Tk. mięśniowa char się zdolnością do kurczenia i rozkurczania się. Za zdolność do kurczenia śię odpow włókna tzw. miofibryle, zbudowane z kurczliwych białek aktyny i miozyny. różnice w budowie i czynnościach pozwalają wyróżnić tkankę mięśniową gładką, serca i poprzecznie prążkowaną szkieletową.

Tk. mięśniowa gładka czynnościowa, niezalezna od woli człowieka, unerwiona przez AUN. Występuje w budowie ścian naczyń, w ścianach układu pokarmowego, oddechowego, moczowo-płciowego oraz s skórze. komórki maja kształt wrzecionowaty. Mikrofilamenty miozyny i aktyny moga przebiegac w różnych kierunkach w sarkoplazmie. Cykl skurcz-rozkurcz przebiega powoli, dlatego występuje tam gdzie niezbędne jest utrzymanie skurczu przez pewien czas.

Tk.poprzecznie prążkowana szkieletowa utworzona przez włókna mięśniowe ułożone równolegle względem siebie. włókna sa wielojądrzaste, a jądra położone obwodowo, bliżej błony komórkowej. W sarkoplazmie znajdują się miofibryle o bardzo złożonej budowie. W miofiobrylach przez środek odcinków izotropowych biegną tzw. błonki graniczne, które dziela miofibryle na sarkomery. Podczas skurczu włókienka aktynowe skracaja się i wnikają pomiędzy włókna miozynowe. W sarkoplazmie znajduje sie mioglobina która budowa i funkcja przypomina hemoglobinę. mioglobona wiąże tlen gromadząc go we włóknie mięśniowym. W tk tej wytępuja dwa rodzaje włókien: 1) wł czerwone bogate w mioglobinę i mitochondria, ale zawierające mniej miofibryli, są one zdolne do dłuższej pracy bez oznak zmęczenia, 2) wł białe zawierające więcej mifibryli ale mniej mioglobimy i mitochondriów, sa one zdolne do szybszej ale któtkotrwałej pracy ponieważ szybko męcza się. Bodźce do skurczu mięśni pochodza z oun i zaoeżą od woli człowieka.

Budowa mięśni szkieletowych tworza czynny układ ruchu. przyczepy mm szkieletowych znajdują się glównie na kościach które wchodza w skład biernego układu ruchu. Poszczególne włókna mięśniowe są zespolone lużną tk łączną tzw. śródmięsna w pęczki mięsniowe. Tk łączna wiążąca pęczki mięsniowe to omięsna wewnetrzna. W wiekszych mięśniach występuje jeszcze omięsna zew tworząca grubsze przegrody między pęczkami mięśniowymi. Cały mięsień a więc wszystkie pęczki mięśniowe należące do niego obejmuje włóknista błona namięsna która często pokrywa od zew łącznotkankowa błona zwana powięzią. Włókna ułożone są względem siebie równolegle i nie łączą sie między sobą. w ogólnej masie ciała masa mięśni może dochodzić do 40-50% i jest zależna od wyćwiczenia i rozbudowy mięśni. W każdym mięśniu wyróżniamy pp i pk. Wiele mięśni ma więcej niż jeden pp, lub pk. Mięsień szkieletowy może się przyczepiać do kości bezpośrednio lub częściej za pośrednictwem ścięgna. W mięśniu wyróżniamy część kurczliwą zbudowaną z tk mięśniowej poprzecznie prążkowanej o zabarwieniu ciemnoczerwonym jest to tzw. brzusiec mięśniowy. Drugą część stanowią ścięgna początkowe i koncowe, łączace brzusiec mięśniowy z kością. Ze względu na kształt mięśnie dzielimy na długie, krótkie i płaskie. Na kończynach najczęściej występują mięśnie długie i krótkie, natomiast na tułowiu mięśnie płaskie i szerokie. Mm tułowia biora udział w wytwarzaniu ścian jamy klp i jamy brzusznej.

Rodzaje mięśni ze wzgledu na układ włókien mięśniowych do osi ciała długiej mięśnia wyróżniamy: mm wrzecionowate- włókna mięśniowe ułożone sa równolegle do osi długiej, a w ich przedłużeniu położone jest ścięgno mięśnia. tego typu mm wykonuja ruchy rozległe niezbyt precyzyjne o niewielkiej sile; mm półpierzaste- włókna mięśniowe dochodzą do ścięgna i osi długiej pod pewnym kątem z jednej strony; mm pierzaste- wł tych mięśni dochodza do ścięgna i osi długiej pod pewnym kątem po obu stronach. Mięśnie półpierzaste i pierzaste zawieraja krótkie włókn mięśniowe i mogą wykonywać ruchy silne, bardziej precyzyjne, o niewielkiej rozległości. W mięśniu wyróżniamy dwa przekroje: anatomiczny który jest płaszczyzną przechodząca prostopadle do osi długiej mięśnia w jego największym obwodzie i fizjologiczny który jest płaszczyzną prostopadłą do osi długiej wszystkich włókien mięśniowych. Siła skurczu mięśnia zalezy od jego przekroju fizjologicznego.

