube miozyny, prążek izotropowy zaś nitki cienkie aktyny, które doczepione są do błony granicznej Z, która dzieli każdy prążek izotropowy na 2 połówki, należące do dwóch sąsiednich sarkomerów. Nitki aktyny doczepione do błony granicznej Z w postaci grzebieni wchodzących pomiędzy nitki miozyny. Każda nitka miozyny otoczona jest 6 nitkami aktyny. W czasie skurczu nitki aktyny wsuwają się pomiędzy nitki miozyny i dzięki temu wszystkie prążki I nikną.        

RODZAJE I OPIS MIĘŚNI GŁADKICH: nie mają jednostek kurczliwych w postaci sarkomerów. Wnętrze wypełnione jest przez nitki kurczliwe. W czasie skurczu nitki te skracają się na skutek nasuwania się cząsteczek aktyny na cząsteczki miozyny. WIELOJEDNOSKTOWE: obficie unerwione, niewielka częstotliwość wyładowań powoduje pobudzenie trwa krótkie i skurcz ustępuje szybko. Mięśnie te poddane są silnej kontroli nerwowej i nie mają automatyzmu. Komórki kurczą się niezależnie i pobudzenie nie przenosi się z komórki na komórkę. JEDNOSTKOWE(trzewne): skąpo unerwione, pobudzenie wymaga większej częstotliwości. Skurcz utrzymuje się dłużej. Są słabo kontrolowane przez układ autonomiczny i mają liczne komórki rozrusznikowe. Pobudzenie przenosi się z jednej komórki na drugą. POŚREDNIE ściany małych i średnich tętnic.

SKURCZ TĘŻCOWY: dochodzi do niego przy zjawisku sumowania się skurczów pojedynczych, który występuje  przy pewnej częstotliwości bodźca nadprogowego. Powoduje ruchy kończyn i całego ciała. TĘŻCOWY ZUPEŁNY się, gdy przerwy między kolejnym pobudzeniem są krótsze niż połowa okresu skurczu. i TĘŻCOWY NIEZUPEŁNY występuje, gdy przerwy pomiędzy kolejnym pobudzeniem są krótsze niż czas trwania całego skurczu, ale dłuższe niż jego połowa.

SKURCZ POJEDYŃCZY: w mięśniach szybko kurczących się trwa krótki, w mięśniach wolno kurczących się trwa długo. IZOTONICZNY: występuje, gdy pobudzenie mięśni może się skracać. Oznacza to że długość mięśni zmniejsza się, ale jego napięcie pozostaje niezmienione. IZOMETRYCZNY: pojawia się, gdy obciążenie mięśnia jest większe niż siła, jaką może on rozwinąć: nie skraca się, zmienia się jego napięcie

JAKA JEST ZALEŻNOŚC MIĘDZY ROZCIĄGANIEM A SKURCZEM W MIĘŚNIACH SZKIELETOWYCH: mięsień nierozciągnięty kurczy się z małą siłą. W miarę rozciągania mięśnia skurcz staje się coraz silniejszy, aż do optymalnego rozciągnięcia przy którym mięsień kurczy się z maksymalną siła. Rozciągnięcie mięśnia powoduje stopniowe zmniejszenie się siły skurczu.

SKURCZ MIĘŚNI GŁADKICH A SKURCZ MIĘŚNI SZKIELETOWYCH: w mięśniach szkieletowych skurcz wywoływany jest między innymi przez acetylocholine natomiast w mięśniach gładkich acetylocholina hamuje skurcz a więc odwrotnie. W mięśniach gładkich brak jest sarkomerów ale funkcję kurczenia mięśnia przejmują nitki kurczliwe leżące wewnątrz komórki. SKURCZ W MIĘŚNIACH GŁADKICH: pojawia się z chwilą zwiększenia zjonizowanego wapnia do wartości progowej wewnątrz miocytów, w których brakuje siateczki sarkoplazmatycznej. SKURCZ W MIĘŚNIACH SZKIELETOWYCH: zachodzi gdy stężenie wapnia w sarkoplazmie przekroczy wartość progową

CO WPŁYWA NA SKURCZ MIĘŚNIA SZKIELETOWEGO: aktywacja skurczu zależy od wewnątrzkomórkowego obiegu i zawartości wapnia (skurcz mięśnia zachodzi wtedy, gdy stężenie wapnia w sarkoplazmie przekroczy wartość progową) .   Na skurcz mięśnia nie wpływa stężenie wapnia na zewnątrz komórki.

Ślizgowy model skurczu- podczas skurczu sarkomer skraca się kosztem prążka I , ponieważ nitki aktyny wnikają pomiędzy nitki miozyny, powodując zanikanie prążka H.

Sprzężenia elektromechaniczne – aktywacja układów kurczliwych do którego prowadzi potencjał czynnościowy , który zaczyna się nieco wcześniej niż skurcz.

Rozkojarzenie elektormechaniczne- zjawisko zniesienia skurczów przy zachowanych potencjałach czynnościowych.

