KREGOSŁUP [ COLUMNA VERTEBRALIS]

Kregosłup składa sie z 32-34 kości

Odcinek szyjny [ pars cervicales] (7 kegów) { C }

Odcinek piersiowy [ pars thoraci ] ( 2 kregi) { Th }

Odcinek ledźwiowy [ pars lumbales ] ( 5 kregów) { L }

Kośc krzyżowa [ os sacrum , pars sacralis ] (5 kregów) { S }

Kośc ogonowa- kośc guziczna - cześc guziczna [ oscoccygis] ( 3-5 kregów ) { CO }

Budowa ogólna kregu - każdy kreg składa sie z trzonu kregu, łuku kregu, pomiedzy znajduje sie otwór kregowy ( trzon od strony brzusznej, wyrostek kolczysty od tyłu).

Od łuku kregowego odchodzą wyrostki :

- wyrostek kolczysty

- wyrostki poprzeczne - parzyste - odchodząod boków łuku kregu

- wyrostki stawowe - parzyste

1. ODCINEK SZYJNY KREGOSŁUPA - CECHY CHARAKTERYSTYCZNE

- C1 - krąg szczytowy [ atlas] - zbudowany z 2 łuków kregowych (łuk przedni i tylni) oraz 2 cześci bocznych. Brak trzonu kregu i wyrostka kolczystego. Na łuku przednim od wewnetrznej strony znajduje sie dołek zebowy z powierzchnią stawową do połączenia z zebem kregu obrotowego. Wyrostki poprzeczne zawierają otwory, na cześciach bocznych znajdują sie powierzchnie stawowe do połączenia z kością potyliczną i kregiem obrotowym.

- C2 - krąg obrotowy [ axis] ] - trzon kregu wydłużony doczaszkowo w postaci zeba, na zebie znajdują sie powierzchnie stawowe, przednia i tylna. Na łuku kregu rozdwojony wyrostek kolczysty. Brak wyrostków stawowych górnych.

- C7 - ma cechy kregów piersiowych, w obrebie wyrostków poprzecznych są jeszcze otwory, ale trzon już znacznie wiekszy i masywniejszy. Wyrostek kolczysty zakończony guzkiem.

- Kregi od C3 do C6 - w obrebie wyrostków poprzecznych mają otwory którymi biegną tetnice kregowe. Trzony niskie, otwór kregowy kształtu trójkątnego. Wyrostki stawowe ustawione skośnie zapewniają duży zakres ruchu.

2. Odcinek piersiowy Th1 - Th12

W miejscach połączenia trzonu z łukiem kregu wystepują dołki żebrowe górne i dolne do połączenia stawowego z głowami żeber. Wyrostki poprzeczne mocne z powierzchniami stawowymi do połączenia z guzkami żeber. Wyrostki stawowe ustwione w płaszczyźnie czołowej. Zapewniają ruchy skretne. Wyrostki kolczyste ustawione dachówkowato, ograniczają ruch wyprostu.

3. Kregi ledźwiowe L1 - L5

Trzony kregów masywne, wysokie, wyrostki poprzecznie odchodzą od nasady łuku i stanowią szczątkowe żebra ledźwiowe. W miejscu wyrostków poprzecznych znajdują sie tzw. wyrostki dodatkowe. Wyrostki stawowe ustawione pionowo, zapewniaja duzy zakres ruchu. Na wyrostkach stawowych górnych znajdują sie wyrostki suteczkowate.

4. Kośc krzyżowa S

Kośc kształtu trójkątnego skierowana podstawą do góry, wierzchołkiem w dół. Wyróżnia sie powierzchnie przednią miedniczną, tylnią grzbietową oraz 2 powierzchnie boczne. Na powierzchnie przedniej widac kresy poprzeczne utworzone przez zrośniecie trzonów kregów. Kresy kończą sie otworami krzyżowymi, którymi biegną naczynia krwionośne i nerwy. Przez całą długośc kości biegnie kanał krzyżowy. Na powierzchniach bocznych znajdują sie tzw. powierzchnie uchowate do połączeia z kościami biodrowymi (stawy krzyżowo-biodrowe). Na powierzchni grzbietowej powstają grzebienie krzyżowe.

- grzebień krzyżowo pośrodkowy - zrośniecie wyrostków kolczystych

- grzebień krzyżowy pośredni - zrośniecie wyrostków stawowych

- grzebień krzyżowy boczny - zrośniecie wyrostków poprzecznych

5. Kośc guziczna CO

Powstaje przez zrośniecie 3-5 kregów, na pierwszym kregu guzicznym ( CO1 ) są widoczne wyrostki poprzeczne i wyrostki stawowe górne tworzące tzw. rożki guziczne.

