UNACZYNIENIE TĘTNICZE I ŻYLNE GŁOWY: pochodzi od gtętnicy szyjnej wspólnej; tętnica ta (lewa)pochodzi od łuku aorty; prawa tętnica powstaje z podziału pnia ramienno-głowowego; tętnica szyjne wspólne leżą w trójkącie tętnicy szyjnej; wspólnie z żyłą szyjną wewn. i nerwem błędnym tworzą podbrózek naczyniowo-nerwowy szyi; na wysokości górnego brzegu chrząstki tarczowej dzięli się na szyjną zewn i wewn

TĘTNICA SZYJNA WEWN.-unaczynia mózgowie, ucho wewn. cała zawartość oczodołu

TĘTNICA SZYJNA ZEWN.-unaczynia trzewia szyi(gardło,krtań itp.),okolice twarzy oraz boczną i tylną okolicę głowy; na swoim przebiegu oddaje tętnicę twarzową; odchodzi od nich:tętnica:twarzowa,językowa,tarczowa górna,gardłowa wstepująca,potyliczna,uszna tylna,skroniowa powierzchowna,szczękowa

UKŁAD TĘTNICZO-ŻYLNY DZIELIMY NA POWIERZCHOWNY I GŁĘBOKI.

POWIERZCHOWNY: -żyła zewn. i boczna szyi; żyła zewn: zbiera krew żylną z okolicy bocznej i tylnej głowy i powstaje z połączenia dwóch żył:żuchowej,potylicznej i usznej tylnej; leży ona pod mięśniem szerokim szyi i uchodzi do żyły głównej wewn.; do żył głębokich szyi zaliczamy żyłę szyjną wewn.oraz żyłę kręgową; żyła szyjna wewn.zbiera krew z mózgowia, z gałki ocznej i ucha wewn.oraz z narządów szyi i okolic twarzy; przyjmuje dopływy żyły:twarzowej,językowej,tarczowych,gardłowych,szyjnej zewn.; po wyjściu z jamy czaszki przebiega w trójkącie tętnicy szyjnej razem z nerwem błędnym i tętnicą szyjną i w dolnej cz.szyi łączy się z żyłą przedobojczykową tworząc żyłę ramienno-głowową

POWIRZCHNIOWE ŻYŁY GŁOWY I SZYI:Żyły powierzchniowe rozpoczynają się siecią tylną na sklepieniu czaszki.W sieci żylnej obustronnie krew wpływa:ż.twarzową, skroniowo-powierzchniową,uszna tylna, powierzchniowa, potyliczna

ŻYŁA TWARZOWA:poprzez żyly oczne górne i dolne zespala się z zatoką jamistą; w tyłach tych brak jest zastawej, co uniemożliwia dwukierunkowy przepływ krwi.Dlatego zakażenie w obrębie skóry twarzy, zwłaszcza w okolicy nosa, policzków, skóry nad wargą mogą być powodem zapalenia zatok jamistych i opon mózgowych.

WĘZŁY CHŁONNE GŁOWY:

WĘZŁY CHŁONEN POTYLICZNE-przyjmują chłonkę z okolicy potylicznej i górnej cz.karku

W.CHŁ. ZAMAŁŻOWINOWE-przyjmują chłonkę z małżowiny usznej, ucha środkowego, okolicy skroniowej

W.CHŁ.POLICZKOWE-przyjmują chłonkę z twarzy,oczodołu,j.nosowej, cz.nosowej z podniebieniem

W.CHŁ.PRZYUSZNE-zbierają chłonkę z powiek,nosa zewn., małżowiny usznej

WĘZŁY CHŁ.SZYI:Składają się w 3 grupach.

