nazwy receptorów czuciowych skory (potoczne i własne nazwy) Receptory skórne czucia eksteroceptywnego. Skóra odpowiada za odbiór bodźców przy pomocy MECHANORECEPTORÓW znajdujących się w skórze. To receptory które reagują na: dotyk, ucisk, ciśnienie, rozciąganie, ruch. Ich aktywność uruchamia się na drodze mechanicznej deformacji tj: zmiany kształtu w wyniku ucisku czy rozciągania.BÓL : NOCYRECEPTORY. Czucie bólu powierzchownego jest odbierane przez nagie zakończenia nerwowe tzw. nociceptory. Występują głównie między naskórkiem a skórą właściwą. Wolne zakończenia nerwowe otaczają gruczoły potowe, łojowe, a także mieszki włosowe.Czucie świądu jest odbierane przez mechanoreceptory C DOTYK : Łękotki dotykowe Merkela. Ciałka dotykowe Meissnera. Wolne zakończenia nerwowe oplatające pochewkę włosa.UCISK: Ciałka blaszkowate Vatera-Paciniego- ich zakończenia nerwowe są osłonięte tzw: blaszkami. Siła nacisku powoduje przemieszczenie się blaszek, a w wyniku lokalnej deformacji dochodzi do pobudzenia aksonów. Jeśli pod wpływem stałego ucisku utrzymuje się stan deformacji blaszek to potencjał receptorowy raptownie spada do zera, potencjały czynnościowe ustają= PRZYKŁAD ADAPTACJI RECEPTOROWEJ. Ciałka buławkowate Golgiego Mazzoniego ZIMNO: Spadek temp. skóry odbierany jest przez kolby Krausego, bodźcem progowym dla receptorów zimna jest spadek temperatury skory o 0,004 C/sek CIEPŁO: Wzrost temp. ciała przez położone głębiej w skórze ciałka zmysłowe Ruffiniego, bodźcem progowym jest wzrost temp. o 0,001 C/sek. opisać zmianę skórną charakterystyczną dla czerniaka Czerniak złośliwy skóry (melanoma malignum) należy do najbardziej złośliwych nowotworów skóry. Charakteryzuje się różnym przebiegiem i zwykle złym rokowaniem. Powstaje w skórze niezmienionej bądź w znamionach barwnikowych. Może pojawić się również w błonach śluzowych oraz gałce ocznej. Czerniak złośliwy skóry rozwija się z melanocytów (komórek barwnikowych). Przekształcenie prawidłowej komórki barwnikowej w komórkę nowotworową następuje głównie pod wpływem promieniowania ultrafioletowego (słonecznego), ale również wskutek nie poznanych jeszcze procesów. Przerzuty nowotworowe umiejscawiają się głównie w skórze, węzłach chłonnych, płucach, wątrobie, kościach i ośrodkowym układzie nerwowy. Czynnikami predysponującymi do rozwoju czerniaka są: jasna skóra, jasne włosy, zielone lub niebieskie oczy, obecność znamion dysplastycznych, podatność na oparzenia słoneczne lub przebyte oparzenia słoneczne w przeszłości oraz rodzinna skłonność do występowania czerniaka czy zmiana w wyglądzie znamion.Typy czerniaka złośliwego:• Czerniak szerzący się powierzchownie (postać najczęstsza). Czerniak guzkowy. Czerniak w plamie soczewicowatej. Czerniak owrzodziały. Czerniak umiejscowiony na kończynach. Czerniak podpaznokciowyObjawy czerniaka złośliwego W początkowym okresie zmiany są płaskie o nieregularnych brzegach. W późniejszym okresie stają się wyniosłe ponad poziom skóry. Charakterystyczny jest również nierównomierny rozkład barwnika, a nawet odbarwienie, swędzenie czy owrzodziała lub krwawiąca powierzchnia w zmianie. Często występują przerzuty w regionalnych węzłach chłonnych powodujące ich powiększenie lub tworzące konglomeraty.Rozpoznanie czerniaka skóry opiera się na podstawie charakterystycznych objawów skórnych oraz na badaniu histopatologicznym zmiany.Leczenie czerniaka złośliwego polega na chirurgicznym usunięciu zmiany wraz z marginesem zdrowej skóry (przynajmniej do 3 mm) najczęściej w znieczuleniu miejscowym i w warunkach ambulatoryjnych. W razie potwierdzenia raka w badaniu