Wykładania prawa administracyjnego I wykład

1. Na egzaminie podawać wlasne przykłady np. z leksa

2. Skąd się wzięło prawo:

Po co wymyślono prawo:

Najważniejsza wartość związana z prawem to pewność.

Prawo wymyślono żeby rozgraniczyć pewne wartosci- pewność, przewidywlaoność, prognozowanie włąsnych zachowań a w konsekweji yo jest to co gwarantuje naszą wolność. NA tych wartoścaich oparata jets nasza Konstytucja.

Prawo jest po to żeby uprościcć rzeczywistość. Gdyby nie było reguł prawnych to praktycznie nasze życie nie było by możliwe.

3. Tzw. zdania odrębne w bazach NSA, że każdy sędzia " mówi" inaczej.

4. Aktualny paradygmat-

Pierwszeństwo wykładni językowej.

DominujÄ…cy pardygmat

Dwie kategoria spraw: Å‚atwe przypadki i trudne przypadki.

"Claca non sundt interprtante" - rzeczy jasne nie wymagają interpretacji. my na wykładzie jesteśmy zwoleninikami tej zasady !!! Zasada "Tobora".

" Omnia sund interpretante" -

To co dostajemy od ustawodawcy to nie jest prawo tylko tekst, kótry umożliwia podejmowania decyzji.

5. Obecnie domoiuje prymat tzw. wykłądni jezykowej:

(Napisać fraza w google - wykładnia językowa)

Wyładania jezykowa, systemowa - to nic nie zanaczy.

Wyykłądania jeżykowa to cały szereg narzędzi.

Każdy może dokonać wykładni jezykowrj i dojść do innych rezultatów.

Dogmat o pierwszeństwoe wykadni jezykowej- co to jest ta wykłądania jęzzykowa?

Wykłądania jezykowa to jest taka zbiorcza nazwa, cały szereg różnych narzędzi.

Główne narzędzia, co dzieje się gdy śad dokonał takiej wykjłądni jezykowej:

- tzw. definicje legalne- to jest po co to się wzięło. Prawodaca chce się z nami skontaktować.

Prawo jako rozomw- z jednej strony jest prawo jako prawodwaca a z drugiej my, bo się z nami prawodawca kontaktuje. I przez te definicje legalne ustawodawca pomoga adrestaom. . wytłumaczyć kto to jest osoba najbliższa.

Najpier oglÄ…damy czy sÄ… te definicje legalne.

3 problemy:

1) Nie zawsze wiemy czy coÅ› jest czy nie jest definicjÄ… legalnÄ….

Te definicje legalne są zamieszczane w testach prawcyhc w różnych sposób. np. w KK art. gnazwany słowlniczkiem ustawowym , gdzie te definicje są zamieszczane.

2) Mamy cały szetreg orzeczeń zaczynających sie w następujacy sposób- pierwszą rzeczą którą trzeba dokonać to wykłądni . Definicja legalna to też jest tylko teskt i ten teskt może być w różny sposób rozumiany.

Zasięg związania z definicją legalną: czy można sięgać z definicji z innych tekstów. Należy sięgać do tych inncyh aktów,

a druga połowa sądów mówi, że absolutnie tego robić nie wolno- bo gdysby ustawodawca chciał umieścic definicje legalną to by to zrobił.

Definicje legalne- to najmocniejszy argument interpretacji. Jak jest dobrze napisana to nie ma żadnego argumentu, który mógłby tą definicję legalną przełamać.

Wg Tobora def. legalnei nei mają nic wsólnego z interpretacji,wykąłdnią bo albo jest definicja dobra i nie wymaga interpretacji, wykładni, albo definicja legalna jest zła. \

Odwoływanie się do orzecznictwa i do doktryny:

- tzw. domniemanie języka potocznego- jeżeli mamy dokonać interpretacji to musimy założyć ze ten zwrot dotyczy dokłądnei tego samego co w języku potocznym.

Pojawia się pytanie kto jest adresatem przepisów prawa.

- odwoływanie się do słowników języka polskiego:

Tobor jest pzreciwkiniekm słowników. Uważa, że jest to zoo słów.

wpisać w googole słownik- i napisać na egzaminie np. co to jest substytut kawy.

