Test "Rysunek rodziny" to technika projekcyjna, która służy do badania stopnia przystosowania się dziecka do środowiska rodzinnego, opiera się na założeniu, że rysunek dziecka lepiej niz inne techniki graficzne pozwalają uchwycić istotę badanego problemu. Wprowadzenie rysunku dowolnej rodziny ma odkryć podstawowe mechanizmy wywierające wpływ na stosunki społeczne między dzieckiem a innymi członkami rodziny. Niejednokrotnie rysunek stosowany jest podczas terapii rodziny.każdą rodziną żądzą regóły, które są sformułowane albo otwarcie, albo w sposób zakamamuflowany, ale znają je wszyscy członkowie systemu. Rysunek rodziny ma zarówno walory diagnostyczne, jak i terapełtyczne. Wskazuje psychologowi na przyczyny trudności rozwojowych dziecka, a pedagogowi na źródła problemów wychowawczych, umożliwiając zarazem znalezienie sposobów radzenia sobie z tymi problemami. test projekcyjny "Rysunek rodziny" L.Cormana ma bardzo rostą instrunkcję. Prosimy badanego, aby narysował jakąś rodzinę. Pomoce dobadań to kartka papieru i kredki. Niedopuszczelne jest używanie linijki i gumki. Ważnymi elementami testu są obserwacja w czasie badania i rozmowa o rysunku po badaniuoraz wywiad o faktycznym składzie rodziny. Jak zaleca M.Braun - Gałkowska, w obserwacji trzeba wziąć pod uwagę:

- kolejność rysowania postaci,

- czas poświęcony poszczególnym osobom,

- szcególoną stranność przy niektórych elementach rysunku,

- komentarze i uwagi słowne, a także bezsłowne objawy emocji (westchnienie, uśmiech).

W rozmowie musimy się dowiedzieć, co przedstawia rysunek - kto to jest, co robi, w jakim jest wieku, jakie są związki uczuciowe pomiędzy narysowanymi osobami, kto kogo lubi, kogo nie lubi. Pytamy też, kto jest najmilszy w tej rodzinie, kto najmniej miły, kto jest najszczęśliwszy, a kto najmniej szczęśliwy i dowiadujemy się dlaczego. pytamy, kogo w tej rodzinie najbardziej lubi badany. Wywiad o faktycznym składzie rodziny i tak ważnych faktach, jak rozwód, separacja, choroba członka rodziny, jest również konieczny dla interpretacji. Dane te mogą pochodzić od badanego lub od jego rodziców.

Ważną rolę w rysunku odgrywa kolor. Czarny symbolizuje przestawienie się rzeczywistości, negację, odrzucenie pomocy, niedocenienie; niebieski kolor - potrzebę harmoni, miłości; fioletowy - przeciwstawne uczucia wachanie, niezdecydowanie; czarny i czerwony - tłumienie agrasji, czerwony - agresja, aktywność; zielony - konserwatyzm - niezależność; żółty - spontaniczność. Sposób, w jaki dziecko prezentuje rysowane postaciejest wskaźnikiem relacji emocjonalnej. i tak; bliskość - postacie członków rodziny obok siebie, zwrócone do siebie, trzymają się za ręce; odległóść - jedna jub kilka postaci oddalonych od siebie, zwróconych tyłem lub bokiem, pominięcie członka rodziny. Jako wskaźnik waloryzacji kogoś, możemy odebrać fakt rysowania pstaci w pierwszej kolejności, długo i starannie, dbając o szczegóły oraz stosując bogata kolorystykę. Wskaźnikiem dewaloryzacji może być rysowanie postaci na końcu, pominięcie postaci, niedałe wykonanie rysunku uboga kolorystyka lub brak kolorów, przewaga czerni. Interpretując rysunek dziecka musimy zwrócić uwagę na postacie dodane np. zmarłe czy niebędące członkami rodziny. Nieżyjąca matka może symbolizować życzenie uzlupełnienia rodziny, potrzebę bezpieczeństwa, afiliacji. Kolega lub koleżanka mogą symbolizować pragnienie zmiany własnego zachowania lub cech fizycznych i psychicznych w celu poprawy relacji z rodzicami. Rysunek cioci może być pragnieniem siły, niezależnoći, a psa pragnieniem posiadania zwierzęcia, lub symbolicza izolacja badanego od rodziny przez osobę nieakceptowaną. Bywa też, że niektóre postacie są celowo pomijane lub są dla badanego mało ważne. Pominięcie własnej osoby jest efektem nieutożsamiania się z rodziną, nieakceptowania własnego miejsca, sytuacji w rodzinie. Pomijanie członków rodziny powodowane jest brakiem kontaktu emocjonalnego, brakiem ackeptacji, wrogości. pominięcie rodzeństwa powodowane może być zazdrością o uprzywilejowaną pozycję w rodzinie. Nieświadome identyfikowanie się naprzykład z młodszym dzieckiem może być pragnieniem opieki, regresji, a identyfikowanie się z osobą dorosłą (matką, ojcem, cicią) śwoadczy o dojrzałości, samodzielności, sile i wzorze do naśladowania.

Źródła:

Frydychowicz.A: "Rysunek rodziny"

Łobocki: "Metodologia badań pedagogicznych"