I grupa

1.Jamki-opisać i podac znaczenie w bud.drew.

. Rodzaje jamek

Jamka prosta – kanał o okrągłym lub owalnym przekroju, przegrodzona na granicy półprzepuszczalną błoną zamykającą. Ściany prostopadłe w stosunku do przegrody. Licznie w komórkach miękiszowych.

Jamki skośne – różnica polega na skośnym ustawieniu w stosunku do przegrody. Występują w ścianach włókien drzewnych.

Jamka lejkowata – wtórna warstwa błony odchyla isę od pierwotnej – lejkowate wgłębienie skierowane okienkiem ku wnętrzu komórki. Jamki sąsiednich komórek przylegają dokładnie do siebie oddzielone torusem, błona otaczająca torus przenikliwa (u liściastych w jamkach dwustronnie lejkowatych nie ma zatyczek).

o Dwustronnie lejkowate – w ścianach naczyń i cewek.

o Jednostronnie lejkowate – miejsce styku naczyń (cewek) z komórkami miękiszowymi (lejek ku naczyniu).

2.Makroskopowa budowa drewna

3 Wady kształtu

1. Krzywizna. Jedno-, dwu-, wielostronna;

Odchylenie osi podłużnej pnia od lini prostej. U wszystkich gatunków, zmniejsza wydajność surowca; mierzona w cm/m(strzałka wygięcia w największej krzywiźnie odnoszona do dł odcinka);powodowana przez wiatry, okiść czynniki genet i owady

2. Zbieżystość

Stopniowe zmniejszanie się średnicy dr okrągłego; u wszystkich gat; obniża wydajność (przecieranie, skrawanie); brak wpływu w przemyśle celulozowym lub płytowym; uwarunkowana genetycznie, umiejscowieniem w d-stanie, wiekiem, gatunkiem, dł strzały, siedliskiem, zwarciem.; najwyższa w górnej i dolnej częsci strzały.

3. Spłaszczenie

Zbliżony do eliptycznego kształt przekroju poprzecznego występujący na całej lub części dł pnia; wszystkie gat; w jednej płaszczyźnie lub skręcona spiralnie; zwiększa ilość odpadów; powoduje paczenie i pękanie; uwarunkowane genami, wiatrem, przechyleniem; ścisły związek z mimośrodowością.

4. Zgrubienie odziomkowe

Miejscowe zwiększenie grubości pnia w odziomkowej części; wszystkie gat, głównie liściaste; obniża wydajność, w tarcicy pozorny skręt włókien; wiatr, umiejscowienie w d-stanie, wiek, gat, zwarcie, patogeny)

5. Napływy korzeniowe

Podłużne wypukłości w odziomkowej części pnia, nadziemny wzrost systemu korzeniowego – zanikają w pewnej odległości od szyi korzeniowej; przekrój poprz ma zarys falisty; wszystkie gat; obniża wydajność, zwiększa nakład robocizny; w tarcicy pozorny skręt włókien; uwarunkowanie – wiek, gat;

6. Rakowatość

Zniekszatałcenie pnia w postaci zgrubień, narośli lub ubytków spowodowane przez grzyby pasożytnicze, bakterie, i inne biotyczne; pokryte korą – zamknięte (Jd,Brz), bez kory i z ubytkami i wydęciem po przeciwnej stronie - otwarte (obwar So); niekiedy pokryte warstwą żywicy; wszystkie gat; zmniejszaa wydajność, obniża jakość;

7. Obrzęk

Zniekszatłcenie pnia w postaci narośli; zdrowe drewno odmiennej budowy; wszystkie gat, częściej liściaste; obniża wytrzymałość i przydatność do konstrukcji; cenione do oklein; powodują bodźce zewnętrzne, rozwój pączków śpiących

4. Zginanie statyczne -opisać ipodać metody badawcze

Najczęściej stosowana próba obok ściskania podłużnego. Zleżnie od sposobu działania sił zginających wyróżniamy:

8. zginanie belki umocowanej na jednym końcu (siła na drugi koniec)

9. zginanie belki podpartej w 2 punktach (siła skupiona na środku długości belki)

10. zginanie belki obciążonej równomiernie

11. zginanie belki podpartej w 2 punktach obciążonej 2 naporami.

Miarą odkształcenia jest strzałka ugięcia. Osiąga maksimum beszpośrednio przed złamaniem. Stanowi wskaźnik sztywności drewna.

Badanie:

Wyniki zależą od gatunku, jakości drewna i wymiarów próbki (powyżej 6x6cm niższe wyniki o 20-40%), odległości punktów podparcia od siebie, oraz stosunku l/h gdzie l to rozstaw podpór a h to wysokość belki (stosunek 10-15). W czterotonowej uniwersalnej maszynie wg PN stosujemy próbki 2x2x30cm z rozstawem podpór 24cm o wilgotności 10-20%. Napora i podpory powinny mieć zaokrąglenie o promieniu krzywizny r=15mm. Przy badaniu miękkiego drewna wgnioty likwidujemy stosując 5mm podkładki ze sklejki. Stosujemy siłę skupioną w środku długości próbki.

R_g=M/W [MPa]

M- maksymalny moment gnący [Nm];

W- wskaźnik wytrzymałości przekroju poprzecznego próbki [mm³].

R_gw= (3*P_max*l)/2bh² [MPa]

P- siła niszcząca; l – rosztaw podpór; b- szerokość próbki; h- wysokość

Jeżeli wilgotność próbki jest różna od 12% (ale mieści się w przedziale 9-15%) stosuje się odpowiednie przeliczenie.