Jeżeli mówimy o wykąłdni jeżwykowej to te główne elemnety to są - definicje legalne, orzecznictwo, korzystanie ze słowników językowych.

W ramach pojęcia wykładni językowej - znajduje się cały szereg zakaz wkładni per non est- jak dokonujemy intepretacji to nie może być tak, że jakieś zwroty w tym opisie stają się zbędne.

Musimy konsekwentnie stosować jedno...

Jeżeli są dwa pojęcia to nie mozemy im nadać tego samego znaczenia.

Zasada lege non disti...- jeżeli rozwónienń nie wprowadził ustawowdawca to nie wolno tego robić interperatorowi. np. jeżeli mamy pojćei studnet to nie mozemy rozrówniżć go na stacjonarnego i niestacjonarnego, jeżeli tego zróżnicowania nie zrobił prawodawca.

Jedno orzeczenie w orzecztwie NSA i jego wykładania językowa w domu zrobić.

b) wykładania systemowa- W przekonoaniu Tobora nie ma czeośtakiego jak wykąłdani systemowa, Wedlug niego jest to najbardziej .

Ta wykładania systemwoa polega na tym że jeśli chce zrozumieć jakiś przepisy to sięgamy do innych przepisów, aktów normatywnych.

Najczęśie do wykłądnai systemowej zalicza się - wykłądnię prokonstytucjną i prowspólnotową.

Wykłądnia prokonstytucjna- w zgodnie z konstytucją. Po pierwsze większość mówimy o wykłądni prokontytucyjnej na tym sądy poprzestają.

Konstytucja to zbiór wszystkich możliwych watrtości. I sformułowanie, ze dokonuje inter. zgodnkei z Konstytucją to figura retoryczna, to nam nic nie mówi.

KOnstytucja to zbóór koidujących ze sobą wartości.

Wykłądanis systemowa polega na porównaniu dwóch tekstów.

Przy wykładni systemowej pojawia się problem luki w prawie:

Sądy wyróżniają tzw. prawdzie luki i luki aksjologiczne<- to jest fałszywy pogląd.

Luka w prawie- kiedy coś nie jest unormowane a być powinno. Luka w parwie to jest zawsze nasza ocena. Każda luka a parwie to jest zawsze nasza ocena.

Każda luka jest pomiędzy tym co jest a tym co być powinno. Ta luka jest to spór o zakres regulacji prawnej, co się tam powinno znaleźć.

Luka prawdziwa- kiedy coÅ› jest nie unormowane a to nie jest prawnei interferentne, ma to znaczenie prawne.

Luka aksjologiczna- coś jest nie unormowane a prawodowaca spcjealnie tego nie unormował.

TYch nie uznaje Tobor luk?

Wykłądania celowościowa- patrzymy na tekst jako środek rezalicji celów prawodawczych. Jeśli chcemy coś zrozumieć to musimy zadać pytanie po co ustawodawca ten przepis ustanowił i wybrać takie zamierzenia któe najlepiej ....

Dla Tobora najważniejsze jest ustalenie intencji prawodawcy. Co chciał prawodawca.

Musimy robić wszystko żeby ustalić jego intencje.

Prawodawca Interpretator

Tekst

1. Interpretator tekstu( np. na egzamin ):

pierwsze interpretacje były w księgachreliginych np. Koran, Święta Księga.

Dwa elementy charakteryzujace interpretatora:

a) przynależność do wspólnoty interpretacyjnej,

b) prerozumienie,

A) czyli przynależność do kontekeru socolingowsityczny Przynależność do wspólnoty- to jest ten element który

Rozumienie różnych rzeczy przez kontekst socjolingiwstyczny.

W ramach d

Wspólnota nterpretacyjna- y dokonuje takiej nterpretacji w ramach wspólnoty interpretacyjnej. chcąć do niej należeć musi zaakecoptowac tzw. paradygmatu interprytacyjny- czyli zbiór pewnych reguł , narzędzi którymi w procesie interpretacji możemy się posługiwać.

