Zagadnienia - Ortopedia

1. Złamanie awulsyjne.

Zlamania z oderwania (przez bardzo silny skurcz miesnia) , zazwyczaj u młodych osob , dobrze umięśnionych

2. Co powoduje obraz RTG - odwapnienie kości, włóknienie itp.?

- algodystrofia

- Sudecka

3. W złamaniach kości długich, kg jaki opatrunek?

Caldwell'a , Desault'a

4. Opatrunek unieruchamiający staw powyżej urazu i wszystkie poniżej.

5 .Uszkodzenie na jakim poziomie daje obraz: osłabione zginanie uda, wyprost podudzia?

L 3

6. Poniżej jakiego poziomu chory może sam się poruszać?

TH 8

7. Przy uszkodzeniu n. łokciowego - jaka ręka?

Reka szponiasta

8. Brak czucia na kciuku, palcu II, III i połowie IV to uszkodzenie jakiego nerwu?

Nerw posrodkowy

9. Przy uszkodzeniu nerwu pośrodkowego jakiego ruchu nie można wykonać?

Glownie zapewnia funkcje czucia powierzchownego . W uszkodzeniach n.posrodkowego w okolicy nadgarstka kciuk traci czynność przeciwstawiania . Wskutek przewagi zachowanych miesni kciuk ustawia się w odwróceniu i przywiedzeniu . przecięciom n.posrodkowego w okolicy łokcia towarzyszy dodatkowo brak czynności zginania wskaziciela , palca dlugiego i kciuka oraz brak zginania palcow w stawach miedzypaliczkowych bliższych . Uszkodzeniom nerwu posrodkowego towarzysza bardzo silnie wyrazone zaburzenia odżywcze.

10. Co to jest axonotmesis?

Ciągłość anatomiczna pnia jest zachowana . Przerwaniu ulegaja wlokna nerwowe z zachowaniem oslonek Schwanna. W obszarze uszkodzonego nerwu pojawia się porazenie miesni . Leczenie chirurgiczne w tych typach zaburzen jest zazwyczaj zbędne , a przy właściwie prowadzonej rehabilitacji uzyskujemy pelna restytucje czynności

11. Co to są geody?

Znajdujące się na kosciach guzki wypelnione mazia . Widoczne są na zdjęciach RTG jako okrągławe torbielowate ubytki.

12. Który uraz rdzenia kręgowego jest najgorszy?

Uraz kręgosłupa może być przyczyną różnego stopnia uszkodzeń rdzenia kręgowego. W zależności od stopnia obrażeń rdzenia rozróżniamy:
1. Wstrząśnienie rdzenia, będące odczynem rdzenia na uraz o względnie niedużej sile. Pod pojęciem wstrząśnienia rozumiemy stan częściowej lub całkowitej, ale zawsze odwracalnej utraty czynności rdzenia poniżej poziomu uszkodzenia na okres od kilkunastu godzin do kilku dni. Drożność kanału kręgowego jest zachowana, płyn mózgowo-rdzeniowy- prawidłowy. Klinicznie wstrząśnienie manifestuje się zniesieniem odruchów, wiotkim porażeniem mięśni i zniesieniem czucia poniżej poziomu uszkodzenia.

2. Stłuczenie rdzenia jest następstwem średnio ciężkiego urazu, który doprowadził do uszkodzeń strukturalnych rdzenia z równoczesnym uszkodzeniem naczyń krwionośnych. Objawy braku czynności rdzenia poniżej poziomu uszkodzenia są nie całkowite; na pewnych obszarach zachowana jest czynność ruchowa i czucie. Może wystąpić zespół Bron- Séquarda, częste są zaburzenia zwieraczy. Wiotkie porażenie mięsni przechodzi w ciągu 10-14 dni w porażenie spastyczne. Płyn mózgowo-rdzeniowy uzyskiwany z nakłucia lędźwiowego jest podbarwiony krwią, próba Queckenstedta może wykazywać zwolnienie wypływu płynu.

