kręgosłup

KRĘGOSŁUP- COLUMNA VERTEBRALIS




  1. leży po stronie grzbietowej ciała

  2. zbudowany jest z kręgów

  3. dolny przyczep do obręczy miedniczej, dolny przyczep do kości czaszki

Kręgosłup w płaszczyźnie czołowej powinien przyjmować kształt prostej kolumny kręgosłupa,a w płaszczyźnie strzałkowej kształt esowaty- 2x"S"

Naturalne krzywizny kręgosłupa:

  1. KIFOZA- wygięcie ku tyłowi (odcinek piersiowy)

  2. LORDOZA- wygięcie ku przodowi (odcinek lędźwiowy)

Kręgosłup składa się z 33-34 kręgów:

  1. szyjnych 7 / kręgi szyjne - vertebrae cervicales C1-C7

  2. piersiowych 12 / kręgi piersiowe - vertebrae thoracicae T1-T12

  3. lędźwiowych 5 / kręgi lędźwiowe - vertebrae lumbales L1-L5

  4. krzyżowych 5 / kręgi krzyżowe - vertebrae sacrales S1-S5

>>> zrośnięte tworzą kość krzyżową

  1. guzicznych 4-5 / kręgi guziczne - vertebrae coccygeae Co1-Co4-5

>>> zrośnięte tworzą kość guziczną


Typowy kręg kręgosłupa zbudowany jest z:

  1. trzonu kręgu (skierowanego ku przodowi)

  2. łuku kręgu (otacza otwór kręgowy; im niżej tym mniejsza średnica otworu-związane jest to ze średnicą rdzenia kręgowego; łuki kręgu tworzą kanał rdzeniowy)

  3. wyrostki kręgowe (7)

>wyrostek kolczysty (1)nieparzysty

STANOWIĄ MIEJSCE PRZYCZEPU MIĘŚNI I WIĘZADEŁ

>wyrostki poprzeczne (2)parzyste


>wyrostki stawowe (2x2-dwie pary) SŁUŻĄ DO POŁĄCZENIA Z SĄSIEDNIMI KRĘGAMI


  1. wcięcia kręgowe górne i dolne - wcięcia sąsiadujących kręgów tworzą otwory kręgowe, przez które wychodzą nerwy rdzeniowe

  2. krążki międzykręgowe (zwane też dyskami lub stawami międzykręgowymi

>>> amortyzują wstrząsy

>>> zapobiegają tarciu między kręgami

>>> stanowią połączenie kręgów między ich trzonami

>>> zbudowane są jądra miażdzystego i pierścienia włóknistego

- pierwszy pomiędzy C2-C3

- ostatni pomiędzy L5-S1 do S5


KRĘGI RÓŻNIĄCE SIĘ

  1. pierwszy kręg szczytowy - ATLAS - dźwigacz C1

  2. drugi kręg szczytowy - AXIS - obrotnik C2

  3. siódmy kręg szczytowy - PROMINENS - wystający C7


ATLAS:

- brak trzonu (zamiast tego ma łuk tylny i przedni)

- brak wyrostka kolczystego (zamiast tego ma guzek tylny)

- na łuku przednim na zewnętrznej powierzchni posiada guzek przedni

- na łuku przednim na wewnętrznej powierzchni posiada dołek zębowy,czyli powierzchnię stawową dla połączenia z zębem obrotnika

- dużo większy (największy) otwór kręgowy; znajduje się w nim rdzeń kręgowy,ząb kręgu i więzadło poprzeczne,które odpowiada za prawidłowe położenie zęba kręgu

+więzadło poprzeczne dzieli otwór kręgowy na 2części: tylna-miejsce dla rdzenia kręgowego,przednia-miejsce dla zęba kręgu

- posiada otwory w wyrostkach poprzecznych (cecha wspólna wszystkich kręgów szyjnych)

- brak wyrostków stawowych (zamiast tego posiada dołki stawowe)

+dołki stawowe łączą kręg z dwoma kłykciami potylicznymi czaszki tworząc staw szczytowo-potyliczny

- na powierzchni dolnej ATLASU znajdują się dołki stawowe dolne,które łączą się z AXIS'em



AXIS:

- posiada wydłużony trzon zakończony zębem

- posiada powierzchnie stawową przednią i tylną do połączenia z dołkami zębowymi na ATLASIE

+ przednia- łączy się z tylną powierzchnią stawową łuku przedniego kręgu szczytowego zwaną dołkiem zębowym

+ tylna- przylega do więzadła poprzecznego kręgu szczytowego. To ważne więzadło zabezpiecza ząb obrotnika przed przesunięciem się w tył pod wpływem nacisków mechanicznych i zniszczeniem w ten sposób znajdujących się w obrębie otworu kręgowego atlasa struktur OUNu.