Rekrutacja- zwiększenie liczby jednostek motorycznych w czasie pobudzenia(fizjologiczny skurcz m. szkiel)

Synapsa nerwowo- mięśniowa- wydzielanie Ach z błony presynaptycznej zmagazynowanej w pęcherzykach synaptycznych ( bodziec do uwolnienia-> wzrost stężenia jonów Ca w neuroplazmie ); Ach dyfunduje przez szczelinę synaptyczną do błony postsynaptycznej, wiąże się tam z z receptorem nikotynowym , doprowadzając do powst. Postsynaptycznego potencjału pobudzającego ;przewodzony pot. Czynnościowy uruchamia ogniwa sprzężenia elektromechanicznego , skutkuje to pojawieniem się skurczu w odp na impuls elektryczny; wydzielona Ach na zakończeniach aksonu jest rozłożona przez esteraze cholinową( zlokalizowana w błonie pre i postsynaptycznej )

okres utajnionego pobudzenia- czas od momentu zadziałania bodźca do chwili pojawienia się  skurczu, potrzebny na przemiany chem i fiz.

Podział mięśni szkieletowych : Typ I – komórki powolne – czerwone – mają  dużo sarkoplazmy , mioglobiny, mitochondriów oraz wielie naczyń włosow. Przewaga metabolizmu tlen. Skurcze narastają powoli , skurcze tężcowe utrz się b. długo bez narastania objawów zmęczenia ( m. grzbietu – praca długotrwała , mało dokładna); Typ IIa – kom szybkie – białe – mniej sarko , mioglobiny, mitochondriów, napięcie narasta szybko , skurcz tężcowy może utrz się bardzo krótko – na skutek szybkiego zmęczenia , przewaga metabolizmu beztlen. ; Typ Ib – gr pośrednia kom szybkich o przewadze metabolizmu tlenowego, napięcie narasta szybko , skurcze tężcowe utrzymują się dłuższe niż w m. białych, ale krócej niż w czerwonych.

Serce Krew

Faza 0- depolaryzacji- jest bezpośrednią odpowiedzią na bodziec. Stadium to powstaje w wyniku szybkiego przesunięcia się potencjału powyżej wartości progowej i aktywacji kanału sodowego. Jony Na dyfundują do wnętrza komórki, które powodują depolaryzacje komórki
Faza 1- wstępna repolaryzacja- jej powstawanie jest możliwe w wyniku zamknięcia się kanałów sodowych, następuje wówczas częściowa repolaryzacja do wartości ok 0 mV, która trwa do kilku ms
Faza 2- potencjału- potencjał błonowy utrzymuje się na poziomie 0 mV. Mimo zamknięcia szybkiego kanału sodowego ładunki dodatnie nadal napływają przez błonę ale znacznie wolniej, gdyż przy potencjale błonowym- 30 mV spowodowana jest aktywacja wolnych kanałów wapniowych typu L, przez które do komórek napływają jony Ca 2*. Nie wystarczyłoby to jednak do utrzymania poziomu potencjału 0 mV, gdyby nie właściwości prostownicze kanału potasowego. Kanały Na pod wpływem dużego naporu jonów , zachowuje się jak prostownik, tzn przepuszcza jony potasowe tylko w jedna stronę- do wnętrza komórki, dzięki czemu nie jest możliwa szybka repolaryzacja
Faza 3- końcowej repolaryzacji- w czasie tej fazy potencjał błonowy osiąga wartość spoczynkową od ok. -90 do 80 mV w różnych kom. mięśnia sercowego
Od czego zależy przepływ krwi w zbiorniku żylnym:
dzięki:
*ssącemu działaniu ruchów oddechowych klatki piersiowej
*resztkowemu gradientowi stężeń od małych żył aż do prawego przedsionka
* pompie mięśniowej- skurczom mięśni szkieletowych, uciskającym żyły i wyciskającym krew z żył w kierunku serca, ponieważ zastawki żylne nie pozwalają krwi cofnąć się na obwód

Czym regulowane jest światło tętniczek?
Błona mięśniowa małych tętniczek pozostaje pod stałym wpływem impulsacji nerwowej z ośrodków naczyniozwężających. W zależności od zapotrzebowania na tlen w jakimś obszarze naczyniowym rozszerzają się w nim małe tętniczki i przepływ krwi się zwiększa. Jednocześnie w innych obszarach naczyniowych w tym samym czasie dochodzi do dalszego zwężenia się światła małych tętniczek

Jak czynniki nerwowe i humoralne wpływają na mięsień sercowy?
zmieniają:
-sile skurczów, czyli maja działanie inotropowe
- częstotliwość skurczów, czyli maja działanie chronotropowe
- przewodzenia stanu czynnego, czyli maja działanie dromotropowe
- pobudliwość, czyli maja działanie batmotropowe

Czym się różni zbiornik tętniczy od żylnego?
W zbiorniku tet. cisn. krwi zależy od odpływu i od dopływu krwi ze zbiornika tet. W zbiorniku tym mieści się ok 550 ml krwi, Stanowi to ok 11% całkowitej objętości krwi krążącej w org. Natomiast w zbiorniku żylnym cis. krwi zależy od miejsca pomiaru i pozycji ciała W zbiorniku żylnym gromadzi się ok. 2,7 L krwi, czyli 54% całkowitej objętości krwi krążącej w org.

Co oznaczają poszczególne załamki w zapisie EKG?
Załamek P- odpowiada początkowi depolaryzacji mięśnia przedsionków
załamek QRS- odpowiada początkowi depolaryzacji mieśnia komór
załamek T- wiąże się z szybka repolaryzacja komór

Co to jest ciśnienie tętnicze?
Ciśnienie wywierane przez krew na ściankach tętnic, przy czym rozumie się pod ta nazwą ciśn. w największych tętnicach np. w tętnicy ramiennej

Co to jest objętość wyrzutowa serca i od czego zależy jest to ilość krwi wtłaczanej przez jedna z komór serca do odpowiedniego zbiornika tętniczego. W końcu skurczu pozostaje w każdej komorze ok 50 ml krwi stanowiącej objętość krwi zalegającej. Może się zmieniać , zależnie od kurczliwości komór, ciśn tętniczego i obj krwi w komorze na początku skurczu.

