Studium Reklamy „Promocja”

FOTOGRAFIA DZIECI

PRACA DYPLOMOWA

WROCŁAW 2000

Spis treści:

Rozdział I – Wstęp

Rozdział II – Krótka historia fotografii

Rozdział III – Zasady fotografowania dzieci, oświetlenie i „coś” o portrecie

Rozdział IV – Narzędzia i materiały potrzebne do pracy

Rozdział V – Dzieci a reklama

Bibliografia

ROZDZIAŁ I

Szkoła Reklamy w której się uczę dała mi możliwość poznania wielu dziedzin nauki, z którymi w dotychczasowym życiu nie miałam styczności. Jednak najbardziej zainteresowała mnie FOTOGRAFIA. I właśnie z tego przedmiotu postanowiłam napisać pracę dyplomową.

Dziecko – to motyw fotograficzny, który mógłby się stać radością życia. Te małe istoty są bardzo wdzięczne, zachowują się naturalnie i dlatego stały się tematem mojej pracy dyplomowej. Bardzo lubię dzieci i robienie im zdjęć sprawiło mi wielką przyjemność. Dzieci są wspaniałe, naturalne. Dzieci nie są przewidywalne i jest to powodem dlaczego ich zdjęcia są tak często przepełnione radością życia.

Wydaje mi się, że temat który wybrałam dokładnie odpowiada moim zainteresowaniom. Kilka razy miałam już do czynienia z fotografią dzieci
i myślę, że jest to odpowiedni dla mnie temat.

Zdjęcia przedstawione w pracy zostały wykonane bez uprzedniego zaplanowania. Zdjęcia dzieci robione były podczas ich codziennej zabawy
i odpoczynku.

Podczas fotografowania natknęłam się także na pewne kłopoty. Dzieci mają to do siebie, że są bardzo ruchliwe. Chcąc zrobić dobre zdjęcie, musiałam cały czas chodzić za dzieckiem i czekać na odpowiedni moment aby zwolnić spust aparatu. Wykonałam ponad sto zdjęć, z czego tylko kilkanaście było dobrych technicznie. Muszę stwierdzić, że temat pracy który sobie wybrałam jest, ciężkim tematem i naprawdę trzeba było się przy nim napracować.

ROZDZIAŁ II

Na powstanie dzisiejszej fotografii złożyło się wiele odkryć
i wynalazków, dokonanych w różnych okresach czasu i w różnych krajach.
Wynalazcami fotografii są Francuzi: Niecephore Niepce i Louis J.M.Daguerre. Oficjalna data narodzin fotografii to 7 luty 1839r, kiedy to chemik Argo przedstawia Paryskiej Akademii Umiejętności i Sztuk Pięknych sposób uzyskiwania za pomocą „camera obscura” trwałych obrazów, które mogą być oglądane w pełnym świetle bez obawy ich zniknięcia. Światłoczułość soli srebrowych odkrył w 1727r, niemiecki chemik J.H.Schulze. „Camera obscura”, znana już
w średniowieczu, skrzynka z maleńkim otworem i matówką
z przetłuszczonego olejem papieru, jest prototypem aparatu fotograficznego. Służyła początkowo do ułatwionego rysowania. Z czasem otworek zastąpiono soczewką, uzyskując obraz bardziej wyrazisty. Metoda dagerotypii¹ była skomplikowana, trudna w praktyce i niebezpieczna dla zdrowia fotografa. Obraz powstawał poprzez naświetlenie w kamerze optycznej płytki srebrowej, pokrytej światłoczułym jodkiem srebra, wywołanie (wzmocnienie) stałego, ale obrazu
w oparach rtęci i utrwalenie go w roztworze chlorku sodu. Wynalazek optyczno-chemicznego otrzymywania obrazów, nazwał astronom i chemik J.Herschel – fotografią, który z miejsca się nim zainteresował. Nazwa ta pochodzi od dwóch słów greckich: fos-światło, drugi przypadek fotos i grafo - piszę. Obraz fotograficzny powstaje dzięki światłu. Utrwala go w sposób do czasu niewidoczny światłoczuła emulsja płyty, błony lub filmu.

¹ – pierwsza technika otrzymywania obrazów fotograficznych, w której materiałem światłoczułym była warstewka jodku srebra na powierzchni posrebrzonej płytki miedzianej.