Ta przynależność to jest ten paradygmat interpretacyjny.

Różne rozumienie autorytetu:

- represyjny- np. przychodzimy do urzedu i urzędniczka każe na coś zrobić i lepiej sie zastosować do tego, bo ona ma autorytet.

- instytucjonalny- prawo w społeczeństwie cieszy się poważaniem, ma określoną wartość. Jeżlei prawo ma autorytet a my dokonujemy jego interpretacji, to ten autorytet instytucji prawa się na nas przenosi.

Powinniśmy dbać by wartość tego prawa byla jak najwieksza. I to co robią np. sądy powinny wynikać z tego autorytetu

- intelektualny- ma znacznie przy intrpretacji literackiej mp. Trybuał Konstytucji, Papież, NSA, SN.

Prerozumienie- o ile ten apradygmatb interpretacyjny jest jefne to prerozumienie to jest cecha indywiedlana każdego inetrpretetora. nie ma dwóch takich samcyh prerozumień.

Prerozumienie- to jest całe nasze dotychczasowe życie. Trzy rodxaje prerozumeinei, któe dla nas, dla panstwa są nizwykle ważne:

a) prerozumienie intelektualne- postrzeganie świata zależy od naszej wiedzy. Zcym wiecej tej wiedzy mamy tym wiecej widzimy. NP. ide do lasu i rozróżniam tylko drzewa liściaste i iglaste. A inni umieją jeszcze bardziej je rozróżnić bo mają większe prerozumienie.

b) prerozumienie aksjologiczne-

Aksjologia to jest nauka o wartościach.

Niewspółmierność wartości-

Rozumienie tekstu, wybór możliwych rozumirń następuje poprzez akceptowane przez nas wartości.

To wszytsko jets postrzegane przez pryzmat tych wartosci.

c) prerozumienie wolicjonalne- czyli wszystko zależy od naszego anstawienia, ze widzimy to co chcemy wiedzieć. że tekst parwny zawiera to co chcemy żeby tam było.

np. jeśli kogoś lubimy to nie ważne co gada to jest fajna, a inna którą nie lubimy to nie wwążne jak by mądrze gadała to i tak jej nielubimy i zawsze głupio gada.

Wykładnia prawa administracyjnego II wykład

1. Tekst prawny- np. pytanie na egzamin

- Poczytać na temat zwrotów języka

Test prawny- pojęcie- szereg definicji w któych wykorzytsywana jest wiedza z zakresu lingwistyki.

Teskt prawny- to zbiór wszystkich obowiązujących w danym momencie czasowym aktów normatywnych.

Tekst prawny0 ten tekst się zmnienia. To rewitalizacja do określonego momentu czasu.

Ten teskt się charaketryzuje różnymi właściwosciami np. inna syntaktyka ( budowa) od np. tekstów literackich..

Ten tekst prawny jest pisany jest przez wiele lat i przez wielu autorów.

Przy redagowaiu tego tesktu prawodaca chce uwzględnić trzy bardzo ważne elementy:

- teskt ma być adekwatny,

- o odstaecznym stopniu precyji,

- komunikatywny,

Adekwatny- prawo to pewnien środek kumunikacji. Przt pomocy tego tekstu prawodawca chce nam coś przekazać i chce żeby ta komunikacja była udana. i dąży do tego, ma jakiś zamiar ......

Adekwatne- ten język, ten tekst musi odpowiadać tym zamierzeniom. np. kumunikacja jest nien udana bo nie sformułował tego co chce osiagnąć odpowiednim językiem.

Żeby to co chcde prawodawca było dobrze yrażone w tekście.

Precyzja- prawodawca musi używać wszystkich mozeliwych środków, ze ten cel, tą precyję zagwarantować. coś tam z pierwszego wykłądu ...., przewidywalność, skutki prawne.

Komunikatywny- prawodawca musi używac języka naszego, ogólnego powszechnego czy powszechnego ?. Natomiast jedną z wad tego naszego języka jest brak precyzji.

Prawo to jest rozmowa. Używakć konwensjonalnego języka.