Narysuj i scharakteryzuj prawidłowy zarys EKG
załamki- kierunek ich wychylenia ku gorze lub ku dołowi od linii izoelektrycznej, ich amplitudę, czas trwania, częstotliwość występowania i kształt
odcinki- czas trwania linii izoelektrycznej pomiędzy załamkami
odstępy- obejmujące łączny czas trwania załamków i odcinków

Co to są tony serca? Scharakteryzuj poszczególne tony
Tony serca- drgania towarzyszące pracy serca są niejednorodnej częstotliwości
- pierwszy ton- wywołany zamykaniem się zastawek przedsionkowo- komorowych i początkiem skurczu serca
- drugi ton- powstaje w czasie zamykania się zastawek aorty i pnia płucnego
- trzeci ton- występuje w rozkurczu w okresie wypełniania się komór krwią napływająca z przedsionków
Od czego zależy filtracja i reabsorbcja:
*ciś. hydrostatycznego w naczyniach tętniczych
*--------//--------- w naczyniach żylnych
*------//------ na zewnątrz naczynia
*ciśn. onkotycznego białek w naczyniu
*-----/---- w przestrzeni zewnątrznaczyniowej

Sieć naczyń obszaru mikrokrążenia składa się z mikrotętniczek i tzw. prekapilar - włośniczek oraz sieci naczyń odsysających odpady komórkowej przemiany materii składająca się z kapilar żylnych i mikrożyłek. Cały ten układ tętnic, żył i naczyń włosowatych, pomiędzy którymi dokonuje się w mikrokrążeniu wymiana substancji obejmuje całe ciało i jest ogromną siecią liczącą blisko 100 000 km!

 

Układ bodźco- przewodzący serca składa się z:
-węzła zatokowo-przedsionkowego- znajduje się on u ujścia żyły głównej górnej od prawego przedsionka, narzuca swój rytm pozostałym ośrodkom automatyzmu, typową cechą komórek tego węzła jest brak stałego potencjału spoczynkowego
-węzeł przedsionkowo-komorowy- leży na prawej powierzchni przegrody między przedsionkowej ku przodowi od ujścia zatoki wieńcowej, posiada 3 strefy: przedsionkowo-węzłową, węzłową, węzłowo- pęczkową
-pęczek przedsionkowo-komorowy- jedyne połączenie mięśniowe zdolne do przewodzenia impulsów stanu czynnego miedzy przedsionkami a komorami

Automatyzm pracy serca - spontaniczna, rytmiczna praca serca jest inicjowana i regulowana przez tkankę węzłową, zwaną także układem przewodzącym serca. Mimo automatyzmu, serce pozostaje pod stałą kontrolą autonomicznego układu nerwowego; część współczulna przyspiesza akcję serca, a część przy-współczulna - spowalnia. Także układ hormonalny reguluje pracę serca - adrenalina wydzielany w czasie stresu zwiększa częstotliwość skurczów. W ten sposób praca serca może być dostosowywana do aktualnych potrzeb organizmu.

 

Objętość minutowa serca- ilość krwi przepompowywanej przez serce w ciągu jednej minuty. Obliczamy je mnożąc obj. wyrzutową serca na przez ilość skurczów serca na minutę. Wartość ta jest stała i zależy od wieku, wagi i stanu metabolizmu. Wynosi 6l/ min

 

Naczynia oporowe – mają znaczenie w regulacji dopływu  krwi w dużym krążeniu do poszczególnych narządów." kurki" regulujące dopływ krwi zostają odkręcone , w tym samym czasie dla kurki w innych narządach zostają zakręcone.

 

Odruch z baroreceptorów- rozciąganie ścian tętnic przez podwyższone ciśnienie krwi drażni baroreceptory w ścianie łuku aorty i zatokach tętnic szyjnych wewnt. Pod wpływem impulsacji biegnącej do baroreceptorów przez włókna aferentne nerwu językowo- gardłowego oraz błędnego ośrodek zwalniający prace serca zostaje pobudzony i częstość skurczów serca maleje.

Po każdym skurczu serca i przesunięciu się fali tętna wzdłuż tętnic biegną salwy impulsów od baroreceptorów do rdzenia przedłużonego. Dzięki temu ciśnienie w zbiornikach tętniczych jest stale regulowane w zależności od zapotrzebowania organizmu. Na skutek zwyżki ciśnienia baroreceptory zostają podrażnione rozciąganiem ścian naczyń krwionośnych i jam serca.

Cykl hemodynamiczny serca :

jest indukowany przez układ bodźcoprzewodzący serca, który pobudza kardiomiocyty do skurczu w odpowiedniej kolejności wymuszając przepływ krwi. Na układ bodźcoprzewodzący wpływa impulsacja z układu autonomicznego regulując rytm serca i dostosowując go do aktualnych potrzeb ustroju.

Za początek cyklu pracy serca powszechnie przyjmuje się pauzę. W czasie pauzy przedsionki i komory serca są w stanie rozkurczu i krew pod wpływem gradientu ciśnień przelewa się z żył głównych i płucnych do przedsionków a stamtąd do komór. Podczas pauzy krew przelewa się swobodnie z przedsionków do komór.