3. Zranienie rdzenia jest efektem bezpośredniego uszkodzenia przez odłamki kostne lub ciała obce. Stopień uszkodzenia rdzenia może być różny

4. Ucisk rdzenia stanowi powikłanie spowodowane przemieszczeniami kostnymi w złamaniach kręgosłupa z podwichnięciami lub występuje na skutek przesunięcia krążków międzykręgowych, aparatu więzadłowego. O istnieniu ucisku świadczy wynik nakłucia lędźwiowego, którym uzyskujemy płyn mózgowo- rdzeniowy podbarwiony krwisto, z podwyższonym poziomem białka; próba Queckenstedta jest patologiczne. Dodatkowym potwierdzeniem istnienia ucisku może być przeglądowy radiogram kręgosłupa oraz mielografia. Stan ucisku rdzenia potęgują: krwotok rdzenia, krwawienie zewnątrzrdzeniowe oraz towarzyszący obrzęk rdzenia, powodujący fizjologiczne przerwanie czynności rdzenia. Mogą wystąpić zaburzenia czucia typu rozszczepieniowego, szybko rozwija się porażenie kończyn, zniesienie odruchów oraz zaburzenie zwieraczy. Współistniejący krwotok podpajęczynówkowy może dać objawy oponowe. Objawy uzależnione od odczynowego obrzęku rdzenia ustępują wcześnie, mogą jednak powstać nieodwracalne zaniki mięśniowe i niedowłady spowodowane uszkodzeniem komórek ruchowych rogów przednich. Utrzymujący się ucisk rdzenia powoduje zmiany wsteczne, dlatego stany uciskowe stanowią wskazanie do leczenia operacyjnego.
5. CAŁKOWITE PRZECIĘCIE (PRZERWANIE CIĄGŁOŚCI) rdzenia rozpoznajemy w przypadkach wiotkich porażeń poniżej miejsca uszkodzenia, którym towarzyszy zniesienie wszystkich rodzajów czucia, zatrzymanie moczu i stolca. Niemal stałym objawem jest wzwód prącia. Zmiany w przypadkach całkowitego przecięcia rdzenia są nie odwracalne. Rokowania w przypadkach niecałkowitego uszkodzenia rdzenia jest korzystniejsze. W okresie bezpośrednim po urazie na podstawie badania klinicznego nie jesteśmy w stanie odróżnić uszkodzenia częściowego od przecięcia rdzenia. Korzystnie rokują objawy, takie jak: ślad ruchu, zachowanie czucia na pewnych obszarach, niezupełne porażenie zwieraczy (świadczą one o nie całkowitym uszkodzeniu rdzenia).

13. Mechanizm ”whiplash” - przy jakich urazach?

Whiplash - smagniecie biczem . Uszkodzenia wyprostne kręgosłupa ( upadek podbródkiem na wanne lub brzeg umywalki , gwałtowne zatrzymanie pojazdu lub najechanie jednego pojazdu na drugi od tylu przy zapietych pasach i braku zagłówków)

14. Więzadło krzyżowe przednie.

15. Jak nazywa się złamanie pierwszego kręgu szczytowego?

Zlamanie Jeffersona

16. Co to jest osteosynteza?

Zabieg operacyjny polegający na prawidłowym zestawieniu odłamów kostnych (przeciętych podczas osteotomii lub złamanych kości) i zespoleniu ich za pomocą prętów, łączników, bolców, płytek i śrub wykonanych z metali biologicznie obojętnych

17. Kiedy nie możemy wykonać osteotomii nadkolanowej?

Przy nadwadze

18. Złamanie spiralne, skośne, poprzeczne dotyczy?

Trzonow kosci

19. W złamaniu szyjki chirurgicznej jaki pierwszy ruch w leczeniu czynnościowym?

Płaszczyzna strzalkowa

20. Najczęstsza przyczyna amputacji obecnie.

Z powodu chorob naczyn obwodowych . Arteriosclerosis obliterans i cukrzyca są przyczyną 70-80 % wszystkich amputacji

21. Co nie należy do objawów ostrego stanu Volkmana?

Obraz kliniczny dzieli się na okres wczesny ( odpowiadający ostremu niedokrwieniu ) i okres pozny ( wtornych przykurczen )

Okres wczesny - niedokrwienie - pierwszym objawem jest silny , piekacy bol . Zasinienie palcow przy utrudnionym odpływie zylnym , natomiast zbledniecie , woskowa zołtawość przy niedokrwieniu tetniczym . Mogą występować pęcherze . Pojawiaja się zaburzenia czucia - początkowo w postaci drętwienia i mrowienia

Okres pozny - charakteryzuje się zbliznowaceniem czesci miękkich , wystapieniem przykurczow . Konczyna chlodna , pozbawiona czucia oraz ruchu.