- posiada rozdwojony wyrostek kolczysty (cecha wspólna wszystkich kręgów szyjnych)

- na powierzchni górnej posiada dołki stawowe górne,które łączą sie z dołkami stawowymi dolnymi ATLASU

- na powierzchni dolnej posiada wyrostki stawowe dolne



7 KRĘG WYSTAJĄCY:

- znacznie dłuższy wyrostek kolczysty,któy jest spłaszczony i nierozdwojony


TYPOWE CECHY WSZYSTKICH KRĘGÓW SZYJNYCH:

  1. trzon ma kształt prostopadłościanu

  2. otwór kręgowy ma trójkątny kształt

  3. wyrostki poprzeczne posiadają otwory

+które tworzą kanał na tętnicę kręgową i są zbudowane z listewek kostnych połączonych na końcach,każda zakończona guzkiem; wyróżniamy guzek przedni,tylny i guzek wyrostka

poprzecznego



miejsce na kręgi odcinka piersiowego



KRĘGI LĘDŹWIOWE:

- kręgi w lędźwiowym odcinku kręgosłupa u człowieka odznaczają się bardzo masywną budową

- łączą się z kością krzyżową na wysokości pośladków

- kręgi te mają duże trzony o kształcie nerkowatym

- wyrostki są nieco odgięte do tyłu

- wyrostki poprzeczne

- wysokie i spłaszczone wyrostki kolczyste zwrócone są ku tyłowi, w dół

- otwór kręgów ma kształt trójkąta



miejsce na kręgi odcinka krzyżowego




KOŚĆ GUZICZNA:

- końcowy odcinek kręgosłupa człowieka. Składa się z 4-5 zrośniętych ze sobą kręgów, z których największy jest pierwszy (S1)- zawiera on wyrostki stawowe służące do połączenia z kością krzyżową.

- pozostałe kręgi zbudowane tylko z trzonów.



1) Ogólna charakterystyka
Kręgosłup jest to część szkieletu, która ciągnie się od nasady głowy, aż do miednicy. Składa się on z 5 odcinków: szyjnego, piersiowego, lędźwiowego, krzyżowego i ogonowego. Długość kręgosłupa u dorosłego człowieka stanowi około 40-45% długości jego ciała. Co ciekawe, wieczorem kręgosłup jest krótszy o około 1,5 cm, z powodu spłaszczenia krążków międzykręgowych oraz delikatnego pogłębienia się krzywizn. Wymiary kręgosłupa nie są jednolite, są warunkowane przez wzrost, wiek, czy płeć. Siła nośna kręgosłupa wynosi około 350 kg.

2) Budowa i funkcje


a) Budowa kręgów
Jak już wcześniej wspominałam, kręgosłup składa się z 5 odcinków, które są zbudowane na przemian z kręgów i krążków międzykręgowych. Ich budowa jest charakterystyczna dla poszczególnych odcinków. Mimo różnej budowy, funkcje różnych części kręgów są takie same. Trzon odpowiada za dźwiganie ciężaru (grubość trzonów zwiększa się ku dołowi, czyli w odcinku szyjnym będzie najmniejszy), wyrostki kolczyste i poprzeczne są miejscem przyczepu mięśni, wyrostki stawowe służą do łączenia kręgów między sobą, a łuk kręgu jest ochroną dla rdzenia kręgowego, który biegnie przez otwory kręgowe, w kanale kręgowym. W odcinku szyjnym znajduje się 7 kręgów. Cechami charakterystycznymi kręgów szyjnych są niskie trzony, krótkie i rozdwojone przy końcach wyrostki kolczyste oraz duży przypominający kształtem trójkąt otwór kręgowy. Wyróżniającymi się kręgami tym odcinku są atlas i obrotnik. Kręg szczytowy- łac. atlas- różni się budową od reszty kręgów, łączy się on z kością potyliczną czaszki, przez co można powiedzieć, że dźwiga głowę. Natomiast kręg obrotowy- łac. axis- znajduje się między atlasem, a trzecim kręgiem, swoją budową jest przystosowany do połączenia stawowego z obydwoma kręgami. Kręgów w odcinku piersiowym jest 12. Ich trzony są wysokie, a otwory kręgowe okrągłe i małe. Wyróżniającą cechą budowy tych kręgów jest obecność dołków żebrowych, które służą do stawowego połączenia kręgosłupa z żebrami. Wyrostki kolczyste nie są rozdwojone, tak jak wyrostki kręgów szyjnych. Są one długie i pochylone ku dołowi, zachodzą na siebie dachówkowato. Odcinek lędźwiowy składa się z 5 kręgów. Zarówno trzony, jak i wyrostki kolczyste oraz stawowe są bardzo mocne. Zamiast wyrostków poprzecznych występują wyrostki żebrowe, na których się mieszczą małe guzki- wyrostki dodatkowe. Otwór kręgowy jest stosunkowo mały, o trójkątnym kształcie. W odcinku krzyżowym znajduje się 5 kręgów, które w wieku około 20-25 lat, w wyniku zrośnięcia tworzą kość krzyżową. Leży ona pomiędzy dwiema kośćmi miedniczymi, od strony tylnej. Górna część kości krzyżowej jest masywniejsza i stanowi podstawę kości, zwężając się ku dołowi, gdzie kończy się wąskim i cienkim wierzchołkiem. Kość krzyżowa ma dwie powierzchnie- miedniczą (przednią) i grzbietową (tylną). Jej budowa jest zależna od płci, u kobiet jest szeroka i krótka, a u mężczyzn wąska i długa. Kość ogonowa inaczej jest nazywana guziczną, składa się z 4-5 kręgów, które są połączone za pomocą kościozrostu.
b) Budowa krążków międzykręgowych.

