wyklad zdrowie. 26.11.2007
osobowościowe uwarunkowania choroby nowotworowej - typ osobowości C.
cancer - prone personality.
podstawowe cechy:
1. ukrywanie, wypieranie, negowanie własnych przeżyć - niemożność wyrażania uczuć.
2. brak rozumienia samego siebie - stany depresyjne, niesmiałość, nadmierna pasywność - blokowanie aktywności poznawania siebie.
3. uboga wyobraźnia, przy wysokich aspiracjach moralnych.
4. tendencja do perfekcjonizmu i sztywność zachowania.
5. tendencja do poczucia bezradności i beznadziejności.
6. nieumiejętność efektywnego radzenia sobie ze stresem.
simontonowie:
wyróżnili 5 stopni procesu psychologicznego, który poprzedza chorobę. są to czynniki.
1. doświadczenia dzieciństwa, często związane z sytuacją straty, lub ekstremalnymi przeżyciami - doświadczenia traumatycznymi. strata - biologiczna strata rodziców, separacja itd.
2. seria stresujących wydarzeń życiowych.
3. powstanie problemu (ekstremalnego stresu), z którym człowiek nie umie sobie poradzić. to jest subiektywnie odczuwany stres.
4. poczucie osaczenia i bezradności wobec problemu, związane z brakiem sposobu na zmianę reguł swojego postępowania.
5. odsuwanie od siebie problemu : pasywność, niezmienność, sztywność.
Balthus, kancerogeneza:
są 3 fazy rozwoju raka:
1. pierwsza faza sytuacji rozwojowej - choroby jeszcze nie ma.
etapy:
a. głęboka frustracja potrzeby kontaktu emocjonalnego, kształtowania się motywu przywiązania (utrata biologiczna, społeczna, oziębłość matki itd.) rodzi stany emocjonalne - wrogość, łącząca się z lękiem, złością, gniewem, przeradza się we wrogość w stosunku do najblizszego otoczenia - matki. można widzieć tą wrogość, gdy dziecko podejmuje walkę z matką w trakcie karmienia.
b. lęk, poczucie zagrożenia, bezradności -> nadmierna zależność od rodziców.
c. załamanie się zasobów odpornościowych, zmniejsza się odporność psychiczna i immunologiczna.
2. faza pośrednicząca
dziecko dąży do nadkompensacyjnych związkó z rodzicami. lub innymi ludźmi - przejawy submisyjności, namiernego konformizmu. lub bunt, opozycja, lub zachowania agresywne. wszystkie te działania - negatywna odpowiedź otoczenia - kształtuje się w konsekwencji neagtywny obraz siebie i świata. świat - postrzegany jako zgrażający.--> konflikty intrapsychiczne, internalizacyjnych - zaprzeczenie, regresja, problem kontaków interpersonalnych. złe rozwiązywanie tych sytuacji znów odnawia uczucie wrogości - tylko, zę wrogość będzie mocno sprecyzowana: do siebie problemy internalizacyjne lub na zewnątrz- porblemy eksternalizacja. poczucie braku bezpieczeństwa,
albo otrzyma dozę wsparcia społecznego, któa będzie katalizatorem dla tych przeżyć, albo człowiek szuka wsparcia profesjonalnego lub nie-> brak objawów neurotycznych i psychotycznych - człowiek gotowy do zmiany - radzi sobie.
lub zaburzenia ( gastryczno - naczyniowe) -> wstęp do namnażania sie komórek nowotworowych.
pierwsze somatyczne rekacje - nerwice narządowe.
pierwsze objawy każdej choroby nowotworowej - zachowanie człowieka na pół roku przed chorobą.
Balthus - pokazywał drogi fizjologiczne układów.
dane poddane weryfikacji - uznano za najlepsze wyjaśnienie.
Simontonowie:
wizualizacja - terapia radzenia sobie.
6 typów Eysencka - Personality Stress Inventory:
Eysenck i Matick na podstawie szerokich badań empirycznych PSI:
1. Personality Cancer Prone
2. osobowość typu A - choroba wieńcowa
3. zachowania z pogranicza wszystkich typów osobowości
4. typ zdrowy autonomiczny (B)
5. połączenie zachowań A i C.
6. tendencje psychopatyczne - prowadzące do uzależnienia od narkotyków i AIDS.
typ osobowości jest 6 razy lepszym predyktorem zachorowania na raka, niż palenie, ciśnienie krwi, czy poziom cholesterolu.
PROGRAMY PROFILAKTYCZNE:
powinny wynikać, badania osobowości od dzieciństwa i zapobieganie.
ALEKSYTYMIA:
niezdolność do identyfikacji uczuć, a także wykorzystania języka do opisu uczuć, niezdolność do różnicowania między emocjami, i ich odczuciami cielesnymi, ubóstwo w zakresie marzen i fantazji (SIfenos). inne określenia: analfabetyzm emocjonalny, psychiczna lub emocjonalna ślepota.
pochodzi od słów:
tymos - umysł, duch, nastrój.
lex - słowo
a - zaprzeczenie
początki badań - nad astmatykami - mają kłopoty z ekspresją.
osobowość aleksytymiczna - cechy układają się w spektrum. cechy:
1. niedorozwój poznawczej reprezentacji emocji
2. brak umiejętności rozpoznawania swoich różnych stanów emocjonalnych.
3. trudności w odczuwaniu, przeżywaniu, rozumieniu, rozróżnianiu, i werbalizacji własnych uczuć i emocji. oraz niezdolność odróżniania emocji od zmian fizjologicznych organizmu. (zmniejszona samoświadomość stanów uczuciowo - emocjonalnych).
4. niezdolność modulacji emocji przez procesy poznawcze. (regulacja emocji).
5. wysokie natężenie emocji negatywnych, a niskie pozytywnych.
6. odreagowanie napięcia psychicznego jedynie poprzez zachowanie nawykowe.
7. brak zdolności do marzeń i fantazji.
8. konkretny sposób myślenia
9. ekstrawertywny styl poznawczy, analiza tego co na zewnątrz.
10. tendencja do nastroju depresyjnego i lęku.
11. unikanie sytuacji trudnych za pomocą uruchamiania różnych, nieadekwatnych pozorujących zachowań, tzw. czynności zastępcze.
12. niezdolność do radzenia sobie ze stresem, przy jednoczesnym braku motywacji do szukania i korzystania ze wsparcia społecznego.
MODELE TEORETYCZNE AKELSYTYMII zostały opracowane na podstawie psychoanalizy i psychologii poznawczej.
1. deprywacja potrzeb emocjonalnych, trauma w dzieciństwie.
prowadzi do 2 zjawisk:
- przedwczesne przewranie iluzji symbiotycznej więzi z matką ( powinno pozostawać do 4 r. ż.)
- brak przekonania o kontrolowalności świata zewnęrznego
skutek:
- obraz samego siebie jest pozbawiony atrybutów obronnych. drogą do takich atrybutów jest etykietowanie dziecka
- tłumienie agresji skierowanej na frustrujący obiekt
- rozszczepienie reprezentacji obiektu i rozszczepienie relacji ja obiekt
- dwuwartościowa reprezentacja obiektu i ja
--->>
koncentracja na pierwotnym konflikcie
nastąpi rekatywacja wczesnodziecięcego konfliktu (Alexander)
wraca tendencja, że każdy typ zaburzeń ma swoistość
ujęcie
DYSKUSJA czy są czynniki specyficzne czy niespecyfincze prowadzące do choroby.
regulacja emocji
brak ostatniego zdania