Narządy pomocnicze mięśni: powięzie zbudowane z tk łącznej włóknistej otaczaja pojedyńczy lub grupę mięśni bądż pokrywają cały układ mięśniowy ciała. Powięzie są bardziej rozwinięte w okolicach stawów przede wszystkim reki i stóp. Powięzie spełniaja rolę drogi przez którą przechodzą naczynia i nerwy przeznaczone dla mięśni. Powięż grupy mięśniowej wytwarza przegrody międzymięśniowe; kaletki maziowe położone przede wszystkim w okolicach stawów. Są one kształtu poduszeczek wypełnionych mazią. Czasami łącza się z jamą stawową. Kaletki pełnia funkcje amortyzacyjną i ochronną dla kości i ścięgien; pochewki ściegien są podobne w swej funkcji do kaletek. Maja one postac cewy w której przebiega ścięgno. Warsywa zew pochewki zwana jest ścienną, włóknistą, warstwa która przylega do ściegna jest warstwą trzewną, maziową. Obie warstwy łączą sie wytwarzając krezkę którą do ścięgna dochodzą naczynia i nerwy. Zmniejszaja one ucisk i tarcie między ścięgnem a kością; bloczki i trzeszczki pełnią zbliżoną funkcję. Są one położone pod ścięgnem mięśnia w poblizu pk zmieniając kierunek przebiegu ścięgna a zarazem zwiekszają kąt ścięgnowo-kostny, co wpływa korzystniej na prace mięśnia.

Mm grzbietu ze względu na czynność, pochodzenie i unerwienie dzieli sie na dwie grupy: mm powierzchowne i głębokie.

Mm pow działaja na obręcz kg i staw ramienny, unerwienie pochodzi od gałęzi brzusznych nerwów rdzeniowych.

m czworoboczny położony w górnej okolicy grzbietu i karku. Oba mięśnie kształtem zbliżone sa do rombu, zwężają ku dołowi przypominając kaptur. Pojedyńczy mięsień ma kształt trójkata podstawa skierowana przyśrodkowo a wierzchołek do boku. Pp. kresa karkowa górna k potylicznej, więzadło karkowe, wyr kolczyste wszystkich kręgów piersiowych, pk. zstępująca górna która kończy sie na końcu barkowym obojczyka, cz. poprzeczna środkowa która przyczepia sie do wyr barkowego łopatki, cz. wstępująca dolna dochodzi do grzebienia łopatki. Czynność: cz zstępująca unosi obręcz ku górze a przy ustalonej obręczy zgina głowę do boku lub do tyłu; cz. poprzeczna zbliża łopatki do kręgosłupa, cz dolna obniża obręcz barkową. skurcz całego mm pociąga obręcz do tyłu i prostuje głowe, cz górna kurcząc się rotuje łopatkę umozliwiając odwodzenie w st ramiennym.

m najszerszy grzbietu jest szerokim i płaskim mięśniem pokrywającym dolną okolicę grzbietu. Długim pp zwrócony jest do kregosłupa skąd kieruje sie do boku i ku górze. Pp cz kręgowa na wyr kolczystych dolnych sześciu kręgów piersiowych, kr lędżwiowych i grzebieniu pośrodkowym kości krzyżowej, cz biodrowa zajmuje odcinek przysrodkowy grzebienia biodrowego, cz żebrowa przyczepia sie do zew pow dolnych 3-4 żeber, cz łopatkowa obejmuje dolny kąt łopatki. Pk na grzebieniu guzka mniejszego k ramiennej od str przyśrodkowej i przedniej. Czynność: działa na staw ramienny którym przywodzi, nawraca i tyłozgina ramię. Przy spokojnym skurczu unosi dolne żebra jest pomocniczym mm wdechowym. Podczas szybkiego i krótkiego skurczu boczna część mięśnia uciska żebra. Przy ustalonym ramieniu razem z mm piers większym unoszą tułów ku górze.

m równoległoboczny jest czworokatnym szerokim mm położonym między kregosłupem a brzegiem przyśr łopatki. Pp na wyr kolczystych dwóch ostatnich kręgów szyjnych i czterech górnych piersiowych oraz wiezadle nadkolcowym, mięsien kieruje sie do boku i ku górze. Pk na brzegu przyśrodkowym łopatki. Czynność: skurcz mięśnia zbliża łopatkę do kręgosłupa i nieco ku górze, rotuje łopatkę, kierując wydrążenie stawowe łopatki lu dołowi.

dźwigacz łopatki połozony na granicy szyi i karku. Pp na wyr poprzecznych czterech kręgów szyjnych. Włókna kierują się ku dołowi i nieco do boku i tyłowi. Pk obejmuje górny kąt łopatki zachodząc na brzeg przyśrodkowy. Czynność: skurcz mięśnia unosi łopatkę i zbliża ją do kręgosłupa. Razem z m równoległobocznym rotuje łopatkę obniżając kąt dolny. Przy ustalonej łopatce m kurcząc się jednostronnie zgina głowe do boku, obustronnie zgina do tyłu.

m zębaty tylny górny jest przykryty m równoległobocznym. Pp na wyr kolcz dwóch ostatnich kręgów szyjnych i dwóch pierwszych piersiowych. włókna mm kieruja sie w dół i do boku w postaci czterech pasm. Pk na zewnętrznych pow żeber II-IV. Czynność: należy do mm wdechowych-unosi górne żebra.

m zębaty tylny dolny przykryty m najszerszym grzbietu. Pp wyr kolcz dwóch ostatnich kręgów piersiowych i dwóch pierwszych lędźwiowych. Pk cztery płaskie brzuśce kierują się do boku i ku górze, kończąc się na dolnych brzegach czterech ostatnich żeber. Czynność: skurcz m obniża dolne żebra w czasie wydechu.