Następnie następuje skurcz przedsionków, zwiększając ciśnienie w przedsionkach i powodując dopchnięcie jeszcze porcji krwi do komór, objętość komór po skurczu przedsionków nazywa się objętością późnorozkurczową, a ciśnienie panujące w komorach ciśnieniem późnorozkurczowym.

Ciśnienie w komorach wzrasta powyżej ciśnienia w przedsionkach i następuje zamknięcie zastawek odpowiednio trójdzielnej po prawej i mitralnej po lewej stronie serca i uderzenie krwi o zastawki od strony komór. Zamknięcie zastawek wywołuje efekt akustyczny w postaci pierwszego tonu serca.

Następnie rozpoczyna się skurcz komór nie powodujący zmiany objętości krwi zawartej w komorach jest to tzw. skurcz izowolumetryczny. W czasie skurczu izowolumetrycznego narasta napięcie ścian komór serca, co powoduje wzrost ciśnienia w komorach. Gdy ciśnienie przekroczy ciśnienie odpowiednio w pniu płucnym i aorcie następuje faza wyrzutu i pewna objętość krwi zostaje wypchnięta do pnia płucnego i aorty, jest to tzw. objętość wyrzutowa. Po fazie wyrzutu ciśnienie w komorach zaczyna spadać co powoduje zamknięcie zastawek pnia płucnego i aortalnej i wywołuje drugi ton serca.

W komorach po wyrzucie pozostaje zawsze pewna ilość krwi jest to objętość późnoskurczowa, a ciśnienie panujące w komorze nazywane jest ciśnieniem późnoskurczowym. Rozpoczyna się rozkurcz komór. W początkowej fazie rozkurczu ciśnienie w komorach jest jeszcze wyższe niż w przedsionkach i zastawki przedsionkowo-komorowe są zamknięte ta faza rozkurczu nazywana jest rozkurczem izowolumetrycznym. Gdy ciśnienie w komorach spadnie poniżej ciśnienia w przedsionkach zastawki otwierają się i krew przelewa się z przedsionków do komór i cały cykl powtarza się.

 

Ośrodek naczynioruchowy – skurcz lub rozkurcz mięśni gładkich w ścianie małych tętniczek zamienia opór naczyniowy, a tym samym zmniejsza przepływ krwi ze zbiornika tętniczego do zbiornika żylnego i podwyższa ciśn. w zbiorniku tętniczym. Rozkurcz błony mięśniowej małych tętniczek prowadzi do zjawiska przeciwnego. Opór naczyniowy zmniejsza się, przepływa więcej krwi ze zbiornika tętniczego do żylnego  i ciśn. w zbiorniku tętniczym się obniża.

Ośrodek sercowy :

–                    ośrodek zwalniający pracę serca  - neurony jądra grzbietowego nerwu błędnego zwalniają pracę za pośrednictwem włókien eferentnych biegnących od serca w nerwach błędnych, czyli włókien typu B, i przywspółczulnych komórek zazwojowych znajdujących się w samym sercu. Z zakończeń nerwu błędnego przywspółczulne kom. zwojowe uwalniają acetylocholinę, która działa na ukł. Przewodzący serca i pozostałe kom mięśnia przedsionków i komór.

–                    Ośrodek przyspieszający pracę serca – w rogach bocznych rdzenia kręgowego; neurony wysyłają impulsy do serca we włóknach przedzwojwych do zwojów pnia współczulnego i zwojów współczulnych szyjnych. Kom. ze zwojów współczulnych przewodzą impulsy do serca przez swoje wysputkoi stanowiące włókna Cs.- zazwojowe współczulne. Z zakończeń włók typu Cs uwalniana jest noradrenalina działająca przyspieszająco na skurcze serca.

 

Jony wapnia mają wpływ na pracę serca , ponieważ  potencjały czynnościowe kom. węzła zatokowo – przedsionkowego jak i innych ośrodków automatyzmu są czysto wapniowe.

 

Chłonka przepływa w naczyniach chłonnych dzięki:

–                   rytmicznym skurczom dużych naczyń chłonnych

–                   skurczom mięśni szkieletowych

–                   ujemnemu ciśnieniu w klt. Piersiowej

 

co warunkuje wzrost ciśnienia

–                   wzrost akcji serca

–                   zwiększenie obj wyrzutowej komórkowej

–                   zwiększenie napięcia obwodowych naczyń oporowych

 

 

Jak układ  autonomiczny wpływa  na pracę serca

 

układ współczulny – przyspiesza i wzmacnia prace serca

układ przywspółczulny- osłabia i zwalnia prace serca

 

z czego wynika specyfika działania mięśnia sercowego

Rozród

W fazie folikularnej na początku występuje pęcherzyk jajnikowy pierwotny kilkanascie z nich zmienia sie w wpecherzyk jajnikowy dojrzewający. Jeden góra 2 zmieniaja sie w pęcherzyk jajnikowy dojrzały i te komórki pęcznieją a reszta dojrzewających pomniejsza sie i uwstecznia. Około 14 dnia pod wpływem LH pęcherzyk pęka i wydostaje sie z niego komórka jajowa inaczej owocyt 2 rzędu, który trafia do bańki jajowodu. Tam niezapłodniony jest przez 4 dni a pozniej trafia do macicy. Na początku fazy lutealnej niezapłodnione jajko zmienia sie w ciałko żołte miesiączkowate, pod koniec tej fazy zamienia sie w ciałko białawe miesiączkowate a później jest już miesiączka.

