2 1 Socjologia Małżeństwa I Rodziny Opracowane

1.Społ i indyw wymiar małżeństwa

SPOŁ WYMIAR – fakt powstania określonych stosunków społecznych nie tylko

pomiędzy osobami, które tworzą związek małżeński, ale też między nimi i ich

związkiem a szerszymi grupami społecznymi.

INDYW WYMIAR – reprodukcja biologiczna i uprawnienia seksualne

małżonków, przekazywanie wartości kulturowych z pokolenia na pokolenie,

przekazywanie dóbr materialnych; małżeństwo jest instytucją, za pomocą

której społeczeństwa zapewniają sobie zrodzenie i wychowanie następujących

pokoleń oraz przekazanie im dziedzictwa materialnego i kulturowego.

2. Typologia małżeństw

POLIGENIA – kiedy mężczyzna posiada kilka żon

POLIANDRIA – kiedy jedna kobieta żyje z kilkoma mężczyznami

ENDOGAMIA – małż może być zawierane w ramach własnej zbiorowości

EGZOGAMIA – partneży z roznych grup

PATRYLINEARNY CHAR – dzied majątku, nazwiska, prestiżu w linii ojca

MATRYLINEARNY CHAR – dzied majątku, nazwiska, prestiżu w linii matki

PATRYLOKALNY CHAR – jeżeli żona osiedliła się w domu męża

MATRYLOKALNY CHAR – jeżeli mąż osiedlił się w domu żony

3.Instytucjonalny i grupowy wymiar rodziny;

czynniki wywierające wpływ na funkcjonowanie małżeństwa

CZYNNIKI WEWNĘTRZNE: miłość, poczucie odpowiedzialności, wspólne

dążenie do kariery, urządzenie się, dążenie do spełnienia własnych marzeń i

wyobrażeń z okresu narzeczeństwa, troska o wspólne mieszkanie, dom i

spraw podział ról, możliwość harmonijnego rozwoju osobowości, wykorzystanie

małżeństwa jako środka realizacji dążności osobistych każdego z małżonków

CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE: sankcje religijne i społeczne sprzeciwiające się

rozpadowi małże, nacisk opinii społecznej, nacisk warunków ekonomicznych

uzależniających małżonków wzajemnie od siebie

co to jest rodzina według Prof. Adamskiego

RODZINA – stanowi duchowe zjednoczenie szczupłego grona osób, skupionych

we współczesnym ognisku domowym aktami wzajemnej pomocy i opieki, oparte

na wierze w prawd lub domniemaną łączność biologiczną, tradycję rodz i społ

rodzina w ujęciu Cooley’a (z uwzgm podziału na grupy pierwotne i wtórne)

Cooley określił rodzinę, ze względu na specyfikę wewnętrznej organizacji, mianem

GRUPY PIERWOTNEJ, obejmującym też grupy sąsiedzkie, koleżeńskie i zabawowe.

Taka grupa charakteryzuje się współpracą i bezpośrednim kontaktem wchodzących

w jej skład osób (face to face) (fundamentalna rola w kształtowaniu społecznej natury

ideałów jednostki. GRUPY WTÓRNE, do których Cooley zalicza większe pod

względem liczby członków i nieoparte na bezpośredniej więzi osobistej – więź formalna,

organizacyjna, bez której nie mogą istnieć.

rodzina w ujęciu Toennisa (z uwzględnieniem podziału na wspólnotę i zrzeszenie)

Rodzina jako wspólnota:

wypływa z natury ludzkiej, a nie jest dziełem umowy społecznej. U jej podstaw leży

naturalny podział ludzi na dwie płci, zróżnicowanie wiekowe, popędy seksualne,

instynkt ojcowski i macierzyński

wymaga od swych członków integralnego zespolenia celów i dążeń,

podejmowanych dobrowolnie, a jednocześnie z poczucia wewnętrznej konieczności

rządzi się miłością a nie prawem, które ma tu zastosowanie jako konsekwencja

i ochrona miłości

Rodzina jako zrzeszenie:

ujawnia swe oblicze rozumu i woli arbitralnej. Ono leży u podstaw jej bytu,

prawnego ustanowienia

posiada określoną strukturę prawną, która gwarantuje jej trwałość oraz określa

w sposób formalny charakter stosunków z innymi grupami czy instytucjami

posiada własną organizację wewnętrzną określającą prawa i obowiązki rodzic

ów i dzieci, męża i żony, współdziałających w ramach jedności

funkcje rodziny

Funkcje istotne (pierszorzędne):

prokreacja → socjalizacja → funkcja miłości

Funkcje akcydentalne (drugorzędne):

ekonomiczna → opiekuńcza → stratyfikacyjna

rekreacyjna → religijna → integracyjna

Funkcje instrumentalne:

prokreacyjna → ekonomiczna → opiekuńcza

socjalizacyjna → stratyfikacyjna → integracyjna

Funkcje osobowe:

małżeńska → rodzicielska → braterska

co zaliczamy do struktury rodziny

Do struktur rodziny zaliczamy:

formy instytucjonalne tworzące małżeństwo i rządzące nimi; wiek uznany

za odpowiedni do zawarcia małżeństwa; instytucjonalne formy zawarcia

małżeństwa i jego rozwiązanie; liczba partnerów w małżeństwie i pokoleń w rodzinie

wzory regulujące współżycie wewnątrz rodziny oraz wyznaczające hierarchię

władzy i autorytety

układ wzajemnie powiązanych ról oraz charakter stosunków zachodzących

między rodzicami i dziećmi

struktury dziedziczenia

cykle/fazy życia małżeńsko-rodzinnego

4. Teoretyczne interpretacje fenomenu małżeństwa i rodziny

rodzina w ujęciu Hegla

rodzina: „królestwo miłości”, państwo: „królestwo prawa”

wolność ducha ludzkiego może się ujawnić tyko w życiu społecznym

Hegel definiuje rodzinę jako ucieleśnionego ducha wyzwalającego swą społeczną

naturę. Jednostka jest równocześnie podmiotem i przedmiotem. Podmiotem – bo w

rodzinie ucieleśnia się duch, przedmiotem – bo ucieleśnienia dokonuje się w konkretnej

osobie fizycznej

marksowska teoria rodziny

ogólna koncepcja rodziny (synteza człowieka i natury; tyle warte jest społeczeństwo

, ile warta jest rodzina; państwo nie może być rozpatrywane oddzielnie od rodziny

i społeczeństwa, a tym bardziej traktowane jako sens i cel ich istnienia









krytyka „rodziny burżuazyjnej” (zdarła ze stosunków rodzinnych ich tkliwie

sentymentalną zasłonę i sprowadziła je do nagiego stosunku pieniężnego; żona i

dzieci niewolnikami mężczyzny; żona jako „narzędzie produkcji”)

model „rodziny komunistycznej” (kobieta na równi z mężczyzną będzie miała

dostęp do wszystkich środków produkcji, a tym samym będzie miała swobodę w

podejmowaniu wszelkich decyzji)

tradycjonalistyczne ujecie rodziny

istota tradycjonalistów na rodzinę sprowadza się do identyfikowania jej z

podstawową formą organizacji społecznej ludzkości

rodzina jest bezpośrednim i naturalnym wyrazem najgłębszych dążności

naturalnych człowieka do życia w grupie

de Bonald – struktura trzy-elementowa (nierównościowy model struktury

społecznej): u góry władza (ojciec), u dołu poddani (dzieci), a między nimi pośrednik

(żona i matka zarazem)

rodzina w ujęciu Comte’a

całościowy system organiczny składa się z mniejszych, ale podobnych do

całości organicznej, systemów cząstkowych

rodzina stanowi pomost między jednostką a społeczeństwem; przez rodzinę

człowiek wchodzi do społeczeństwa

rodzina – wspólnota życia i miłości; związek ów musi być monogamiczny

i stanowić niepodzielną wspólnotę dwóch osobowości

rodzina w ujęciu socjalizmu utopijnego

Proudhon – stanowisko pośrednie między tradycjonalizmem, pozytywizmem

i anarchizmem w odniesieniu do problematyki małżeństwa i rodziny

w polityce domagał się równości, w odniesieniu do rodziny snuł koncepcje

autorytarne i hierarchiczne

obywatele są równi, ale partnerzy w małżeństwie nie mogą być równi, bo są

to przecież dwie odmienne istoty ludzkie, które się wzajemnie uzupełniają

rodzina w ujęciu kierunku anarchistycznego

anarchiści postulują tak zwaną spontaniczność społeczną, odrzucając wszelkie

formy przymusu państwowego

główną podstawą związku małżeńskiego jest wolne i uświadomione uczucie, a

czas jego trwania wyznacza czas trwania małżeństwa. Wszelka ingerencja władzy

państwowej w tym zakresie jest źródłem największego zła – nieładu społecznego

podbudowując ruch feministyczny, prowadzi walkę z tradycjonalizmem, głosi hasła

wolnej miłości i prawo do swobodnego dysponowania swoim ciałem

rodzina i małżeństwo w ujęciu teorii ewolucjonistycznych

podstawowa teza ewolucjonistów głosi, że małżeństwo i rodzina, jak wszystkie

inne instytucje społeczne są zjawiskiem historycznym i razem ze zmianą

ekonomicznych i społeczno-kulturowych warunków ulegają procesowi przemian

strukturalnych

pierwotna forma życia rodzinnego był bezład płciowy

4 fazy rozwojowe:

I. bezład płciowy II. małżeństwo grupowe

III. małżeństwo parzyste IV. małżeństwo monogamiczne

rodzina i małżeństwo w ujęciu funkcjonalistów

wychodzili z założenia istnienia pewnych podstawowych potrzeb ludzkich – potrze

by zaspokojenia głodu, popędu seksualnego, bezpieczeństwa itp.