22. Złamanie k. łokciowej i zwichnięcie głowy k. promieniowej to?

Złamanie MONTEGGIA

23. Złamanie Collesa - co się uszkadza, powikłania.

Zlamanie nasady dalszej kosci promieniowej ( loco typico ) , mozna podzielic na :

1)zlamania wyprostne ( częstsze ) COLLESA ( Pouteau ) - odlam dalszy przemieszcza się w strone grzbietowa , promieniowa i ulega odwróceniu . Konczyna ma kształt bagnetowaty.

2)zlamanie zgieciowe ( rzadsze ) Smitha ( Goyranda )

3)zlamania wielofragmentowe

24. Złamanie Malgaigne.

Podwojne pionowe zlamanie miednicy ( po tej samej stronie - zlamania Malaigne'a , po dwoch stronach - zlamanie Malgaigne'a skrzyżowane )

25. Centralne zwichnięcie stawu biodrowego - jaki wyciąg?

Wzdłuż osi k. udowej i wzdłuż osi szyjki kości udowej

26. Co najtrafniej opisuje spondylolisthesis (przepuklina jądra miażdżystego krążka)?

27. Retrolisthesis

Tyłozmyk kręgowy. W tym typie kręgozmyku cały krąg przesuwa się ku tyłowi. Łuk kręgowy nie jest uszkodzony ani zmieniony. Przemieszczenie to jest uwarunkowane zwyrodnieniem krążka międzykręgowego, zwiotczeniem więzadeł kręgosłupa, a bardzo rzadko urazem. Sprzyja mu również zmniejszona wysokość wyrostków stawowych ich bardziej pionowe ustawienie i zaokrąglenie obrysów

28. Wyciąg nadkłykciowy k. udowej - wzdłuż jakiej osi?

Oś długa kończyny

29. Linia Mikulicza.

Kolec biodrowy przedni górny, środek stawu kolanowego, II kość śródstopia

30. Jakie leczenie stosujemy przy kreczu wrodzonym pochodzenia kostnego?

Leczenie jest nieoperacyjne i polega na stosowaniu długotrwałych opatrunkow korekcyjnych gipsowych lub aparatow-kolnierzy ortopedycznych oraz na cwiczeniach korekcyjnych szyi. Leczenia operacyjnego nie stosuje się ze względu na bliskie sąsiedztwo rdzenia przedłużonego i związane z nim niebezpieczeństwo porażeń ośrodków oddechowego i krążeniowego.

31. Co to jest stopa końsko - szpotawa?

Jest najczestszym po dysplazji ST.biodrowego wrodzonym zniekształceniem narzadu ruchu , występującym u 0,2 - 0,5 % noworodkow. No ogol wystepuje jako wada izolowana ( w jednej lub obu stopach ) lub towarzyszy innym zmianom patologicznym , np. mielodysplazji , artrogrypozie , niedorozwojom miesni , niedowładom wiotkim i spastycznym , Czesciej wystepuje u plci meskiej . osłabienie miesni prostownikow , odwodzących i nawracających stope powoduje przewage zginaczy oraz miesni odwracający i przywodzących , a tym samym ustawienie konsko - szpotawe . Podzial :

1) postac habitualna ( ulozeniowa )

2) postac idiomatyczna - najczesiej wystepuje

3) postac toratogenna

32. W jakiej kolejności nastawiamy stopę końsko - szpotawą?

1) korekcja przywiedzenia
2) korekcja supinacji
3) korekcja ustawienia końskiego

33. Pes planus congenitus - jaka to stopa?

Stopa suszkowata inaczej zwana stopą płaską statyczną.