Po przejściu przez obiektyw i dopełnieniu przez fotografującego pewnych rygorów technicznych, światło znaczy na kliszy odbicie tego, co znajduje się przed aparatem, będącym w najprostszej formie pudełkiem z soczewką skupiającą w jednej ściance kamery i matową szybką w ściance przeciwległej. Matówka, po ustaleniu na niej odpowiedniego wycinka obrazu narysowanego przez obiektyw, może być zastąpiona kasetą z materiałem światłoczułym – kliszą odkrywaną na ściśle określony czas, naświetlania zdjęcia. Obraz ten po otwarciu kasety w świetle ochronnym specjalnej barwy, co ma miejsce w tzw. ciemni fotograficznej jest na razie niewidoczny, utajony. Ujawni się dopiero po kąpieli płyty lub błony w płynie nazywanym wywoływaczem.

Obecnie technika wykonywania zdjęć bardzo się rozwinęła, a to ze względu na techniczny poziom współczesnych aparatów. W fotografii stosowane są dwa podstawowe podziały aparatów i obiektywów. Aparaty małoobrazkowe – o szerokości filmu 35 milimetrów, film jest dwustronnie perforowany, uzyskujemy format kadru o wymiarach 24x36mm; aparaty średnioformatowe – na film zwojowy
o szerokości 60mm, uzyskujemy format kadru o wymiarach 45x60mm, 60x60mm, 60x70mm, 60x80mm, 60x90mm; aparaty wielkoformatowe – uzyskujemy format kadru od 90x130mm wzwyż.

1835 – Anglik Talbot wykonał pierwsze, zachowane do dnia dzisiejszego prymitywne zdjęcie fotograficzne.

1847 – wynaleziono „mokre” klisze fotograficzne

1860 – ukazują się w sprzedaży pierwsze aparaty fotograficzne portretowe i „podróżne”

1865 – wynaleziono papier fotograficzny, a w rok później błony fotograficzne zwojowe

1890 – ukazuje się pierwszy udoskonalony obiektyw

1915 – pierwsze kroki fotografii kolorowej

1923 – nowoczesne jasne obiektywy

1925 – masowa produkcja aparatu „Leica”

1929 – wprowadzenie emulsji panchromatycznych do fotografii amatorskiej

1948 – produkcja aparatów małoobrazkowych z pryzmatem

Za pierwszego na świecie artystę-fotografika uważa się Anglika Dawida Oktawiusza Hilla. Pierwsze swe prace wykonał on w roku 1843. Z zawodu był artystą malarzem. Jego prace fotograficzne to przeważnie portrety.

ROZDZIAŁ III

Dzieci należy fotografować nieupozowane, niewyreżyserowane. Są one równie trudnym co wdzięcznym tematem do fotografowania. Muszą zachowywać się naturalnie. Niech chłopczyk trzyma ręce w kieszeniach,
w których nosi przecież wszystkie swoje „skarby”, niech dziewczynka bawi się swoim misiem. Niech dziecko nie wie o tym, że się je fotografuje.
Z gotowym do zdjęcia aparatem należy ustawić się w pobliżu bawiącego się dziecka. Nasze zachowanie musi być naturalne. Należy jak najmniej przysłonić obiektyw: uzyskamy wtedy dużą głębię ostrości.
W tym wypadku możemy użyć dodatkowego źródła światła w postaci reflektora z przeciwnej strony, bądź kartonu, który odbije światło słoneczne i skieruje je na stronę zacienioną.

W czasie snu lepiej jest fotografować starsze dzieci, a i to nie bez reżyserii (np. dziewczynka w czasie snu obejmuje rączką swojego misia). Dziecko można fotografować właściwie wszędzie: w trakcie kąpieli, zabawy na dywanie, w piaskownicy, na plaży – tam gdzie jest ono swobodne. Obowiązuje przy tym jednak pewna zasada: dziecka nie wolno przestraszyć ani mu przeszkadzać w zabawie; najlepiej dać mu zabawki, które całkowicie pochłoną jego uwagę. W przeciwieństwie do osoby dorosłej, dziecko instynktownie przyjmuje pozy bardzo wdzięczne, porusza się z prawdziwą gracją. Mimika dziecka jest szczególnie żywa i oddaje mnóstwo przelotnych nastrojów. Należy tylko nauczyć się czekać
z wyzwoleniem migawki, aż dziecko zajmie się zabawą. Wdzięcznym tematem są nie tylko dzieci uśmiechnięte i rozbawione. Przebogaty świat dziecka dostarcza „małym ludziom” mnóstwo sposobności do manifestowania pełnej skali uczuć, których źródła trzeba zwykle szukać
w ich konfliktach z otoczeniem, krzywdach prawdziwych lub urojonych. Między fotografem i jego małym modelem musi nastąpić swoista współpraca. Dziecko nie może być speszone ani zagubione.
Małe dziecko szybko zaczyna się nudzić i nie jest zdolne do dłuższej uwagi i koncentracji. Dlatego trzeba mieć pod ręką zabawki i inne pomoce. Gdy dziecko ma ciekawą zabawkę lub kolorową książkę z obrazkami, zaczyna się nimi interesować i zapomina o obecności fotografa i aparatu. Przy kadrowaniu należy pamiętać, że dziecko jest małe
i spogląda na świat z wysokości zaledwie kilkudziesięciu centymetrów. Fotografując je, trzeba również schylić się, przykucnąć, a nie fotografować dziecko z góry. Jeśli są małe fotograf powinien zdejmować dzieci
z wysokości kolan.