histopatologicznym margines ten poszerza się nawet do 3 cm. Zwykle chirurg profilaktycznie usuwa również okoliczne węzły chłonne. W zasadzie lekarz powinien wykonać najpierw biopsję najbliższego węzła wartowniczego (pierwszego węzła chłonnego, do którego spływa chłonka) i przy dodatnim wyniku biopsji usunąć węzły chłonne.Czerniak wywodzący się z plamy soczewicowatej jest jedyną postacią reagującą na radioterapię. Jako leczenie uzupełniające napromieniowanie stosuje się również przy czerniakach umiejscowionych w obrębie głowy i szyi z przerzutami do węzłów chłonnych. Natomiast w zmianach zaawansowanych stosuje się chemioterapię jednym cytostatykiem (dakarbazyna, cisplatyna, karboplatyna, winkrystyna) lub izolowaną kończynową chemioterapię perfuzyjną, w której podaje się dotętniczo duże dawki cytostatyku.Po zakończonym leczeniu należy pamiętać o badaniach kontrolnych, które przez pierwsze dwa lata powinno się wykonywać co 3 miesiące, a po pięciu latach co pół roku. Co pól roku należy wykonywać badanie rentgenowskie klatki piersiowej oraz usg jamy brzusznej, a przez 2 lata po zabiegu operacyjnym badanie usg węzłów chłonnych co 3 miesiące.Ryzyko nawrotu czerniaka skóry wynosi ok. 3-15 %. Natomiast 5-letnie przeżycie dla stopnia I szacuje się na 97%, dla stopnia II - 74%, dla stopnia III - 41% oraz dla stopnia IV poniżej 10%.opisać wpływ estrogenów, androgenów i hormonów tarczycy na skórę TARCZYCA hormon TSH tyroksyna. Regulujące przemianę materii decydujące o tworzeniu kośćca.Nadczynność powoduje spadek masy ciała, rozdrażnienie, wzmożony apetyt drżenie rąk wytrzeszcz oczu, ciepłą i wilgotną skórę, zwiększoną potliwość.Niedoczynność powoduje otyłość, skóra jestsucha, zimna, blada, nadmiernie rogowaciejąca (objaw brudnych kolan), łamliwe włosy, czasem przerzedzenie brwi. Tarczyca Niedoczynność Żółte zabarwienie skóry,Wzrost masy ciała, Suchość skór, Objaw brudnych łokci i kolan, Obrzęki,Kruche i łamliwe włosy/paznokcie, Spadek potliwości, Bladość. Nadczynność, Delikatna i ciepła skóra, Wilgotna i spocona, Świąt, pokrzywka, Hiperpigmentacje, Zanik podściółki tłuszczowej, Wypadanie włosów, cienkie włosy. NADNERCZA Przemiana materii oraz utrzymanie równowagi wodno - mineralnej organizmu.Kora nadnerczy (kortyzon, aldosteron) działające na wtórne narządy łciowe.Nadczynność: maskulinizacja kobiet, łojotok, trądzik, owłosienie na brodzie i silne owłosienie całego ciała.Rdzeń (adrenalina, oradrenalina) działanie na ciśnienie tętnicze i napięcie mięśniowe.TRZUSTKA Insulina regulująca stężenie glukozy we krwi.U chorych na cukrzycę niedobór insulin powoduje:pogorszenie ukrwienia dalszych części kończyn (palców stóp i rąk),pękanie i twardnienie paznokci,skłonność do owrzodzeń,świąd skóry, grzybice.GRUCZOŁY PŁCIOWE: Jądra, Jajniki. Dojrzewanie narządów płciowych. Dojrzewanie komórek jajowych i plemników. Działanie na skórę: sterowanie owłosieniem typu męskiego lub żeńskiego oraz całego ciała.Nadmiar androgenów: wypadanie włosów, nasilone wytwarzanie łoju, maskulinizacje kobiet.Nadmiar estrogenu: plamy barwnikowe, teleangiektazje, zakażenia grzybicze, gromadzenie wody. Hormony gonad Estrogeny fizjologia: Naskórek:stymulacja proliferacji keratynocytów; warunkują podziały komórkowe; biorą udział w prawidłowym wydzielaniu melaniny; zmniejszają zdolność komórek Langerhansa do prezentacji antygenów; wpływają na połączenia skórno-naskórkowe, co warunkuje prawidłową wymianę substancji odżywczych;regulacji pigmentacji skóry; Skóra właściwa: przyspieszają produkcję kolagenu I i III; sprzyjają gojeniu się ran; stymulują fibroblasty do