Przerwy:

1. dowolne- otwarcie robi odpoczynek

2. zamaskowane- maskowanie odpoczynku- np. sprzątanie stołu, wycieranie nosa

3. uwarunkowane pracą- chwilowy brak materiału itp.

4. regulaminowe- ustanowione: przerwa obiadowa, na potrzeby fizjologiczne

Krótkie przerwy eliminują przerwy zamaskowane.

Przerwy płatne wynoszą od 3 do 5 minut co godzinę.

Wydolność do pracy- jeżeli my deklarujemy, wydolność do pracy jest subiektywna. Bardzo trudno jest jednak zmierzyć faktyczną wydolność do pracy.

Metody do wzrostu wydajności pracy:

1. przy zachowaniu tej samej dyspozycji i chęci do pracy

2. przy podwyższonej dyspozycji i chęci do pracy

3. środki do podwyższania gotowości do pracy: pochwały, nagrody, kary, wyróżnienia

Rytmika procesów fizjologicznych- praca raz rano, raz po popołudniu, raz w nocy- zaburzenia psychologiczne i psychiczne.

a. typ poranny „słowik”

b. typ nocny „sowa”

Psychologia pracy

Po II wojnie światowej- psychologia inżynieryjna.

Społeczna i inżynieryjna psychologia pracy- postęp techniczny obniża obciążenia dynamiczne, ale zwiększa obciążenia statyczne. Następuje zwiększenie wysiłku psychicznego, przeciążenie stałą uwagą na skomplikowanym procesie lub przy monotonii pracy (człowiek wykonuje wciąż taką samą czynność), kompleksy- trzeba podporządkować się maszynie, osamotnienie, odosobnienie.

Społeczna psychologia pracy- adaptacja człowieka do pracy- wykształcenie w człowieku pewnych cech: punktualność, pilność, przystosowanie człowieka do pracy- dostosowanie człowieka do warunków i charakteru pracy, niekorzystne warunki pracy- niższa jakość pracy, większa ilość wypadków.

Społeczna psychologia pracy:

• relacje przełożony-pracownik to relacje pionowe

• relacje między współpracownikami to relacje poziome określone rangą pracowników i cechami charakterystycznymi osób.

Praca:

• zespołowa jest lepsza

• samodzielna

Zakład pracy to organizacja społeczna, w której panują stosunki:

• formalne- przy względnie stałym podziale ról; stosunki międzyludzkie określone przez rozporządzenia

• nieformalne- związki pozasłużbowe, pokrewieństwo, stare znajomości, wspólne zainteresowania

Człowiek, aby był spełniony w pracy musi:

-widzieć rezultaty pracy

-wiedzieć po co to robi

Ergonomiczna analiza pracy umysłowej- istotą pracy umysłowej jest podejmowanie decyzji na podstawie sygnałów z zewnątrz. Etapy: odbiór informacji, przetwarzanie informacji i podjęcie decyzji, wykonanie czynności.

Sygnały mają określone cechy:

-jakość

-natężenie

-położenie

-kształt

-czas trwania.

Po to, aby sygnał mógł być dostrzeżony musi mieć odpowiedni poziom- przekroczony próg wrażliwości.

Próg czułości to minimalna różnica w sygnałach, którą można uchwycić.

Aby sygnał był zrozumiały i czytelny musi trwać odpowiednio długo.

Kształt sygnału- im bardziej kształty regularne tym bardziej uchwytne.

Odbiór informacji wzrokowej:

Pole orientacji- przestrzeń, w której znajdują się wszystkie źródła informacji.

Pole widzenia- wszystko to, co można dostrzec, poruszając gałkami ocznymi i ruszając głową.

Szczegółowość informacji- dostosowana do potrzeb.

Skala- na przyrządach- w miarę możliwości oparta na skali 1, 10, 100.

Koniec wskazówki zegara nie może zasłaniać linii podziałowych. Szerokość końca wskazówki jest taka jak grubość linii podziałowej.

Figury są łatwiej dostrzegalne niż słowo.

Struktura czasowa- częstość i kolejność przekazywanych sygnałów; częstość minimum co 1s.

Od czego zależy dostrzeganie sygnałów?

-częstotliwości

-natężenia

-czasu trwania

-czynników zagłuszających.

