WYKŁAD 1
1. Gospodarka przestrzenna jako nauka
1.1. Definiowanie gospodarki przestrzennej i pojeć zwiazanych
Gospodarka przestrzenna - to całokształt działań biernych i czynnych dotyczących podmiotów i prze-dmiotów związanych z organizacją użytkowania przestrzeni.
Celem gospodarki przestrzennej jest zarówno ochrona określonych wartości przestrzeni, jak i rac-jonalne kształtowanie przestrzeni przez stymu-lowanie procesów gospodarczych:
Działania ochronne obejmują dążenie do zachowania równowagi pomiędzy elementami naturalnymi środowiska, a wytworami działalności ludzkiej.
Natomiast kształtowanie przestrzeni to działanie przekształceniowe związane z nowymi kierunkami rozwoju społeczno-gospodarczego.
Na gospodarkę przestrzenną składają się następujące rodzaje działalności:
koordynacyjno-regulacyjna - pełniona przez administrację rządową lub samorządową polegająca na podejmowaniu decyzji przestrzennych w sprawach przeznaczenia i sposobu zagospodarowania gruntów na podstawie ustaleń planów miejscowych lub przy ich braku - na podstawie przepisów ogólnych;
inwestycyjna - prowadzona przez podmioty gospodarcze państwowe, samorządowe i prywatne w myśl ich własnych celów i zadań;
kontrolna - prowadzona w trybie nadzoru przez administrację rządową (wojewódzką lub resortową) z punktu widzenia zgodności z prawem.
W ramach gospodarki przestrzennej wyróżnia się:
gospodarkę gruntami - przestrzenią zurbanizowaną, zabudowaną;
gospodarkę ziemią - przestrzenią rolną, leśną, wiejską.
Formy gospodarki przestrzennej:
polityka przestrzenna
planowanie przestrzenne
ochrona przestrzeni
zarządzanie przestrzenią
dysponowanie przestrzenią
Od początku lat 90. w Polsce funkcjonuje kierunek studiów: gospodarka przestrzenna. Przygotowuje on do zawodów związanych z administracją regionalną i instytucjami samorządowymi (planiści, urbaniści, specjaliści do spraw gospodarki gruntami, rozwoju regionalnego). Kształci także przyszłych zarządców nieruchomościami, rzeczoznawców majątkowych oraz pośredników w obrocie nieruchomościami.
Polityka -definiowanie: Według Jana Pawła II polityka to "roztropne działania na rzecz wspólnego dobra". dążenie do udziału we władzy lub do wywierania wpływu na podział władzy, czy to między państwami, czy też w obrębie państwa, między grupami ludzi, jakie to państwo tworzą (Max Weber ) a także organizacjami pozarzadowymi, międzynarodowymi -np. Unia Europ. Arystoteles - sztuka rzadzenia państwem)
Planowanie przestrzenne to całokształt działań zmierzających do zapewnienia prawidłowego rozwoju poszczególnych obszarów kraju, sztuka organizowania przestrzeni na potrzeby człowieka, przy jednoczesnym uwzględnieniu wzajemnych powiązań poszczególnych regionów, a nawet nadrzędnych interesów ogólnokrajowych.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego stanowi podstawę "planowania przestrzennego" w gminie. Zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jest aktem prawa miejscowego. Przy sporządzaniu planów miejscowych wiążące są ustalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, pod rygorem nieważności planu.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, najczęściej określane w skrócie jako studium uwarunkowań lub studium - dokument określający w sposób ogólny planowany sposób zagospodarowania całego terytorium gminy, zawierający informacje o położeniu przeznaczonych pod zabudowę obszarów, przebiegu głównych szlaków komunikacyjnych, terenów chronionych itp.
Studium uchwalane jest jako uchwała rady gminy, nie posiada jednak rangi przepisu prawa miejscowego, stanowiąc jedynie podstawę do opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Urbanistyka - nauka o programowaniu i planowaniu miast i osiedli oraz ich powstawaniu i historii rozwoju.
Urbanistyka zajmuje się analizą struktur miejskich i na tej podstawie opracowuje koncepcje planistyczne. Zadania urbanistyki obejmują minimalizację konfliktów interesów użytkowników poszczególnych obiektów budowlanych i ochrona środowiska zarówno przyrodniczego jak i kulturowego.