syntezy glikozaminoglikanów GAG, dzięki czemu wpływają na jędrność i nawilżenie skóry;Tkanka podskórna: wpływają na różnicowanie się adipocytów, co warunkuje prawidłową lipostrukturę; hamują peroksydację lipidów; Nadmiar estrogenów:zaburzenie procesów lipolizy i lipogenezy. niemożność odprowadzenia produktów przemiany materii, zanik tkanki gruczołowej sutków; Niedobór: Spłaszczenie granicy skórno-naskórkowej prowadzi do nieprawidłowego odżywienia i wymiany metabolitów skóry; Zmniejszenie aktywności keratynocytów prowadzi do ścieńczenia naskórka; Zmniejszona aktywność fibroblastów prowadzi nie tylko do niedoborów, ale i degradacji GAG, kolagenu i elastyny, braku struktur wiążących wodę, co wiąże się ze spadkiem elastyczności i nawilżenia skóry oraz wzmożonego łuszczenia się; Zmniejsza się ilość kolagenu I oraz III oraz wskaźnik proporcji kolagenu III/I; Wzmożona przez naskórkowa utrata wody prowadzi do zmian zanikowych w obrębie skóry, ale i jamy ustnej, spojówkach i narządów płciowych Degradacja włókien kolagenowych i elastylowych prowadzi do braku jędrności skóry i powstania zbitych oraz twardych mas kolagenowo-elastynowych Upośledzenie właściwości mechanicznych, biochemicznych i strukturalnych skóry prowadzi do zmniejszenia jej gęstości;Deformacje układu naczyniowego upośledzają prawidłowe krążenie krwi i dotlenienie tkanek, a także prowadzą do zaburzeń naczynioruchowych jak teleangiektazji i napadowego rumienia twarzy;Zmiany atroficzne i rozpadowe tkanki tłuszczowej prowadzi do zaburzenia lipo struktury i „zapadania” się okolicy oczodołów, kości jarzmowej czy podbródka;Pojawiają się głębokie pobruzdowania i zmarszczki oraz wzmożone rogowacenie okolicy podeszwowej;Powstają hipo- i hiperpigmentacyjne zmiany na skutek wzmożonej wrażliwości skóry na promieniowanie ultrafioletowe oraz nieprawidłowej syntezy melaniny;Pojawiają się ostudy oraz zmiany soczewicowate związane z nieprawidłową syntezą melaniny];Z powodu upośledzonej funkcji makrofagów pojawia się trudne gojenie się ran;Rozwój dermatoz o podłożu łojotokowym jak trądzik pospolity czy trądzik różowaty;Gestageny - fizjologiaWykazuje działania antyandrogene poprzez zmniejszenie aktywności 5α-reduktazy;Nadmiar progesteronu objawia się na skórze, w postaci trądziku, nadmiernego owłosienia ciała,łojotoku.W przypadku równoczesnego niedoboru estrogenów przy nadmiarze progesteronu dochodzi do niedorozwoju gruczołów piersiowych, a skóra oraz włosy nabierają cech męskich. Androgeny jajników, jąder, nadnerczy fizjologia Słabe androgeny ulegają przemianie w aktywniejsze postacie w skórze pod wpływem 5αreduktazy;Wpływają na kształtowanie się mieszka włosowego; Pobudzają aktywność gruczołów łojowych DHEA (dehydroepianandrosteron), produkowany przez nadnercza, nazywany jest hormonem młodości, ponieważ opóźnia proces starzenia.Nadmiar androgenów u kobiet:Obniżenie popędu płciowego oraz spadek libido;Hiperandrogenizacja i wirylizacja, Atrofia i suchość pochwy, Łysienie lub pojawianie się hirsutyzmu; opryszczka Choroby skóry o etiologii wirusowej ZAKAŻENIA WIRUSAMI HERPES Wirusy to czynniki zakaźne, są nośnikami informacji genetycznej, nie sa oraganizmami zakaźnymi. OPRYSZCZKA ZWYKŁA Herpes simplex Definicja: są to zmiany drobno pęcherzykowe, umiejscowione głównie na granicy błon śluzowych i skóry, ze skłonnością do nawrotów. Może dojść do infekcji pierwotnej gdy dziecko zaraża się od matki (ciężki przebieg) lub wtórnej. Są dwa TYPY HSV I oraz HSV II. HSV I- błony śluzowe jamy ustnej, twarz tułów kończyny HSV II- kancerogenny- w obrębie narządów płciowych gł. szyjka macicy.Nie