W.CHŁ.PRZEDNIE-poniżej żuchwy-węzły podżuchowe,podbródkowe,gardłowe,podgnykowe, nadmostkowe,przedkrtaniowy(węzły te przyjmują chłonkę głównie z j.ustnej oraz narządów szyi

W.CHŁ.GŁĘBOKIE-leżą wzdłuż powrózka naczyniowo-nerwowego. Powrózek tworzą:ż.szyjna wewn.;tętnica szyjna wspólna;nerw błędny

Zbierają chłonkę z większości głowy i szyi. W węzłach chłonka jest oczyszczona z subst.toksycznych,drobnoustrojów,kom.nowotworowych i z naczyń odprowadzających węzłów powstają pnie limfatyczne=chłonne,takie jak: pień szyjny prawy i lewy, pnie podobojczykowe,pnie śródpiersiowe, pnie jelitowe, pnie lędźwiowe. Z powyższych przewodów powstają 2 przewody limfatyczne.

PRZEWÓD PIERSIOWY-zbiera chłonkę z całej cz.przedoporowej ciała i lewej połowy cz.nadprzeponowej i uchodzi w okolicy lewego kąta żylnego do wielkich żył u podstawy szyi.

KĄT ŻYLNY-jest to połączenie żyly szyjnej wewn. z żyłą podobojczykową, w wyniku którego powstaje żyła ramienno-głowowa.

Dwie żyły ramienno-głowowe tworzą żyłę główną górną.

PRZEWÓD CHŁONNY PRAWY-zbiera chłonkę z prawej połowy głowy i szyi,prawej kończyny górnej oraz prawej połowy tułowia i uchodzi w okolicy prawego kąta żylnego

W.CHŁ.PACHWOWE-w.pachwowe.piersiowe,podłopatkowe,boczne,środkowe,szczytowe

SERCE-gł.narząd ukł.krążenia. Stanowi motor odgrywający rolę pompy ssąco-tłoczącej, utrzymującej krew w nieprzerwanym ruchu. Przyjmuje ono krew ustroju z obu żył gł.oraz z żył płucnych i wtłacza ją do tętnic -aorty i pnia płucnego, stąd dalej do sieci naczyń włosowatych narządów całego organizmu. Serce u człowieka, w przybliżeniu wielkości jego pięści, leży w śródpiersiu środkowym na wysokości między II a VI żebrem. Serce ma kształt stożka: cz.górna, szersza -podstawa zwrócona jest ku górze, ku tyłowi i w stronę prawą; cz. dolna, zwężona -koniuszek, ku dołowi, do przodu i w stronę lewą. Długa oś serca, która przechodzi przez środek podstawy i koniuszek, przebiega zatem skośnie w stosunku do 3 głównych płaszczyzn. 1/3 cz.serca leży po stronie prawej od linii pośrodkowej, 2/3 po stronie lewej. Na podstawie serca znajdują się wszystkie naczynia wychodzące z serca (aorta i pień płucny) i dochodzące do niego (2 żyły gł., 4 żyły płucne). Wszystkie te naczynia tworzą tzw. Koronę serca. Na sercu wyróżniamy powierzchnię mostkowo-żebrową zwróconą do przodu i powierzchnię przeponową skierowaną ku dołowi i tyłowi. Na pow.serca, bliżej podstawy, biegnie dokoła bruzda wieńcowa odgraniczająca przedsionki od komór. Granicom pomiędzy komorami odpowiadają dwie bruzdy międzykomorowe: przednia i tylna. W bruzdach tych biegną tętnice wieńcowe oraz ich gałęzie, żyły serca, naczynia chłonne i nerwy.