34. Przy odwiedzeniu kd do kąta 90 stopni i gdy przeskakuje biodro - jaki to objaw?

Objaw Ortolaniego ( przeskakiwania ) - najlepiej badac w 1-wszych dniach zycia ( pozniej stopniowo zanika ) . Po ułożeniu dziecka na twardym podlozu zgina się nozki w stawach biodrowym i kolanowym do kata 90º . Badan nóżkę ujmuje się reka , tak aby kciuk spoczywal na krętarzu mniejszym , a palec srodkowy na krętarzu większym . Druga reka stabilizujemy miednice . Po lekkim uniesieniu nozki i zbliżeniu glowy kosci udowej do panewki , odwodzi się staw biodrowy . W tym czasie stwierdza się przeskakiwanie glowy k.udowej przez krawędź panewki do jej wnętrza . Odgłos przeskakiwania nie pojawia się gdy tylny brzeg panewki jest spłaszczony . Dodatni objaw Ortolaniego świadczy o dysplazji st.biodrowego z przemieszczeniem glowy kosci udowej . Przemieszczenie ulega nastepnie utrwaleniu , co utrudnia , a nawet uniemozliwia nastawienie stawu . Objaw Ortolaniego jest wtedy fałszywie ujemny , pomimo dysplazji stawu biodrowego z przemieszczeniem glowy kosci udowej

35. Objaw Trendelenburga.

Objaw Trendelenburga. Opadanie miednicy po stronie zdrowej przy obciazeniu konczyny chorej.Wystepowanie: porazenie mm. odwodzacych, brak podparcia k. udowej w panewce.

36. Aparaty ortopedyczne przy dysplazji.

Stosuje się aparaty utrzymujące konczyny dolne w zgięciu i odwiedzeniu ( poduszka Frejki , szyna Koszli , szelki Pawlika ) . Po 6-7 miesiacach zycia konieczne jest stosowanie szyny Denisa-Browna , która utrzymuje kd w odwiedzeniu i rotacji wewnętrznej odpowiadającej wielkości kata antetorsji.

37. Co to choroba Phertesa?

Choroba Perthesa - Jałowa martwica głowy kości udowej

(Choroba Legga-Calvego-Perthesa (LCP) , łac. Coxa plana , Osteochondrosis capitis femoris)

Choroba pojawia sie miedzy 3 a 14 rokiem życia ( najczesciej pomiedzy 5 - 8 ) . W 8- % przypadkow dotyczy chłopców i zazwyczaj jednego stawu.

Choroba ta jest spowodowana zaburzeniami krażenia , których przyczyna nie jest znana .

Chrząstka pokrywająca jądro kostnie­nia głowy kości udowej składa się z trzech warstw -zewnętrznej, środkowej i głębokiej. Warstwa zewnętrz­na ma cechy chrząstki stawowej, jak u dorosłych. W chorobie Perthesa warstwa ta jest cieńsza, ale prawi­dłowa. W warstwie środkowej zachodza niewielkie zmiany . Obie warstwy, zewnętrzna i środkowa, odżywiane są przez płyn stawowy. Tylko warstwa najgłębsza jest uzależnio­na od nasadowej sieci naczyń krwionośnych i tym samym dotknięta procesem chorobowym. Chrząst­ka wzrostowa wykazuje szczeliny, z amorficznymi złogami i wynaczynioną krwią. W niektórych czę­ściach przynasady kostnienie śródchrzęstne jest pra­widłowe, w innych proliferujące komórki są oddzie­lone przez zwłókniała chrzestną macierz, która nie kostnieje.

38. Leczenie Perthesa.

Ideą leczenia jest zmniej­szenie wzmożonego ciśnienia w obrębie stawu bio­drowego w pierwszej fazie choroby oraz zapewnie­nie właściwego modelowania się głowy kości udo­wej w czasie martwicy i odbudowy.Najważniejsze jest odciążenie stawu biodrowego w celu usuniecia naciskow prowadzacych do zniekształceń . Udowodniono, że ciśnienie płynu stawowego jest największe w pełnym wypro­ście i rotacji wewnętrznej kończyny), a najmniejsze w jej zgięciu pod kątem 45°. Z tego powodu w ostrej fazie choroby wskazane jest od­

ciążenie kończyny i/lub leczenie wyciągiem pośred­nim. Podczas leczenia wyciągiem kończyny dolne powinny być ustawione w stawach biodrowych w lekkim zgięciu, odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej w celu zmniejszenie ciśnienia w stawie biodrowym. Czas leczenia wyciągiem nie powinien przekraczać kilku tygodni (do 6 tygodni).

