Nieużyyki przemysłu cynkowo-ołowiowego, STUDIA, ochrona przyrody


„ Nieużytki przemysłu cynkowo - ołowiowego

jako obiekty godne ochrony . ”

Poprzemysłowe nieużytki są niezwykle godne uwagi a tym bardziej ochrony, mało tego-jest to konieczne czego przykładem jest Zespół Przyrodniczo - Krajobrazowy Żabie Doły powstały w konsekwencji wielu działań członków takich niezależnych organizacji jak:

- Katowickiego Koła Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego

- Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Przyrody „pro Natura” ,

przy współpracy Działu Przyrody Muzeum Górnośląskiego.

Powierzchnia utworzonego Zespołu Przyrodniczo - Krajobrazowego wynosi 226,24 ha.

Powstanie Żabich Dołów:

Pierwotny krajobraz na obszarze Żabich Dołów został niemal całkowicie przekształcony przez człowieka.

Powstałe w triasie skały przekształciły się w wapienie i dolomity i znajdują się od 50 do 100 m głębokości. Kruszconośne dolomity wydobywane były ze względu na występujące w nich rudy cynku i ołowiu, a wraz z postępem techniki górniczej sięgano po coraz głębiej leżące zasoby. Opuszczone wyrobiska górnicze często ulegały zawałom, co prowadziło do pionowych przemieszczeń skał. Tak powstały niecki, leje i zapadliska. W ulegających obniżeniu fragmentach terenu powstawały obszary podmokłe, zalewiska i stawy. Obniżeniu terenu, oprócz górnictwa kruszcowego, sprzyjało też wydobycie ok. 300 m niżej węgla kamiennego.

Technologia flotacji pozwoliła na odzyskiwanie metalu z coraz już uboższej rudy, ale doprowadziła do powstania olbrzymiej ilości odpadów (ponad 90 % urobku wydobytego na powierzchnię).

Zbiorniki wodne stanowią 35 ha powierzchni. Większość powstała w latach 50. XX wieku przez wypełnienie utworzonych przez zapadnięcie się gruntu niecek. Największy zbiornik powstał w celu zgromadzenia wody na potrzeby kopalni rud cynku i ołowiu ( lata 20. XX w.).

Woda pobierana z tego zbiornika potrzebna była do flotacji wydobytych kruszców i wraz ze skałą płonną była wylewana do osadników. Skutkiem takiej działalności kopalni dodatkowo utworzone zostały na tych osadnikach hałdy o znacznym wzniesieniu (największa pocięta głębokimi bruzdami, co jest efektem erozji wodnej) zawierające 6 mln t odpadów. W 1990 r. zaprzestano wydobycia i składowania odpadów poflotacyjnych.

Atrakcyjność Żabich Dołów:

♣ Rośliny

Należy zwrócić uwagę, że ze względu na odbiegający od naturalnego - wzbogacony o pewne związki - skład podłoża, hałdy i osadniki są miejscami stwarzającymi specyficzne warunki życia. Potrafią tu żyć tylko rośliny najbardziej ekspansywne.

Pomimo skrajnych warunków siedliskowych zarejestrowano na hałdach i osadnikach aż 92 gatunki roślin a łącznie na Żabich Dołach stwierdzono 251 gatunków roślin naczyniowych.

Najlepiej czują się w takich warunkach gatunki klonów, topól, robinii, olch, robinia akacjowa, nostrzyk biały, gatunki chronione: rokitnik zwyczajny, centuria pospolita.

Gorzej - sosny, dęby, kasztanowce.

Jedną z najważniejszych grup gatunków flory są rośliny wodne i bagienne - stanowią 14 % flory Żabich Dołów. Pomimo, że liczba tych gatunków nie jest zbyt imponująca , to powierzchniowo stanowią one bardzo istotny element istniejących tu siedlisk. Ma to wpływ na zwiększenie różnorodności życia, co szczególnie dobrze widać na przykładzie ptaków.

Rośliny łąkowe stanowią aż 44 % stwierdzonych tu roślin zielnych , wśród których przeważają byliny.