Mm głębokie położone są pod mięśniami powierzchownymi i należą do właściwych mięśni grzbietu.biegna one po obu str kręgosłupa i przyległych żeber od okolicy krzyżowej aż do czaszki. Stabilizują kręgosłup oraz uczestniczą w ruchach tułowia. Wyróżnia się trzy grupy grupy mm:

1) pasmo boczne: m płatowy, m prostownik grzbietu, mm międzypoprzeczne

2) pasmo przyśrodkowe: m półkolcowy, m wielodzielny, mm skręcające, m kolcowy

3) mm podpotyliczne: m prosty głowy tylny mniejszy, m prosty głowy tylny wiekszy, m skośny głowy górny, skośny głowy dolny

Mm podpotyliczne połozone są między I i II kręgiem szyjnym a k potyliczna.

m prosty głowy tylny mniejszy połozony między guzkiem tylnym kręgu szczytowego a kresą karkową dolna k potylicznej

m prosty głowy tylny większy biegnie od wyr kolczystego kręgu obrotowego do kresy karkowej dolnej kości potylicznej

m skośny głowy górny rozpiety jest między wyr poprzecznym kręgu szczytowego a bocznym odcinkiem kresy karkowej dolnej

m skośny głowy dolny połozony między wyr kolczystym kręgu obrotowego a wyr poprzecznym kr szczytowego.

Czynność: mm działają na połączenia kręgosłupa z głową. obustronny skurcz zgina głowe do tyłu, jednostronny obu mm prostych m skośnego dolnego zgina głowę do boku i skręca w str kurczących sie mm, natomiast m skośny głowy górny skręca głowę w str przeciwna.

Mm klp dziela się na mm pow klp, mm głębokie klp i przeponę.

Mm pow klp przyczep końcowy maja na kościach obręczy kg i na k ramiennej.

m piersiowy wiekszy jest płaski, szeroki o połozony miedzy mostkiem a obojczykiem i k ramienia. Pp cz. obojczykowa obejmuje koniec mostkowy obojczyka, cz mostkowo-żebrowa powierzchnię przednią mostka i przyległe chrząstki żeber, cz brzuszna najsłabsza czasami nie wystepuje rozpoczyna sie na przedniej pow pochewki m prostego brzucha. Pk na grzebieniu guzka wiekszego k ramiennej w postaci ścięgna ułożonego na kształt otwartej ku górze i wypełnionej tk łączną wiotką. Czynność: skurcz całego mm powoduje ruch obejmowania, cz obojczykowa przodozgina ramię. Przy uniesionym ramieniu cz mostkowo-żebrowa opuszcza kończynę. Jest równiez pomocniczym m wdechowym.

m piersiowy mniejszy mały płaski i położony pod mięśniem piersiowym wiekszym. Pp to przednia pow żeber kostnych od II-IV. Pk znajduje się na wyr kruczym łopatki. Czynność: skurcz m obniża obręcz kg i przyciaga przyśrodkowo. Wraz z innymi mm rotuje łopatkę. Przy ustalonej obręczy pociaga żebra ku górze, jest więc pomocniczym m wdechowym.

m zębaty przedni płaski i czworokątny, pokrywa boczna pow klp. Pp obejmuje dziewięć górnych żeber od kórych odchodzi pasmami, kieruje sie do tyłu pod łopatkę. Pk na brzegu przyśrodkowym łopatki od str wew. Czynność: m przyciska łopatke do tułowia, cz górna i środkowa przesuwa łopatke do przodu, cz dolna pociaga obręcz ku dołowi, rotuje łopatke przesuwa kat dolny do przodu i bocznie. przy ustalonej obręczy unosi żebra jest więc pomocniczym m wdechowym.

m podobojczykowy mały połozony poniżej obojczyka. Biegnie od chrząstki I żebra do końca barkowego obojczyka. Mm ten wzmacnia staw mostkowo-obojczykowy oraz pociaga obojczyk ku dołowi.

Mm głębokie wypełniaja przestrzenie międzyzebrowe a ich skurzcz wywołuje ruchy żeber. mm te odpowiadaja za ruchy oddechowe.

mm międzyżebrowe zew położone między sąsienimi zebrami od guzka żebrowego aż do chrząstek żebrowych. Pp to dolny brzeg żebra położonego wyżej. Pk to brzeg górny żebra połozonego niżej. Czynność: skurcz mięśni unosi żebra. Są to glówne mm wdechowe.

mm międzyżebrowe wew we wszystkich przestrzeniach żebrowych od mostka az do kątów żeber. Mm te leżą głębiej od mm międzyżebrowych zew. Włókna biegną ku górze i przyśrodkowo. Pp brzeg górny żebra położonego niżej. Pk brzeg dolny żebra położonego wyżej. Czynność: skurcz powoduje obniżenie żeber. sa to mm wydechowe.

mm podżebrowe są drobnymi szczatkowymi mm położonymi w dolnej części klp, wspomagaja one mm międzyżebrowe wew.

m poprzeczny klp jest mm zanikajacym, rozpietym między dolną cz mostka a przyległymi żebrami. Włókna mm biegną do boku i góry. Mm ten należy do m wydechowych.