Unieruchomienie w opatrunku gipsowym, czy też stosowanie ortez odwodząco-rotacyjnych (np. apa­ratu typu Atlanta) jest niewygodne i stresujące dla dziecka, gdyż daje mu zewnętrzny symptom cięż­kiej choroby. Dodatkowo aparaty są drogie i kłopo­tliwe do wykonania. Jeżeli decydujemy się na ich stosowanie, warto sprawdzić na radiogramie w po­zycji stojącej, czy głowy kości udowych są prawi­dłowo scentrowane w panewkach. Również stoso­wanie gipsów ćwiczebnych (opatrunki gipsowe Petriego) może być dyskusyjne, ponieważ kończyna po stronie chorej dotknięta ograniczeniem odwodze­nia zazwyczaj ustawia się w przywiedzeniu. U małych dzieci, u których są wskazania do ograniczenia ruchomości, dobrym spo­sobem unieruchomienia jest łuska biodrowa z ujęciem kończyn dolnych lub opatrunek gipsowy na stopę i goleń z wystającym na około 20 cm kijem, który unie­możliwia obciążanie, ale powoduje też, że kończyna dolna ustawia się w niewymuszonym odwiedzeniu i wyproście.

Leczenie operacyjne - osteotomia podkrętarzowa

Leczenie niezbornego stawu - w przypadkach, w których ze względu na ciężki przebieg choroby lub zbyt późne zgłoszenie się dziecka do leczenia nie można uzyskać zborności stawu na drodze nie-operacyjnej i operacyjnej, wchodzi w grę operacyj­ne leczenie poprawcze, takie jak cheilektomia, pla­styka stropu panewki, osteotomią miednicy wg Chia-riego, a w obrębie bliższego końca kości udowej podkrętarzową osteotomią walgizująca i wyprostną. Ten ostatni sposób leczenia pozwala na korekcję utrwalonego, nieprawidłowego ustawienia kończy­ny w stawie biodrowym, a także umożliwia kontakt z panewką mniej spłaszczonej, przyśrodkowej czę­ści głowy kości udowej. Ma on zastosowanie w ostat­niej fazie choroby

39. Co to młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej?

Młodzieńcze zluszczenie glowy kosci udowej , nazywane również biodrem szpotawym młodzieńczym ( coxa vara adolescentium ) , polega na przemieszczaniu się bliższej nasady k.udowej względem przynasady . Głowa udowa zatraca swe silne fizjologiczne polaczenie z szyjka i ulega ześlizgowi w warstwie komorek przerastających chrząstki nasadowej . W olbrzymiej większości przypadkow ( ponad 90 % ) glowa kosci udowej przemieszcza się ku tylowi i dolowi względem szyjki kosci udowej

40. Leczenie młodzieńczego złuszczenia głowy kości udowej.

Z uwagi na długi okres czas trwania choroby (2-3 lata) oraz liczne powiklania towarzyszace długotrwałemu leczeniu , jak również istniejaca potencjalna możliwość dalszego ześlizgu w okresie przed zakończeniem wzrostu i definitywnym zamknieciem się chrzastek nasadowych , leczenie zluszczenia jest tylko OPERACYJNE

41. Przyczyny zmian zwyrodnieniowych.

- zespół chorobowy polegający na przedwczesnym zużyciu i zwyrodnieniu tkanek tworzących staw. Mają charakter powolny, lecz stalepostępujący. Prowadzą do:

• ograniczenia zakresu ruchów w stawach

• bólów

• wychudzenia mięśni

• przykurczów i usztywnień

1. zmiany zwyrodnieniowo- zniekształcające samoistne( arthrosis deformans idiopathica), w których bliższe określenie czynnika wywołującego jest niemożliwe. Mogą być uwarunkowane konstytucjonalnie, gdyż stwierdza się je u ludzi( zwłaszcza otyłych) bez względu na wykonywany zawód i ciężkość pracy- w tym przypadku czynnikiem wywołującym mogą być zaburzenia hormonalne lub przemiany materii. Istnieją także teorie o przebiegających bezobjawowo łagodnych zakażeniach swoistych stawu, wielokrotnie powtarzanych mikrourazach; a także wrodzonej niedomodze chrząstki stawowej lub zmianach w składzie płynu stawowego, który ożywia chrząstkę.

