ROBAKI PŁASKIE - PLATYHELMINTHES

robak	Fasciolopsis buski (przywra jelitowa)	Clonorchis sinensis (przywra chińska)	Opisthorchis felineus (przywra kocia)	Schistosoma
								haematobium (przywra faraonów)	mansoni przywra Alansona	japonicum (przywra japońska)
budowa	największa przywra u człowieka, kształt owalny, grzbietobrzusznie spłaszczony, oskórek z kolcami, brak stożka z przodu, przyssawka brzuszna większa od gębowej, jelito bez odgałęzień	zabarwienie brunatne, duże rozgałęzione jądra, lekko płatowaty jajnik	kształt lancetowaty, zabarwienie brunatne, dwa płatowate jądra, jajo ma wieczko i jest zwężone na biegunie przednim	samice długie i cienkie, w przekroju okrągłe, 2 mniejsze przyssawki, jajnik zbity, w macicy ok. 100 jaj samce krótsze i grubsze, przyssawka brzuszna większa, w rynience płciowej pozostaje samica, jaja duże, owalne, zaopatrzone w kolec	mniejsze od haematonium, samce drobnych wymiarów, mają więcej jąder samice mają jajnik z przodu ciała, mała liczba jaj w macicy (około 4) oskórek ma brodawki, jaja są stosunkowo duże, mają ostrogę	większe od poprzednich, oskórek gładki, dwie przyssawki, , jajnik podłużny, owalny,, macica zawiera bardzo dużo jaj (50-300) jajo z ostrogą
rozwój	jaja -> w wodzie miracidium -> w ślimaku sporocysta -> redie, cerkarie -> metacerkarie (adoleskarie) na roślinach -> zarażenie	jajo -> w ślimaku miracidium -> sporocysty, redie i cerkarie -> cerkarie do wody -> mięśnie ryb -> tam cysty w metacerkarie (inwazyjne)	rozwój w macicy -> miracidia (spożywane przez ślimaka) -> sporocysty -> redie i cerkarie -> cerkarie do wody, atakują ryby -> metacerkarie	jajo w wodzie, skorupka pęka -> miracidium wnika czynnie do ślimaka -> sporocysty I i II rzędu -> cerkarie -> do wody i żywiciela ostateczego; bez redii!
lokalizacja	ścianki jelita cienkiego człowieka i świni domowej (żywiciel pośredni: ślimaki)	wątroba, przewody żółciowe mięsożernych zwierząt i człowieka	przewody żółciowe i trzustka mięsożernych ssaków	naczynia żylne pęcherza moczowego i macicy	żyła krezkowej dolna, splot odbytnicy, naczynia wątroby	żyła krezkowa górna, naczynia krwionośne w obrębie jelita cienkiego
choroba	fasciolopsoza: bóle brzucha, biegunka, stolce obite, zielonożółte z niestrawionym pokarmem, silne uczucie głodu, owrzodzenia błony śluzowej jelita, krwotoki, obrzęki, wymioty, objawy zatrucia, wyniszczenie, niedrożność jelit gdy duża inwazja	klonorchoza: pogrubienie i rozszerzenie przewodów wątrobowych, zmiany nabłonka, , marskość wątroby, ropne stany zapalne, czasem zmiany nowotworowe, niedrożność przewodów żółciowych, podwyższona temperatura, dreszcze, biegunka, bóle w nadbrzuszu	opistorchoza: bóle brzucha, wzdęcia, pogrubienie i rozszerzenie przewodów wątrobowych i samej wątroby, stany zapalne pęcherzyka żółciowego, czasem zmiany nowotworowe i żółtaczka mechaniczna	schistosomoza (bilharzioza): stany zapalne pęcherza moczowego i nerek, krwawy mocz, kamica dróg moczowych, 3 fazy kliniczne: 1. objaw skórny, 2. okres toksyczno - alergiczny (bóle głowy, gorączka, biegunka, stany skurczowe oskrzeli), 3. zmiany w narządach (częstomocz, krwiomocz, ziarniaki, bóle podbrzusza, deformacja moczowodów, rak pęcherza, niewydolność nerek	biegunka, objawy czerwonki, bóle brzucha (powstają owrzodzenia i ziarniaki), zatory w naczyniach żylnych wątroby (masowe inwazje), nadciśnienie wrotne, żylaki przełyku, czasem zmiany ogniskowe w mózgowiu	biegunka, objawy czerwonki, przebieg najcięższy, okres toksyczny zwany jest zespołem Katayama, objawy: gorączka, zmiany zapalne i alergiczne układu oddechowego i skóry, stany żółtaczkowe, objawy neurologiczne, nadciśnienie płucne, wodobrzusze, ogólne wyniszczenie chorego
wykrywanie	jaja lub dojrzałe przywry obecne w kale, badania serologiczne	jaja w kale lub treści dwunastniczej, test hemaglutynacji pośredniej,	jaja w kale lub treści dwunastniczej	jaja (5 tygodni po zarażeniu) w moczu, kale; testy serologiczne, test ELISA, podwyższenie immunoglobulin klasy E
świat	południowo - wschodnia Azja	południowo - wschodnia Azja	Europa, Syberia, Daleki Wschód	Afryka, Bliski Wschód, Portugalia	dorzecze Nilu, Afryka równikowa, Ameryka Południowa, wyspy Morza Karaibskiego	Daleki Wschód