ZASTAWKI SERCA:dzielimy na zastawki żylne i tętnicze. ZASTAWKI ŻYLNE,zastawki przedsionkowo-komorowe, prawa-trójdzielna i lewa-dwudzielna znajdują się w odpowiednich ujściach przedsionkowo-komorowych na dnie obu przedsionków. Zastawki te zbudowane są z płatków, które są zdwojeniami wsierdzia:zastawka trójdzielna-z 3 płatków, dwudzielna-z 2 płatków. Struny ścięgniste są przedłużeniami ścięgnistymi m.brodawkowatych komór. Tyle jest m.brodawkowatych w danej komorze, ile jest płatków w odp.zastawce przedsionkowo-komorowej. W czasie skurczu obu przedsionków z równoczesnym rozkurczem komór zastawki przedsionkowo-komorowe są otwarte i krew z przedsionków napływa do komór. W okresie skurczu komór i rozkurczu przedsionków zastawki te zamykają się. W tym samy czasie.brodawkowate kurczą się, i pociągając struny ścięgniste, uniemożliwiają odchylenie się płatków zastawek przedsionkowo-komorowych do światła przedsionków. Zapobiega to powrotowi krwi z komór do przedsionków. ZASTAWKI TĘTNICZE, półksiężycowata pnia płucnego i aorty. Każda z nich składa się z 3 płatków w kształcie półksiężyca-gniazd jaskółczych. Wolne brzegi zastawek wzmocnione są pasmem łącznotkankowym, tzw.obłączkiem, pośrodku którego występują zgrubienia, nazywane grudkami, które uszczelniają zamykające się zastawki. Nad płatkami występują wypuklenia ściany tętnic, nazywane zatokami aorty czy też pnia płucnego. Odcinek aorty, który obejmuje wszystkie 3 zatoki, stanowi opuszkę aorty, od której odchodzą tętnice wieńcowe. Podczas skurczu komór, kiedy ciśnienie staje się w nich wyższe niż ciśnienie w wielkich tętnicach, zastawki tych naczyń otwierają się, płatki przylegają do ścian naczyń i krew z komory prawej zostaje wtłoczona do pnia płucnego, z lewej zaś komory do aorty. W chwili ukończenia skurczu komór ciśnienie krwi w pniu płucnym i w aorcie, jak też cofająca się cz.krwi zamyka zastawki, rozchylając ich płatki. Zapobiega to cofaniu się krwi do komór.

KRĄŻENIE MAŁE, płucne zaczyna się w prawej komorze serca, skąd krew żylna pniem płucnym, a następnie tętnicami płucnymi-prawą i lewą-dostaje się do płuc. W płucach tętnice dzielą się na tętnice płatowe, następnie segmentowe-ich gałęzie, rozdzielając się na coraz drobniejsze tętnice, przechodzą ostatecznie w sieć naczyń włosowatych oplatających pęcherzyki płucne. Tu następuje wymiana gazowa tj.oddanie CO2 i pobranie O2. Z sieci naczyń włosowatych krew tętnicza(utlenowana) dostaje się do żył, które łącząc się następnie w dwie żyły płucne z każdego płuca, uchodzą do lewego przedsionka serca, gdzie kończy się krążenie płucne.

Krew do KRĄŻENIA DUŻEGO zostaje z komory lewej wtłoczona do aorty. Odgałęzienia aorty doprowadzają krew do wszystkich narządów. Z narządów krew(żylna) uboga w O2, a bogata w CO2 wraca żyłami i w końcu dwiema żyłami głównymi uchodzi do prawego przedsionka, gdzie kończy się duży, systemowy obieg krwi.

AORTA,tętnica główna, rozprowadza krew tętniczą po całym ustroju. Ma ona kształt laski pasterskiej, rozpoczyna się w komorze lewej serca rozszerzeniem zwanym opuszką aorty, od której odchodzą tętnice wieńcowe: prawa i lewa. Tętnice te unaczyniają ścianę serca. Opuszka aorty przechodzi w aortę wstępująca, a ta z kolei w łuk aorty. Łuk aorty leży ku tyłowi od rękojeści mostka, i przebiegając z prawa na lewo oraz nieco skośnie z przodu do tyłu, na poziomie 3-4 kręgu piersiowego przechodzi w aortę zstępującą. Początkowy odcinek aorty zstępującej ma nazwę aorty piersiowej; przebiega ona w jamie kl.piersiowej, gdzie leży na lewej stronie trzonów piersiowych, wnikając między przełyk a kręgosłup. Po przejściu przez roztwór aortowy przepony na poziomie brzegu dolnego trzonu 12 kręgu piersiowego aorta piersiowa przyjmuje nazwę aorty brzusznej. Aorta brzuszna biegnie wzdłuż powierzchni przednio-bocznej trzonów kręgów lędźwiowych, nieco po stronie lewej od linii pośrodkowej i na wysokości brzegu dolnego trzonu 4 kręgu lędźwiowego rozdziela się na dwie tętnice biodrowe wspólne: prawą i lewą.