Krążki międzykręgowe, czyli tzw. dyski, są zbudowane z chrząstki włóknistej, jest ich ogólnie 23. Składają się z obwodowo występującego pierścienia włóknistego i położonego centralnie, galaretowatego jądra miażdżystego. Jądro miażdżyste pełni funkcję amortyzatora, zmniejszając wstrząsy kręgosłupa. Pierwszy dysk znajduje się między II, a III kręgiem szyjnym, a ostatni między V kręgiem lędźwiowym i kością krzyżową. Stanowią one ¼ wysokości kręgosłupa. Jedną z głównych przyczyn bólów kręgosłupa jest ucisk przemieszczonego jądra miażdżystego na pierścień włóknisty, korzeń nerwowy, czy oponę twardą.
c) Krzywizny kręgosłupa
Kiedy patrzymy na kręgosłup z przodu, to przypomina on swoją budową kolumnę zwężającą się ku górze, natomiast jeśli spojrzymy na kręgosłup z boku, to zauważymy, że jest on lekko powyginany na kształt „S”. Owe wygięcia nazywamy krzywiznami, które noszą nazwę kifoz i lordoz. Nasz kręgosłup składa się z dwóch lordoz: szyjnej i lędźwiowej, są one skierowane wypukłością do przodu oraz z 2 kifoz: piersiowej i krzyżowej - skierowanych wypukłością ku tyłowi. Są to wygięcia fizjologiczne, które pełnią wiele ważnych funkcji. Odgrywają one ważną rolę w statyce ciała, jego pionizacji, ale także niwelują wstrząsy wytworzone w czasie poruszania się. Ostatecznie krzywizny ustalają się w wieku około 20-25 lat. Oprócz lordoz i kifoz, istnieją jeszcze wygięcia boczne kręgosłupa, które nazywamy skoliozami. Są to delikatne skrzywienia boczne kręgosłupa, występujące najczęściej w odcinku piersiowym. Mogą one przechodzić w stan chorobowy, gdy skrzywienie boczne jest zbytnio pogłębione.

Podsumowując, możemy stwierdzić, że kręgosłup pełni takie funkcje jak:
- jest narządem podporowym, pełni ważną funkcje w utrzymywaniu pionowej postawy ciała oraz równowagi
- jest miejscem przyczepu mięśni, dzięki czemu jest narządem ruchów biernych
- ochrania rdzeń kręgowy oraz nerwy rdzeniowe
- amortyzuje wstrząsy


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Kosci, kregoslup 28[1][1][1] 10 06 dla studentow
SEM odcinek szyjny kregoslupa gr 13 pdg 1
ISTOTA OBRAŻEŃ KRĘGOSŁUPA I MIEDNICY
Szkielet osiowy kręgosłup, żebra i mostek
Urazy kręgosłupa i rdzenia
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
boczne skrzywienie kręgosłupa – skolioza)
Pielęgnacja stóp, Zdrowie, Stawy, kręgosłup i nogi
leczenie-usprawniajace-chorych-po-urazach-kregoslupa-w-odcinku-szyjnym, Studia, Fkwdnr
Anatomia Kręgosłupa(1)
Masaż grzbietu i kręgosłupa