PODŁOŻA STOSOWANE W DIAGNOSTYCE

REGULARNYCH GRAMDODATNICH PAŁECZEK

1. Podłoże L-PALCAM (Listeria Selective Enrichmena Broth wg Van Nettena i wsp.)

Podłoże wybiórecze do przednamnażania pałeczek Listeria

Skład:

pepton

wyciąg drożdżowy

chlorek litu

eskulina

cytrynian żelazowo-amonowy

D(-) mannitl

czerwień fenolowa

lecytyna sojowa

Tween80

Dodatek selektywny (merck)

Pożywka służy do selektywnego namnażania pałeczek Listeria obecnych w materiale klinicznym lub próbkach kału, żywności, paszy, próbkach środowiskowych.

2. Podłoże „BS” ( Brill- Szynkiewicza)

Wybiórcze wzbogacone podłoże do izolacji włoskowca różycy.

Skład:

bulion odżywczy z mięsa końskiego

agar

glukoza

0,1% roztwór fioletu krytalicznego

jałowa surowica końska

1% roztwór wodny azydku sodu

RODZAJ: Erysipleothrix

GARUNEK: Erysipelothrix rhusiopathiae

Erysipelothrix rhusiopathiae

Włoskowiec różycy - Erysipelothrix rhusiopahiae

*gram+

*pałeczki, proste lub lekko zagięte

*układają się jako oddzielne komórki, parami w kształcie litery V lub w krótkie łańcuszki

*BRAK przetrwalników, rzęsek i otoczek

*Rosną w temp 5-42 C i w obecności 8%NaCl, w warunkach tlenowych, mikroareofilnych i beztlenowych

*Katalazo- i oksydazoujemne

*Najlepiej rosną na agarze z dodatkiem surowicy końskiej.

*większość szczepów wytwarza H₂S

*nie rozkłada eskuliny

*rozkłada z wytworzenie kwasu:glukozę, galaktozę i maltozę(cecha zależna od szczepu)

Forma gładka S

Komórki proste lub lekko zagięte - u chorych z ostrym przebiegiem choroby

Podłoże stałe:

drobne

przejrzyste

okrągłe

podobne do kropli rosy

na agarze z krwią - niekiedy strefa częściowej hemolizy

Na bulionie:

Delikatne zmętnienie

W żelatynie kłutej:

Wzrost w postaci szczoteczki (charakterystyczny dla włoskowca)

Forma szorstka R

Komórki długie, niciowate - dominują w rozmazach chorych z objawami zapalenia stawów i wsierdzia

Podłoże stałe

kolonie większe niż formy gładkiej S

płaskie

nieregularny brzeg

Na bulionie:

osad i lekkie zmętnienie

Chorobotwórczość:

Najczęściej wywołuje choroby u świń ale mogą chorować owce, konie, psy, ptaki

Różyca świń może przebiegać jako:

1.Postać ostra:

Posocznicowa

2.Postać pokrzywkowa:

tworzą sie na skórze romboidalne plamy,

3.Postać przewlekła:

zapalenie wsierdzia i stawów, łącznie lub oddzielnie

Do zakażeń dochodzi droga pokarmową i przez skórę zarazki mogą przenosić gryzonie, owady, gołębie.

U człowieka: różyca występuje jako zakażenie przyranne w następstwie zakażeń podczas sekcji, szczepień itp.

Świnki morskie są niewrażliwe, wrażliwe są myszki i gołębie

Właściwości antygenowe:

*rozpuszczalny antygen gatunkowy

*antygeny typowo-swoiste

*wyróżnia się 16 serotpów

~A-P

~A - najbardziej zjadliwe szczepy - wywołują posocznicę

~B - szczepy o najsilniejszych właściwościach uodparniających

PATOGENEZA:

Zjadliwe bakterie wytwarzają NEURAMINIDAZĘ, która uszkadza naczynia prowadząc do skrzepów i zatorów, ponadto HIALURONIDAZĘ ułatwiającą rozprzestrzenianie sie zarazka.

DIAGNOSTYKA:

1. Materiał do badań

*przyżyciowo: krew z ucha

*pośmiertnie: fragmenty wątroby, śledziony, nerek, serca, tkanki maziowej, krew z serca

*przy formie przewlekłej najwięcej bakterii gromadzi się w przestrzeniach chłonnych zmienionych części skóry

*przy formie przewlekłej - bada się chorobowo zmienione zastawki serca lub stawy

*gdy materiał jest nieświeży, posiew wykonuje się ze szpiku kostnego

2. Badanie mikroskopowe

*bezpośrednie badanie mikroskopowe polega na wybarwieniu wymazów z narządów metoda Grama

*przy posocznicy są to zawsze krótkie pałeczki przy przewlekłych infekcjach bakterie występują w postaci nic

3. Badanie hodowlane

*posiewy wykonuje się na agarze z krwią lub surowica końską

*przy zanieczyszczonym materiale stosujemy podłoże Brylla-Szynkiewicza

Forma ostra (S - gładka) - posocznicowa

*kolonie bardzo drobne szpilkowate, przejrzyste.

*po 48h bakterie wykazują hemolizę α.

*na bulionie dają delikatne zmętnienie

Forma szorstka (R) - przewlekła

*kolonie większe matowe o nieregularnych brzegach,

*na bulionie rośnie w formie osadu.