OŚWIETLENIE

Istnieją różne warunki oświetleniowe. Pełne słońce, chmury przelotne, lekkie zamglenie, zachmurzenie całkowite. Zaś pełne słońce inaczej oświetla wczesnym rankiem inaczej w południe, inaczej wieczorem. Ostre oświetlenie przy portretowaniu stwarza wiele problemów. Duży kontrast powoduje, że na obrazie uzyskujemy wyżarte plamy świateł oraz głębokie cienie bez szczegółów. Z drugiej strony jednak efekty, jakie daje ostre światło można wykorzystać do celów własnej wypowiedzi artystycznej.
Jedynymi dopuszczalnymi rodzajami oświetlenia w fotografii dziecka będą: w plenerze słońce a we wnętrzu lampa błyskowa spaleniowa lub elektronowa.

PORTRET

Jeśli chodzi o portret to musimy zastanowić się nad miejscem, w którym będą wykonywane zdjęcia. Przy portretowaniu jednego dziecka tło musi być spokojne, trzeba uniknąć gmatwaniny sprzętów, obrazów na ścianie, kaloryferów i drzwi. Może to być ciekawe wnętrze lub interesujący plener. Musimy pamiętać, że to my jesteśmy reżyserem akcji, to my decydujemy
o układzie i kolejności wydarzeń. Według mnie ciekawe są portrety tzw. „ciasne” czyli ciasno kadrowane. Fragment twarzy jest niesymetryczny, wyrwany z kontekstu, wymowny i niepokojący. Musimy wykonać kilka zdjęć, ponieważ twarz modela zmienia się z sekundy na sekundę i nie wiadomo, które ze zdjęć będzie ciekawsze.

W fotografii portretowej mała głębia ostrości pozwala na wydobycie twarzy z tła.

ROZDZIAŁ IV

Idealnym sprzętem do fotografii dziecka jest aparat małoobrazkowy. Jest on lekki i łatwy w obsłudze. Fotografując dziecko, trzeba pracować szybko. Zwykle nie ma czasu na korektę ekspozycji i ostrości przy każdym zdjęciu. Należy liczyć się z większym niż zwykle zużyciem błon ze względu na nieuniknione błędy w kadrowaniu i nastawieniu ostrości. Dobrym rozwiązaniem jest użycie aparatu z szybko działającym systemem „Autofokus”, automatycznie nastawiającym ostrość.

Wiele dzieci bardzo lubi, gdy się je fotografuje. Obecność przy zdjęciach rodziców lub innego dorosłego członka rodziny wpływa dodatnio na samopoczucie dziecka.

Dobrze jest mieć dwa obiektywy. Długi (teleobiektyw) oraz krótki. Pierwszy pozwoli na zachowanie dystansu od modela. Dzięki drugiemu obiektywowi będziemy mogli pokazać dziecko w szerszym planie.