- w projektowaniu urbanistycznym linia określająca obszar dopuszczalnego lub wymaganego położenia budynków. Niegdyś zwana była linią regulacyjną.
W Polsce w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego wyróżnia się następijące rodzaje linii zabudowy:
* obowiązująca linia zabudowy - linia, na której musi stanąć ściana frontowa budynków oraz określonych w ustaleniach planu rodzajów budowli naziemnych niebędących liniami przesyłowymi i sieciami uzbrojenia terenu.
* nieprzekraczalna linia zabudowy - linia ograniczająca obszar, na którym dopuszcza się wznoszenie budynków oraz określonych w ustaleniach planu rodzajów budowli naziemnych niebędących liniami przesyłowymi i sieciami uzbrojenia terenu.
W przeciwieństwie do obowiązującej linii zabudowy obiekty budowlane nie muszą do niej przylegać, lecz mogą być dowolnie rozmieszczone w obrębie ograniczonego przez nią obszaru, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z innych ustaleń planu.
1.2. Rozwój gospodarki przestrzennej jako nauki
Współczesna gospodarka przestrzenna jako nauka wywodzi się z różnych tradycji, jako rozwinięcie, zagadnień:
Urbanistyki,
Ekonomii,
Regionalistyka (obejmujaca problemy społeczne i środowiskowe)
Ad. 1.
Najdłuższa jest tradycja urbanistyczna sięgająca I w. p.n.e. W tym czasie Witruwiusz (Marcus Vitruvius Pollio) wydał traktat, zachowany do dziś, O architekturze 10 księgach. Przedstawił w nim zasady architektury oraz planowania i budowę miast. Traktat ten wywarł wpływ na sztukę renesansu i teorię nowożytnej architektury. Planowanie i budowa miast wymagały od początku ustalenia zasad kształtowania ich wewnętrznej sieci transportowej. Zachowane układy urbanistyczne swiadczą o tym że starożytni budowniczowie dbali o “optymalizację” układów transportowych.
Rozwojowi cywilizacji w Europie, tak jak w innych kręgach kulturowych, towarzyszył wzrost mobilności ludzi i wymiany handlowej. Pobudzało to rozwój portów morskich i floty oraz dróg lądowych łączących miasta, regiony i kraje.
Miasta, zwłaszcza miasta duże, będące ośrodkami władzy politycznej wraz z transportem lądowym i żeglugą morską organizowały przestrzeń i tworzyły przestrzeń oraz pasma przestrzennej dynamiki gospodarki. Jest rzeczą interesującą, że lokalizacje miast, jak i główne kierunki dróg wytyczone przed wiekami, mają dużą trwałość i odcisnęły piętno na przestrzennym układzie gospodarki współczesnej Europy.
Ad.2.
Historia myśli ekonomicznej odnotowuje odległe w czasie wzmianki świadczące o docenianiu roli przestrzeni w gospodarce:
Odległosć
Koszty transportu
Wartość ziemi
Jednakże pierwsza próba uporządkowania zasad gospodarowania estrzeni pojawiła się dopiero w I połowie XIX w. za przyczyną Thunena (1826, 1921). Był to okres upowszechnienia się ekonomii klasycznej, która sformułowała awy funkcjonowania mechanizmu rynkowego. Thiinen wykazał jak mechanizm ten przejawia się na obszarze rolniczym otaczającym miasto.
Na przełomie i XX w. dokonał się dalszy postęp w tej dziedzinie. Launhardt (1882) i Weber (1909) sformułowali zasady wyboru lokalizacji dla przedsiębiorstw przemysłowych. Proces budowy kompleksowej teorii gospodarki przestrzennej wieńczy dzieło Lóscha (1940). W procesie tym ważną rolę odegrała oryginalna praca geografa Christallera (1933). Końcowy model gospodarki przestrzennej Lóscha, w postaci graficznej, wykazuje wiele podobieństw do teorii miejsc centralnych Christallera, jednakże jego budowa opiera się na ściślejszej argumentacji i była w konsekwencji bardziej spoista.
Ad.3.