Obecnie te język prawny jest coraz bardziej specjalistyczny i jego adresatam jest coraz węższa grupa odbiorców. Bo nie ma już takiego języka potocznego. I z jakiś komentarzy moemy zrozumieć o co w takim tekscie chodiz.

Tekst prawny obecnie normuje coraz bardziej skomplikowaną rzeczywistosć np. jakieś papiery wartociowe.

Pomiedzy tymi trzema ideami istnieje kolizja.

Tu występuje ściasła koorleacja pomiędzy formułowaniem tekstó prawnych a ich czytelnikiem ?

I ta korrelacja istnienje w obie strony- prawodawca musi mieć świadmości paradygmatu interpretacyjnego

2. Relacja pomiędzy tekstem a rzeczywistością:

Możemy tu wyróznić dwie koncepcje:

I -wg jednych akutoró tekst odzwierciedla rzecywistość,

II- według drugich autorów tekst tą rzeczywistość kreuje.

Tekst prawny pełni obowie funckjie i ozwdiedrciedla rzeczywiśco i ta rzeczywiścosc kreuje.

I koncepcja:

czystając te teksty możemy dowiedzieć się czegoś o samej rzeczywistości, wiele ciekatwych erzc=eczy się dowiadujemy o rzeczywistoci.

Jak ktos te teksty cyta to moze się wiele o tej rzeczywsitości dowiedzieć.

II koncepcja - język kreuje rzeczywistość:

-> performatywna funkcja języka- nie tylko wypowiadamy coś, ale na mocy dodatkowych reeguł jakieś skutki są wykonane poprzez np. wypowiedzenie chrzczę Ciebie- i to jest ta performatywna funckja języka i taką performatywną rolę pełni tekst prawny.

np. patrzymy na łąki i potem w zależności od człowieka każdy widzi coś innego np. prawnik widzi grunt, własność a np. biolog kwiaty.

To co kreuje rzeczywość to nie ten sam tekst, ale przyjęte odczytanie tego tekstu.

My którzy zajmuje się tekste rzyjemy w dóch światach- na rgz. pokaząc czty rówżni sie ten nasz świat w którymżęyjemny jako zwkli ludzi, a czym ten świat w kótycm żyjemy kreowani przez teksty prawne. - > pytanie na egzamin-> pokazać te różnice.

śwait wykreowany przez tekst prawne jest światem gęściej zaludnionym.

Cechą charakterystyczną tekstu prawnego , jest to , zę ten świat posiadada jakaś ceche prawną albo bie. np. albo się jest wyborcą albo nie.

W świaecie tekstó prawnych jest inna kategoryzjacja zjawisk- łączym tam coś co w tekście normanym ne za znaczenia, wa w ściecie tekstu prawnrgo to są czynności apranwr- np. kupenie kazety, biletu.

Te poszczególne tekst kreują różne światy.

! na egzamin. odpowiedzialność za kreowanie świata.

3. Poziomowa interpretaja tekstu:

- teskt może być rzopatrywany na poszczególnych poziomach.

Możemy wyróżnić trzy rodzaje poziomów:

1. Tzw. wartswa/ poziom opisowy( dyskryptywny)- to jest ta najbardziej powieszczwona wartwa tesktu parwngo-opis jakiś zdarzeń, zachowań.

To jest ten odpiweidni warstwy literackiej.

Te trzy poziomy kreują trzy różne światy.

Rozróżnienie pomiędzy perspektywą czestnika, a perspektywą obserwatora:

- ten sam tekst inaczej jest odbierany przez uczestnia a inaczej przez obserwatora. to są dwa inne światy.

Punkt widzenia obserwatora jest często bardzo mylący, natomiast z punktu widzenia uczestnika ( np. sędzia, urzędnik) to ten tekst wygląda całkiem inaczej.

Ta sama reguła, ten sam tekst z każdej z perspektyw wygląda inaczej.

II płaszczyzna - duykrektywna- na ten płaszczyźnie odtwarzamy sait powinności. To świad zamierzony, wykreowany przez prawodawcó.

My staramy się z tych tekstow odczytać te wzoy powinnego zachowanai, jeżeli chce wywołać skutki prawnej jak musze się zachować,

a po drugie musimy otworzyć kryteria oceny, kryteria powinnego zachowania.