Przepona stanowi granicę między jamą klp a jamą brzuszną. Jest ona cienkim mm, obwodową cz mięśniowa skierowana jest do ograniczenia otworu dolnego klp, natomiast cz środkowa m tworzy środek ścięgnisty nieznacznie wgłębiony w stosunku do wypukłości mięśnia. Pp cz lędźwiowa jest najgrubsza i najsilniejsza, składa się z dwóch odnóg prawej i lewej. Odnoga prawa przyczepia się do pow przedniej trzech pierwszych kr lędźwiowych, a odnoga lewa do dwóch górnych kr lędźwiowych. Obie odnogi łączą się na wys XII kr pieriowego i ograniczają rozwór aorty do przejścia aorty. Po bokach odnóg znajdują sie: więzadło łukowate przyśrodkowe położone między trzonem L1 a wyr żebrowym tego żebra: więzadło łukowate boczne miedzy wyr żebrowymL1 a oststnim żebrem. wiezadła te zrastaja sie z powięzia m lędxwiowego wiekszego i m czworobocznego lędźwi. Cz żebrowa przymocowuje sie do wew pow sześciu dolnych zeber, cz mostkowa rozpoczyna sie na wew pow wyr mieczykowatego mostka. Pk tworzy srodek ścięgnisty do którego zbiegają się włókna mięśniowe. Czynność: skurcz mm powoduje spłaszczenie jego kopuł, wskutek czego zwieksza sie wymiar długi klp i przez drogi oddechowe powietrze dostaje sie do płuc. Mm ten wraz z m poprzecznym brzucha należy do głównych m tworzących tłocznie brzuszną.

Mm brzucha wytwarzaja sciany jamy brzusznej i położone są między dolnym odcinkiem klp, kręgosłupem lędźwiowym a górnym brzegiem miednicy. Od przodu wytwarza linie pośrodkową zwana kresa białą.

Mm przednie: m prosty brzucha lezy w pochewce m wytworzonej przez rozcięgna mm grupy bocznej. Pp na wyr mieczykowatym mostka oraz na chrząstkach przyległych żeber V-VII. Pk ku górze zwęża się i przyczepia sie do gałęzi górnej kości łonowej. Czynność: skurcz obustronny zgina tułów do przodu a w leżeniu unosi miednicę. Skurcz jednostronny zgima kręgosłup do boku. Obniża dolne żebra, jest m wydechowym

m piramidowy położony w dolnej przedniej części brzucha. Pp połozony na spoj łonowym i gałęzi górnej kości łonowej. Pk na kresie białej. Czynność: polega na napinaniu kresy białej.

Mm boczne: m skośny zew brzucha szeroki i płaski leży w bocznej okolicy brzucha. Pp obejmuje pow zew żeber V-XII. Pk w przedniej części przechodzi w szerokie rozcięgno położone przed m prostym brzucha. Włókna rozciegna krzyżują się w linii pośrodkowej z włóknami strony przeciwległej i wytwarzają krese białą. Kresa biała ciągnie sie od mostka aż do spojenia łonowego. Część włókien kończy sie na więzadle pachwinowym. Tylne włókna dochodzą do grzebienia biodrowego. Czynność: skurcz obustronny zgina tułów do przodu w leżeniu unosi miednicę, jednostronny skurcz zgina tułów do boku z jednoczesna rotacja w strone przeciwną. Pociąga żebra ku dołowi, jest m wydechowym.

m skośny wew brzucha płaski i szeroki. Pp obejmuje grzebień biodrowy, powięź piersiowo-lędźwiową i wiezadło pachwinowe. Pk pasma tylne mięśnia kończą się na dolnychżebrach. część włóknista dolnej części mięśnia wchodzi w skład m dźwigacza jąder. Czynność: skurcz obustronny zgina tułów do przodu, jednostronny do boku i skręca w tę sama str, pociąga żebra w dół, m wydechowy.

m poprzeczny brzucha położony najgłębiej. Pp obejmuje chrzastki żeber VII-XII od str wew, powięź piersiowo-lędźwiowa, grzebień biodrowy i więzadło pachwinowe. Pk do przodu przechodzi w szerokie rozcięgno, buduje blaszkę tylna pochewki m prostego brzucha i kończy sie w kresie białej. Z dolnej cęści odchodzą włókna do m źwigacza jądra. Czynność: zwęża dolną cz klp jest m wydechowym

Mm tylne m czworoboczny lędźwi poł w tylnej okolicy brzucha po obu stronach kregosłupa i wypełnia przestrzeń między grzebieniem biodrowym a ostatnim żebrem. Przyczep cz włokien rozpoczyna się na wyr żebrowych kr lędźwiowych a kończy się na ostatnim żebrze. Cz głębsza włókien biegnie od grzebienia biodrowego do wyr żebrowych kręgów lędźwiowych i ostatniego żebra. Czynność: skurcz jednostronny zgina krgosłup do boku, skurcz obustronny obniża żebra dolne. Napięcie mm stabilizuje kręgosłup.