Aleksandra Latos

robak	Taenia			Echinococcus granulosus (ródziemn ródziemne)	Dipylidium caninum (ródziemn psi)	Heterophyes heterophyes
		saginata (ródziemn nieuzbrojony)	solium (ródziemn uzbrojony)				multiceps (ródziemn kręćkowy)
budowa	ok. 12 metrów długości, 4 przyssawki, nieuzbrojony ryjek, jajnik dwupłatowy, macica ma ponad 15 odgałęzień,	kilka metrów, ródzie kulisty ma 4 przyssawki i ryjek uzbrojony w haczyki, jajnik trzypłatowy, macica ma mniej niż 15 odgałęzień,	do 1 m, ródzie uzbrojony w haczyki i 4 przyssawki, macica ma pokrój drzewkowaty, odgałęzienia ponad 15,	ródzie uzbrojony w haczyki i 4 przyssawki, bardzo krótki (kilka mm), 3 człony: jałowy, rozrodczy i maciczny, jajnik dwupłatowy, macica nie ma ujścia, budowa bąbla: błona twórcza, torebki lęgowe, błona oskórkowa, łącznotkankowa błona żywiciela)	ródziemneg ródziemneg, 4 przyssawki, wysuwalny uzbrojony ryjek, jądra pęcherzykowate, jajniki parzyste, jaja zebrane w pakiety	kształt gruszkowaty, ciało pokryte delikatnymi łuskami, słabo rozwinięta przyssawka gębowa, dobrze przyssawka brzuszna i płciowa jaja mają zaokrąglone bieguny, wieczko, ródziem na biegunie tylnym
rozwój	jajo (ródziemn) -> żywiciel pośredni (w narządach wewnętrznych) -> wągier -> żywiciel ostateczny (tylko człowiek) -> ródzie wynicowuje się w dwunastnicy	wydalenie końcowych proglotydów -> wydostanie się jaj -> żywiciel pośredni (zjada żywe ródziemn) -> naczyniami krwionośnymi do mięśni, tkanki łącznej i nerwowej, gałki ocznej -> wągry -> żywiciel ostateczny (człowiek, zjada niedogotowaną wieprzowinę)	proglotydy wydalane z kałem -> wydostanie się jaj -> mózg żywiciela pośredniego -> cenur -> żywiciel ostateczny	proglotydy wydostają się na ródzi drapieżnika -> jajo -> ródzie żywiciela pośredniego -> ródziemn -> różne narządy -> bąblowiec	dojrzałe człony pełzają na ródzi -> ródziemn -> zjadane przez pasożyty zewnętrzne (larwy pcheł) -> cysticerkoid -> żywiciel ostateczny	miracidia (spożywane przez mięczaki wód słono-słodkich) -> ródziemne -> redie i cerkarie -> cerkarie do wody, atakują ryby -> metacerkarie
lokalizacja	dojrzały pasożytuje w jelicie cienkim człowieka, wągry w mięśniach bydła	jelito cienkie człowieka, larwa w mięśniach, tkance łącznej lub nerwowej świni, rzadko u człowieka	dojrzały w jelicie cienkim psa, larwa w mózgu dzikich zwierząt trawożernych	postać dojrzała w jelicie cienkim zwierząt ródziemnego, echinokok w ródziem lub płucach człowieka	dojrzały w przednim i środkowym odcinku jelita ródziemn zwierząt mięsożernych	jelito człowieka