2. zmiany zwyrodnieniowo- zniekształcające wtórne( arthrosis deformans secundaria) uwarunkowane uprzednio przebytą chorobą stawu. Przyczyny:

• urazy( powtarzające się skręcenia stawu, jednorazowy większy uraz lub wielokrotne małe urazy, złamania śródstawowe lub przystawowe, złamania odległe- wygojone w wadliwym ustawieniu i zaburzające statykę i czynność stawu, ciała obce, operacje)

• nieswoiste i swoiste zapalenia stawu lub jego okolicy( ropne, gruźlicze, reumatyczne)

• choroby nasad kości długich( jałowe martwice, młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej, zaburzenia wzrostowo- rozwojowe)

• wrodzone niedorozwoje stawu( dysplazja)

• zmiany stawowe wywołane chorobą ośrodkowego układu nerwowego( jamistość rdzenia, kiła, mózgowe porażenie dziecięce, porażenia połowiczne)

zmiany nowotworowe w stawie i jego okolicy

42. Jakie objawy przy zmianach zwyrodnieniowych stawu biodrowego?

- ograniczenie rotacji wewnętrznej kończyny

- ograniczenie przeprostu, odwiedzenia i przywiedzenia

- ograniczenie zgięcia

- przykurcze zgięciowo- przywiedzeniowe

- osłabienie i niepewność kończyny, dolegliwości bólowe( zaczynające się często w kolanie)

43. Przetłumacz: nabyte zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego.

Coxarthrosis aquisitia

44. Laksacja - jakich ruchów nie robimy?

45. Przy bólu kd (fazy podporu, usztywnienie kd)

Zaburzenie fizjologii chodu

46. Co to jest sakralizacja?

Sakralizacja (łac. os sacrum  kość krzyżowa) - wada wrodzona kręgosłupa, polegająca na całkowitym lub częściowym zespoleniu piątego kręgu lędźwiowego z kością krzyżową

47. Gdzie się stosuje Ilizarow'a?

Metoda Ilizarowa znalazła obecnie bardzo szerokie zastosowanie w leczeniu szeregu schorzeń o różnej etiologii od wrodzonych poprzez rozwojowe do pourazowych i pozapalnych. Wśród wskazań do leczenia metodą Ilizarowa oprócz nierówności kończyn są również takie schorzenia jak: ubytkowe wady wrodzone kończyn, deformacje osiowe kończyn, niedobór wzrostu, stawy rzekome i zaburzenia zrostu kostnego, przykurcze i uszkodzenia stawów i inne .

48. Powikłania po Ilizarow'ie.

Powierzchowne infekcje wokół implantu; uszkodzenia naczyń i nerwów z urazu bezpośredniego w czasie operacji; złamania po usunięciu aparatu, głębokie infekcje i zapalenie kości; problemy psychologiczne; zagięcia osi kończyny; pęknięcia drutów Kirschnera; przykurcze w sąsiednich stawach; przedwczesny zrost osteotomii; martwica

49. Co w okresie przedoperacyjnym Ilizarow'a?

1. okres odroczenia- 5-7 dni

2. okres dystrakcji kości w miejscu osteotomii

3. okres konsolidacji regeneratu( półtora raza dłużej niż dystrakcja)

4. etap po usunięciu dystraktora( nawet do 2 lat po usunięciu aparatu

ćwiczenia izometryczne, bierne i czynne w pierwszej dobie; pionizacja- 2 doba; nauka chodzenia z pełnym obciążaniem kończyny

po ściągnięciu aparatu- albo zupełne odciążanie albo opatrunek gipsowy i obciążanie

50. Po amputacji w 1/3 uda, do czego może dojść?

- przykurcz, odwiedzenie.

51. Endoproteza.

52. Co się stosuje po korekcji stóp końsko - szpotawych?

- Szyna Saint- Germain

- Szyna Denis-Browne'a

- Etapowe przylepcowanie korekcyjne

- Opatrunki gipsowe

53. Części nadgarstka - Volkmana, Sudecka.

---