Miejsca osłabionego oporu wyst w powłokach brzucha, pod wpływem wzmożonego wysiłku fizycznego i wzmożonego z nim podwyzszenia ciśnienia w jamie brzusznej moga wytworzyć się tzw. przepukliny. Do tych miejsc należą: trójkąt lędźwiowy ograniczony jest przez grzebień biodrowy, dolno-boczny brzeg mięśnia najszerszego grzbietu i brzeg tylny mięśnia skośnego zew brzucha; trókątne lub czworokątne pole położone nieco wyżej, zwane ścięgnistą przestrzenią lędźwiową, stanowi okolice w której może powstać przepuklina lędźwiowa górna: pierscień pępkowy wytwarzajacy w posrodkowej okolicy powłok brzucha dołek pępkowy stanowo dogodne miejsce do wytworzenia sie przepukliny pepkowej; doły pachwinowe przyśrodkowy i boc

ny położony nad więzadłem pachwinowym w miescach obu ujść kanału pachwinowego są wywołane pierscieniem pachwinowym powierzchownym i głębokim.

Mm głowy układaja sie w 3 grupy: mm wyrazowe zwane mimicznymi, mm żuchwy, mm trzewne(m języka, gardła, krtani, gałki ocznej).

Mm wyrazowe: m naczaszny w rejonie sklepienia czaszki znajduje sie czepiec ścięgnisty który zrasta sie ze skóra głowy i z okostną sklepienia czaszki za posrednictwem tk łącznej. Umożliwia to przesuwanie skóry głowy i czepca w stosunku do kości. Czepiec ścięgnisty tworzy rozsciegno dla parzystych mięśni: potyliczno-czołowego i skroniowo-ciemieniowego. które tworzą mięsien naczaszny.

Mm okolicy ucha zew: m. uszny przedni, tylny, górny

Mm okolicy oka: m okrężny oka, m podłuzny, m marszczacy brwi

Mm okolic ust i nosa: m okrężny ust, m obniżacz wargi dolnej, m bródkowy, m obniżający kąt ust, m śmiechowy, m jarzmowy wiekszy, m jarzmowy mniejszy, m dźwigacz wargi górnej, m źwigacz wargi górnej i skrzydła nosa, m dźwigacz kąta ust, m policzkowy, m nosowy, m obniżający przegrodę

Mm żuchwy: m skroniowy, m żwacz, m skrzydłowy pośrodkowy, m skrzydłowy boczny

Mm szyi połozone są do przodu od kręgosłupa, wyr mm powierzch, środkowe i głębokie szyi.

Mm powierzch szyi:

m szeroki szyi cienki, szeroki, i lezy w przednio-bocznej okolicu szyi. Pp znajduje sie w skórze w okolicy obojczykowej i II żebra. Pk dochodzi do żuchwy, powięźi przyuszniczo-żwaczowej i kąta ust. Czynność: skurcz mięśnia unosi skórę szyi, zmniejszając nacisk na naczynia żyln, pociaga kat ust w dół i do boku, nadając twarzy wyraz przerażenia.

Mm m-o-s silny, ma skośny przebieg. Pp połozony jest na rekojeści mostka, i na przyległym mostkowym koncu obojczyka. Pk obejmuje wyr sutkowaty kości skroniowej oraz kresę karkowa górna k potylicznej. Czynność: skurcz obustr zgina głowe do tyłu i unosi twarz ku górze, w leżeniu unosi głowe, skurcz jednostr zgiecie głowy w bok z równoczesna rotacja w str przeciwną i uniesieniem twarzy w góre, przy ustalonej głowie m pociaga mostek ku górze, jest pomoc mm wdechowym.

Mm środkowe szyi dziela sie nadgnykowe i podgnykowe

Mm podgnykowe: m mostkowo-gnykowy, m mostkowo-tarczowy, m tarczowo-gnykowy, m łopatkowo-gnykowy

Mm nadgnykowe: m dwubrzuścowy, m rylcowo-gnykowy, m żuchwowo-gnykowy, m bródkowo-nykowy

Mm głębokie szyi: m pochyły przedni, pochyły środkowy, m pochyły tylny, m prosty przedni głowy, m długi głowy, m długi szyi

Mm kkg dzielą się na mm obręczy kg, ramienia, przedramienia i ręki.

Mm obręczy:

M naramienny rozpoczyna się szerokim przyczepem w rejonie barku, a ku dołowi znacznie się zwęża. Otacza staw barkowy od przodu, tyłu i góry. Pp na końcu barkowym obojczyka (cz przednia), wyr barkowy łopatki (cz środkowa), grzebień łopatki (cz tylna). Pk wszystkie włókna kierują się ku dołowi i kończą się na guzowatości naramiennej kości ramiennej. Czynność: skurcz wszystkich mm odwodzi kg w stawie ramiennym do poziomu. Skurcz cz przedniej przodozgina i nawraca ramie, cz tylna tyło zgina i odwraca ramię, cz środkowa odwodzi ramie do poziomu.

