GMO, czyli organizmy zmodyfikowane genetycznie to rośliny, zwierzęta i drobnoustroje, których geny zostały celowo zmienione przez człowieka.
Pierwszy "GMO" został stworzony w 1973 przez Stanley Cohena i Herberta Boyer'a, którzy przenieśli fragment DNA afrykańskiej ropuchy do DNA bakterii.
Modyfikacja genetyczna zwykle polega na wstawieniu nowego genu (co fizycznie jest fragmentem DNA) do genomu modyfikowanego organizmu. Jednak można także i wyciszać geny poprzez wprowadzenie komplementarnego genu kodującego tzw. nonsensowne RNA, czy też za pomocą kierowanej mutagenezy, wywołać mutacje w konkretnym genie, co może doprowadzić do jego inaktywacji (dokładnie inaktywacji produktu tego genu).
Można tego dokonać poprzez:
1)wykorzystanie naturalnej zdolnośći bakterii Agrobacterium tumefaciens do wprowadzania transgenu (czyli obcego fragmentu DNA) do roślinki- metoda charakterystyczna dla roślin dwuliściennych
2)metod biolistyczna: gene gun, czyli tzw. strzelba genowa- jej użycie zaowocowało np. odmianą kukurydzy nazwaną Bt- kukurydzą (zyskała uodpornienie na szkodniki za pomocą produkcji toksyny Bacillus Thuringensis)- met. charakterystyczna dla roślin jednoliściennych
3) transfekcje (czyli wprowadzanie obcego materiału genetycznego do komórki)- metoda otrzymywania zwierzat GM . Opracowano następujące metody transfekcji:
fizyczne: mikroiniekcja, elektroporacja, podobnie jak w przypadku roślin- strzelba genowa,
chemiczne: liposomalna, przy użyciu wapnia, dendrymerów.
przy pomocy wirusów: retrowirusów, lentiwirusów, adenowirusów i inne
Aktualnie największymi producentami transgencznych organizmów są:
USA 63%
Argentyna 21%
Kanada 6%\
Brazylia
Chiny
RPA poniżej 5%
Produkcję żywności GM wspiera Światowa Organizacja Handlu oraz rząd USA, a pośrednio także Komisja Europejska oraz rządy niektórych krajów.
Dla porównania w Brazylii powierzchnia przeznaczona pod uprawę roślin GM wynosi ok. 11,5 ml hektarów a w Hiszpanii (lidera w Europie) 60tyś hektarów
Wpływ GMO na zdrowie:
Pomimo zbyt małej liczby badań już dziś wiadomo że żywność GMO ma bardzo negatywny wpływ na zdrowie człowieka. Świadczą o tym zarówno badania przeprowadzone w większości przez organizacje pozarządowe jak i sygnały dochodzące z całego świata o negatywnych skutkach uprawy oraz karmienia zwierząt hodowlanych żywnością GM.
