Ocena ryzyka zawodowego

Charakterystyka stanowiska pracy

Operator sprężarek, pomp i urządzeń w oczyszczalni ścieków dozoruje prace ww. urządzeń, obsługuje oraz wykonuje naprawy bieżące. Okresowo czyści i myje rurociągi, zbiorniki czerpalne, kraty, komory fermentacyjne w przepompow­ni. Praca odbywa się na trzy zmiany.

Karta informacji o zagrożeniach na stanowisku operatora sprężarek, pomp i innych urządzeń w oczyszczalni

Zagrożenie	Źródło zagrożenia (przyczyna)	Możliwe skutki zagrożenia	Środki ochrony przed zagrożeniami
Pożar	Komory fermentacyjne, zbiorniki gazu, metan w zbiornikach.	Śmierć, kalectwo.	Przestrzeganie procedur i instrukcji
Wybuch	Komory fermentacyjne, zbiorniki gazu, metan w zbiornikach.	Śmierć, kalectwo	Przestrzeganie procedur i instrukcji
Skaleczenie o szorstkie lub ostre krawędzie	Włazy, kraty, obudowy urządzeń.	Drobne urazy rak innych części ciała	Wzmożona uwaga, środki ochro­ny indywidualnej
Pochwycenie przez wirujące elementy maszyn	Obsługa sprężarek i pomp i in­ nych urządzeń	Kalectwo, drobne urazy	Stosowanie osłon, odgrodzenie stref niebezpiecznych, wzmożona uwaga, przestrzeganie instrukcji
Potknięcie i upadek na tym samym poziomie	Mokre i śliskie powierzchnie.	Kalectwo, złamanie kończyn, zwichnięcia, potłuczenie	Utrzymywanie powierzchni w czy­ stości, odpowiednie obuwie, wzmożona uwaga
Upadek na niższy poziom	Schodzenie do zbiornika czerpal­nego po klamrach i drabinach, obsługa krat.	Śmierć, kalectwo, złamanie kończyn, potłuczenie	Odpowiednie obuwie, wzmożona uwaga, stosowanie uprzęży bez­pieczeństwa
Zatrucie	Praca przy myciu i czyszczeniu zbiorników, krat, rurociągów. Metan i siarkowodór -w zbiorni­kach.	Śmierć, porażenie układu ner­wowego, upośledzenie czyn­ności organów wewnętrznych	Przestrzeganie procedur i instruk­cji, środki ochrony indywidualnej
Częste i duże zmiany temperatury	Praca w różnych porach roku, wchodzenie i wychodzenie z bu­dynków.	Przeziębienia	Odpowiednie ubranie
Utonięcie	Praca przy myciu i czyszczeniu zbiorników	Śmierć	Przestrzeganie procedur i instruk­cji
Poparzenie termiczne	Gorące powierzchnie urządzeń	Poparzenie drugiego stopnia na niewielkiej powierzchni ciała	Wzmożona uwaga
Poparzenie chemiczne	Mycie rurociągów i zbiorników środkami chemicznymi	Poparzenie trzeciego stopnia na niewielkiej powierzchni ciała	Przestrzeganie procedur i instruk­cji, środki ochrony indywidualnej, wzmożona uwaga
Porażenie prądem	Obsługa sprężarek, pomp, urzą­dzeń do mechanicznego czyszcze­nia zbiorników itp.	Śmierć	Przeglądy i pomiary rezystancji izolacji oraz skutecznego działa­ nia ochrony przeciwporażeniowej, wzmożona uwaga, przestrzeganie instrukcji
Zakażenie riteksjami	Praca przy myciu i czyszczeniu zbiorników, krat	Choroba, sporadycznie z zapa­ leniem wątroby, mózgu lub wsierdzia	Przestrzeganie procedur, zachowa­ nie reżimu sanitarnego, środki ochrony indywidualnej, szczepienia
Zakażenie bakteriami (poza ri­teksjami)	Praca przy myciu i czyszczeniu zbiorników, krat, rurociągów	Choroby skóry, tężec i inne	Przestrzeganie procedur, zachowa­ nie reżimu sanitarnego, środki ochrony indywidualnej

41

Zakażenie grzybami	Praca przv myciu i czyszczeniu zbiorników, krat, rurociągów	Choroby skóry	Przestrzeganie procedur, zachowa­ nie reżimu sanitarnego, środki ochrony indywidualnej
Zakażenie WZW typ B i C	Praca przy myciu i czyszczeniu zbiorników, krat, rurociągów	Uszkodzenie organów we­ wnętrznych, sporadycznie śmierć	Szczepienia ochronne, środki ochrony indywidualnej, przestrze­ganie reżimu sanitarnego.

Wartościowanie ryzyka

Szacowanie szkód i prawdopodobieństwa szkód oraz wartościowanie ryzyka wykonano metodą PHA¹'. W metodzie PHA ryzyko określa wskaźnik W = S x P; gdzie: S - stopień szkód. P - prawdopodobieństwo szkód.

