Spajanie-jest to metoda łączenia mat. w wyniku ktorej uzyskuje sie polaczenie o fizycznej ciągłosci materialowej. jest to spawanie zgrzewanie lutowanie. Spawanie-polega na laczeniu mat.przez ich nagrzanie i stopienie w miejscu łączenia z dodaniem lub bez dodania spoin. Metal czesci łączonych nazywamy metalem rodzimym. Stopione spoiwo łącznie ze stopionymi brzegami po ostygnieciu tworzy spoine.W zaleznosci od zrudla ciepla do stopienia mat. rozrozniamy spawanie elektryczne gazowe i termitowe. Metale latwo spawalne sa to stale o małej zawartosci węgla do 0,27% orazołów aluminium i stopy magnezu. Do metali trudnospawalnych zaliczmy stale wysokoweglowe i stopowe żeliwo brązy i nikiel. Spawanie elektrycznew zaleznosci od rodzaju elektrody i osłony łuku dzieli się na: -spawanie elektroda topliwa gołą i łukiem nieosłoniętym, -spawanie elektroda topliwą otulona warstwa topników, -spawanie łukiem kutym elektroda gołą topliwą pod warstwa topników w proszku, -spawanie elektrodą gołą topliwą w osłonie gazów szlachetnych argonu lub helu,-spawanie elektrodą topliwa w osłonie dwutlenku wegla, -spawanie dwiema elektrodami wolframowymi miedzy ktorymi jarzy sie łuk w osłonie wodoru, -spawanie elektronowe polega na wykorzystaniu energii wiazki elektreonow wysylanych w próżnię przez rzażącą sie elektrodewolframową, -spawanie żużlowe stosowane do łączenia grubych blach stalowych ustawionych pionowo z pozostawieniem odpowiedniego odstepu miedzy brzegami.Spawanie gazowe-polega na łączeniu elementó stopionych czesci i spoiwa płomieniem gazu otrzymywanym przez spalanie gazu najczesciej acetylenu zmieszanego z tlenem stosoje sie do spawania przedmiotow stalowych o niewielkiej grubości żeliwa metali i stopów nieżelaznych.Płomieniem wodorowo-tlenowym spawa sie aluminium ołów i cynk. Spawanie termitowe-polega na łączeniu szyn tramwajowych i kolejowych żódłem ciepła jest reakcja chemiczna zachodzaca w mieszaninie sproszkowanych tlenków żelaza i aluminium w tzw. termicie.Spoina-składa sie ze stopionego metalu rodzimego oraz ze stopionego spoiwa. Stopiony w obszarze spoiny metal na skutek stygniecia krzepnie i łączy trwale obie części. Rozróżniamy spoiny: czołowe,pachinowe,otworowe,grzbietowe Spoiny dzielimy na:doczołowe,kątowe,narożne,teowe,krzyżowe,zakładkowe,nakładkowe,przylgoweRowki stosowane w spoinach czołowych:-brzeźna-bez ukosów , -jednostronna I, -dwustronna I, -jednostronna z podpawaniem V, -dwustronna X, -jednostronna z podpawaniem W, -dwustronna 2V ,-jednostronna 1/2W, -dwustronna K Rozróżniamy pozycję spawania:podolna ,naścienna,pionowa,pułapowa.Przygotowanie mat.do spawania-przed przystapieniem do spawania przygotowuje sie odpowiednie krawedzie łączonych blach oczysza je i ustawia Blachy cienkie o grubosci ponizej 2mm odpowiednio odgina sie. blachy o grubosci powyzej 4mm ukosuje . Wygiete blachy cienkie o grubosci ponizej 2mm spawa sie bez dodatku spoiwa. Przy łączeniu blach o roznej grubosci wygiecia jest rowna potrujnej grubosci cienszej blachy. przy spawaniu blach o grubosci 4-2 mm nie wygina sie ich lecz rozsowa na odleglosc rowna polowie ich grubosci. Blachy o grubosci 4-12mm ukosuje sie