umiemy wyeliminować go z organizmu ponieważ ma powinowactwo do układu nerwowego. Nasz układ odpornościowy nie odczytuje go jako obcy antygen. Opryszczki nie smarować maściami cynkowymi, zabezpieczać filtrem, zastosować maść lub plastry na opryszczkę. UJAWNIA SIĘ GDY: spada odporność organizmu, przegrzanie, przeziębienie, stres, miesiączka. Objawy i przebieg: wykwitami pierwotnymi są drobne pęcherzyki, wielkości kilku milimetrów , usadowione na podstawie rumieniowej, wykazujące tendencję do grupowania się. Początkowo są one wypełnione treścią surowiczą, następnie ropną i pokrywają się w ciągu kilku dni strupami (impetiginisatio).Zwykle towarzyszy im lekkie pieczenie lub niewielka bolesność; niekiedy objawy te poprzedzają wystąpienie opryszczki o 2-3 dni. Najczęstszym umiejscowieniem zmian wywołanych przez HSV 1 jest twarz i wargi (herpes labialis) oraz błony śluzowe jamy ustnej (stomatitis herpetica. W obrębie jamy ustnej na ogół stwierdza się jedynie dość bolesne nadżerki po pierwotnych pęcherzykach.Niekiedy może być również zajęta rogówka; zmiany te są bolesne i uporczywe, mogą pozostawiać upośledzenie wzroku (keratitis dendritica). W okolicach narządów płciowych opryszczka wywołana przez HSV 2 u mężczyzn dotyczy żołędzi i napletka, a u kobiet warg sromowych; niekiedy zajęte są pośladki.Wykwity rozsiane na skórze mogą nie mieć charakterystycznych cech i wtedy są nie rozpoznawane (drobne grudki i pęcherzyki o rozmaitym umiejscowieniu, np. na palcach rąk, małżowinach usznych).Przebieg opryszczki jest krótkotrwały (6-10 dni), ale istnieje duża skłonność do nawrotów, zazwyczaj w tych samych miejscach, zwłaszcza na błonach śluzowych jamy ustnej i narządów płciowych.Nawroty są częste u kobiet w okresie miesiączki.Rozpoznanie opiera się na :Stwierdzeniu zgrupowanych, drobnych pęcherzyków na podłożu zapalnym, Obecności nieznacznego pieczenia lub świądu, Szybkim przebiegu, Skłonności do nawrotów, Najczęstszym umiejscowieniu na granicy skóry i błon śluzowych. Rozpoznanie różnicowe:Półpasiec (zoster) różni się większą bolesnością, wyraźnie jednostronnym umiejscowieniem, pozostawieniem trwałej odporności (nie ma nawrotów) Liszajec pęcherzowy (impetigo bullosa) różni się łatwym przeszczepianiem się na skórę otoczenia, niewystępowaniem objawów podmiotowych, obecnością bakterii w pierwotnych wykwitach.Pęcherzyca błon śluzowych (pemphigus vulgaris muscosae) różni się mniejszą bolesnością; rozstrzyga badanie immunologiczne ( należy pamiętać o podobieństwie morfologicznym komórek akantolitycznych w pęcherzycy do komórek balonowatych w herpes).Afty (aphtosis) różnią się niewystępowaniem pęcherzyków i sadłowatym dnem.OSPA WIETRZNA Varicella Definicja: jest to ostra choroba zakaźna, głównie wieku dziecięcego, cechująca się rozsianymi wykwitami pęcherzykowo-krostkowymi w obrębie skóry i błon śluzowych oraz na ogół niezbyt nasilonymi objawami ogólnymi.Objawy i przebieg: zmiany początkowo mają charakter grudkowo- rumieniowy, a w ich obrębie powstają pęcherzyki i wykwity krostkowe, zagłębione w części środkowej. Po kilku dniach tworzy się strup.Umiejscowienie jest rozmaite: twarz, skóra owłosiona głowy, tułów i kończyny oraz błony śluzowe (zwłaszcza podniebienia twardego i policzków). Bardzo rzadko zajęte bywają dłonie i stopy. Schorzenie jest najczęstsze i dzieci między 2 a 6 rokiem życia.Okres wylęgania wynosi ok. 14 dni, a choroba trwa 2-4 tygodnie. Przebieg u osób dorosłych może być gorączkowy, niekiedy ciężki.Rozpoznanie ustala się na podstawie:Pęcherzykowo- krostkowych wykwitów, Rozsianego charakteru zmian, Gorączkowego