Karta informacji o zagrożeniach na stanowisku operatora sprężarek, pomp i innych urządzeń w oczyszczalni ścieków

Zagrożenie	Stopień szkód		Prawdopodobieństwo szkód		Ryzyko
Pożar	S =4	Pojedyncze wypadki śmier­ telne	P = 2	Mało prawdopodobne, zda­ rzające się raz na 10 lat	W = 8	Ryzyko akcepto­walne po ocenie
Wybuch	S = 4	Pojedyncze wypadki śmier­ telne	P = 2	Mało prawdopodobne, zda­ rzające się raz na 10 lat	W = 8	Ryzyko akcepto­walne po ocenie
Skaleczenie o szorstkie lub ostre krawędzie	S = 2	Lekkie obrażenia, wymierne szkody	P = 3	Doraźne wydarzenie, zda­rzające się raz w roku	W = 6	Ryzyko akcepto­walne po ocenie
Pochwycenie przez wirujące elementy* maszyn	S = 3	Ciężkie szkody	P = 2	Mało prawdopodobne, zda­ rzające się raz na 10 lat	W = 6	Ryzyko akcepto­walne po ocenie
Potknięcie i upadek na tym sa­mym poziomie	S = 2	Lekkie obrażenia, wymierne szkody	P = 3	Doraźne wydarzenie, zda­rzające się raz w roku	W = 6	Ryzyko akcepto­walne po ocenie
Upadek na niższy poziom	S = 4	Pojedyncze wypadki śmier­ telne	P = 2	Mało prawdopodobne, zda­ rzające się raz na 10 lat	W = 8	Ryzyko akcepto­walne po ocenie
Zatrucie	S = 4	Pojedyncze wypadki śmiertelne	P = 2	Mało prawdopodobne, zda­ rzające się raz na 10 lat	W = 8	Ryzyko akcepto­walne po ocenie
Częste i duże zmiany tempera­tury	S = 2	Lekkie obrażenia, wy mierne szkody	P = 3	Doraźne wydarzenie, zda­rzające się raz w roku	W = ó	Ryzyko akcepto­walne po ocenie
Utonięcie	S = 4	Pojedyncze wypadki śmier­ telne	P = 1	Bardzo nieprawdopodobne	W = 4	Ryzyko akcepto­walne po ocenie
Poparzenie termiczne	S = 2	Lekkie obrażenia, wymierne szkody	P = 3	Doraźne wydarzenie, zda­rzające się raz w roku	W = 6	Ryzyko akcepto walne po ocenie
Poparzenie chemiczne	S = 3	Ciężkie szkody	P = 2	Mało prawdopodobne, zda­ rzające się raz na 10 lat	W = 6	Ryzyko akcepto walne po ocenie
Porażenie prądem	S = 4	Pojedyncze wypadki śmier­ telne	P = 1	Bardzo nieprawdopodobne	W =4	Ryzyko akcepto walne po ocenie
Zakażenie riteksjami	S = 3	Ciężkie szkody	P = 2	Mało prawdopodobne, zda­ rzające się raz na 10 lat	W = 6	Ryzyko akcepto walne po ocenie
Zakażenie bakteriami	S = 3	Ciężkie szkody	P = 2	Mało prawdopodobne, zda­ rzające się raz na 10 lat	W = 6	Ryzyko akcepto walne po ocenie
Zakażenie grzybami	S = 2	Lekkie obrażenia, wymierne szkody	P = 2	Mało prawdopodobne, zda­ rzające się raz na 10 lat	W = 4	Ryzyko akcepto walne po ocenie
Zakażenie WZW typ B i C	S = 4	Pojedyncze wypadki śmier­ telne	P = 2	Mało prawdopodobne, zda­ rzające się raz na 10 lat	W = 8	Ryzyko akcepto walne po ocenie

Uwagi ków pracy zagrożenia i poziom ryzyka dopodobieństwa skutków należy wzia

Ryzyko zawodowe jest ściśle związane mogą być różne. Szacując stopień szkód pod uwagę warunki pracy, zdarzeni;

ze środowiskiem pracy. Dla takich są- zagrożenia przyjmuje się możliwe naj- jakie miały miejsce w „przeszłości", z;

mych stanowisk, ale różnych warun- większe skutki. \V szacowaniu praw- chowania pracownika itp. Po wiedz

można sięgnąć do danych statystycz­nych, obserwacji itd.

Przykład:

Ryzyko związane z upadkiem na niż­szy poziom.

Pracownik schodzi po klamrach do zbiornika czerpalnego o głębokości 6m. Stopień szkód S = 4 - pojedyncze wy­padki śmiertelne. Prawdopodobieństwo szkód P = 2 -

mało prawdopodobne, zdarzające się raz na 10 lat,

Poziom ryzyka W = 8 - dopuszczalna akceptacja ryzyka po jego ocenie. Ryzyko związane z zatruciem. Pracownik używa środków chemicz­nych do mycia i trawienia rurociągów, czyści zamknięte komory fermentacyj­ne itp.

Stopień szkód S = 4 — pojedyncze wy­ padki śmiertelne.

Prawdopodobieństwo szkód P = 2 - mało prawdopodobne, zdarzające się raz na 10 lat,

Poziom ryzyka W = 8 - dopuszczalna akceptacja ryzyka po jego ocenie.

dr inż. I. Romanowska-Słomka dr inż. A. Słomka

¹'— Metodę opisano w I. Romanowska-Słom­ ka, A. Słomka, Zarządzanie ryzykiem za­wodowym, Tarbonus, Tarnobrzeg 2001.