w ksztalcie litery V pod katem 50-60 stopni blachy grubsze ukosuje sie w kształcie X pod katem 60 stopni.Rozróżniamy metody spawania w osłonie gazów: Metoda TIG-łuk jarzy sie miedzy nietoplwa elektroda a mat. w osłonie argonu i helu. -Metoda MIG elektroda metalowa topi się w osłonie argonu lub helu -metoda MAG elektroda metalowa topi sie w osloniee CO2 lub jego mieszankach z innymi gazami spawalniczymi -SPAWANIE PLAZMOWE zalety: duza wydajnosc, łatwość obserwacji układania spoin, dobre własności mech. połączeń, możliwość spawania w róznych pozycjach, mozliwosc mechanizacji i robotyzacji spawania WADY: duzy rozprysk metalu, koniecznosc stosowania drutow o malej srednicy, brak mozliwosci wprowadzenia skladnikow stopowych.Metoda TIG-łuk jarzy sie miedzy nietopliwa elektroda wolframowa a mat. spawanym w oslonie gazu ochronnego. urzadzenie do spawania jest zasilane pradem stalym lub przemiennym Stosuje sie do spawania aluminium i jego stopow przy zasilaniu pradem miedzi i jej stopow stali wysokostopowych pradem stalym. Spawanie MIG MAG-MIG gazy obojetne MAG gazy czynne Podczas spawania w łuku topi sie elektroda drutowa przy pomocy podajnika przez styk pradowy. Drut przechodzi przez dyszę do ktorej doprowadzony jest gaz osłonowy. Spawanie przeprowadza sie przy bardzo duzych gestosciach pradowwych co powoduje szybkie topienie sie drutu elektrodowego. Rozróżniamy metody przechodzenia metalu z elektrody do spoiny: natryskowy,kroplowy,mieszany.Do elektrod nietopliwych zaliczmy:-wolframowe o srednicy 1,8mm -węglowe i grafitowe od 4-25mm -otulone - nieotulone Elektrody nieotulone- daja spoina o bardzo niskich wlasnosciach mechanicznych elektrody te sa uzywane do spawania pod topnikiem i w atmosferze gazow ochronnych argonu i CO2 Do zadań otuliny należą:jonizacja warstewki powietrza w celu stabilnego jarzenia sie łuku elektrycznego, tworzenie gazow ochronnych zabezpieczajacych łuk i jeziorko spawalne przed dostepem tlenu i azotu z powietrza, tworzenie ż☻uzla stanowiacego ochrone spoiny i zmiejszenie jej szybkosci chlodzenia, wytworzenie reakcji obnizajacych zawartosc fosforu i siarki oraz wprowadzenie dodatkow stopowych. Otulina dzielą się na: kwaśne A, kwaśno-rutylowe AR , zasadowe D, celulozowe C, utneniajace O, rutylowe średniootulone R, rutylowe grubootulone RR, inne V. Maszyny spawalnicze: Przetwornica Spawalnicza-spawalnica pradu stalego daje ona prady o natezeniu od kilkuset do kilkutysiecy amperow przy napieciu 20-70 V. Transformator Spawalniczy-spawarka pradu przemiennego otrzymuje prad z sieci i przetwarza go na prad odpowiedni do spawania czyli dzialanie polega na przeksztalcaniu pradu przemiennego siecowego o wyzszym napieciu na prad spawania o duzym natezeniu i niskim napieciu.Obnizenie napiecia sieciowego wynoszacego 220-380V do napiecia 70V potrzebnego do zajarzenia łuku elektrycznego. w czasie spawania napiecie jest mniuejsze i wynosi okolo 20V. Prostownik spawalniczy-słuzy do przetwarzania pradu przemiennego sieciowego na prad pulsujacy staly sklada sie z transformatora pradu oraz urzadzenia prostujacego prad. Urzadzenie prostujace przepuszcza prad tylko w jednym kierunku.