przebiegu, Rozpoznanie różnicowe:Półpasiec uogólniony (zoster generalisatus) różni się tym, że istnieje typowe ognisko półpaśca o układzie segmentowym, występuje u osób z załamaną odpornością, często w przebiegu nowotworów złośliwych,oraz towarzyszy mu bolesność.PÓŁPASIEC Zoster (Herpes zoster)Definicja: są to zmiany pęcherzowe i pęcherzykowe o jednostronnym układzie, z nasilonymi objawami bólowymi.Ma powinowactwo do systemu nerwowego, układa się wzdłuż nerwów żebrowychNa podłożu rumieniowym są pęcherze, podwyższona temp.Może dać powikłania w postaci zapalenia opon mózgowych. Daje trwała odporność. Objawy i przebieg: wykwitem pierwotnym jest surowiczy pęcherzyk o trwałej pokrywie. Pęcherze są zgrupowane lub rozsiane w obrębie zajętego segmentu. Pomiędzy nimi mogą istnieć odcinki skóry nie zmienionej. Najczęstszym umiejscowieniem jest twarz, zwłaszcza górna jej część, tj. okolica unerwiana przez pierwszą gałąź nerwu trójdzielnego. W przypadku umiejscowienia w obrębie oczodołu istnieje możliwość przejścia zakażenia na rogówkę oraz powikłań ocznych (zoster ophthalmicus) Zmiany bardzo często występują na tułowiu, głównie na klatce piersiowej w obrębie dermatomów. Zazwyczaj nie przekraczają linii środkowej twarzy lub tułowia mają układ ściśle jednostronny.Zmiany skórne są zwykle poprzedzone rozmaicie nasilonymi nerwobólami, utrzymującymi się w ciągu całego okresu trwania choroby (2-3 tygodnie). U osób starszych nerwobóle mogą utrzymać się przez wiele miesięcy po ustąpieniu zmian skórnych, a mogą mieć również charakter nawrotowy, nawet po wielu latach od zachorowania.Półpasiec na ogół pozostawia trwałą odporność. Nawroty oraz zmiany rozsiane powinny skłaniać do dokładnego przebadania w kierunku złośliwych chłoniaków (lymphoma), innych chorób nowotworowych oraz schorzeń przebiegających z defektami immunologicznymi.Rozpoznanie ustala się na podstawie:Zgrupowanych pęcherzyków i pęcherzy usadowionych na skórze zapalnie zmienionej.Jednostronnego układu wzdłuż unerwienia korzeniowego. Towarzyszących nerwobólów ZAKAŻENIA WIRUSAMI PAPILLOMA (Human papilloma virus) wirus brodawczaka ludzkiegoBRODAWKI PŁASKIE (MŁODOCIANYCH) Verrucae planae (juveniles) Definicja: są to zazwyczaj liczne, płaskie, jakby nałożone na skórę, gładkie grudki. Objawy i przebieg: grudki są gładkie, o nieco błyszczącej powierzchni lub nieznacznie chropowate, na ogół tylko nieco wyniosłe ponad powierzchnię skóry brunatnawe lub niewiele różniące się barwą od otoczenia; są zazwyczaj liczne i rozsiane. Najczęstszym umiejscowieniem: są grzbiety rąk oraz dolne części twarzy i czoło, ale mogą występować również w innych okolicach. Często układają się linijnie w miejscu zadrapania (objaw Koebnera). Przebieg jest rozmaicie długi. Na ogół zmiany ustępują samoistnie, chociaż u osób o obniżonej odporności mogą utrzymywać się przez wiele lat. Ustępowanie przebiega w sposób bardzo charakterystyczny: wszystkie wykwity jednocześnie ulegają zaczerwienieniu i obrzękowi, po czym następuje samoistne cofanie się zmian w ciągu kilku tygodni. Chorzy często zgłaszają się zaniepokojeni pogorszeniem się sprawy chorobowej, a w istocie jest to objaw zapowiadający regresję. Rozpoznanie ustala się na podstawie: Stwierdzenia płaskich lub płasko-wyniosłych, niezapalnych, jakby nałożonych na skórę wykwitów grudkowych, Zazwyczaj dużej liczbie zmian Umiejscowienia głównie na twarzy i grzbietach rąk, Braku objawów podmiotowych, Częstszego występowania w młodym wieku, Wykazania typu wirusa metodami molekularnymi, Pomocny może być również charakterystyczny obraz histologiczny. BRODAWKI ZWYKŁE Verrucae