Hormony tropowe są produkowane przez przysadkę mózgową i sterują one czynnością gruczołów tropowych, do których należą

* h. gonadotropowy - steruje gonadami męskimi i żeńskimi

* h. tyreotropowy - steruje

*h. kortykotropowy - kora nadnerczy

Rola hormonów kory nadnerczy: 

Glikokortykoidy- należą do nich kortyzon i kortykosteron. Po wydzieleniu do krwi wiążą się z białkiem osocza tz. transkortyną.

Działanie:   *wywołują  zmiany metaboliczne i narządowe

*pobudzają glukoneogenezę

*mobilizują kwasy tłuszczowe z tkanki tłuszczowej i podnoszą poziom frakcji wolnych kwasów tłuszczowych FFA w osoczu

*zwiększają filtrację  i diurezę w nerce, a także reaktywność skurczową mięśni gładkich naczyń krwionośnych, potęgując działanie amin katecholowych, pobudzają mięsień sercowy

*zmniejszają nacieki zapalne i obrzęki

*redukują liczbę  eozynofilów i limfocytów

*zwiększają liczbę  erytrocytów i płytek krwi

*hamują reakcję  odpornościowe związane z przeszczepem

*powodują zanik tkanki limfatycznej, co doprowadza do zmniejszenia wytwarzanie immunoglobin

Hormony trzustki

Insulina- Jest polipeptydem; syntezowana w ziarnistej siateczce śródplazmatycznej komórek B. Następnie jest transportowana do aparatu Golgiego, gdzie zostaje upakowana w otoczonych błoną ziarnistościach. Ziarnistości te, przesuwają się w kierunku błony komórkowej i ich zawartość zostaje uwolniona na drodze egzocytozy. Następnie insulina dostaje się do strumienia krwi

Działanie: - ułatwia magazynowanie glikogenu w wątrobie i mięśniach

- zwiększa wykorzystanie glukozy

- hamuje glukoneogenezę  w wątrobie

- zwiększa wykorzystanie glukozy przez mięśnie

- dostarcza źródła energii

- oszczędza kwasy tłuszczowe

- nasila lipogenezę w wątrobie

- zwiększa przepuszczalność błony komórkowej dla glukozy

- wpływa na syntezę glikogenu w komórkach wątroby

Glukagon- uwalniany przez komórki A i wraz z insuliną uwalnianą z komórek B stanowią wspólną dwukomorową i dwuhormonalną jednostkę czynnościową, kontrolującą ustawiczne przepływy i zużywanie materiałów energetycznych, szczególnie glukozy i kwasów tłuszczowych w organizmie. Glukagon zwiększa produkcję glukozy oraz zwiększa produkcję ciał ketonowych. Głównym miejscem działania glukagonu jest wątroba. Hormon ten wpływa na następujące procesy:

*pobudza glikogenolizę  w wątrobie, powoduje wzrost stężenia cukru we krwi

*przemianę tłuszczów- aktywuje za pośrednictwem cAMP lipazę wrażliwą na glukagon w tkance tłuszcowej

*podwyższenie w osoczu stężenia kwasów tłuszczowych i glicerolu

*przemianę białek- hamuje syntezę białka 
Sprzężenie zwrotne- wzajemne oddziaływanie na siebie narządów przy użyciu czynników pobudzających lub hamujących, zachodzi więc sprzężenie zwrotne dodatnie (w warunkach patologicznych) lub ujemne (w warunkach fizjologicznych). Sprzężenie to działa na 3 poziomach: *długa pętla sprzężenia zwrotnego: podwzgórze (TRH, tyreoliberyna) → przysadka (TSH, h. Tyreotropowy) → tarczyca (T3i T4, trijodotyronina i tyroksyna) → podwzgórze 
*krótka pętla sprzężenia zwrotnego: podwzgórze → przysadka → podwzgórze 
*ultrakrótka pętla → hormony podwzgórzowe mogą hamować szybkość swojej syntezy i wydzielania 
Hormony podwzgórzowe działają pobudzająco, powodując wydzielanie hormonów przez przysadkę, oraz hamująco- zmniejszając lub całkowicie zatrzymując biosyntezę i uwalnianie do krwi hormonów przysadki. Podwzgórze pełni kontrolę nerwową nad wytwarzaniem hormonów przez tylny płat przysadki. Aktywność wydzielniczą przedniego płata przysadki kontrolują hormony podwzgórzowe, wydzielane do podwzgórzowo- przysadkowego układu wrotnego 
Chemiczny podział hormonów i ich przykłady: 
Hormony peptydowe i białkowe, które wiążą się z receptorem w błonie komórkowej komórek docelowych, zmieniają metabolizm wewnątrz komórkowy i aktywność enzymów np. melatonina, wazopresyna, oksytocyna 
Hormony steroidowe, wnikają przez błonę komórkową do wnętrza komórek docelowych i w połączeniu z receptorem cytoplazmatycznym wpływają na transkrypcję mRNA w jądrze komórkowym np. testosteron, estrogeny, progesteron

 
Rodzaje i typy hormonów: 
Podział hormonów ze względu na miejsce działania: 
- hormony działające lokalnie, głównie pochodne kwasu arachidonowego, czyli PG, LX, LT oraz np. gastryna działająca w żołądku czy cholestystopankreozamina - działająca na zewnątrzwątrobowe drogi żółciowe i trzustkę (cz.zewnątrzwydzielniczą w tym przypadku) 
- hormony działające hemokrynowo (wydzielane do krwi), np. insulina, glukagon, hormony tropowe itp. 
Hormony wytwarzane są w różnych miejscach i dlatego możliwy jest podział na: 
1.Hormony gruczołowe, które wytwarzane są przez gruczoły wydzielania wewnętrznego, takie jak przysadka mózgowa, tarczyca, przytarczyce, trzustka, nadnercza, gonady 
2. Hormony tkankowe produkowane przez tkankę nerwową neurohormony , nerkę czy ścianę przewodu pokarmowego. 
Możliwy jest jeszcze podział , który pod uwagę kierunek katalizowanych procesów metabolicznych, na hormony : 
1/ kataboliczne – nasilające procesy degradacji, 
2/ anaboliczne – stymulujące procesy biosyntezy.