Mm nadgrzebieniowy wypełna dół nadgrzebieniowy łopatki. Pp dół nadgrzebieniowy łopatki. Pk guzek wiekszy k ramiennej. Czynność: odwodzenie w stawie ramiennym

Mm podgrzebieniowy wypełnia dół podgrzebieniowy. Pp w dole podgrzebieniowym łopatki skąd kieruje się do boku. Pk scięgno przyczepia się do guzka większego k ramiennej. Czynność: skurcz powoduje odwracanie ramienia, mięsień wspomaga ruch tyłozgięcia a górne włókna ruch odwodzenia.

Mm obły mniejszy pp brzeg boczny łopatki. Pk guzek większy kości ramiennej, torebka stawu ramiennego. Czynność: odwraca ramię, napieta torebka wspomaga ruch tyłozgięcia.

Mm obły wiekszy pp obejmuje kat dolny łopatki, stąd włókno kieruje się do boku i góry w rejon dołu pachowego. Pk położony na grzebieniu guzka mniejszego obok przyczepu m najszerszego grzbietu. Czynność: powoduje tyłozgięcie ramienia, przywodzi i nawraca.

Mm podłopatkowy położony na zebrowej części łopatki. Pp pokrywa całą pow żebrową łopatki. Włókna biegną do boku i nieco ku górze. Pk guzek mniejszy k ramiennej oraz na torebce stawowej. Czynność: skurcz-ruch nawracania ramienia i przywodzenia. Wysunięte ramie do przodu cofa.

Mm stożka rotatorów: nad i podgrzebieniowy, obły mniejszy, podłopatkowy.

Powięź pachowa jest podstawą jamy pachowej. Jest przedłużeniem powięzi piersiowej. Od tyłu łączy się z powięzią m najszerszego grzbietu, od przodu z powięzią m naramiennego i piersiowego większego, a ku dołowi przechodzi w powięź ramienia.

Dół pachowy od przodu ograniczony fałdem pachowym przednim, a od tyłu fałdem pachowym tylnym. Dół wyściela skóra pokryta włosami. Powyżej dołu pachowego jest jama pachowa. Przy uniesionym ramieniu ma kształt trójściennego ostrosłupa, którego wierzchołek skierowany jest do obojczyka. Ścianę przednia jamy wyścielają oba mm piersiowe, a tylną najszerszy grzbietu, obły większy i podłopatkowy, a przyśrodkową-zębaty przedni.

Mm ramienia

Gr przednia:

m dwugłowy ramienia położony powierzchownie w stosunku do innych mięśni, biegnie od łopatki do kości promieniowej. Pp głowa długa: guzek nadpanewkowy łopatki i kieruje się w bok do bruzdy międzyguzkowej; głowa krótka wyrostek kruczy łopatki. Obie głowy łącza się w wspolny brzusiec w połowie dł ramienia. Pk guzowatośc kości promieniowej. Czynność: w st ramiennym gł długa odwodzi ramię, gł krótka współpracuje z m kruczo ramiennym-przywodzi, przodozgina, nawraca. Silniejsze działanie mięśnia jest w stawie łokciowym. Skurzc powoduje zgięcie oraz odwracanie przedramienia. Jako zginacz tego stawu działa przy odwracaniu ramienia , natomiast ruchy odwracania przedramienia są możliwe w pozycji zgięcia s st łokciowym.

Mm kruczo ramienny pp wyr kruczy łopatki. pk połowa dł kości ramiennej na pow przednio-przyśrodkowej. Czynność: przodozgięcie ramienia, przywodzenie oraz nawracanie.

Mm ramienny położony w dolnej okolicy ramienia pod m dwugłowym. Pp boczna i przyśrodkowa pow k ramiennej, poniżej przyczepu końcowego m naramiennego. Pk obejmuje guzowatośc kości łokciowej. Czynność: najsilniejszy zginacz stawu łokciowego. W czasie zginania zbliża przedramię i ramię do siebie, powoduje cofanie się kości ramiennej do tyłu.

Gr tylna:

m trójgłowy ramienia pp gł długa obejmuje guzek nadpanewkowy łopatki, gł boczna-tylna pow kości ramiennej powyżej i do boku od bruzdy nerwu promieniowego, gł przyśrodkowa-poniżej i przyśrodkowo od bruzdy n prom. pk wyrostek łokciowy kości łokciowej. Czynność: główne działanie to prostowanie w stawie łokciowym. Gł długa w st ramiennym tyło zgina i przywodzi.

Mm łokciowy połozony w tylnej okolicy stawu łokciowego. pp nadkłykiec boczny kości ramiennej, pk górna część kości łokciowej i torebka stawowa. Czynność: prostuje staw łokciowy oraz napina i wygładza torebkę stawową.

Mm przedramienia są na ogół długie. Ich brzuśce są położone bliżej stawu łokciowego, a długie ścięgna końcowe podążają do szkieletu ręki.