funkcjonaliści wychodzili z założenia, że należy badać istniejące w danej chwili,

a nie wymarłe już ludy pierwotne

monogamia jest najwcześniejszą formą małżeństwa wyprzedzającą poliginię i

poliandrię

małżeństwo i rodzina w ujęciu C. Levi – Strauss’a

małżeństwo i rodzina są wytworem organizacji życia społecznego

zakaz kazirodztwa

zasada pokrewieństwa i zawierania małżeństw zostały wypracowane przez czło

wieka pierwotnego dla zapewnienia integracji rodzin biologicznych z grupą społeczną

małżeństwo i rodzina w ujęciu G. Tillion

dwa odmienne typy społeczeństw ludzkich – społeczeństwa egzogamiczne (rzadko

rozsiane na kuli ziemskiej, zanikające, dzikie) i społeczeństwa endogamiczne

(rozmnażające się,gęsto zamieszkujące kule ziemską, nie zanikające)

wymiana kobiet dokonywała się za cenę integralności terytorium

stabilizacja demograficzna – z jednej strony opieka nad dziecie, z drugiej s

trony kontrola urodzeń

rodzina w ujęciu T. Parsonsa

mała rodzina nuklearna, złożona z zespolonych węzłem małżeńskim rodziców oraz

ich dzieci

strukturalnie różni się od rodziny preindustrialnej rozszerzonej swym odosobnieniem,

okazjonalnymi stosunkami i kontaktami społecznymi, daleko idącą zależnością od wszelkie

go rodzaju form organizacyjnych, instytucjonalnych, społecznych i zawodowych

z grupy produkcyjno-konsumpcyjnej przeobraża się w grupę wyłącznie konsumpcyjną

6. Typy kobiecości, typy męskości i kulturowe relacje płci

- kulturowe relacje płci – społeczne wzory interakcji między kobietami a mężczyznami

- kulturowy porządek płci

typy męskości są krytycznym elementem kulturowego porządku płci i nie można

ich rozumieć w oderwaniu od niego czy od towarzyszących im typów kobiecości

kulturowe relacje płci są efektem codziennych interakcji i praktyk

kulturowy porządek płci, czyli obowiązujące w całym społeczeństwie wzory relacji

władzy między mężczyznami i kobietami\

kulturowy reżim płci – konfiguracja relacji płci w określonym miejscu, jak szkoły,

rodzina czy wspólnota sąsiedzka

typy męskości:

HEGEMONICZNA – dominująca forma męskości. Inne formy męskości i kobiecości są

podporządkowane m. hegemonicznej, ale mogą też jej zagrażać.

WSPÓLNICZA – odnosi się do wielu mężczyzn, którzy sami nie realizują ideału m.

hegemonicznej, ale czerpią korzyści z jej dominacji w patriarchalnym porządku społecznym.

HOMOSEKSUALNA – jest napiętnowana i zlokalizowana na samym dole hierarchii mężczyzn.

W dominującym kulturowym porządku płci homoseksualiści są często postrzegani jako

przeciwieństwo „prawdziwego mężczyzny”, którego ucieleśnia m. hegemoniczna.

Typy kobiecości:

EMFATYCZNA – jest ważnym dopełnieniem m. hegemonicznej, bo jest zorientowana na

zaspokajanie interesów i potrzeb mężczyzn

BUNTOWNICZA – odrzucają konwencjonalne normy kobiecości i przyjmują wyzwolony

styl życia i tożsamości. Feminizm i lesbijstwo to przykłady k. buntowniczej, niepodporządkowanej

dominującej m. hegemonicznej.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
1. Uniwersalność instytucji rodziny i kierunku jej przemian, Psychologia UŚ, Semestr IV, Przedmiot o
socjo tezy 2, studia mgr, Socjologia małżeństwa i rodziny
socjologia tezy, studia mgr, Socjologia małżeństwa i rodziny
temat6 Alternatywy dla małżeństwa i rodziny, Socjologia edukacji
Teoretyczne ujecia fenomenu malzenstwa i rodziny FAdamski, materiały na UKW, socjologia
Malzenstwo i rodzina w Biblii
32 model małżeństwa i rodziny w XVII i XVII wieku, kulturoznawstwo
Psychologia małżeństwa i rodziny 2, WSFiZ - Psychologia, VII semestr - specjalizacja - Psychologia
Notatki - psychologia małżeństwa i rodziny ćwiczenia Czyżkowska, SEMESTR VII, Psychologia małżeństwa
socjologiczny obraz rodziny
Impuls Wiezi W Malzenstwie I Rodzinie
malzenskie drogi xGalka, Boży zamysł dla małżeństwa i rodziny
Trwałośc malżeństwa i rodziny zawarta w Zgodzie małżeńskiej SPOTKANIA MAŁŻEŃSKIE 21.04.10, Sem 1, TM
adh Prawda o małżeństwie i rodzinie, Religia
Malzenstwo i rodzina 50 pytan 1x
Transformacje życia małżeńsko rodzinnego i ich konsekwencje społeczne
Notatki psychologia małżeństwa i rodziny Plopa
Rodzinne opracowanie
wos-panstwo malzenstwo rodzina (2) , PAŃSTWO - suwerenna organizacja polityczna społeczeństwa zamies