 
Fazy cyklu menstruacyjnego i hormony dominujące w danej fazie: 

W fazie krwawienia miesiączkowego w jajniku dochodzi do formowania się ciałka białego z ciałka żółtego poprzedniego cyklu. Wartości estrogenów i progesteronu są małe. W błonie śluzowej macicy dochodzi do miesiączkowego złuszczania się. Podczas krwawienia miesiączkowego utrzymują się niskie stężenia zarówno FSH jak i LH. 
W kolejnej fazie, zwanej fazą folikularną w jajniku dojrzewają pęcherzyki i rozwija się pęcherzyk dominujący. Zwiększeniu ulega wydzielanie estrogenów przez komórki ziarniste pęcherzyków, które uzyskuje maksimum tuż przed szczytem wydzielania. Wartości stężeń progesteronu pozostają małe. Wydzielanie FSH ma charakter pulsacyjny, ale wartości stężeń utrzymują się na małym poziomie, aż do szczytu wydzielania LH. 
 
W połowie cyklu następuje faza owulacyjna. W jajniku dochodzi do uwolnienia komórki jajowej z pęcherzyka Graafa oraz do luteinizacji komórek ziarnistych pękniętego pęcherzyka. Natychmiast po jajeczkowaniu lub równocześnie z nim następuje gwałtowne zmniejszenie stężeń estrogenów. Natomiast zwiększa się poziom progesteronu. W fazie owulacyjnej wyraźnie zwiększeniu ulega wydzielanie FSH. Ostry szczyt uwalniania LH oznacza początek procesu owulacji. 
Ostatnią fazą cyklu miesiączkowego jest faza lutealna . W jej wczesnym okresie w jajniku następuje formowanie się ciałka żółtego oraz początek zanikania pozostałych pęcherzyków. W późniejszym czasie pojawia się dojrzałe ciałko żółte i postępuje dalszy zanik pęcherzyków. 
W fazie przedmiesiączkowej rozpoczyna się wybór pęcherzyków dla następnego cyklu. W fazie przedmiesiączkowej wydzielanie estrogenów zmniejsza się. Poziom progesteronu pozostaje duży aż do końca późnej fazy lutealnej, po czym się zmniejsza. Zarówno przysadkowe wydzielanie FSH i LH ulegają zmniejszeniu. 
 

  czynność jąder

Zasadniczym hormonem wydzielanym przez komórki śródmiąższowe w jądrach jest testosteron.

Wydzielanie testosteronu jest kontrolowane przez hormon luteinizujący LH. Po związaniu się  hormonu luteinizującego z receptorem błonowym komórek śródmiąższowych jądra dochodzi do aktywacji cyklazy adenylowej kom śródmiąższowych jądra dochodzi do aktywacji cyklazy adenylowej, zwiększenia stężenia cyklicznego AMP w tych kom  i zwiększonego wydzielania testosteronu.

Zwiększenie zawartości testosteronu we krwi powoduje pobudzenie detektorów w podwzgórzu, zmniejszenie ilości wydzielanego do przysadkowych naczyń wrotnych podwórzowego hormonu uwalniającego gonadotropiny GnRH i hamowanie wydzielania hormonu luteinizującego LH przez przysadkę.  

W cewkach nasiennych jąder przebiega proces spermatogeneza, która przebiega pod kontrola hormonu folikulotropowego FSH i testosteron. W cewkach nasiennych wytw są hormony polipeptydowe zwane inhibinami i aktywinami. 

  opisać oś przysadka - podwórze - gruczoł docelowy 

układu podwzgórze, przysadka mózgowa i gruczoły obwodowe. Tworzą one układ trójkątny, w którym dokonuje się stała wymiana informacji zgodnie z zasadą ujemnego sprzężenia zwrotnego. Bez dodatkowych wpływów zewnętrznych poziom hormonów produkowanych w obrębie danego trójkąta utrzymywałby się na stałym poziomie (homeostaza) 
 

Rola hormonów kory nadnerczy: 

Glikokortykoidy- należą do nich kortyzon i kortykosteron. Po wydzieleniu do krwi wiążą się z białkiem osocza tz. transkortyną.