choroba	tasiemczyca, tenioza: uczucie osłabienia, chudnięcie, napadowe bóle brzucha, wzrost lub utrata łaknienia, czasem pokrzywka, świąd odbytu, uporczywe biegunki, napięcie powłok brzusznych	tenioza: zachwianie procesu trawienia i resorpcji, biegunki, bóle brzucha, po dłuższym czasie występują anemia, eozynofilia, ródziem nerwowy, bóle i zawroty głowy, ogólne osłabienie, cysticerkoza: wągry osadzają się w mięśniach, narządach, oczach, mózgu - epilepsja, wzrost ciśnienia ródziemnegoiuego, upośledzenie ukrwienia tkanki mózgowej	cenuroza owiec: zapalenie opon mózgowych, powstanie guza mózgu, zaburzenia jego funkcjonowania (kręcenie się zwierzęcia w miejscu), u człowieka cenur spotykany jest w komorach mózgu lub w ródziemnegoi podpajęczynówkowych i rdzenia kręgowego, objawy nieraz do ródziemnegoiu lat	bąblowica, echinokokoza: objawy mogą wystąpić po kilkunastu latach, pęcherze powodują wtórne zakażenia bakteryjne, zapalenia ródziemn żółciowych i ucisk naczyń ródziemnego i żółciowych (wynikiem żółtaczka), w przypadku bąblowicy płuc występują ataki kaszlu, przyspieszony oddech, bóle w ródziemn, jeśli zawartość ródziemnego bąbla wyleje się, dochodzi do szoku anafilaktycznego	dipylidioza: u ludzi przebiega bezobjawowo, ródziem oddziałuje alergicznie, czasami brak apetytu i niestrawność	heterofijoza: bóle brzucha, biegunka, owrzodzenie jelit, zatory naczyń włosowatych, tworzenie się ziarniniaków
wykrywanie	proglotydy poruszające się w kale, test ELISA do wykrycia ródziemn tasiemca	identyfikacja proglotydów w kale, test ELISA, NMR	badanie biopsyjne, test ELISA, badania serologiczne	badanie biopsyjne, RTG pokazuje zwapniałe pęcherze bąblowca, test ELISA, USG pokazuje ródziem torbieli	szukanie proglotydów w kale lub okolicy odbytu	jaja i dojrzałe przywry w kale
świat	wschodnia Afryka, Azja, południowa Europa, Ameryka Południowa	Ameryka Południowa, Daleki Wschód	Europa, Azja, Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Afryka	basen Morza ródziemnego, Ameryka Południowa, południowa Afryka, Australia, Nowa Zelandia	kosmopolita	Daleki Wschód, basen Morza ródziemnego, Grenlandia