Drzewa i krzewy stanowią 17,5 % ogólnej liczby obecnych tu gatunków roślin. Najliczniej reprezentowane są wierzby i topole, gdyż są to gatunki lekkonasienne, stąd rozprzestrzeniają się łatwo oraz podobnie jak brzozy i olchy zajmują nawet tak nieprzyjazne miejsca jak hałdy i osadniki.

Bezkręgowce

Na omawianym terenie świat bezkręgowców nie został jeszcze dokładnie poznany.

- skorupiaki (rak stawowy - w ostatnich latach nie spotykany)

- owady ( np. ważki) kilkaset gatunków, 9 rzędów, 48 rodzin

- 12 gatunków ślimaków

♣ Płazy

- 9 gatunków

# traszki : zwyczajna i grzebieniasta

# ropuchy : szara i zielona

# żaby : wodna i jeziorowa

# rzekotka drzewna

# kumak nizinny

♣ Gady

- jaszczurka zwinka - jedyny przedstawiciel, obserwowana u podnóży nasypów kolejowych

♣ Ptaki

- 129 gatunków

# 76 gatunków to gatunki lęgowe ( to 30 % wszystkich polskich gatunków lęgowych) spośród których 29 gatunków należy do grupy wodno - błotnych.

Gatunki lęgowe-wskazujące na spadek liczebności w Europie Środkowej

- ptaki przelotne

* nur czarnoszyi

* perkoz rogaty

* uhla

* płatkonóg

* szydło dzioły

* mewa żółtanoga

* podróżniczek

* wąsatka

- ptaki zimujące

☺ Kokoszka wodna

☺ Bekaz

Ssaki

- owadożerne

@ jeż wschodni,

@ kret,

@ ryjówka aksamitna,

@ rzęsorek rzeczek,

@ zębiełek karliczek (prawdopodobnie)

- nietoperze

- zajęczaki

@ zając szarak

- gryzonie

@ chomik europejski

@ piżmak

@ karczownik

@ nornik zwyczajny

@ mysz domowa

@ szczur wędrowny

@ badylarka

@ mysz polna

@ mysz leśna

@ mysz zielna

Prawdopodobnie tez :

- drapieżne

@ lis pospolity

@ kuna domowa

@ tchórz zwyczajny

@ gronostaj

@ łasica łaska

Żabie Doły są niezwykłym terenem pod względem ornitologicznym, ale też są miejscem w którym swoje środowisko odnalazło wiele grup innych zwierząt i roślin. Mimo to należy pamiętać, że teren ten związany jest z przemysłem i stanowi historyczny obraz tej części Górnego Śląska.

Ścieżka dydaktyczna po tym terenie jest próbą przybliżenia problemu ochrony bioróżnorodności w skali lokalnej, co ma oczywiście w sensie przyrodniczym szersze znaczenie, bo jeśli chronimy zasoby lokalne, to polepszamy również zasoby globalne.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Charakterystyka nieużytków przemysłu cynkowo-ołowiowego, STUDIA, ochrona przyrody
Rekultywacja i zagospod nieużytków górn węgla brunatnego, STUDIA, ochrona przyrody
Charakterystyka nieużytków przemysłu cynkowo ołowiowego
Rekultywacja i zagosp nieużytków rud żelaza, STUDIA, ochrona przyrody
Zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi, STUDIA, ochrona przyrody
Parki Narodowe, biologia- studia, ochrona przyrody
Leśnictwo a ochrona przyrody- wypowiedź, biologia- studia, ochrona przyrody
Erozja wodna i wietrzna, STUDIA, ochrona przyrody
drogi i autostrady a ochrona przyrody, biologia- studia, ochrona przyrody
Kopalnie węgla kamiennego, STUDIA, ochrona przyrody
Oddziaływanie górnictwa podziemnego na środowisko przyrodnicze, STUDIA, ochrona przyrody
Ochrona Przyrodyy, STUDIA, ochrona przyrody
Czemu glosno jest o n2000 prezentacja, biologia- studia, ochrona przyrody
Rozp grzyby, STUDIA, ochrona przyrody
zag1 i zag5, biologia- studia, ochrona przyrody
Podstawowe definicje - OŚ, STUDIA, ochrona przyrody
GMO, biologia- studia, ochrona przyrody
Wyrobiska górnictwa piasku posadzkowego, STUDIA, ochrona przyrody

więcej podobnych podstron