MOWA POGRZEBOWA

Jak przygotować mowę pogrzebową?

Mowa pogrzebowa to przemówienie wygłoszone w czasie uroczystości pogrzebowej. Wygłosić ją powinna osoba, która zmarłego dobrze znała - przyjaciel, dobry sąsiad, towarzysz wspólnych wędrówek, członek dalszej rodziny. Mowa pogrzebowa nie może być suchym, wyuczonym na pamięć, sztywnym przemówieniem. Musi wypływać z potrzeby serca i być szczerym wyrazem zadumy nad utrata zmarłego. Podajemy tylko przykłady używanych zwyczajowo w takich wypadkach zwrotów. Mowa może być wygłoszona na każdym pogrzebie – niezależnie od rangi człowieka, który odszedł.

Pomocne wskazówki

1.O zmarłym mówimy tylko dobrze: kochany, drogi, najlepszy, nieodżałowany.

2.Konwencjonalne zwroty objaśniające przyczynę spotkania to m.in.: Stoimy nad trumną człowieka…., Przyszliśmy, aby pożegnać… Pogrążeni w smutku…

3.Zwrot „Cześć jego pamięci” pojawia się tylko w oficjalnych i podniosłych sytuacjach.

4.Konwencjonalne określenia o umieraniu w mowie pogrzebowej to: jest wśród aniołów, jest z Bogiem, Bóg wezwał go do siebie, jest w niebie, nie doczekał, oddał ducha, zamknął oczy, zasnął na wieki, zasnął snem wiecznym, odszedł do lepszego świata, opuścił nas nagle, okrył nas żałobą, rozstał się z życiem, osierocił…, wybiła godzina, nie ma go wśród nas, śmierć go zabrała, żyje w naszych sercach, kres wędrówki, ostatnia podróż i in.

1. Należy unikać podkreślania własnej osoby, nawet w kontekście osoby zmarłego.

Z jakich elementów powinna składać się mowa pogrzebowa:

1. Zwrócenie się do zebranych, lub bezpośrednio do osoby zmarłej, do Boga…, np. Drodzy zebrani! Żegnamy dziś człowieka, którego śmierć zaskoczyła każdego z nas…, albo - Przyszliśmy tu Lenku, aby towarzyszyć Ci w ostatniej drodze…,

2. Wspomnienie o zmarłym, związek przemawiającego ze zmarłym, np. Poznaliśmy się w szkole, nasza przyjaźń przetrwała wiele lat, wiele przygód razem przeżyliśmy, wiele szlaków przewędrowaliśmy, a dziś ja przyszedłem, by towarzyszyć mu w ostatniej drodze…

3. Pochwała zasług, np. Żył dla innych, zawsze wyciągał swoją pomocną dłoń, zawsze można było liczyć na jego wsparcie i bezinteresowność…

4. Zapewnienie bliskich zmarłego o współczuciu, np. W ostatnich dniach oprócz przyjaciół towarzyszyła mu rodzina, siostra i brat przyjechali z daleka aby dać nadzieję, aby go ratować. Gosiu, Andrzeju! Zapewniamy Was o naszym współczuciu i obiecujemy wszelką pomoc!

5. Podziękowania obecnym: Dziękuję wszystkim, którzy towarzyszyli zmarłemu w ostatniej drodze…

6. Pożegnanie ze zmarłym, zapewnienie, że pamięć o nim pozostanie : Lenku! Będziemy zawsze pamiętać Twoje cudowne, zwariowane pomysły, Twoją pomocną dłoń, Twoje gawędy i dokonania. Teraz, gdy Tobie zabrakło sił mówimy żegnaj nasz przyjacielu…

Przypominamy także wiersz W.H.Audena pod tytułem "Pogrzebowy blues”, który nad trumną przyjaciela wygłosił Matthew w jednej z pamiętnych scen filmu „Cztery wesela i pogrzeb”:

Niech staną zegary
Zamilkną telefony
Dajcie psu kość
Niech nie szczeka, niech śpi najedzony.
Niech milczą fortepiany
I w miękkiej werbli ciszy
Wynieście trumnę
Niech przyjdą żałobnicy
Niech głośno łkając samolot pod chmury się wzbije
I kreśli na niebie napis "On nie żyje!"
Włóżcie żałobne wstążki na białe szyje gołębi ulicznych
Policjanci na skrzyżowaniach niech noszą czarne rękawiczki.
W nim miałem moją północ, południe i zachód i wschód
Niedzielny odpoczynek i codzienny trud.
Jasność dnia i mrok nocy, moje słowa i śpiew
Miłość, myślałem, będzie trwała wiecznie,
Myliłem się,
Nie potrzeba już gwiazd - zgaście wszystkie - do końca
Zdejmijcie z nieba Księżyc i rozmontujcie słońce
Wylejcie wodę z morza, odbierzcie drzewom cień
Teraz już nigdy na nic nie przydadzą się."

Bibliografia: Sztuka pisania, przewodnik po tekstach użytkowych, M. Zaśko Zielińska, A. Majewska Tworek, T.Piekot, PWN, Warszawa 2008