Ta adekwatność tesktu ma miejsce na tej płaszczyźnie. jak to zrobić, zeby odczytać te ralane zamierzenia prawodawcy.

I te spory mają miejsce na tej płaszczyźnie.

Ważne jest użycie jakiego słowa, czy tylko to tak odtwarzamy,

Kreujemy skutki prawne na podstawie jak ten świat sobie przedstawimy.

III -płaszczyzna presupozycji:

- presupozycja - to coś co jest a czego nie widać.

Ten teskt jst bogaty i my używamy pewnych sfomułowań bez którego nie było by ......

np. że w Los angeles był pożar to używamy jeszcze dodatkowo, ze np. leży coś na terenach górskich itp.

to te elemnty bez który ta wypowiedź nie miała by sensu.

Podział presupozycji na :

- presupozycja

-> ontologiczny i aksjologiczny - na tej płaszczyźnie kreujemy inny świat, to ten świat realny który istniał w chwili istnienia tego tekstu,

-> prezupozycja aksjologiczne- to te wartości któymi kieroał się prawodawca tworząc ten tekst. Czasami jest tak, że te wartości są bezpośrednio wyrażone w tekście. np. w konstytucji - równość, sprawiedliwość.

Natomiast czasami jets tak, ze musimy siegać do tej presupozycji bo te wartości nie są wprost wyrażane.

Na tekst często patrzymy jako na proces komunikacji, który rozgrywa się na różnych płaszczyznach nie tylko pomiędzy prawodawcą, a odbiorcą.

4. Inplikatury- ten komunikat który otrzymuje my od prawodawcy nie tylko zawiera teksy któs ś aw tym tekscie bezposrednio zawarte ale i treści kóre są implikowane. Bez przyjęcia zasaday współpracy kooperacji te problemy komunikacjayjne nie były by możliwe.

Zasada współpracy kooperacji - "Twoja wypowiedź winna wnosić do konwersacyjni dokłądne taki wkład jaki się oczekuje na danym etapie rozomy z punktu widzenia celu, wymiany ....."

Mamy 4 maksmy Gajnsa?:

a) reguła prawdziwości- wypowiadaj tylko takie sady w które wierzysz i masz podstawy wnie wierzyć.

Ta regugła, maksywma nakłada na uczestników dyskursów obowiazek mówienia prawdy.

b) maksyma - reguła informacyjności- nie mów, ani za mało, ani za dużo. Prawodawca powiedział w tym tekście tylko to co chciał powiedzieć/ ile chciał powiedzieć.

Tu mamy ten probelem z katalogami otwartymi i zamkniętymi.

c) maksyma istotności, rzeczowości- mówi stosowanie, adekwatnie do celu; nie ma tu żadnych zbędnych rzeczy; po coś to zostało użyte i może na pierwszy rzut oka nie wydaje si e ważen ale po coś zostało to użyte.

d) maksyma organizacji- mów zrozumiale, unikaj dwuznaczności, mów zrozumiale.

Zdania odrębne:

Najczęstyszy argument który sie pojawia w literaturze, że zdania odrębne zagrażają autorytetowi, prestiżowi i legitymizacji sądu.

To końcowe rozstrzygnicie, które sąd podejmuje powinno być respektowane.

Zwolennicy uważją, że zdania odrębne zwiększają autorytet sądu, ponieważ ....

Zdanie odrębne wpływa na jakość, zmusza większość do .........

Zdanie odrębne legitymuje większość bo to znaczy, że to alternatywne rozwiązane

To zdanie odrębne zwiększa autorytet sądu.

Ta publikacja zwiększa zaufanie do sądu. Zapewnie, ze to rozstrzygniecie jest lepiej uzasadnione, w pełni uzasadnione.

Drugi agrmenty:

- zdanie odrębne jest zagrożeniem jedności, niezawisłości, solidarności czy kolegialności składu orzekającego.

Zadanie odrębne skupia do ....

........ odpisać od kogoś .......

Ta możliwość zgłoszenia zdania odrębnego powoduje, że wszyscy członkowie składu są traktowani równo.