GAŁĘZIE ŁUKU AORTY: Od pow.wypukłej łuku aorty odchodzą 3 tętnice:pień ramienno-głowowy, tętnica szyjna wspólna lewa i tętnica podobojczykowa lewa. Pień ramienno-głowowy po krótkim przebiegu dzieli się na tętnicę szyjną wspólną prawą i tętnicę podobojczykową prawą. Wszystkie te naczynia zaopatrują głównie szyję i kończynę górną.

ŻYŁY KOŃCZYNY GÓRNEJ:Na przedramieniu podwójne żż.łokciowe i żż.promieniowe towarzyszące odpowiednim tętnicom łączą się w dole łokciowym w 2 żż.ramienne, które zazwyczaj w połowie długości ramienia przechodzą w pojedynczą ż.ramienna wspólną. Ta zaś na wysokości dolnego brzegu m.piersiowego większego przedłuża się w ż.pachową. Żyła pachowa przebiega przez jamę pachową i w połowie długości obojczyka przedłuża się w ż.podobojczykową. Żyły powierzchniowe tworzą sieć naczyń o różnej wielkości oczek, jak też 3 większe pnie: żylne: ż.odpromieniową, ż.odłokciową i ż.pośrodkową przedramienia.

Ż.KONCZYNY DONEJ:Na stopie i podudziu przebiegające tętnice mają po dwie towarzyszące im jednoimienne żyły, które w kącie dolnym dołu podkolanowego łączą się w 1 ż.podkolanową. Ż.podkolanowa, wchodząc na udo, przyjmuje nazwę ż.udowej, a ta w rozstępie naczyń pod więzadłem pachwinowym przedłuża się w ż.biodrową zewn.Jest to główna droga odpływu krwi żylnej z kończyny dolnej-droga głęboka. Z cz.napowięziowej(skóra, tkanka podskórna z tk.tłuszczową) krew odpływa ż.powierzchniowymi-jest to droga powierzchowna, Obie te drogi mogą się wzajemnie zastępować z powodu licznych zespoleń. Ż.powierzchowne tworzą w tkance podskórnej sieć naczyń o dużych oczkach, jak też 2 pnie żylne: ż.odpiszczelową i ż.odstrzałkową.

ŻYŁA GŁÓWNA GÓRNA:zbiera krew z głowy, szyi, kończyn górnych, kl.piersiowej i częściowo z tylnej ściany brzucha, więc z cz.ciała zaopatrywanych przez gałęzie łuku aorty i aorty piersiowej. Ma dług.5-6cm i powstaje z połączenia 2 żył ramienno-głowowych prawej i lewej na wys. 1 chrząstki żebrowej prawej. Żyła ta nie posiada zastawek i po krótkim przebiegu uchodzi do przedsionka prawego serca. Jednym jej większym dopływem jest ż.nieparzysta.

Ż.GŁ.DOLNA.:odprowadza krew żylną z dolnej cz.ciała-brzucha, miednicy, koń.dolnych. Jej dług.to 20-22cm powstaje z połączenia obu żył biodrowych wspólnych-prawej i lewej na wysokości chrząstki międzykręgowej. Początek z.leży około 1-2cm poniżej rozdwojenia aorty. Ż.wstępuje ku górze po przednio-bocznej pow.kręgosłupa lędźwiowego, leżąc na prawo od aorty brzusznej, następnie przebiega w bruździe ż.gł.na powierzchni przeponowej wątroby. Poprzez otwór w środku ścięgnistym przepony dostaje się do jamy kl.piersiowej i wpada do prawego przedsionka serca. Dopływy ż.gł.dolnej dzielimy na ścienne i trzewne. Dopływy ścienne to:żż.lędźwiowe i żż.przeponowe dolne, zaś dopływy trzewne to ż.pochodzące z narządów parzystych j.brzusznej.