Powojenne lata dobrej koniunktury gospodarczej, wzrostu liczby ludności i dobrobytu zmieniły podejście do zagadnień gospodarki przestrzennej. Rozwinęły się instytucje i polityka państwa dobrobytu. Przemysł, gospodarstwa domowe i transport samochodowy zwielokrotniły presję na środowisko przyrodnicze. Rozważanie w ramach gospodarki przestrzennej problemów czysto ekonomicznych już nie wystarczało. Do rozważań trzeba było włączyć szeroki zakres problemów społecznych i środowiskowych
Ukształtował się nowy obszar badawczy obejmujący, oprócz ekonomicznej, tę nową problematykę. Stale była obecna problematyka urbanistyczna. Ten nowy, wielodyscyplinowy obszar nazwano regionalistyką (ang. regional science). Pionierem badań tej dyscypliny był Isard (1965,1969). Wymienione problemy nie wyczerpują bogactwa życia społeczno-gospodarczego w regionach (na wszystkich poziomach organizacji przestrzennej: miejskim, regionalnym, krajowym i międzynarodowym). Do badań włączano więc dalsze dziedziny, w tym: demografię, politykę, zarządzanie, ochronę zdrowia, edukację i kulturę. Ten rozrost i, co za tym idzie, komplikowanie się problematyki badawczej, wymagał rozbudowy metodologii badań. Regi:onalistyka stosuje na szeroka skalę skalę metody matematyczne i wykorzystuje techniki informatyczne.
W okresie formowania się regionalistyki zaszły znamienne przeobrażenia geografii ekonomicznej. Nie bez konkurencyjnego oddziaływania regionalistyki utworzył się w ramach geografii ekonomicznej nowy nurt obejmujący geografię teoretyczną i geografię ilościową (nazywaną też geografią matematyczną).
Różni się on zasadniczo od geografii tradycyjnej, która wcześniej zajmowała się głównie opisem i wyjaśnianiem:
przestrzennego zróżnicowania życia społeczno-gospodarczego,
współzależności między poszczególnymi warstwami substancji regionalnej oraz
relacji człowiek-środowisko przyrodnicze.
Nurt ten otworzył nową przestrzeń badawczą i określił nową metodologię geografii ekonomicznej. Podniósł się przez to znacznie prestiż naukowy tej dyscypliny. Zaczęła ona wykonywać nowe funkcje (tworzenie konstrukcji teoretycznych, analiza przestrzenna, współdziałanie z innymi dyscyplinami w budowaniu strategii rozwoju regionalnego i przestrzennego). Dzięki temu zwiększyła się też jej społeczna użyteczność.
Jest rzeczą zrozumiałą, że szeroki zakres problemów regionalistyki i metod ich rozwiązywania nie może być opanowany przez jednego badacza. Niezbędne jest tworzenie zespołów wielodyscyplinowych, których członkowie wnoszą własne, różnorodne kompetencje. Rozległość problematyki będącej przedmiotem zainteresowania regionalistyki ilustruje rysunek 1.1. Projektowanie i koordynacja takich badań wymaga specjalnych umiejętności, doświadczenia badawczego i nakładu czasu. Regionalistyką, poza rozwojem metodologii badań, wniosła duży wkład do organizacji badań wielodyscyplinowych (rys.1).
Jest koncepcja, żeby regionalistyke traktować jako naukę, której trzon stanowią:
Metodologia badań regionalnych
Organizacja badań wielodyscyplinowych o charakterze regionalnym.
Stosowanie nowoczesnej metodologii w empirycznych badaniachregionów.
Opracowywanie nowych koncepcji kompleksowego rozwoju regionalnego.
Modelowanie funkcjonowania i rozwoju złożonych systemów regionalnych.