Grupa przednia:

war pow: m nawrotny obły, zginacz promieniowy nadgarstka, dłoniowy długi, zginacz łokciowy nadgarstka, zginacz powierzchowny palców.

war głęboka m zginacz głęboki palców, zginacz długi kciuka, nawrotny czworoboczny

Grupa boczna: m ramienno-promieniowy, prostownik promieniowy długi nadgarstka, prostownik

Grupa tylna:

war pow :m prostownik palców, prostownik palca małego, prostownik łokciowy nadgarstka

war głęboka: odwodziciel długi kciuka, prostownik krótki kciuka, prostownik długi kciuka, prostownik wskaziciela

Mm ręki

mm kłębu: odwodziciel krótki kciuka, zginacz krótki kciuka, przeciwstawiacz kciuka, przywodziciel kciuka.

Mm kłębika: dłoniowy krótki, odwodziciel palca małego, zginacz krótki palca małego, przeciwstawiacz palca małego.

Mm obręczy kd mm miednicy

mm wew:

m biodrowo-lędźwiowy składa się z dwóch mięśni: lędźwiowego większego i biodrowego. Ledźwiowy większy połozony jest an tylnej ścianie jamy brzusznej w oolicy lędźwiowej. Pp ma dwie war: pow od Th12i L1-4, głęboka obejmuje wyr żebrowe kręgów lędźwiowych. Pk krętarz mniejszy kości udowej. M biodrowy połozony w dole biodrowym, pp wypełnia cały dół biodrowy, m kieruje się w dół i dołącza do m lędźwiowego większego. Pk wspólne ścięgno obu mm kończy się na krętarzu mniejszym kości udowej. Czynność: m biodrowo-lędźwiowy jest silnym zginaczem st biodrowego, przywodzi udo i odwraca: wspomaga tez przy zgięciu kręgosłupa lędźwiowego w przód, przy skurczu jednostronnym zgina kręgosłup w bok.

Lędźwiowy mniejszy

Mm zew miednicy

Pośladkowy wielki połozony najbardziej powierzchownie, biegnie od góry i str przysrodkowej, w dół i do boku. Pp obejmuje kośc biodrowa od tyłu od kresy pośladkowej tylnej, boczna okolicę kości krzyzowej i guzicznej oraz więzadło krzyżowo guzowe. Pk guzowatość posladkowa kości udowej. Czynność: najsilniejszy prostownik stawu biodrowego. Skurcz obustronny wysuwa miednice do przodu, silne odwraca w stawie biodrowym i przywodzi

Pośladkowy średni lezy pod m pośladkowym średnim. Pp talerz biodrowy między kresa posladkowa przednia a tylną, pk krętarz wiekszy kości udowej. Czyność: odwodzenie uda, cz przednia wspomaga zginanie w st biodrowym i nawracanie, cz tylna prostuje udo i odwraca, skurcz mm powoduje napgrzemienny ruch miednicy do boku

Pośladkowy mały połozony pod oboma mięśniami pośladkowymi. Pp talerz biodrowy, między kresa posladkowa przednią a dolną, pk krętarz wiekszy kości udowej. Czynność jw.

Naprężacz powięźi szerokiej położony po str bocznej obręczy biodrowej. Pp kolec biodrowy przedni górny i powięź posladkowa, pk kłykiec boczny piszczeli. Czynność: zgina, nawraca i odwodzi udo, w kolanie stabilizuje wyprost, ale przy ruchu zgięcia pogłębia ten ruch.

Gruszkowaty: odwraca, odwodzi i prostuje udo

Zasłaniacz wewnętrzny: odwracanie, słabo przywodzi i prostuje udo

Bliźniacze górny i dolny: obu mm polega na wspomaganiu czynności zasłaniacza wew

Czworoboczny uda: odwraca udo przywodzi udo i wspomaga prostowanie

Zasłaniacz zewnętrzny: odwracanie uda, wspomaga przywodzenie i prostowanie w st biodrowym

Mm uda

Gr. przednia-prostowniki

M krawiecki biegnie od góry i str bocznej ku dołowi, przyśrodkowo i do tyłu. Pp kolec biodrowy przedni górny, pk kość piszczelowa, przyśrodkowo od guzowatości piszczeli, tzw gęsia stopka. Czynność: w biodrze zgina, odwraca, i odwodzi, w kolanie skurcz powoduje zgięcie i nawracanie.

M czworogłowy uda położony w przedniej okolicy uda, składa się z 4 głów:

-m prosty uda pp kolec biodrowy przedni dolny i brzeg panewki stawu biodrowego

-m obszerny boczny położony na bocznej str uda, pp od kresy międzykretarzowej i wargi bocznej kresy chropawej kosci udowej

-m obszerny przysrodkowy położony na przednio-przyśrodowej str uda, pp obejmuje wargę przyśrodkową kresy chropawej kości udowej

-m obszerny pośredni położony na przedniej pow uda, pp obejmuje przednia pow trzonu k udowej

pk wspólne ścięgno mięsnia czworogłowego dochodzi do rzepki, a stąd jako więzadło rzepki do guzowatości piszczeli. Czynność: silny prostownik kolana, m prosty uda zgina biodro, odwodzi i słabo odwraca udo.

m stawowy kolana jest częścia głowy pośredniej m czworogłowego uda, jego włókna dochodza do górnej i przedniej pow torebki stawu olanowego. M napina torebke stawowa i chroni ja przed wpukleniem do stawu.

