DRAMATYZACJE WYOBRAŻENIOWO-EKSPRESYJNE
W PSYCHOTERAPII

odtwarzanie obrazów z przeszłości, odgrywanie ważnych zachowań i wyrażanie ważnych treści, jako źródło intensywnych i znaczących doświadczeń, mogących powodować transformację dysfunkcjonalnych schematów osobistych

DRAMATYZACJE WYOBRAŻENIOWO-EKSPRESYJNE

• docieranie - świadomość najważniejszych obszarów tworzących fundamenty destrukcyjnych schematów

• doświadczanie korektywne wyobrażanych sytuacji

• eksperymentowanie - podejmowanie wyzwania zmiany

I. Przepracowywanie problemowych DOŚWIADCZEŃ I SYTUACJI poprzez ich wizualizację

1. rozpoznawanie i korygowanie dysfunkcjonalnych śladów minionych doświadczeń (oswajanie, obniżanie poziomu lęku, korektywne doświadczanie)

2. inicjowanie nowych i pożądanych doświadczeń (doświadczanie przyjemnych uczuć, zmiana zakończeń, bezpieczne miejsce)

3. wyobrażeniowe przygotowywanie do zmiany zachowań i komunikacji

II. Przepracowywanie i rekonstrukcja uwewnętrznionych RELACJI Z WAŻNYMI OSOBAMI poprzez dramatyzację wyobrażanych spotkań z nimi

1. reaktywowanie i korygowanie relacyjnych aspektów problematycznych doświadczeń

2. docieranie do niezakończonych/niezałatwionych spraw i sytuacji (zakłócenia w poczuciu bezpieczeństwa, akceptacji i przywiązania)

3. uzupełnienie lub dopełnienie dawnych doświadczeń, które zapisały się dysfunkcjonalnie

Wskazania kliniczne do pracy z nie zakończonymi sprawami:

• skrzywdzenia i traumy

• zaniedbania i odrzucenia

Ślady tych wydarzeń/relacji tworzą tendencje do:

-przeżywania lęku, smutku i gniewu, poczucia winy oraz krzywdy

-pojawiania się myśli na ważny temat o treści zagrażającej, przygnębiającej lub oskarżającej

Przepracowywanie i rekonstrukcja uwewnętrznionych RELACJI Z WAŻNYMI OSOBAMI

• Przygotowanie (niezbędne warunki):

• dobra relacja terapeutyczna oparta na zaufaniu do empatycznego i akceptującego terapeuty

• terapeuta rozumie doświadczenia pacjenta związane z ważnymi osobami oraz ich wpływ na jego funkcjonowanie (wcześniej-eksploracja)

• pacjent zwiększył swoją zdolność do kontaktowania się z osobistymi doświadczeniami (oswojenie) oraz potrafi monitorować ich obecność (doświadczanie)

Przebieg:

A. Reaktywacja uwewnętrznionej relacji

i zaangażowanie się pacjenta w spotkanie

z ważną osobą

-wyobrażenie sobie ważnej osoby na pustym krześle

-zapowiedź: „mamo/tato/…chcę ci o czymś ważnym powiedzieć…”

B. Asertywne wyrażanie uczuć i pragnień,

których pacjent doświadczał w tej relacji

-wyrażenie miękkich, bezbronnych uczuć

-różnicowanie uczuć i przywoływanie wspomnień

-ugłaśnianie myśli związanych z uczuciami

-intensywna ekspresja emocji

-wyrażanie niezaspokojonych potrzeb

C. Dystansowanie się i decydowanie

-informowanie o skutkach tej relacji i o wpływie śladów przeszłych wydarzeń na resztę życia

-możliwość dokończenia niezałatwionych spraw

-decyzja o rezygnacji z oczekiwań lub o dalszym oczekiwaniu

-afirmacja siebie i własnej podmiotowości

D. Transformacja osobistych schematów, związanych ze śladami relacji

-podejmowanie postanowień

-określanie swojej wizji siebie i swojego życia

III.Praca z KONFLIKTOWYMI ROZDWOJENIAMI
WEWNĘTRZNYMI
głośne przeprowadzanie i korygowanie wewnętrznych dialogów

konstruktywne i integrujące rozdwojenia dialogi korygujące dysfunkcjonalne formy interakcji między częściami siebie

• Typowe formy negatywnego wpływania na siebie;

- ATAKOWANIE, NEGOWANIE I WROGOŚĆ WOBEC SIEBIE

- LEKCEWAŻENIE, ZANIEDBYWANIE I POMNIEJSZANIE WAŻNOŚCI SIEBIE

- NATARCZYWE KONTROLOWANIE I WYWIERANIE PRESJI NA SIEBIE

- STRASZENIE I PRZYGNEBIANIE SIEBIE

Praca z KONFLIKTOWYMI ROZDWOJENIAMI
WEWNĘTRZNYMI

• Warunki (takie jak w przypadku pracy nad uwewnętrznionymi relacjami)

-relacja terapeutyczna oparta na zaufaniu

-rozumienie doświadczeń pacjenta i ich wpływu

-pacjent jest zdolny monitorować swój proces doświadczania

-uważne towarzyszenie pacjentowi i inspirowanie (szczególnie tej części atakowanej)

• Przebieg:

A. Rozpoznawanie wewnętrznego rozdwojenia

Część „Krytyczna”

(złe traktowanie siebie)

atakuje, krytykuje, straszy,

przygnębia, przeszkadza,

deprecjonuje, unieważnia,

nie daje prawa

(złe traktowanie siebie)

Część „Miękka”

(skutki emocjonalne)

reaguje niepokojem, smutkiem, poczuciem winy, wstydu, lękiem, to ta część która cierpi i czasami ma poczucie krzywdy i niesprawiedliwości i chce się sprzeciwić

B. Inicjowanie i pogłębianie dialogu pomiędzy częściami osoby

Część „Krytyczna”

(dodatkowe krzesło)

jest miejscem do siadania

dla pacjenta gdy będzie

wypowiadał jakieś

negatywne, raniące,

straszące rzeczy na swój

temat, do siebie

Część „Miękka”

(krzesło pacjenta)

powrót na swoje krzesło, aby pacjent opowiedział w stronę krzesła „krytycznego”

o tym jakie uczucia wzbudziła w nim ta krytyka

KOLEJNE ZAMIANY - DIALOG

MIĘDZY DWOMA CZĘŚCIAMI

C. Transformowanie dialogu
Część „Krytyczna”

(dodatkowe krzesło)

Na tym etapie zazwyczaj

krytyka stopniowo staje

się mniej stanowcza,

odrobinę mniej jadowita

Część „Miękka”

(krzesło pacjenta)

pacjent mówi części „krytycznej”,

że ataki i negatywna presja

przeszkadzają, utrudniają życie

i odbierają energię

i proponuje/ prosi o współpracę

(nie kontratakuje)

KOLEJNE ZAMIANY MIEJSC

D. Negocjacje i integrowanie

Część „Miękka”

(krzesło pacjenta)

Jeśli ataki osłabły, pacjent

podejmuje negocjacje między

dwoma częściami.

Część „Miękka” obiecuje

korzystać z konstruktywnej

krytyki dotyczącej błędów

i zaniedbań.

Część „Krytyczna”

(dodatkowe krzesło)

Łagodniejsza część

„Krytyczna” obiecuje

zaniechanie raniących,

niesprawiedliwych,

deprecjonujących ataków.

Potwierdza wolę współpracy,

Przypomina o wartościach i

standardach jako bazie

porozumienia.

POJAWIA SIĘ MOŻLIWOŚĆ INTEGRACJI