Tabela 1. Macierzowa organizacja wielodyscypiinowych badań regionalistyki
Zadania badawcze |
Dyscyplina |
Cel 1 Poprawa przestrze-nnego ładu miast |
Cel 2 Ekologicznie podtrzymy-walny rozwój miast
|
Diagnoza stanu przestrzennego zagospodarowania |
geografia, ekonomika miast, urbanistyka |
1.1 |
|
Czynniki zmian społeczno-gospodarczych |
ekonomika miast, urbanistyka |
1.2 |
|
Spontaniczne przesunięcia przestrzenne. . Mechanizm zmian przestrzennych |
ekonomia, geografia |
1.3 |
|
Przestrzenne warunki brzegowe |
prawo, planowanie przestrzenne |
1.4 |
|
Parametry kontrolne |
polityka przestrzenna, urbanistyka |
1.5 |
|
Istniejąca nierównowaga ekologiczno-ekonomiczna |
geografia, ekologia |
|
2.1 |
Międzyregionalne przepływy zanieczyszczeń środowiska |
geografia |
|
2.2 |
Prognoza rozwoju gospodarczego |
ekonomika regionalna, planowanie przestrzenne |
|
2.3 |
Ekologiczne warunki brzegowe |
ekologia |
|
2.4 |
Warunki rozwoju podtrzymywalnego |
geografia, ekonomia |
|
2.5 |
Ścieżki rozwoju podtrzymy-walnego |
geografia, ekonomia |
|
2.6 |
Źródlo: Domanski R.
Nastepny krok to wyodrębnienie gospodarki przestrzennej jako samodzielnej dyscypliny nauki!!!!!!
Rozwój zakresu jej badan ulegał wahaniom.
Nowa problematyka uwzględnia postęp teoretyczny i metodologiczny, jaki dokonał się w drugiej połowie XX w. w samej gospodarce przestrzennej, w naukach pokrewnych, zwłaszcza w geografii ekonomicznej i urbanistyce, a także w ekonomice, ochronie środowiska przyrodniczego, demografii, socjologii miast i wsi. Specjaliści z zakresu gospodarki prze-strzennej śledzą także rozwój technik transportowych oraz stosują technologie informatyczne i telekomunikacyjne.
1.2. Od teorii jednopunktowej do teorii przestrzennej
W dziedzinie nauk ekonomicznych gospodarka przestrzenna jako nauka powstała w celu uzupełnienia i rozwinięcia teorii ekonomii, która wcześniej opisywała i wyjaśniała zjawiska i procesy w sposób aprzestrzenny.
Gospodarka narodowa w teoriach wszystkich głównych szkół ekonomicznych nie była przestrzennie zróżnicowana. Miała charakter jednopunktowy.
W sposób aprzestrzenny rozważano:
produkcję,
konsumpcję,
zatrudnienie,
inwestycje,
wzrost gospodarczy i
politykę gospodarczą.
Elementy przestrzenne w ograniczonym zakresie występowały w:
teorii renty gruntowej,
obszarów rynkowych transportu,
mobilności czynników produkcji i handlu międzynarodowego.
Nie było jednak usystematyzowanej teorii uogólniającej funkcjonowanie i rozwój gospodarki w jej zmienności przestrzennej jako systemu miejsc i obszarów powiązanych siecią oddziaływań.
Twierdzenia teorii ekonomii pomijające wymiary przestrzenne są niepełne i przedstawiają rzeczywistość w zbytnim uproszczeniu.
Twierdzenia dotyczące np. wytwarzania i podziału dochodów w społeczeństwie dają obraz zbyt abstrakcyjny, jeśli pomijają procesy kumulacyjne i powstawanie regionów bogatych i biednych.
Twierdzenia dotyczące innowacji i ich roli we wzroście gospodarczym mają ograni-czoną moc wyjaśniającą, jeśli pomijają mechanizm dyfuzji innowacji oraz regionalne zróżnicowanie wynalazczości i zdolności przyswajania innowacji. Twierdzenia tyczące efektywności inwestycji dają niepełne wyjaśnienie, jeśli nie uwzględniaja korzyści aglomeracji, które są umiejscawiane w przestrzeni. Twierdzenia dotyczące zmian w gałęziowej strukturze gospodarki są niepełne bez określenia wpływu aglomeracji starej generacji o tradycyjnej, mało elastycznej strukturze oraz no-wej generacji z innowacyjnymi i dynamicznymi gałęziami gospodarki. Twierdzenia dotyczące wahań gospodarczych, aby osiągnąć wyższy stopień adekwatności, mu-szą obejmować skutki przenoszenia wahań z regionu do regionu.
Współzależności gospodarcze ujmowane w teorii ekonomii najpierw zdynamizowano przez wprowadzenie czynnika czasu. Było rzeczą, oczywistą, że po przejściu
od statyki do dynamiki systemów gospodarczych przyjdzie kolej na następne
wzniesienie się teorii ekonomii przez uwzględnienie wymiarów przestrzennych.