Gr przyśrodkowa uda-przywodziciele

M grzebieniowy położony między kościa łonowa a górna częścia trzonu kości udowej, pp grzebień gałęzi górnej kości łonowej, pk kresa grzebieniowa kości udowej. Czynność: przywodzi udo i zgina i nieznacznie odwraca.

M smukły pp gałąź dolna kości łonowej i gałąź kości kulszowej, pk gęsia stopka, przysrodkowo o guzowatości piszczeli. Czynność: przywodzi i nieznacznie odwraca w biodrze, w kolanie zgina i nawraca.

M przywodziciel długi pp gałąź górna kości łonowej między guzkiem a spojeniem łonowym, pk w trzeciej środkowej części kresy chropawej kości udowej. Czynność: przywodzenie, odwracanie i zginanie w biodrze.

M przywodziciel krótki pp gałąź dolna kości łonowej, pk górna trzecia część kresy chropawej kości udowej. Czynność: przywodzi, zgina i odwraca w biodrze.

M przywodziciel wielki pp gałąź dolna kości łonowej, gałąź kulszowa aż do guza kulszowego, pk dolny odcinek kresy chropawej kości udowej oraz nadkłykieć przyśrodkowy kości udowej. Czynność: przywodzi w biodrze, część kończąca się na kresie chropawej odwraca udo, a na nadkłykciu nawraca udo, cz przednia wspomaga zgięcie w biodrze.

Gr tylna uda-zginacze

M półścięgnisty położony w przysrodkowo-tylnej okolicy uda, pp guz kulszowy, pk gęsia stopka, przyśrodkowo od guzowatości piszczeli. Czynność: prostuj i słabo przywodzi i biodrze, zgina i nawraca w kolanie.

M półbłoniasty pp obejmuje guz kulszowy, w połowie uda przechodzi w szeroki brzusiec, pk jedna cz przyczepia się do kłykcia przyśrodkowego k piszczelowej, druga przechodzi w więzadło podkolanowe, trzecia przechodzi w powięź goleni. Czynność: silny prostownik i przywodzicil w biodrze, nawraca udo, w kolanie zgina i nawraca.

M dwugłowy uda połozony w tylno-bocznej okolicy uda, pp gł długa na guzie kulszowym, gł krótka w środkowej cz kresy chropawej kości udowej, pk głowa strzałki. Czynność: gł długa w biodrze prostuje, przywodzi i słabo odwraca udo, w kolanowym silnie zgina i odwraca podudzie.

Mm podudzia

Gr przednia: m piszczelowy przedni, prostownik długi palców, strzałkowy trzeci, prostownik długi palucha

Gr boczna: strzałkowy długi i krótki

Gr tylna

war pow: trójgłowy łydki, podeszwowy

war głęboka: podkolanowy, piszczelowy tylny, zginacz dugi palców i palucha.

uwypuklenie łydki. M brzuchaty łydki jest dwugłowy pp gł boczna zaczyna się powyżej kłykcia bocznego kości udowe, gł przyśrodkowa powyżej kłykcia przyśrodkowego kości udowej. Obie głowy kierują się ku dołowi i w połowie podudzia przechodza we wspólne ścięgno końcowe, które jest początkowo szerokie, ale zwęża się ku dołowi, pk ściegno zwane ścięgnem Achillesa kończy się na guzie piętowym. Czynność: pokrywa się z czynnością m płaszczkowatego. M płaszczko waty położony jest pod m brzuchatym, pp obejmuje głowę i górna część trzonu strzałki oraz kresę m płaszczkowatego na tylnej pow kości piszczelowej, pk ścięgno końcowe mięśnia dołącza do ścięgna Achillesa i dochodzi do guza piętowego. Czyność: jest najsilniejszym zginaczem podeszwowym stopy, przyciska stopę do podłoża. Odwraca i przywodzi stopę. M brzuchaty dziaa na staw kolanowy wspomagając zginanie

Mm stopy

Mm grzbietowe: prostownik krótki palców i palucha

Mm podeszwowe: wyniosłości przyśrodkowej: odwodziciel palucha, zginacz krótki palucha, przywodziciel palucha; wyniosłości bocznej: odwodziciel palca małego, zginacz krótki palca małego, przeciwstawiacz palca małego; wyniosłości pośredniej: zginacz krótki palców, czworoboczny podeszwowy, glistowate, międzykostne.

Dół podkolanowy połozony na granicy uda i podudzia od strony tylnej. Granice dołu od góry i strony przyśrodkowej tworzy scięgno koścowe mięsnia półbłoniastego i półścięgnistego, a od strony bocznej mięsień dwugłowy uda. Dolna granice wyznacza głowa boczna i przysrodkowa m brzuchatego łydki. Dzo dołu stanowi pow podkolanowa kości udowej, torebka stawu kolanowego oraz m podkolanowy. Całość dołu pokrywa powięż podkolanowa.