4. Badanie biologiczne

*są oksydazo i katalazo negatywne

*wytwarzają siarkowodór

*próba na katalazę - włoskowiec różycy jej nie produkuje

*próba z eskuliną - włoskowiec nie rozszczepia es kuliny

*próba biologiczna:

• preparat podajemy dootrzewnowo myszkom lub gołębiom dootrzewnowo

• padają po kilku dniach

Ocena odporności

• Metodą Fortnera poprzez wtarcie hodowli zjadliwego szczepu włoskowca w skaryfikowaną skórę świń uodpornionych i wrażliwych na różycę

*u wrażliwych - charakterystyczne objawy miejscowe

*u uodpornionych - brak reakcji

• Ocena wzrostu włoskowca w bulionie zawierającym badana surowicę

*w przypadku obecności w niej przeciwciał przeciwróżycowych - w postaci osadu

*rzy braku swoistych przeciwciał - w postaci zmętnienia

Rodzina: LISTERIACEAE

Rodzaj: Listeria

Listeria monocytogenes

*pałeczki proste lub lekko zagięte

• w preparacie występują pojedynczo lub układają się w kształcie litery V, Y lub palisad

*gram+

*nie wytwarzają przetrwalników i otoczek

*wytwarza rzęski typu peritrichia - najłatwiej w hodowli płynnej w temp. 20 C

*wytwarzają kolonie typu S i R.

*rośnie w warunkach tlenowych, CO2 przyspiesza wzrost bakterii

Zdolność do namnażania się w zakażonym materiale w temp. 4 C

KOLONIE:

*Na agarze z krwią:

drobne

gładka powierzchnia

koloru rozwodnionego mleka

wąska strefa hemolizy β

podobne do kolonii włoskowca różycy

*Na bulionie:

zmętnienie

nieznaczny osad

Bakterie występują wszędzie w wodzie, glebie, karmie dla zwierząt

PATOGENEZA:

*wytwarza silna hemolizynę tzw. LISTERIOZYNĘ O

*namnaża sie w makrofagach wątroby i śledziony -jest patogenem wewnątrzkomórkowym

CHOROBOTWÓRCZOŚĆ:

*u owiec bydła i świń - objawy ze strony OUN - zaburzenia równowagi, ruchy maneżowe, porażenia

*ciężarne samice mogą ronić

*u koni - porażenie mięśni żuchwy i gardła

*u drobiu ropne wypływy z dzioba i oczu, drgawki, niedowłady nóg oraz skrzydeł

*u człowieka - zapalenie opon mózgowych, ronienia, a nawet posocznica

*nie jest chorobotwórcza dla gołębi

*wyróżniamy postać:

trzewna - posocznicowa która atakuje narządy wew.

nerwowa - powoduje porażenia niedowłady i poronienia

U ludzi listerioza rozpoczyna sie od postaci skórnej następnie przechodzi w postać uogólniona a potem nerwowa.

DIAGNOSTYKA:

1.Materiał do badań

• Przy posocznicy do badania pobieramy fragmenty wątroby ,nerek, śledziony.

• Przy postaci nerwowej pobiera sie płyn rdzeniowy, fragmenty pnia mózgu, rdzenia przedłużonego

2.Badanie bezpośrednie

• przy formie nerwowej listeria namnaża sie ogniskowo dlatego w materiale pobranym do badania można bakterii nie znaleźć,

*należy przygotować homogenizant i następnie preparaty mazane zabarwione metoda gramma można oglądać

• Przy badaniu materiału pochodzącego z mózgu postępujemy według PROCEDURY ZIMNEGO WZBOGACANIA

*1ml homogenizowanego materiału zawieszamy w 10ml bulionu odżywczego i trzymamy w lodówce 12tyg.

*Co tydzień wysiewamy bakterie na agar z krwią

• Próba CAMP:

*na agar z krwią wprowadza sie linie β-toksyny gronkowca

*prostopadle do tej linii nanosi się bakterie, tak aby linie się nie zetknęły

*w miejscu gdzie linie znajdują się najbliżej do siebie występuje silna hemoliza β

3. Badanie hodowlane

*Po wysianiu na podłoże z krwią dodajemy 10% CO2

• Kolonie rosną nieco większe od koloni włoskowca różycy

• Są wypukle, gładkie i szarawe widoczna jest wąska strefa hemolizyny β

*Można wysiać na podłoże z ESKULINĄ i jonami żelaza - Listeria hydrolizuje eskulinę

*Na podłożach płynnych - rośnie w górnych warstwach na kształt parasola

4.Próba biologiczna

*na myszkach, świnkach morskich i królikach.

• Odwirowany homogenizant podajemy dootrzewnowo

• Po kilku dniach zwierzęta padają z ogniskami nekrotycznymi w wątrobie

*test Antona

• odrobinę hodowli bulionowej podajemy myszkom dospojówkowo po 24h wystąpi zapalenie spojówki

*test na ruch bakterii w kropli wiszącej

gatunek	ruch	hemoliza	katalaza	H2S	ramnoza	eskulina	salicyna	gołąb	Św. morska
E.rhusiopathiae	-	Alfa	-	+	-	-	-	+	-
L.monocytogenes	+	beta	+	-	+/-	+	-	-	+

---