Żyła wrotna gromadzi krew z żołądka, jelit, śledziony, trzustki i odprowadza ją do wątroby. Istotą układu żyły wrotnej jest to, że krew, która przebyła już jeden układ naczyń włosowatych w narządach trawiennych musi przejść jeszcze raz przez naczynia włosowate wątroby, zanim powróci do serca. Ma to na celu dostarczyć do wątroby pobrane w jelicie substancje odżywcze (węglowodany i aminokwasy) gdzie są magazynowane lub zmienione na substancje własne organizmu, zanim dostaną się do obiegu ogólnego. Układem żyły wrotnej nie dostają się do wątroby tłuszcze. Są one transportowane drogami limfatycznymi.

Unaczynienie powłok jamy brzusznej pochodzi z osiowych naczyń skórnych oraz perforatorów mięśniowo-skórnych. Unaczynienie powłok brzusznych dzielimy na trzy strefy (I, II i III). Strefa I zaopatrywana jest w krew przez:naczynia nabrzuszne dolne(od naczyń biodrowych zewnętrznych)

i górne (od naczyń piersiowych wewnętrznych), które biegną na tylnej powierzchni mięśnia prostego brzucha. Odchodzą od nich naczynia perforujące(tzw. perforatory mięśniowo-skórne) zaopatrujące mięsień prosty i leżącą ponad nim skórę. Strefa II zaopatrywana jest przez: naczynia nabrzuszne powierzchowne i sromowe powierzchowne(odchodzące od naczyń udowych) biegnące powierzchownie w tkance podskórnej ponad warstwą powięziową. tętnica głęboka okalająca biodro(gałąź tętnicy biodrowej zewnętrznej) zaopatruje skórę i mięśnie w okolicy kolca biodrowego przedniego górnego. Strefa III zaopatrywana jest przez:naczynia międzyżebrowe, podżebrowe i lędźwiowe. Naczynia te odchodzą od aorty i biegną okrężnie na mięśniu poprzecznym brzucha (pod mięśniem skośnym wewnętrznym). naczynia perforujące przechodzą przez mięśnie skośne.

Żyły śródpiersia Krew żylną ze śródpiersia do serca odprowadzają naczynia żylne ściany klatki piersiowej oraz wielkie pnie żylne śródpiersia górnego: żyła główna górna, żyły ramienno-głowowe, żyły podobojczykowe.

żyły powierzchowne i głębokie kończyn: KOŃ.GÓRNA:Ż.odpromienowa-rozpoczyna się w okolicy kciuka, przebiega następnie wzdłuż przednio-bocznego obwodu przedramienia i ramienia, dalej pomiędzy m.piersiowym większym a m.naramiennym. Ok.3 cm poniżej obojczyka przebija powięź i uchodzi do ż.pachowej. Ż.odłokciowa-początek w okolicy palca małego, dalej biegnie wzdłuż łokciowego obwodu przedramienia i ramienia. W połowie dług.ramienia przebija powięź i uchodzi do 1 z żył ramienia. Ż.pośrodkowa przedramienia-rozpoczyna na poziomie nadgarstka, biegnie nast.pośrodku na pow.dłoniowej przedramienia i w dole łokciowym, rozdzielając się najczęściej widełkowato, uchodzi zarówno do ż.odpromieniowej, jak i do ż.odłokciowej. KOŃ.DOLNA:Ż.odpiszczelowa-gł.pień żylny powierzchniowy koń.dolnej, rozpocz.się na stopie do przodu kostki przyśrodkowej. Dalej przebiega ku górze na pow.przyśrodkowej podudzia, nast.do tyłu od kłykcia przyśrodkowego kości piszczelowej i k.udowej wstępuje na pow.przednio-przyśrodkową uda i ok.3-4cm poniżej bruzdy pachwinowej,poprzez roztwór odpiszczelowy,przebijając powięź, wnika do żyły udowej. Ż.ODSTRZAŁKOWA:powstaje ku tyłowi kostki bocznej. Na podudziu biegnie po jego pow.tylnej i w dole podkolanowym, przebijając powięź,uchodzi do ż.podkolanowej.

