Sposoby ochrony przyrody.
Ochrona indywidualna, gatunkowa i obszarowa:
Ze względu na zakres objętych ochroną elementów przyrody wyróżniamy:
- ochronę indywidualną,- ochronę gatunkową,-ochronę obszarową.
Ochrona idywidualna: Obejmuje pojedyncze osobniki danego gatunku, obiekty przyrody nieo¿ywionej(min. G³azy narzutowe), oraz ma³e fragmenty ekosystemów, szczególnie cenne dla zachowania różnorodności biologicznej (np.wydmy stanowiska bardzo rzadko spotykanych gatunków roślin)
-najstarsza forma ochrony przyrody
-zajmuje siê ochron¹ pojedynczych osobników danego gatunku
-chroni obiekty przyrody nieo¿ywionej oraz fragmenty ekosystemów cennych dla zachowania ró¿norodnoœci biologicznej
Ochrona gatunkowa:
-podlegaj¹ jej wszystkie osobniki danego gatunku
-ochrona obejmuje gatunek, niezale¿nie od miejsca wystêpowania osobników
-najczêœciej chroni siê gatunek zagro¿ony wymarciem lub wystêpuj¹cy w nielicznych miejscach
Ochrona Obszarowa:-d¹¿y do zachowania naturalnych procesów przyrodniczych
-podlega jej okreœlony teren wraz ze wszystkimi organizmami na nim ¿yj¹cymi oraz elementami przyrody nieo¿ywionej -zakres tego rodzaju ochrony zawsze dostosowuje siê do potrzeb objêtego ni¹ obszaru.
Ochrona bierna i czynna – wyró¿niane ze wzglêdu na stopieñ ingerencji cz³owieka:
W ekosystemie w celu jego ochrony wyróżniamy ochronę bierną i czynna:
Ochrona bierna:
-nazywana równie¿ konserwatorsk¹
-d¹¿y do zachowania obszarów, wa¿nych przyrodniczo, w niezmienionym stanie
-sposoby biernej ochrony polegaj¹ na zabezpieczaniu terenu przed wp³ywami z zewn¹trz oraz powstrzymywaniu siê przed ingerencj¹ w naturê
-nie jest w stanie uchroniæ przyrody przed zmianami klimatu, migracjami gatunków obcych i inwazyjnych oraz zanieczyszczeniami powietrza.
Ochrona Czynna:
-aktywne sposoby ochrony polegaj¹ na zabiegach maj¹cych na celu zachowanie lub zwiêkszenie liczebnoœci osobników danego gatunku zamieszkuj¹cego w okreœlonym lub ca³ym ekosystemie.
- przykładem takiej formy ochrony przyrody mo¿e byæ odbudowanie populacji gin¹cych gatunków w specjalnych hodowlach i wprowadzenie ich z powrotem do ekosytemów.
Ochrona Ścisła i Częściowa: Ze względu na możliwość gospodarczego wykorzystania przyrody, wyróżnia się:
1. Ochronę ścisłą:
- Niedozwolona jest jakakolwiek ingerencja człowieka w ekosystem,
- Chroni się zachodzące w ekosystemach procesy przyrodnicze, gatunki i ich siedliska
2. Ochronę częściową:
- Dopuszczane są nie które ingerencję człowieka w przyrodę (gospodarkę leśną)
W wypadku gatunków ochrona ściła oznacza ochronę wszystkich należących do osobników przez cały rok na terenie całego kraju. Jeżeli chodzi o ochronę częściową dopuszczalna jest rgulacja liczebności objętego nią gatunku w określonych porach roku.
Ochrona w miejscu występowania i poza nim:
Jest to kolejne kryterium wyróżniania sposobów ochrony przyrody.
Ze względu na miejsce, w którym realizuje się działania związane z ochroną.
Ochrona in situ- przeprowadzana w naturalnym miejscu wystêpowania objêtych ochron¹ gatunków,oraz elementów przyrody nieo¿ywionej.
Ochrona ex situ- kiedy nie ma ju¿ mo¿liwoœci ochrony organizmów w miejscu ich naturalnego wystêpowania, czyli poza tym miejscem. Jej celem jest rozmnożenie osobników. Dzięki tej ochronie możliwe jest przywrócenie gatunków do rodowiska naturalnego. bY istniała szansa na utworzenie samodzielnych , zdolnych sie długotrwale urzymać populacji.
Skamienia³oœci i minera³y w miejscach ich przechowywania -
obiekty przyrody nieożywionej,chronione poza miejscem naturalnego występowania. Są to szczątki działalności organizmów zachowane w osadach skorupy ziemskiej.
np. Grzybienie bia³e to gatunek objêty ochron¹ czêœciow¹, g³ównie ze wzglêdu na zanik jego naturalnych siedlisk.
Restytucje i reintrodukcje Gatunków: Reintrodukcja– Termin określający ponowne wprowadzenie na stare miejsca bytowania rodzimych gatunków zwierząt i roślin, kiedyś tam żyjących, lecz wcześniej wytępionych. Udanym przykładem może być reintrodukcja żubra, który do roku 1925 został niemal wytępiony (w Polsce ostatni żyjący na wolności żubr padł w roku 1919). Gatunek odratowano dzięki osobnikom zachowanym w ogrodach zoologicznych. Restytucja gatunku – przywrócenie istnienia gatunku lub populacji zagrożonej wyginięciem. Restytucja polega na otoczeniu zwierząt opieką Restytucję gatunków prowadzi się często w rezerwatach, by po zwiększeniu stanu liczebnego zwierząt wypuścić je na wolność. Przykładem może być restytucja żubra i sokoła wędrownego. Możecie spojrzeć do książki na str.144.