Tony niskie zagłuszają tony wysokie skuteczniej niż odwrotnie.

Sygnały można regulować:

• automatycznie

• przez podejmowanie decyzji- kiedy pracownik musi uwzględnić kilka sygnałów i możliwości reakcji.

Sytuacje podejmowania decyzji:

1. sytuacja wyboru- więcej niż 1 sygnał, reakcja.

2. złożone- więcej niż 1 źródło informacji, więcej niż 1 reakcja.

3. preferencyjne- to co jest łatwiejsze i przyjemniejsze.

4. pro balistyczne- zaniżony poziom informacji, sygnały niepełne.

Czas reakcji- czas od momentu odebrania informacji do momentu wykonania czynności. Im wyższa siła bodźca, tym krótszy czas reakcji. Na czas reakcji wpływa przepustowość kanałów przesyłowych. Kolejność:

-wzrokiem dostaje najwięcej informacji

-słuch

-analizatory smakowe, węchowe

Jeżeli przekroczona zostanie przepustowość (nadmiar informacji od urządzeń) następuje:

1. pominięcie

2. zniekształcenie sygnałów

3. zahamowanie

4. filtracja

5. zmniejszenie zakresu

6. równoległe łączenie informacji

7. rezygnacja, zaprzestanie działalności

Pamięć dzielimy na świeżą- zanikającą i trwałą.

W miarę dopływu bodźców uwaga słabnie. Uwagę dzielimy na dowolną i mimowolną. 4 cechy uwagi to:

1. Koncentracja uwagi zależy od wielkości strefy uwagi, intensywności cech, które mamy zapamiętać i od ruchu przedmiotu.

2. Podzielności uwagi sprzyjają automatyzm czynności, połączenie czynności, jednorodny charakter wykonywanych jednoczesnych czynności.

3. Umiejętność szybkiego przerzucenia uwagi: zainteresowanie pracownika czynności, przeczuwalność, przygotowanie. Koncentracja uwagi wyklucza przerzutność uwagi.

4. Trwałość uwagi- brak silnych bodźców: ciekawa praca, zmiany w przedmiocie pracy, warunki środowiska materialnego, czynniki wpływające na uwagę, czynniki emocjonalne i motywacyjne:

-agresywność- zwiększa prawdopodobieństwo wypadku

-niska ocena zasad

-sprawność intelektualna (zależy od predyspozycji)

Stanowisko robotnicze musi być:

a. odnoszące się do konstrukcji maszyn

b. odnoszące się do stanowiska pracy

Pozycja ciała w pracy może być:

1. wymuszona

2. naturalna

Stanowiska pracy ze względu na zaokrąglenie mięśni i mostka dzielimy na:

1. stanowiska siłowe

2. stanowiska manipulacyjne

3. stanowiska manipulacyjno- wzrokowe

4. stanowiska wzrokowo- manipulacyjne

5. stanowiska wzrokowo- siłowe

Strefa wygody jest indywidualna dla każdego stanowiska pracy. Przy dobieraniu każdego stanowiska pracy należy uwzględnić strefy wygody:

a. wzroku

b. manipulacji

c. siłowej

d. ruchowej.

Wszystkie te strefy wygody zależą od indywidualnych cech człowieka.

Antropometria to pomiary człowieka.

1974- opublikowano pomiary antropometryczne, ustalono w nich 182 cechy ludności polskiej. Ale różnice między pomiarami wykonanymi dla człowieka w 1974, a dla człowieka z roku 2007 są bardzo duże.

Niższe osoby mogą mieć inne proporcje aniżeli wysokie.

Wartości progowe- ludzkie maksimum i minimum w procentach. Wynoszą zwykle od 5 do 95%.

Komplikacja Atlas opisuje postawę w pozycji wyprostowanej. Nie odzwierciedlała ona jednak prawdziwych parametrów. Obszar pracy (przestrzeń robocza), w której pracownik bez dodatkowych ruchów tułowia i przemieszczania ciała może chwytać, dotykać, sięgać przedmioty. Obszar pracy jest ograniczony do maksymalnego wychylenia rąk wyprostowanych przy wyprostowanej pozycji. W obszarach zasięgu maksymalnego i normalnego- urządzenia sterujące, przymiary, szablony, narzędzia.

Regulacja to metoda projektowania według cech krańcowych.