UKŁ.ODDECHOWY:

Drogi oddechowe górne:

- NOS ZEWNĘTRZNY-poł.jest po środku twarzy między obu policzkami, poniżej czoła i powyżej wargi górnej.

*szkielet nosa-udział biorą kości, chrząstki i łącząca je łącznotkankowa błona włóknista. 2 k.nosowe, wyrostki czołowe i wcięcia nosowe obu szczęk.

*mięsnie nosa zewn. To m.podłużny nosa, m.nosowy, m.obniżacz przegrody oraz m.dźwigacz wargi górnej i skrzydła nosa.

*warstwa skórna zewn.

*warstwa skórna wewn.

- JAMA NOSOWA-przestrzeń przedzielona przegrodą nosową na dwie oddzielne, nie zawsze sobie równe komory, prawą i lewą. Rozpoczyna się z przodu nozdrzami przednimi poprzez przedsionek nosa, ku tyłowi i poprzez nozdrza tylne łączy się z cz.nosową gardła. Podstawą budowy obu komów jamy nosowej jest jama nosowa kostna. Każda z komór ma 4 ściany: górną, dolną, przyśrodkową i boczną.

- GARDŁO-narząd wspólny ukł.pokarmowego i oddechowego, W cz.krtaniowej gardła krzyżują się drogi oddechowe i pokarmowe.

Drogi oddechowe dolne

-KRTAŃ jest narządem bedącym drogą oddechową służącą do przepływu powietrza wdechowego i wydechowego; ochraniającym drogi powietrza poprzez odruchowe zamykanie wejścia do krtani w chwili jego dotknięcia przez dostające się ciała obce; wytwarzającym głos-rozwierające się i zwierające się naprzemiennie wargi głosowe, okresowo przerywające wydechowy strumień powietrza drganie fal powietrznych, które to wywołują dźwięk.

- TCHAWICA jest przedłużeniem krtani ku dołowi. Spreżysta ryra chrzęstno-włóknistna o otwartym świetle. Rozpoczyna się na wysokości 6 lub 7 kręgu szyjnego i poprzez otwór górny kl.piersiowej wchodzi do śródpiersia, gdzie na poziomie 4 lub 5 kręgu piersiowego kończy się rozdwojeniem tchawicy, dzieląc się na oskrzele główne prawe i lewe. Ściana tchawicy: *błona śluzowa *błona włóknista *błona zewnętrzna

- OSKRZELA GŁÓWNE PRAWE I LEWE mają podobną budowę do tchawicy. Oskrzele główne prawe jest krótsze, ma większą średnicę i przebiega bardziej stromo aniżeli oskrzele lewe. To powoduje, że częściej trafiają do niego ciała obce. Oskrzela, rozgałęziając się wewnątrz płuca na coraz mniejsze odgałęzienia, wytwarzają drzewo oskrzelowe. Czynność: Do oskrzela koncowego drzewo oskrzelowe służy wyłącznie do przewodzenia powietrza. Oskrzelka oddechowe ze względu na obecność w ich ścianie pojedynczych pęcherzyków płucnych nie służą wyłącznie do przewodzenia powietrza, lecz również biorą udział w wymianie gazowej pomiędzy powietrzem oddechowym a krwią