POŁĄCZENIA W OBREBIE KREGOSŁUPA

1. Kościozrosty

- kośc krzyżowa , kośc guziczna - brak możliwości ruchowych

2. Chrząstkozrosty

23 krążki miedzykregowe (brak krążka miedzy C1-C2, ostatni krążek miedzy L5-S), zrośniete trzonami kregów, zbudowane z pierścienia włóknistego i jądra miażdżystego .

(Ból dyskopatyczny - jest bólem mechanicznym)

3. Wiezozrosty

- wiezadła podłużne przednie - hamuje rych prostowania kregosłupa

- wiezadło podłużne tylne - hamuje zgiecie kregosłupa

- wiezadło żółte

- wiezadła nadkolcowe

- wiezadła miedzykolcowe

- wiezadła miedzypoprzeczne

- wiezadła karkowe

- wiezadła biodrowo-ledźwiowe

- wiezadła krzyżowo-guziczne

4. Stawy

23 pary stawów miedzykregowych, są utworzone przez wyrostki stawowe dolne kregu wyżej leżącego i wyrostki stawowe górne kregu niżej leżącego. Ruchomośc w tych stawach jest uwarunkowana ustawieniem wyrostków stawowych.

PUNKT 2-3 są to połączenia ścisłe a punkt 4 połączenia ruchome

KRZYWIZNY KREGOSŁUPA

Fizjologicznie mamy 4 krzywizny kregosłupa

Lordoza - jest to wygiecie w strone brzuszną

Kifoza - wygiecie w strone krzyżową

Wady postawy w płaszczyźnie strzałkowej

-Choroba Scheuermanna (młodzieńcza kifoza) martwica jałowa nasad trzonów kregowych, deformacja powstaje przed okresem pokwitania . Choroba ta zaczyna sie w wieku 10-14 lat.

- Plecy płaskie [ dorsum planum]

Wada ta charakteryzuj sie

0. opadnietymi barkami

1. odstającymi łopatkami

2. spłaszczoną klatką piersiową

3. obniżonymi narządami wewnetrznymi

- Plecy okrągło-wklesłe [ dorsum rotundo-concavum]

Wada ta charakteryzuje sie

0. pogłebieniem lordozy L i kifozy Th

1. wysunieciem barków do przodu

2. odstawaniem łopatek

3. wypukłym brzuchem

4. zwiekszeniem przodopochylenia miednicy

5. uwypukleniem pośladków

- Plecy wklesłe [ dorsum concavum]

Wada ta charakteryzuje sie

0. silnym zaznaczeniem odcinka L kregosłupa

1. uwypukleniem pośladków

2. zwiekszeniem fizjologicznego przodopochylenia miednicy

3. wypietym brzuchem

- Plecy okrągłe [ dorsum rotundum]

Wada ta charakteryzuje sie

0. pogłebieniem kifozy Th

1. wysunieciem głowy i barków do przodu

2. rozsunieciem łopatek i ich odstawanie od klatki piersiowej

3. spłaszczeniem i zapadnieciem klatki piersiowej

4. zmniejszenie fizjologicznego przodopochylenia miednicy

Skolioza [ skoliozus] - boczne skrzywienie w płaszczyźnie czołowej - wada trójpłaszczyznowa

Powikłania skolioz

- rotacja kregosłupa - powstanie na skutek rotacji garbu żebrowego i wału ledźwiowego

- torsja - zaburzona budowa somatyczna kregu

Podział skolioz wg Cobba

1.Skoliozy kostnopochodne

2. Skoliozy mieśnipochodne ( zespół Polanda)

3. Skoliozy nerwopochodne

4. Skoliozy idiopatyczne niewiadomego pochodzenia

RUCHOMOŚC KREGOSŁUPA

Najwieksza ruchomośc w odcinku szyjnym

-ruch zgiecia

0. wyprost

1. skłony boczne - prawy, lewy

2. skrety - prawo, lewo

-protrakcja głowy (wysuniecie w przód)

-retrakcja głowy ( wysuniecie do tyłu)

- wypadkowy krążenia

Odcinek piersiowy - ruchy skretne

Odcinek ledźwiowy - zgiecie , wyprost, skłony boczne prawo, lewo

Krążenie - ruch wypadkowy