A)
od jednej komórki - do wysoko wyspecjalizowanego organizmu (12
miliardów komórek w mózgu, 10 bilionów komórek nerwowych);
B)
masa ciała powiększa się 10-11 milionów razy (w wieku od narodzin
do dorosłości - tylko 22 razy);
C)
długość i ciężar:
-
długość
komórki jajowej:
0,15 mm, plemnika - 0,03 mm (pięciokrotnie mniejszy od jaja) do
ok.
50 cm dziecka przy urodzeniu;
-
ciężar
komórki jajowej:
jedna milionowa część grama; ciężar plemnika 90 tysięcy razy
mniejszy niż komórki jajowej do
ok. 3,5 kg dziecka przy urodzeniu.
2.
FIZJOLOGICZNA
DOMINACJA DZIECKA
A)
Wyzwala zmiany w hormonach matki;
B)
Ćwiczy funkcje ważne dla przetrwania po urodzeniu się (połykanie
wód płodowych, oddawanie moczu, ssanie, obracanie się, podskoki);
C)
Wyznacza termin porodu;
D)
Radzi sobie z poczuciem głodu (pijąc wody płodowe lub nie pijąc,
gdy są niesmaczne).
3.
ROZWOJOWI
POSZCZEGÓLNYCH STRUKTUR TOWARZYSZY ROZWÓJ ICH FUNKCJI
4.
ROZWÓJ STRUKTUR I FUNKCJI ODBYWA SIĘ ZGODNIE Z ZASADĄ
CEFALOKAUDALNĄ I PROKSYMODYSTALNĄ
5.
CECHY OKRESU PRENATALNEGO OBSERWOWANE SĄ TAKŻE PO NARODZINACH
DZIECKA (DO OKOŁO 5-6 MIESIĄCA ŻYCIA)
A)
Odruchy bezwarunkowe;
B)
Zasady rozwoju cefalokaudalnego i proksymodystalnego;
C)
Przewaga mięśni zginaczy.
ROZWÓJ
PRENATALNY
1.
OKRES ZYGOTY - od
zapłodnienia do 2. tygodni.
Zagnieżdżenie
się (implantacja) zygoty w ścianie macicy. Początki specjalizacji
komórek: niektóre tworzą masę wewnętrzną, z której powstanie
EMBRION; inne tworzą masę zewnętrzną, z której powstaną
STRUKTURY PODTRZYMUJĄCE EMBRION.
2.
OKRES ZARODKOWY (EMBRIONALNY) - od
3. do 8. tygodnia.
A)
Różnicowanie się komórek masy wewnętrznej;
B)
Zmiany w masie komórek zewnętrznych, ukształtowanie się trzech
systemów podtrzymujących embrion.
Ad
A) RÓŻNICOWANIE SIĘ KOMÓREK MASY WEWNĘTRZNEJ
-
- Trzy listki zarodkowe: 1. ENDODERMA - zaczątek organów
wewnętrznych i gruczołów; 2. EKTODERMA - zaczątek tych struktur
organizmu, które będą miały kontakt ze światem zewnętrznym
(układu nerwowego, skóry i włosów, sensorycznych części oka,
nosa i ucha); 3.MEZODERMA - zaczątek mięśni, chrząstki,kości,
serca, narządów płciowych i niektórych gruczołów;
--
Pierwsze funkcje: w
końcu 3. tygodnia
zaczyna funkcjonować zaczątek układu krwionośnego.
Ad
B) ZMIANY W ZEWNĘTRZNEJ WARSTWIE KOMÓREK
--Ukształtowanie
się worka owodniowego, łożyska i pępowiny.
III.
OKRES PŁODOWY - od 9 do 38., 40. Tygodnia
KAMIENIE
MILOWE ROZWOJU PŁODOWEGO
12
tyg. - można określić płeć dziecka; głowa stanowi połowę
wielkości płodu;
16
tyg. - matka wyczuwa pierwsze ruchy płodu; ukszt. uszy;
20
tyg. - porost włosów; głowa to 1/3 długości ciała; odruch
ssania;
24
tyg. - ukszt. oczy (zamknięte), powstają paznokcie; zdolność do
samodzielnego oddychania;
28
tyg. - układ nerwowy, krwionośny i oddechowy na tyle rozwinięte,
by utrzymać się przy życiu;
29-40
tyg. - w dużym tempie powstają połączenia nerwowe; przyrost wagi
ROZWÓJ
PRENATALNY - PSYCHOLOGICZNE PODEJŚCIE
I
TRYMESTR ŻYCIA DZIECKA
-
13 dnia powstają zawiązki układu nerwowego, 20 dnia zawiązki
mózgu;
-
od
21 dnia pracuje serce;
-
w 41 dniu obserwuje się odruchy nerwowe świadczące o początkach
współdziałania układu nerwowego i mięśniowego;
-
w 43 dniu odnotowano pierwsze oznaki fal mózgowych;
-
między 7 a 10 tygodniem zaczynają docierać pierwsze impulsy
nerwowe z oka poprzez nerw oczny do mózgu;
-
w połowie 7 tygodnia pojawia się wrażliwość okolicy warg na
dotyk, lekkie ich podrażnienie wywołuje uogólnioną reakcję
całego ciała w postaci zwrotu tułowia;
-
w 7 tygodniu zróżnicowanie gruczołów płciowych pozwala na
rozróżnienie płci;
-
W
10 tygodniu zasadnicze części mózgu są już ukształtowane;
-
w 12 tygodniu dziecko zaczyna połykać wody płodowe i reagować na
ich smak;
-
pomiędzy 8 a 12 tygodniem - intensywna aktywność ruchowa.
II
TRYMESTR ŻYCIA DZIECKA
-
w 15 tygodniu początek ruchów chwytnych;
-
w 4 miesiącu powierzchnia mózgu jest pofałdowana, uformowany jest
móżdżek, rozpoczyna się mielinizacja włókien nerwowych w
rdzeniu kręgowym;
-
od 17 tygodnia - ćwiczenia ruchów ssących;
-
między 4 a 5 miesiącem życia reaguje na zmiany temperatury, na
intensywną zmianę oświetlenia, na bardzo silne dźwięki;
-
na przełomie 5 i 6 miesiąca nabywa zdolności bycia w stanie
czuwania i stanie snu;
W
6 miesiącu PROPORCJE ZBLIŻONE DO TYCH, JAKIE DZIECKO BĘDZIE MIAŁO
PRZY URODZENIU.
-III
TRYMESTR ŻYCIA DZIECKA
-
Przyrost wagi, wypijanie wód płodowych (ok. 15 do 40 mililitrów
płynu owodniowego na godzinę);
-
nie przybywa już komórek nerwowych, przemiany mają charakter
jakościowy, powstają ośrodki mózgowe poszczególnych zmysłów;