- PŁUCA.narząd parzysty. Kształt stożka, na którym wyróżniamy podstawę, czyli powierzchnię przeponową, powierzchnię żebrową, powierzchnię śródpiersiową i szczyt. Podzielone są na płaty, które oddzielone są od siebie szczelinami międzypłatowymi. Płuco lewe ma jedną szczelinę skośną, która dzieli płuco na dwa płaty:górny i dolny. W płucu prawym, oprócz szczeliny skośnej, wyst.szczelina pozioma. Szczeliny te dzielą płuco prawe na 3 płaty:górny, środkowy i dolny. Płaty dzielą się z kolei na mniejsze jednostki morfologiczno-czynnościowe tzw.segmenty oskrzelowo-płucne. Segmenty dzielą się na podsegmenty, te z kolei na liczne płaciki-zraziki, a płaciki na gronka.

-OPŁUCNA jest to błona surowicza pokryta nabłonkiem jednowarstwowym płaskim mającym zdolność wydzielania płynu surowiczego. Tworzy ona dla każdego płuca oddzielny zamknięty worek. Opłucna składa się z dwóch blaszek: opłucnej trzewnej, czyli opłucnej płucnej i opłucnej ściennej. Opłucna płucna pokrywa płuco z wyjątkiem wnęki płucnej, wnika do szczelin międzypłatowych i w ich dnie przechodzi z jednego płata na drugi. Opłucna ścienna wyściela komorę, w której znajduje się płuco.

CHRZĄSTKI KRTANI: 3 chrząstki nieparzyste:tarczowata,pierścieniowata i nagłośniowa oraz 3 parzyste:nalewkowata, różowata i klinowata. Chrząstki krtani łączą się ze sobą m.in.stawowo, jak chrząstka pierścieniowata z chrząstkami nalewkowatymi i chrząstką tarczowatą, ale też poprzez połączenia więzadłowe i błoniaste. Połączenia te dzielimy na zewnątrzkrtaniwe i wewnątrzkrtaniowe.

MIĘŚNIE DZIAŁAJĄCE PODCZAS ODDYCHANIA:

●m.wdechowe właściwe (spokojny wdech):

- przepona

- mm.międzyżebrowe zewnętrzne

●m.wdechowe pomocnicze (głęboki wdech):

-mm.pochyłe,

-m.mostkowow-obojczykowo-sutkowy

- m.piersiowy większy

-m.piersiowy mniejszy

-m.zębaty przedni

-m.podobojczykowy

-m.czworoboczny

-m.najszerszy grzbietu

-m.równoległoboczny

-m.dźwigacz łopatki

-m.zębaty tylny górny

-m.krzyżowo-grzbietowy

●mm.wydechowe właściwe(spokojny wydech):

-mm.międzyżebrowe wewnętrzne

●mm.wydechowe pomocnicze(głęboki wydech):

-mm.brzucha

-m.poprzeczy kl.piersiowej

-m.zębaty tylny dolny

-m.najszerszy grzbietu

-mm.podżebrowe

PRZEPONA:

-cz.lędźwiowa

-cz.żebrowa

-cz.mostkowa

Czynności przpony: jest to m.wdechowy właściwy (oddychanie typu brzusznego). Podczas skurczu przepona się spłaszcza, obie kopuły przepony się obniżają, dzięki temu podczas wdechu powiększa się jama kl.piersiowej, ciśnienie opada i powietrze wnika przez drogi oddechowe do płuc. Podczas wydechu przepona się rozkurcza. Skurcz mm.brzucha przy głębokim wydechu wywiera ucisk na narządy jamy brzusznej, te zaś z kolei uciskając na rozluźnioną przeponę, ułatwiają usuwanie powietrza z płuc.

-otwory przepony: Rozwór aortowy, rozwór przełykowy, otwór żyły głównej, otworki w odnogach przepony dla przejścia naczyń i nerwów z klatki piersiowej do jamy brzusznej lub odwrotnie.

---