Następowało to jednak powoli. Koncepcje przestrzenne były raczej dodawane do
istniejącego zasobu wiedzy i przez długi okres nie powodowały przestrzennego
przemodelowania teorii ekonomii.
Lósch oparł swoją koncepcję na teorii ogólnej równowagi ekonomicznej. Opisał formułowanie się gospodarki, w której nie tylko producenci i konsumenci, zasoby i wytwory, podział i konsumpcja tworzą spójny system regulowany przez rynek, Iecz ponadto system jest przestrzennie uporządkowany. Ład przestrzenny, na który składają się współzależne i racjonalne lokalizacje przemysłu, rolnictwa i miast zostal wyprowadzony z założeń dotyczących działania przedsiębiorstw i ludzi. Jego syntetycznym wyrazem jest przestrzenna struktura regionu ekonomicznego.
W ujęciu Lóscha gospodarka przestrzenna oznacza teorię ekonomii wzbogaconą o wymiary przestrzenne, a więc pełniejszą od teorii wcześniejszych, akcentującą jednak przede wszystkim wymiary przestrzenne. Jest więc nieporozumieniem utożsamianie gospodarki przestrzennej jedynie z gospodarką gruntami.
1.3. Ku nowemu paradygmatowi
W celu ułatwienia orientacji w mnogości faktów, pojęć i metod pojawiających się w kolejnych fazach ewolucji każdej nauki, niezbędna jest okresowa refleksja nad stanem gospodarki przestrzennej. Obecnie dodatkowym ważnym impulsem są zmiany podstawowych założeń i koncepcji przyjmowanych i rozwijanych w ramach gospodarki przestrzennej. Potrzebne więc jest nie lylko podsumowanie dorobku po Lóschu, ale również zarysowanie nowego paradygmatu.
Paradygmat - w rozumieniu wprowadzonym przez filozofa Thomasa Kuhna w książce Struktura rewolucji naukowych (The Structure of Scientific Revolutions) opublikowanej w 1962 r. - to zbiór pojęć i teorii tworzących podstawy danej nauki. Teorii i pojęć tworzących paradygmat raczej się nie kwestionuje, przynajmniej do czasu kiedy paradygmat jest twórczy poznawczo - tzn. za jego pomocą można tworzyć teorie szczegółowe zgodne z danymi doświadczalnymi (historycznymi), którymi zajmuje się dana nauka.
W literaturze polskiej nie ma pracy będącej systematycznym wykładem teorii gospodarki przestrzennej i zdającej sprawę z najnowszych osiągnięć w tej dziedzi-nie nauki. Powstało jednak wiele wartościowych prac dotyczących jej fragmentów. Imponująca jest też liczba publikacji specjalistycznych.
Przesłanki na jakich powinien być oparty nowy paradygmat gospodarki przestrzennej:
zróżnicowanie przestrzeni;
konieczność ochrony środowiska i zachowania go dła przyszłych pokoleń;
podmiotowość człowieka, jakość życia i znaczenie czynników społecznych w gospodarce przestrzennej;
dynamika i ewolucja systemów przestrzenno-gospodarczych;
relacje deterministyczne i stochastyczne;
zmiany ciągłe i nieciągłe;
dyfuzja innowacji;
cele pozaekonomiczne, konflikty między uczestnikami gospodarki przestrzennej i jej podmiotami oraz jednymi i drugimi;
system wartości spospołeczenstwa, w tym etyka ekologiczna i ekonomiczna;
polityka przestrzenna.
W poszukiwaniu idei organizującej/rozwijajacej problematykę gospodarki przestrzennej w nowy, efektywny sposób natrafiono na ideę samoorganizacji Prigogine'a, która jest tu odpowiednia., jest ona wolna od upraszczających założeń dotyczących zróżnicowania przestrzeni i ochrony środowiska, jest z natury swej dynamiczna i ewolucyjna, zdolna itd. Ponadto osiagniecia fizyki teoretycznej przez Wolfganga Weidlicha nt. synergetyki. Synergetyka oferuje ulrjście umożliwiające głębsze wniknięcie w procesy ewolucji miast i regionu oraz system człowiek-środowisko. Przede wszystkim formułuje metody pozwalajace na odtwarzanie procesów przejścia między fazami rozwoju. Ma to szczególne znaczenie w badaniu transformacji systemów przestrzenno-gospodarczych.