Jeżeli jest ożliwość zdania odrębnego to tra większosć nie musi ciągle dążyć do zawarcia kompromisu.

Trzeci argument:

- zdania odrębne zagrażają pewności prawa, wprowadzając zamieszanie co do sposobu rozumienia rozstrzygnięcia.

- zdanie odrębne nie tylko podważa pewności??, lecz lepiej pomaga zrozumiec rozstrzygnięcie.

Zdania odrębne pozowalają uchwycić istotę problemu poprzez pokazanie przeciwstawnego poglądu. Stanowi tło dla lepszego zrozumienia tej decyzji.

Jeżeli ktosć nie zjest zmuszony do zawarca na siłkę kompromisu to wtedy mamy dwa przeciwstawne stanowiska.

Czwarty argument:

Zdania odrębne mogą być zadużywane dla zwrócenia na siebie uwagi. Mogą przekształcicć wymaiar sprawiedliwości w sędziwoski spektakl. Daja sędziemu możliwość zabłyśnięcia za państwowe pieniądze.

PiÄ…ty argument:

- nie powinno się formułowac zdań odrębnych bo są one powiązane z określonymi sędziami a to może prowadzić do naruszenia ich zawisłości przez naciski z zewnątrz.

Szósty argmunet:

- zdania odrębne wymagają czasu i przyczyniają się do przeciążenia sądu. Pożerają czas, spowalniają procedury.

Argumenty za zadaniam odrębymi-> które raczej nie są kwestionowane:

- te argumenty mozna podzielić na dwie grupy:

a) argumenty o charakterze moralnym ,

b) argumenty o charakterze instrumentalnym,

A) Argumenty o charakterze moralnym:

- twierdzi się ,że instytucja ta( zdań odrębnych) pozwala zachować sędziemu intelektualną uczciwość,

- sędzia który nie zgada się z wiekszością staję się strażnikiem alternatywnego noramtywnie i aksjologicznie poglądu,

B) Argumenty o charakterze istrumnetalnym:

- zdania odrębne służą bardzo wielu rózny celeom, to te cele kótre przt pomocy zdań odrębnych mogą zostać osiagnięte.

Te cele to np. - identyfikacja i ochrona niewspółmiernych wartości,

4 główne cele:

1. Zdania odrębne stanowią ważny instrument dialogu w prawniczej wspólnocie interpretacyjnej,

2. Relacja pomiędzy sądami a prawodawcą.- taka rozbierzonśoć w orzecnictwie powinna być bardzo ważną wskazówką dla prawodawcy.

Jest to niezwykle wazny sygnał dla prawodawcy.

(Sądy to pomoc doraźna. Ale każdy sąd powie coś innego.)

3. Wpływ zdań odrębnych na inne orzeczenia ..

- coś co jest przedmiotem zdań odrębnych często stanowi ....... innych sądów,

"Zdania odrębne sieją ziarno pod przyszłe żniwa".

Wpływ zdań odrębnych na naukę prawa- wskazanie pewnych problemów dla dogmatyków i teoretyków prawa.

Zdaania to nie jest, ze się sąd pomyił, a ten jesden chcce to poprawić. To jest związane z niewspółmiernoscią wartości. Na podstawie tego samego testu można sformułować różne ..... interpretacyjne.

Wpływ zdań odrębnych na jakość rozstrzygnięcia:

-nie tylko to zdania wyraża jakiś pogląd ale wpłwa na przebieg, defiiowanie opinii? większości.

Sama możliwos,ć zasyganilizwaonie, ze zdanie odrębne zostanie zgłoszone zmusza wieksozsc do dokładnienejszego przemyślenia .....

Zdania odrębne przyczyniają się do rozwoju prawa:

- zdania odrębne mają odżywczy wpływ na prawo poprzez wskazanie .....problemów ...... odpisać od kogoś...

Zdania odrębne zwiększają siadomość prawną społeczeństwa:

- ukazują ten rzeczywisty sposób podejmowania decyzji. Pokazują, ze prawo to jest ten zbiór reguł który uzyskuje swój normatywny wymiar w wyniku dyskusji.