vulgares Definicja: są to grudki o hiperkeratotycznej, nierównej powierzchni, nie powodujące objawów podmiotowych, z tendencją do samoistnego ustępowania.Objawy i przebieg: wykwitem pierwotnym jest grudka o średnicy od kilku do kilkunastu milimetrów, barwy szarobrunatnej lub zbliżonej do koloru skóry, o wyniosłej, szorstkiej powierzchni, usadowiona w skórze nie zmienionej. Brodawki mogą być pojedyncze, ale najczęściej są mnogie; niekiedy wykazują skłonność do grupowania się i zlewania.Umiejscowienie jest rozmaite: najczęściej palce rąk, wały paznokciowe, niekiedy pod płytką paznokciową (verrucae peri- et subunguales), Objawy na ogół nie występują, jedynie brodawki okołopaznokciowe bywają niekiedy bolesne.Przebieg jest przewlekły, wielomiesięczny lub nawet wieloletni. Nowe wykwity powstają w otoczeniu zmiany macierzystej lub w miejscach odległych w wyniku samo przeszczepiania się wirusa. Brodawki mogą ustępować samoistnie, często w przypadku usunięcia jednej lub kilku z nich. Rozpoznanie opiera się na :Stwierdzeniu niezapalnych grudek o nierównej, przerosłej i hiperkeratotycznej powierzchni.Obecności zazwyczaj licznych wykwitów, Niewystępowaniu objawów podmiotowych, Częstym umiejscowieniu na skórze rąk i palców. Pomocne jest badanie histologiczne(charakterystyczny efekt cytopatyczny) i badanie za pomocą technik molekularnych dla stwierdzenia typu wirusa. BRODAWKI STÓP Verrucae plantares Definicja: brodawki stóp są dwojakiego rodzaju : głębokie, bolesne, na ogół nieliczne (myrmecia) oraz bardziej powierzchowne, zlewne (brodawki mozaikowe „mosaic warts”). Leczenie: krioterapia, elektrokoagulacja, złuszczanie kwasem salicylowym, mocznikiem, kwasem glikolowym, siarczanami. Po przestrojeniu układu immunologicznego ustępują samoistnie OBJAWY I PRZEBIEG: brodawki typu :myrmecia są pojedyncze lub nieliczne, wnikają głęboko do skóry, wywołują odczyn zapalny i bolesność. Natomiast brodawki mozaikowe, które są powierzchniowe na ogół rozległe, częściowo zlewające się i zwykle długotrwałe, często nawracają. Sposób ustępowania brodawek stóp wywołanych przez HPV 1 jest bardzo charakterystyczny. Wszystkie wykwity równocześnie stają się czarne, a podłoże jest silnie zaczerwienione. Tego rodzaju zmiany są zapowiedzią samoistnego ustępowania. Ściemnienie zależy od zmian krwotocznych typu zjawiska Arthusa i odkładania się barwnika krwi w warstwie rogowej. Brodawki wywołane wirusem HPV 1 w obrębie rąk, zwłaszcza około paznokciowe, również ustępują w wyniku tego samego mechanizmu, w przeciwieństwie do brodawek wywołanych HPV 2, niezależnie od ich lokalizacji. Rozpoznanie myrmecia ustala się na podstawie: Pojedynczych głębokich brodawek, Umiejscowienia głównie na stopach (mogą występować również na rękach zwłaszcza w otoczeniu paznokci. Bolesności Badania histologicznego, które jest diagnostyczne dla typu HPV 1 Rozpoznanie brodawek mozaikowych opiera się na : Bardziej powierzchownym i rozlanym charakterze wykwitów, Umiejscowieniu na stopach Badaniu histologicznym, które wykazuje efekt cytopatyczny charakterystyczny dla zakażenia HPV 2 . dentyfikacja wirusa jest przeprowadzana za pomocą technik molekularnych.Rozpoznanie różnicowe: Myrmecia wymaga różnicowania głównie z nagniotkami (clavi), które różnią się obecnością czopa rogowego, bardziej gładką powierzchnią, występowaniem wyłącznie w miejscach ucisku mechanicznego.Brodawki mozaikowe (mosaic warts) różnią się od myrmecia powierzchownym, zlewnym charakterem, brakiem bolesności, znacznie bardziej przewlekłym przebiegiem i obrazem histologicznym charakterystycznym dla zakażeń HPV 2.