1.4. Przestrzen jako dobro rzadkie
Dobro rzadkie jest to takie dobro, którego dostępność nie jest w stanie pokryć potrzeb ludzkich. Przykładem w czasach dzisiejszych może być samochód, jedzenie, książki, czy też każde inne dobro, dla którego przy zerowej cenie zgłoszony popyt przewyższa podaż.
Najczęściej reglamentacja dóbr rzadkich dokonywana jest poprzez system rynkowy (zgłaszane zapotrzebowanie redukowane jest przez cenę, a same dobra przydzielane są wyceniającym je najwyżej i gotowym zapłacić najwięcej). W niektórych przypadkach, w celu rozdzielenia dóbr rzadkich rządy stosują koncesje (np. częstotliwości radiowe) lub inny system reglamentacyjny (np. kartkowy).
Przestrzen jest dobrem rzadkim, ponieważ jej ilosc nie może być powiekszona przez produkcję. Dotyczy to przestrzeni geograficznej:
lądowej, wodnej, powietrznej
STRUKTURA WŁASNOSCI GRUNTÓW W WARSZAWIE
w 2003r.
V. Literatura:
Domański R., Geografia ekonomiczna. Ujęcie dynamiczne. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2004.
Domański R., Gospodarka przestrzenna. Podstawy teoretyczne, PWN, Warszawa 2006.
Domański R., Przestrzenna transformacja gospodarki., PWN, Warszawa 1997
Gaczek W., Zarządzanie w gospodarce przestrzennej, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz - Poznań 2003.
Parysek J.J., Rozwój lokalny: Zagospodarowanie przestrzenne i nisze atrakcyjności gospodarczej, Biuletyn KPZK PAN, t.104, Warszawa 1995.
Dylematy gospodarki przestrzennej. Instytut Rozwoju Miast. Kraków 2002.
Vademecum gospodarki przestrzennej. Instytut Rozwoju Miast. Kraków 2005
Kachniarz T., Nowakowski M., Gospodarka przestrzenna. Warszawa-Pułtusk 2000.
Kupiec L. (red.) Ggospodarka przestrzenna. T.2. Ekonomika regionu. Wyd. Uniwersytetu Białostockiego, 1999.
Królikowski J.T., Rylke J., Społeczno-kulturowe podstawy gospodarowania przestrzenią. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2001.
Węclawowicz G., Geografia społeczna miast: zróżnicowania społeczno-przestrzenne. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Czasopisma:
Wydawnictwa Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN:
- Biuletyn KPZK PAN
- Studia KPZK PAN
- Studia Regionalia KPZK PAN
Samorząd Terytorialny
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Akty prawne:
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym (Dzienniki Ustaw z 1999 roku: nr 15 poz. 139, nr 41 poz. 412, nr 111, poz. 1279 oraz z 2000 roku: nr 12. poz. 136, nr 109. poz. 1157 i nr 120 poz. 1268)
Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju (Monitor Polski nr 26 z 2001 roku. poz. 432).
17
REGIONA-LISTYKA
(przestrzenna organizacja systemu społeczno-gospodarczo-przyrodniczego)
Geografia
Urbanistyka
Ekonomia miast i regionów
Ekologia
Socjologia
Demografia
Zarządzanie
STATYSTYKA REGIONALNA
S
Y
S
T
E
M
I
N
F
O
R
M
A
C
J
I
P
R
Z
E
S
T
R
Z
E
N
N
E
J
G
E
O
D
E
Z
J
A
I
K
A
R
T
O
G
R
A
F
I
A
i
PRZESTRZENNE ZASTOSOWANIA MATEMATYKI
Rys.1. Regionalistyka jako nauka interdyscyplinarna
Grunty prywatne
43%
Grunty Skarbu Państwa 34%
Grunty Skarbu Państwa w wieczystym użytkowaniu (8%)
Grunty m. Warszawy 23%
Grunty m. Warszawy oddane w wieczyste użytkowanie (~10%)