Obiektywy stosowane w lustrzankach małoobrazkowych są układami wielosoczewkowymi, tworzonymi na drodze żmudnych obliczeń i prób. Najważniejszą cechą obiektywu jest jego ogniskowa. Od jej długości zależy wielkość obrazu przedmiotu: im dłuższa ogniskowa, tym większy obraz. Efekt zbliżenia uzyskuje się przez stosowanie długiej ogniskowej, efekt zaś oddalenia – przez stosowanie krótkiej. Teleobiektywy mają zwykle ogniskową od 90mm wzwyż; obiektywy o ogniskowej
35mm – 85mm nie są jeszcze uważane za teleobiektywy, lecz za obiektywy standardowe. Teleobiektywy stosuje się w celu uzyskania dużych obrazów przy fotografowaniu ze znacznych odległości, do zdjęć przedmiotów bliskich w dużej skali oraz do portretów, w których dają miłą dla oka perspektywę.
Obiektyw o długiej ogniskowej pozwala na fotografowanie bez zbytniego zbliżania się do modela. Obiektyw zmienno ogniskowy daje jeszcze większe możliwości – umożliwia wypełnienie kadru uśmiechniętą buzią dziecka lub uzyskanie efektu standardowego, jakim będzie pokazanie na zdjęciu prawie całej postaci.

Krótki czas otwarcia migawki umożliwia „zamrożenie” ruchu dziecka bez niebezpieczeństwa poruszenia aparatu. Wielkość otworu przysłony należy w miarę możliwości zmniejszać dla skompensowania ewentualnych błędów nastawiania ostrości szybko poruszającego się dziecka. Błona wysokoczuła daje większą swobodę wyboru czasu otwarcia migawki
i wielkości otworu przesłony, zwłaszcza przy kiepskiej pogodzie.

Rozdział V

Demoskop zebrał opinie rodziców dzieci w wieku 4-16 lat, dotyczące ich stosunku do reklam adresowanych do ich pociech. Okazało się, iż ponad jedna trzecia rodziców uważa, że reklamy skierowane bezpośrednio do dzieci powinny być zabronione. Za zakazem najczęściej opowiadają się rodzice z wykształceniem podstawowym (45%) oraz częściej ojcowie niż matki. Blisko połowa rodziców przyznaje się do irytacji, gdy dzieci proszą o zakup reklamowanych produktów. 55% wyznaje pogląd, „że nie ma nic złego w tym, że moje dziecko ogląda reklamy”. 75% uważa, że „reklamy są naturalnym elementem naszego życia i nie ma sensu, aby dzieci specjalnie przed nimi chronić”. Wraz z wiekiem dziecka wzrasta przekonanie rodziców, że dziecko staje się bardziej krytyczne i zyskuje „odporność” na reklamę. 42% uważa, że reklama jest dobrą informacją rynkową dla ich dziecka.

1. Nie wolno reklamować towaru lub usługi lub w związku z programami dla dzieci stosować form reklamy, które mogą spowodować szkody fizyczne, umysłowe czy moralne. W reklamach nie wolno wykorzystywać łatwowierności i poczucia lojalności dzieci.

2. Reklamy nie mogą skłaniać dzieci do samodzielnego kupowania lub do namawiania rodziców lub innych osób do zakupu reklamowanego towaru lub usługi.

3. Zabrania się sugerowania w reklamach, że przez fakt posiadania jakichś rzeczy dzieci nabędą prawo do poczucia wyższości nad innymi dziećmi a przez nieposiadanie ich zostaną wystawione na pogardę bądź ośmieszone.

4. Reklamy zabawek, gier i innych przedmiotów mogących zainteresować dzieci nie mogą wprowadzać w błąd co do rzeczywistych cech, rozmiaru, funkcjonowania itp.

5. Dzieci powinny pojawiać się w reklamach jedynie w starannie przemyślanych sytuacjach ze względu na możliwość naśladowania przez młodych widzów zachowań dla nich potencjalnie niezdrowych, niebezpiecznych i niewłaściwych ze względów wychowawczych.
   W czasie, gdy wśród odbiorców jest szczególnie dużo dzieci, należy unikać reklam przeznaczonych dla dorosłych, które mogą dostarczyć wzorów takich zachowań lub zawierać inne treści niewłaściwe dla dzieci.

6. Dzieci nie mogą w reklamach prezentować towarów czy usług, których w normalnych okolicznościach nie kupowałyby same, nie mogą też rekomendować czy oceniać towarów lub usług, których nie mogą znać
   z własnego doświadczenia.

Bibliografia:

• Tadeusz Cyprian „Fotografowanie lustrzanką małoobrazkową“, Warszawa 1974.

• Foto nr.11/99, 6/99

• Zbigniew Pękosławski „Fotografia w praktyce amatorskiej”

• Fotografia – Jak lepiej fotografować radzi John Hedgecoe,
  Warszawa 2000

• Tadeusz Sztucki „Promocja, reklama, aktywizacja sprzedaży”, Warszawa 1997

• Informacje z Internetu