Działanie:   *wywołują  zmiany metaboliczne i narządowe

*pobudzają glukoneogenezę

*mobilizują kwasy tłuszczowe z tkanki tłuszczowej i podnoszą poziom frakcji wolnych kwasów tłuszczowych FFA w osoczu

*zwiększają filtrację  i diurezę w nerce, a także reaktywność skurczową mięśni gładkich naczyń krwionośnych, potęgując działanie amin katecholowych, pobudzają mięsień sercowy

*zmniejszają nacieki zapalne i obrzęki

*redukują liczbę  eozynofilów i limfocytów

*zwiększają liczbę  erytrocytów i płytek krwi

*hamują reakcję  odpornościowe związane z przeszczepem

*powodują zanik tkanki limfatycznej, co doprowadza do zmniejszenia wytwarzanie immunoglobin

Hormony trzustki

Insulina- Jest polipeptydem; syntezowana w ziarnistej siateczce śródplazmatycznej komórek B. Następnie jest transportowana do aparatu Golgiego, gdzie zostaje upakowana w otoczonych błoną ziarnistościach. Ziarnistości te, przesuwają się w kierunku błony komórkowej i ich zawartość zostaje uwolniona na drodze egzocytozy. Następnie insulina dostaje się do strumienia krwi

Działanie: - ułatwia magazynowanie glikogenu w wątrobie i mięśniach

- zwiększa wykorzystanie glukozy

- hamuje glukoneogenezę  w wątrobie

- zwiększa wykorzystanie glukozy przez mięśnie

- dostarcza źródła energii

- oszczędza kwasy tłuszczowe

- nasila lipogenezę w wątrobie

- zwiększa przepuszczalność błony komórkowej dla glukozy

- wpływa na syntezę glikogenu w komórkach wątroby

Glukagon- uwalniany przez komórki A i wraz z insuliną uwalnianą z komórek B stanowią wspólną dwukomorową i dwuhormonalną jednostkę czynnościową, kontrolującą ustawiczne przepływy i zużywanie materiałów energetycznych, szczególnie glukozy i kwasów tłuszczowych w organizmie. Glukagon zwiększa produkcję glukozy oraz zwiększa produkcję ciał ketonowych. Głównym miejscem działania glukagonu jest wątroba. Hormon ten wpływa na następujące procesy:

*pobudza glikogenolizę  w wątrobie, powoduje wzrost stężenia cukru we krwi

*przemianę tłuszczów- aktywuje za pośrednictwem cAMP lipazę wrażliwą na glukagon w tkance tłuszcowej

*podwyższenie w osoczu stężenia kwasów tłuszczowych i glicerolu

*przemianę białek- hamuje syntezę białka 
Sprzężenie zwrotne- wzajemne oddziaływanie na siebie narządów przy użyciu czynników pobudzających lub hamujących, zachodzi więc sprzężenie zwrotne dodatnie (w warunkach patologicznych) lub ujemne (w warunkach fizjologicznych). Sprzężenie to działa na 3 poziomach: *długa pętla sprzężenia zwrotnego: podwzgórze (TRH, tyreoliberyna) → przysadka (TSH, h. Tyreotropowy) → tarczyca (T3i T4, trijodotyronina i tyroksyna) → podwzgórze 
*krótka pętla sprzężenia zwrotnego: podwzgórze → przysadka → podwzgórze 
*ultrakrótka pętla → hormony podwzgórzowe mogą hamować szybkość swojej syntezy i wydzielania 
Hormony podwzgórzowe działają pobudzająco, powodując wydzielanie hormonów przez przysadkę, oraz hamująco- zmniejszając lub całkowicie zatrzymując biosyntezę i uwalnianie do krwi hormonów przysadki. Podwzgórze pełni kontrolę nerwową nad wytwarzaniem hormonów przez tylny płat przysadki. Aktywność wydzielniczą przedniego płata przysadki kontrolują hormony podwzgórzowe, wydzielane do podwzgórzowo- przysadkowego układu wrotnego 

Chemiczny podział hormonów i ich przykłady: 

Hormony peptydowe i białkowe, które wiążą się z receptorem w błonie komórkowej komórek docelowych, zmieniają metabolizm wewnątrz komórkowy i aktywność enzymów np. melatonina, wazopresyna, oksytocyna 
Hormony steroidowe, wnikają przez błonę komórkową do wnętrza komórek docelowych i w połączeniu z receptorem cytoplazmatycznym wpływają na transkrypcję mRNA w jądrze komórkowym np. testosteron, estrogeny, progesteron

 
Rodzaje i typy hormonów: 

Podział hormonów ze względu na miejsce działania: 
- hormony działające lokalnie, głównie pochodne kwasu arachidonowego, czyli PG, LX, LT oraz np. gastryna działająca w żołądku czy cholestystopankreozamina - działająca na zewnątrzwątrobowe drogi żółciowe i trzustkę (cz.zewnątrzwydzielniczą w tym przypadku) 
- hormony działające hemokrynowo (wydzielane do krwi), np. insulina, glukagon, hormony tropowe itp. 

Hormony wytwarzane są w różnych miejscach i dlatego możliwy jest podział na: 
1.Hormony gruczołowe, które wytwarzane są przez gruczoły wydzielania wewnętrznego, takie jak przysadka mózgowa, tarczyca, przytarczyce, trzustka, nadnercza, gonady 
2. Hormony tkankowe produkowane przez tkankę nerwową neurohormony , nerkę czy ścianę przewodu pokarmowego. 

Możliwy jest jeszcze podział , który pod uwagę kierunek procesów metabolicznych, na hormony : 
1. kataboliczne – nasilające procesy degradacji, 
2. anaboliczne – stymulujące procesy biosyntezy.