Oto kilka przykładów:
Grupę myszy laboratoryjnych karmiono przez 8 m-cy soją GM a następnie naukowcy zbadali ich
Wątrobę- zmiany struktury komórkowej, które mogły być spowodowane szkodliwym oddziaływaniem toksyn
Trzustkę- drastyczne zmniejszenie hormonów trzustkowych, co w efekcie mogło doprowadzić do zaburzeń w trawieniu
Jądra- nastąpiły zmiany w niedojrzałych plemnikach, co w efekcie miało negatywny wpływ na zdolności rozrodcze myszy oraz zdrowie ich potomstwa
kolejne badanie przeprowadzone przez naukowca Rosyjskiej Akademii Nauk pokazało że ponad połowa (55,6%) potomstwa samic szczurów karmionych soją GM zmarło w ciągu trzech tygodni, podczas gdy u tych, które karmiono niemodyfikowaną soją zmarło tylko 9%
badano także wpływ soi GM na ludziach- testy alergiczne (skórne poprzez nakłuwanie) wykazały że w soi GM występuje alergen, którego nie ma w naturalnej soi- wyjaśniło to wzrost o 50% ilości przypadków alergii w USA po wprowadzeniu na rynek soi GM
w 2005 r sąd niemiecki nakazał firmie MONSANTO publikacje wyników badań wpływu kukurydzy Gm na szczury- zaczęły chorować na zapalenie nerek, zmieniła się liczba ilości ciałek krwi, uszkodzenie organów wewnętrznych
w 2005r Australia odkryła ze groch GM wywołuje reakcje immunologiczne u laboratoryjnych myszy, wskazuje to na fakt że i u ludzi mogłoby być podobnie
ok. 25 farmerów w USA poinformowało ze u krów i świn karmionych paszą GM wystąpiły urojone ciąże oraz bezpłodność
w Niemczech podawanie krowom kukurydzy GM spowodowało ze zaczęły zdychać z niewyjaśnionych przyczyn
na Filipinach u mieszkańców wiosek gdzie uprawiano kukurydzę GM zaczęły pojawiać się poważne objawy chorobowe w okresie gdy kukurydza się zaczęła pylić
w Indiach pracownicy mający kontakt z bawełna GM wykazywali poważne objawy alergiczne, zaś owce zjadający pozostałości po zbiorach bawełny zaczęli cierpieć na poważne choroby i zdychać- podczas sekcji wykryto czarne plamy na jelitach i wątrobie oraz nienaturalne powiększenie się dróg żółciowych
10) konieczność stosowania bardziej trujących, silniejszych herbicydow zwiększa zachorowalność u rolników, którzy są zmuszeni do stosowania tych środków
Te przykłady ilustrują negatywny wpływ żywności GM zarówno na zwierzęta jak i na ludzi.
Główny problem polega na ignorowaniu przez rząd tych sygnałów i próba wmawiania społeczeństwu, że żywność zmodyfikowana genetycznie nie jest bardziej niebezpieczna dla zdrowia niż niemodyfikowana. Takie stanowisko obrał sobie głównie rząd USA, który oskarżył Europę o utrudnianie walki z głodem i o wysuwanie ,,bezpodstawnych i nienaukowych obaw'' wobec żywności GM. Powód jest oczywisty: pieniądze.
Jednak dzięki nagłaśnianiu sprawy przez działaczy ochrony środowiska coraz większa liczba ludzi zostaje uświadomiona i zaczyna zwracać uwagę na to, czy produkt który kupuje jest GM. Także niektóre państwa UE stawiają opór przeciw takim produktom:
Francja która powołała się na ,,klauzulę ochronną'' wprowadzając jednostronny zakaz uprawy kukurydzy Bt firmy Monsanto- 16.01.08 zostało to jednak mocno skrytykowane przez Josepa Puxeu Sekretarz Generalny ds. rolnictwa i żywności w Ministerstwie Rolnictwa, Rybołówstwa i Żywności Hiszpanii , który stwierdził, że stanowisko w sprawie GMO powinno być bezwzględnie zgodne z oficjalnym stanowiskiem przyjętym przez EFSA - Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności. W swojej wypowiedzi Josep Puxeu podkreślił także, że bezpieczeństwo żywności genetycznie zmodyfikowanej nie powinno być podważane
Grecki rząd zniósł zakaz dla 17 odmian kukurydzy MON810, do czego został nakłoniony przez Komisję Europejską. Jednocześnie Grecy wprowadzili nowy zakaz dotyczący tych samych 17 odmian umieszczonych już w katalogu Unii Europejskiej we wrześniu 2004 r. oraz dodatkowych 14 nowych odmian zarejestrowanych pod koniec grudnia 2005 r. Zakaz został wprowadzony ze względu na ochronę środowiska
Farmerzy szwedzcy są zdecydowanie przeciwni ostatnim działaniom dużych farm przemysłowej produkcji rolnej, które forsowały wprowadzenie genetycznych organizmów do swojej produkcji. 19 stycznia branżowe szwedzkie czasopismo ATL opublikowało wyniki badań sondażowych. Z ankiety wynika, że 74 proc. farmerów nie ma zamiaru uprawiać GMO, a 68 proc. nie będzie nawet używało genetycznie modyfikowanego ziarna. Dodatkowo 64 proc. respondentów nie chce mieć takiej żywności w swoim jadłospisie.
