Słowo wstępne

Jerzy Prokopiuk

Słowo gnosis - gnoza - oznacza poznanie i wiedzę bezpośrednią, która wnika w istotę Boga, świata i Człowieka. Wraz z mistyką i magią stanowi „trzecią drogę” ludzkiego dążenia poznawczego, obok religii opartej na wierze oraz filozofii wraz z nauką, opierających się na doświadczeniu, eksperymentach i refleksji. (Gnoza zresztą nie odrzuca ani wiary, ani empirii, eksperymentu czy refleksji, w swej holistycznej postawie będąc również sztuką i czynem.) Gnoza jest również nurtem dziejów myśli ludzkiej i to zarówno orientalnej (jej reprezentację znajdujemy w taoizmie, w jodze - dżnani-joga, w buddyzmie, w kabale i sufizmie), jak i okcydentalnej (od gnostycyzmu starożytnego przez manicheizm, paulikianizm, bogomilizm; patarenizm i kataryzm, templariuszy, różokrzyżostwo i neognozę naszych czasów, aż po antropozofię Rudofla Steinera i objawienie Chrystusa w A Course in Miracles /1976/).

Miesięcznik GNOSIS, którego pierwszy numer przedstawiamy polskiemu Czytelnikowi, ma służyć szerzeniu wiedzy o gnozie i gnostycyzmie, dawnych i współczesnych, we wszystkich ich przejawach medytacyjnych, teoretycznych i praktycznych. Jego pierwszym celem jest rehabilitacja i rewindykacja tego po części zapomnianego, po części zaś podziemnego nurtu ludzkiego dążenia poznawczego: w GNOSIS służyć temu będzie dział historyczny Aurea Catena Gnosis („Złoty Łańcuch Gnozy”). Gnozę współczesną, metamorfozę gnozy Czytelnik znajdzie w dziale Anthropos i Sophia. Gnozę i jej pochodne w psychologii ukaże dział W labiryncie duszy, tu przedstawimy zarówno dawne nurty prepsychologiczne, jak i współczesną psychologię głębi, przede wszystkim zaś myśl C. G. Junga, ale także psychologię humanistyczną i psychologię transpersonalną. Dział Paradygmat wyobraźni zawierać będzie współczesne - często inspirowane przez gnozę i neognozę - propozycje zmierzające do radykalnej przemiany nauki: jej przejścia od wzorca materialistycznego do spirytualistycznego. Z kolei dział Rozwidlone ścieżki będzie przedstawiał wszelkie inicjatywy cywilizacyjne - praktyczne - ukazujące alternatywną wizję życia (przede wszystkim płynące z ducha antropozofii, ale także z ducha New Age Movement). Wreszcie, last but not least, ozdobą każdego numeru powinna stać się poezja medytacyjna czy metafizyczna (dział Na górze Helikonu) oraz proza (dział Opowieści wizjonerskie).

GNOSIS zawierać będzie zarówno oryginalne materiały polskich autorów, jak i tłumaczenia z gnostycznej i gnostyckiej literatury światowej.

GNOSIS chce być trybuną wypowiedzi pozytywnej - raczej przedstawiać idee i życie gnozy niż polemizować z jej przeciwnikami. Postawa taka wszakże nie zwalnia nas od obowiązku odwagi w głoszeniu własnych poglądów.

Nasza pozytywna postawa nie oznacza, rzecz jasna, unikania polemiki, choć prowadzić ją będziemy jedynie na najwyższym poziomie.

Dodajmy, że w GNOSIS preferować będziemy przede wszystkim problematykę związaną z ezoteryką, zwłaszcza gnozą, chrześcijańską, europejską, ku tematom orientalnym i innym zwracając się tylko z potrzeby komparatystycznej.

A wreszcie, na koniec, chcemy, żeby nasze pismo reprezentowało wysoki poziom pod względem treści i formy.

Maksymą naszego pisma niech będzie dewiza Zakonu Świątyni: Non nobis, Domine, non nobis, sed nomini tuo da gloriam: Nie nam, Panie, nie nam, lecz Imieniu Twemu niech będzie chwała.