 
Fazy cyklu menstruacyjnego i hormony dominujące w danej fazie: 

W fazie krwawienia miesiączkowego w jajniku dochodzi do formowania się ciałka białego z ciałka żółtego poprzedniego cyklu. Wartości estrogenów i progesteronu są małe. W błonie śluzowej macicy dochodzi do miesiączkowego złuszczania się. Podczas krwawienia miesiączkowego utrzymują się niskie stężenia zarówno FSH jak i LH. 
W kolejnej fazie, zwanej fazą folikularną w jajniku dojrzewają pęcherzyki i rozwija się pęcherzyk dominujący. Zwiększeniu ulega wydzielanie estrogenów przez komórki ziarniste pęcherzyków, które uzyskuje maksimum tuż przed szczytem wydzielania. Wartości stężeń progesteronu pozostają małe. Wydzielanie FSH ma charakter pulsacyjny, ale wartości stężeń utrzymują się na małym poziomie, aż do szczytu wydzielania LH. 
 
W połowie cyklu następuje faza owulacyjna. W jajniku dochodzi do uwolnienia komórki jajowej z pęcherzyka Graafa oraz do luteinizacji komórek ziarnistych pękniętego pęcherzyka. Natychmiast po jajeczkowaniu lub równocześnie z nim następuje gwałtowne zmniejszenie stężeń estrogenów. Natomiast zwiększa się poziom progesteronu. W fazie owulacyjnej wyraźnie zwiększeniu ulega wydzielanie FSH. Ostry szczyt uwalniania LH oznacza początek procesu owulacji. 
Ostatnią fazą cyklu miesiączkowego jest faza lutealna . W jej wczesnym okresie w jajniku następuje formowanie się ciałka żółtego oraz początek zanikania pozostałych pęcherzyków. W późniejszym czasie pojawia się dojrzałe ciałko żółte i postępuje dalszy zanik pęcherzyków. 
W fazie przedmiesiączkowej rozpoczyna się wybór pęcherzyków dla następnego cyklu. W fazie przedmiesiączkowej wydzielanie estrogenów zmniejsza się. Poziom progesteronu pozostaje duży aż do końca późnej fazy lutealnej, po czym się zmniejsza. Zarówno przysadkowe wydzielanie FSH i LH ulegają zmniejszeniu. 
 

  czynność jąder

Zasadniczym hormonem wydzielanym przez komórki śródmiąższowe w jądrach jest testosteron.

Wydzielanie testosteronu jest kontrolowane przez hormon luteinizujący LH. Po związaniu się  hormonu luteinizującego z receptorem błonowym komórek śródmiąższowych jądra dochodzi do aktywacji cyklazy adenylowej kom śródmiąższowych jądra dochodzi do aktywacji cyklazy adenylowej, zwiększenia stężenia cyklicznego AMP w tych kom  i zwiększonego wydzielania testosteronu.

Zwiększenie zawartości testosteronu we krwi powoduje pobudzenie detektorów w podwzgórzu, zmniejszenie ilości wydzielanego do przysadkowych naczyń wrotnych podwórzowego hormonu uwalniającego gonadotropiny GnRH i hamowanie wydzielania hormonu luteinizującego LH przez przysadkę.  

W cewkach nasiennych jąder przebiega proces spermatogeneza, która przebiega pod kontrola hormonu folikulotropowego FSH i testosteron. W cewkach nasiennych wytw są hormony polipeptydowe zwane inhibinami i aktywinami. 

  opisać oś przysadka - podwórze - gruczoł docelowy 

układu podwzgórze, przysadka mózgowa i gruczoły obwodowe. Tworzą one układ trójkątny, w którym dokonuje się stała wymiana informacji zgodnie z zasadą ujemnego sprzężenia zwrotnego. Bez dodatkowych wpływów zewnętrznych poziom hormonów produkowanych w obrębie danego trójkąta utrzymywałby się na stałym poziomie (homeostaza) 
 

co zachodzi w macicy w czasie cyklu miesiączkowego 

pow wpływem zwiększającego się poziomu estrogenów 7- 14 dniem cyklu ok 10-krotnie powiększa się grubość błony śluzowej. Następują zmiany proliferacyjne - gruczoły śluzowe wydłużają się , zachowując prosty przebieg, powierzchnia błony śluzowej staje się falista, naczynia krwionośne rozszerzają się, a w komórkach gromadzą się pęcherzyki wypełnione polisacharydami  . Po owulacji obecność progesteronu powoduje zmiany sekrecyjne- gruczoły śluzowe skręcają się , zaczynają wydzielać śluz, w komórkach pojawia się glikogen i lipidy. Tętniczki skręcają się, przez co błona śluzowa staję się pofałdowana i wyst jej lekki obrzęk. 

z czego zbudowane jest łożysko i jaką pełni funkcje 

łożysko ma kształt krążka o średnicy 20 -30 cm , grubości 2-4cm i ok. 0,5 kg. Łożysko powstaje z trofoblastu.

• ok 3 tyg ciąży – stadium kosmówki

• 16 tyg ciąży- część płodowa łożyska

• część matczyna łożyska utworzona z przekształconej błony śluzowej macicy, tworzącej w miejscu zagnieżdżenia jaja doczesna podstawną. Kosmki końcowe z licznymi rozgałęzieniami tworzą struktury przypominające oskrzeliki końcowe, które są zanurzone we krwi matki i stanowią podstawową strukturę łożyska.

Funkcje:

• wymiana gazów oddechowych, subst odżywczych i produktów przemiany materii ( przez ścianę kosmków)

• wydzielnicza – produkcja steroidów : progesteron i estrogen i hormony białkowe : gonadotropinę kosmówkową i laktogen łożyskowy

• bariera przed zakażeniami bakteryjnymi – zatrzymuje insulinę , heparynę IgM i IgA

• przez łożysko przechodzą takie subst jak : alkohol , antybiotyki, nikotyna , wirusy, IgG.