Wpływ GMO na ekonomię:
Oprócz negatywnego wpływu GMO na zdrowie niesie ona również poważne zagrożenie dla ekonomii. Uprawa owoców i warzyw GM, sprawia ze uprawa naturalnych produktów staje się nieopłacalne (jest większe zagrożenie na różne choroby itd.)
Jest także i druga strona medalu. Nie zawsze plonu GM roślin sa udane- przykładem są Indie gdzie nieudane plony bawełny Gm doprowadziły tysiące zadłużonych farmerów do samobójstwa.
Warty zaznaczenia jest też fakt, że wielkie korporacje takie jak Monsanto prowadzą co najmniej „dziwną” politykę sprzedaży nasion GM- rolnik nie ma prawa zachowywać nasion pochodzących z hodowanych przez siebie roślin- każdorazowo musi je kupować od producenta.
Kolejnym interesującym faktem są dane dotyczące ilości stosowanych herbicydów- zwolennicy Gm głoszą że hodowla roślin Gm powoduje oszczędności w ilościach stosowanych pestycydów- natomiast fakty są takie że wraz z „ulepszonymi” roślinami powstają również „ulepszone” chwasty, które są odporne na dostępne środki i żeby się pozbyć trzeba używać nowych, droższych herbicydów.
Należy pamiętać o tym, że w chwili obecnej w Europie, jak i w Ameryce istnieje znaczna nadwyżka żywności- problem, którego nie da się rozwiązać za pomocą roślin gm
Wpływ GMO na ekologię:
Należy również pamiętać o trzecim aspekcie związanym z uprawą GM roślin. Mogą one naruszyć równowagę w środowisku poprzez niekontrolowane krzyżowanie się roślin GM z roślinami naturalnymi. Doprowadzi to do zmiany genotypu roślin naturalnych. Zmiany te mogą okazać się nieodwracalne, tak że nie będziemy już w stanie wrócić do naturalnych genotypów roślin. Szczególne zagrożenie dotyczy roślin wiatropylnych lub tych zapylanych przez owady ( czyli prawie wszystkich) gdyż przeniesienie materiału genetycznego od rośliny Gm jest w tym przypadku bardzo łatwe.
W 2005 roku w Hiszpanii po przeprowadzeniu badań na 10 upraw ( w tym 5 ekologicznych) aż 6 okazało się być skażonymi przez geny roślin GM
Również w tym samym roku w Japonii aż 10% wśród tysiąca zebranych próbek dziko rosnącego rzepaku były skażone genami roślin Gm
Podsumowując: nasza niewiedza, lenistwo graniczące czasem z ignorancją doprowadzają do tego że wielkie korporacje oraz lobby rządowe głoszą kłamstwa na tematy bezpośrednio związane z naszym zdrowiem a my nawet nie zadajemy sobie trudu aby je sprawdzić. Dopiero garstka świadomych ludzi myślących nie tylko o sobie ale także o innych i o przyszłych pokoleniach zechciała sprawdzić rewelacje wygłaszane na każdym kroku. Wyniki ich dotychczasowych badań budzą niepokój a należy pamiętać że fakty na temat GMO poznamy dopiero po latach, kiedy będzie można zbadać ludzi odżywiających się nimi dziś. Także dopuszczając do głosu zdrowy rozsądek powinniśmy zdecydowanie sprzeciwić się wprowadzeniu roślin GM na teren Polski a także zrobić wszystko żeby uświadomić tych, którzy tego nie zrobili.