Podstawy konserwacji zabytków - teroria i praktyka, B. Krasnowolski, 28.10.2013 r.

Ochrona na ziemiach Polski w XiX w.

- Józef Brodowski - malarz, rysownik, był jednym z założycieli 1-ej Szoły Malarstwa i Rysunku w Krakowie. ( z Józefem Peszko),

- J. B. rysował zabytki, którym groziła rozbiórka, jego dzieła są podstawą do przywracania zabytkom ich stanów rzeczy.

- Rysunki J. B.: gotycki ratusz, wystrój reprezentacyjnej izby pańskiej, barokowe wnętrza budynku, utrwalał mury obronne, klasztor Św. Ducha.

- J. P. Warowicz - biskup. w Pałacu Biskupim realizował program artystyczno-projektowy. W Pałacu gromadzil dzieła związane z historią narodu.

- Michał Starowicz - rysował i malował akwarelami fortyfikacje krakowskie, nagrobki

- ks. Stanisław Sierakowski

- Stanisław Kostka Potocki

- Okres romantycznej interpretacji zabytków

- K. Kremer - architekt, stał na czele władz budowlanych Wolnego Miasta Krakowa.

- 1849 r. - "Rocznik Krakowskiego Towarzystwa Naukoweg" - Kremer chciał, aby władze rozpoczęły inwentaryzacje zabytków Krakowa.

- Maksymilian Cech od 1846 r. - wykonywał inwentaryzacyjne rysunki, nagrobki krakowskich kościołó, tj.: grobowiec Kazimierza Wielkiego, Leszka Czarnego, romanski portal dominikański, płyta grobowa Fenki, płyta grobowa księcia Władysława u Franciszkanów, grób W. Jagiełły na Wawelu, nagrobek rodziny Jordanów, nagrobki z kościoła św. Barbary.

- Stanisław Cech, 1904 r. pojawiło się wydawnictwo "Pomniki Krakowa". S. Cech opisywał w nim dokonania swego ojca M. Cecha.

- 1850 r. - pożar Krakowa

- 1887 r. - S. Gonkowicz - opisuje również wartość pracy Maksymiliana Cecha, jego rysunków i ich przydatności.

- T. Golicki - arcybiskup, metropolita w Wielkopolsce, zarządał inwentaryzacji zabytków w Wielkopolsce i Pomorzu.

- W zaborze rosyjskim polecono generałowi zebranie listy najważniejszych zabytków, gł. starożytnych.

- K. Strączyński - wykonał opisy i dokumentacje "polskich starożytności", 11 tomów (tekst + ilustracje) - tzw. Teki Strączyńskiego - cenny materiał dla historyków sztuki. Opisywał, rysował zamki, fortyfikacje, klasztory, kościoły, ulice, kamienice, pomniki, groby, kaplice etc.

- W dobie romantyzmu przebudowywano i upiększano.

- ks. Sebastian i Wacław Sierakowscy. W Sukiennicach mamy attyke manierystyczną. w 1822 r. Sierakwoski chciał przebudowac ratusz. 1816-1821 1-sze romantyczne odnowienie Collegium Marius - malarz M. Starowicz wprowadził wystrój malarski, czasem opierając sie na kodeksie mistrza Baltazara.

- Feliks Radwański x 2 (ojciec i syn) - opracowali projekt ratusza (syn) - wprowadza formy neogotyckie i neoklasyczn - rehabilitacja i zainteresowanie gotykiem.

- 1830 r. - podejmowane są próby restauracji Zamku Królewskiego na Wawelu

- Franciszek Maria Lanci, 1830-1833 przy pmocy Młodszego Radwańskiego zarysowuje elewacje Zamku Wawelskiego Elewacja północna - nierówny rozkład okien, elewacja południowa - bez zmian.

- Zrealizowana przebudowa zamku w Będzinie przez Lanciego.

- Przebudowa Zamku Pistów w Zatorze przez Lanciego-zachowany w duchu neogotyku,

- Przebudowa kościoła w Kurniku - gotyk angielski

- W zaborze rosyjskim przed powstaniem dochochodzi do przekształcenia Zamku Królewskiego w Lublinie na więzienie,

- Renowacja w duchu upiekszenia warszawskiej katedry św. Jana - gotyckie mury i maniurystyczny szczyt jako zwieńczenie - przebudowa na formę angielskiego gotyku.

- Neogotyckie ingerencje widoczne w zamku w Mirowie.

- Przebudowa Pałacu w Kurniku - gotyk angielski

- 1836-1837 r. - Lanci w poznańskiej katedrze manifestuje pamięć 1-szych władców Polski - Piastów.

- 1776 r. odnowienie kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu - piaskowiec myślenicki bardzo szybko zaczął się rozsypywać, a tworzył kaplicę, a więc go wymieniono na gips, detale rzeźbiono w drewnie.

Ochrona przed wyburzeniami

- Burzono mury obronne Krakowa, bo nie potrafiono docenić ich artystycznych walorów, zachowano tylko Bramę Floriańską i Barbakan.

- F. Radwański Starszy bronił fortyfikacji- zjednał sobie lekarzy, którzy głosili, że mury chroniły Kraków przed niebezpiecznym, wirusowym wiatrem z północy, straszyli, ze bez murów większość populacji zachoruje i umrze. Istniała tez propaganda, ze ów wiatr bedzie podwiewał kobietą suknie na twarz, wtedy widok bedzie iście gorszący :D !

- Zachowano przed wyburzeniem Bramę Królewską w Lublinie

- Kościół św. Katarzyny został przeznaczony na magazyn paszy dla koni austriackich. Zniszczono caly wystrój. Austriacy zostali wyparci przez Armie, ale kosciół nadal pozostał magazynem w latach 20 XIX w. kościół chciano wyburzyć. w 1822 r. Senat Wolnego Miasta powolał Komisje Cywilno-Duchową (budowniczy, lekarze, matematycy). Komisja wydała opinie polityczną i patriotyczną. Kościół był w bardzo złym stanie, ale jednak był architektura gotycką. Powołano następnie komitet, który miał zebrać fundusze na odbudowę, w 1833 r.

Początki restauracji malowideł ściennych w Krakowie

- T. Soczynski - senator Wolnego Miasta Krakowa, był lekarzem, miłośnikiem Krakowa, opublikował "Myśl o upiekszeniu Krakowa", w 1850 r. napisał wielotomowe dzieło pt. "Ochrona malowideł [...]" Specjalizował sie w chemii lekarskiej, tym samym w malarskiej.

- Obrazy należy chronić przed zniszczeniami, ubytkami,

- 1845 r. - Lwów - "Dokładna nauka oczyszczania obrazów [...]"

- Instytut Techniczny włącza Szkołe Malarstwa i Rysunku w 1833 r. pod swoj instytut. Nażucona zostało nauczycielom, wykładowcom, pracownikom SzMiR, ze mają konserwowąc po 2 obrazy rocznie. Pracownik SzMiR to nie był KONSERWATOR - błędne myslenie.