Aleksandra Latos

robak	Diphyllobothrium latum (zarnegoego szeroki)	Fasciola hepatica (motylica wątrobowa)	Dicrocoelium dendriticum (motyliczka)	Paragonimus zarnegoe (przywra płucna)	Hymenolepis nana (zarnego karłowaty)	Hymenolepis dimunuta
budowa	bardzo długi, do 20 metrów, zarneg owalny, spłaszczony grzbietowo brzusznie, bruzdy jako narządy czepne, jądra pęcherzykowate, jajnik dwupłatowy, jajo ma na biegunie wieczko, na drugim zarnego (a więc podobne do jaj przywr)	kształt stożkowato zaokrąglony, przyssawka czepna, ciało pokryte kolcami, układ wydalniczy protonefrydialny, larwa orzęsiona	kształt lancetowaty, oskórek gładki, przyssawka brzuszna, jajnik pojedynczy, kulisty, macica pętlowa jajo owalne, z wieczkiem	przywra owalna, czerwonawobrunatna, oskórek z kolcami, przyssawka brzuszna większa od gębowej, jądra groniaste, jajnik rozgałęziony, macica spętlona, jaja brązowe z wieczkiem	zarnegoego mm, zarneg ma 4 przyssawki i wysuwalny, uzbrojony ryjek, proglotydy dłuższe niż szersze, 3 jądra, 1 jajnik	krótkie i szerokie proglotydy, 4 przyssawki, ryjek bez haków, jajnik wielopłatowy, pochwa ma lekowate rozszerzenie, jajo kuliste, z 2 osłonkami bez wyrostków
rozwój	niedojrzałe jaja -> w wodzie powstaje koracidium -> w żywicielu pośrednim procerkoid -> drugi żywiciel pośredni w jego mięśniach plerorocerkoid -> jelito żywiciela ostatecznego przykład rozwóju paratenicznego (zarnego przejścia z jednego żywiciela do drugiego bez zmiany formy)	jajo -> zarnegoe -> żywiciel pośredni -> zarnegoe -> redia -> cerkaria -> metacerkaria	jajo -> zarnegoe -> w ślimaku zarnegoe I i II rzędu -> cerkarie -> w mrówkach w zarnegoego (forma inwazyjna) -> młoda przywra brak redii!	jajo -> w wodzie zjedzone przez ślimaka -> zarnegoe -> zarnegoe -> redie i cerkarie -> mięśnie zarnegoeg (tu cysty zarnegoego)	jaja wydalane wraz z kałem (zarnego) -> zjedzenie przez człowieka -> w jelicie cienkim uwalniają się zarnego -> w kosmkach jelitowych w cysticerkoid -> do światła przewodu zarnegoeg, przytwierdzenie i wzrost strobili rozwój zarneg monokseniczny jak i heterokseniczny	żywicielem pośrednim owady, szczur lub człowiek zarażają się poprzez zjedzenie zarażonego cysterkoidami owada
lokalizacja	jelito cienkie człowieka i zwierząt rybożernych	wątroba, przewody żółciowe, rzadziej miąższ płuc, mózgowie, tkanka podskórna, mięśnie	drogi żółciowe zwierząt	płuca, oskrzela i opłucna, wyjątkowo w zarnego i innych narządach człowieka	jelito cienkie człowieka i gryzoni	jelito cienkie szczurów i myszy
choroba	difylobotrioza: zaburzenie procesu resorpcji i trawienia, biegunki, bóle brzucha, zarnegoegoć megaloblastyczna, obniżenie poziomu hemoglobiny, zarnego witaminy B12	fascjoloza: powiększenie wątroby i trzustki (hepatosplenomegalia), żółtaczka, zarnegoegoć, wymioty, podwyższona temperatura, bóle mięśni, stawów, zarnegoegoć, wysoka eozynofilia, leukocytoza	dikrocelioza: choroba na ogół bezobjawowo, inwazja groźna, gdy jest masowa; czasem występują zapalenie dróg żółciowych, bóle w nadbrzuszu, powiększenie wątroby, żółtaczka, świąd	paragonimoza: w płucach powstają pęcherze, krwiaki, gruzełkowatości, torbiele (w nich przywry), objawy odmy opłucnej, zapalenia płuc, oskrzelowe marskości, krwioplucie, paragonimoza mózgowa powoduje krwotoki mózgowe, zapalenie opon mózgowych, u dzieci drgawki i zaburzenia w rozwoju	hymenolepidoza: zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego, bóle głowy, bezsenność, objawy epileptyczne, zaburzenia funkcjonowania układu zarnegoeg, bóle brzucha, biegunki, zaparcia, nudności, wymioty	przebieg choroby najczęściej bezobjawowy
wykrywanie	w kale charakterystyczne proglotydy lub jaja	badania serologiczne, test ELISA, po 8 tygodniach od zarażenia znalezienie w kale lub treści dwunastniczej	wykrywanie jaj w kale	jaja w kale lub zarnego, badania serologiczne, test ELISA do wykrycia immunoglobulin G i E	badanie kału w kierunku obecności jaj lub proglotydów	badanie kału w kierunku obecności jaj lub proglotydów
świat	Islandia, Grenlandia, Finlandia, Kanada, Alaska, Syberia, północ Izraela, delta Dunaju	kosmopolitka	za wyjątkiem Australii wszędzie	południowo wschodnia Azja, Afryka	basen Morza zarnegoego i Morza zarnego, Azja, Ameryka Środkowa	Indie, Japonia, Włochy, USA

Aleksandra Latos

---