Obj.uzk.nn promieniowego -mm porazone na górnej części ramienia(3gł.ram,ram prom, supinator, odwodz.dł.kciuka, Prost.nadgars.i kciuka). Chory nie może 1.prostowac przedramienia,reki,palcow w st.śródr-palicz/ 2odwracac przedram przy wyprost.st.łokcio/ 3osłabiona jest siłą ścisku ręki/4wyst.ręka opadająca,cepowata. Odruchy mm 2gł.i ramie-prom są zniesione,zab.czucia nie są stałe Nn łokciowy porażenie mm zg.łokc nadgar,zgin.głeboki palca 4i4,mm międzykostne,mm kłębika palca5 i przywodz.kciuka. objawy 1osłąbienie zgin nadgarstka 2brak zg.palców w dystalnych paliczk.palca4i5/ 3.porażenie odwodz i przywodz palców/4.porażenie ruchu przywodz.kciuka/5.porażenie ruchu odwodz palca5/ 6.ręka szponowata/ zaburz.czucia-palec5 i łokciowa str.4 i dłon.i grzbiet.str.ręki od tych palców Nn pośrodkowy poraż.mm nawrotny obły,nawr.czworoboczny,zg.prom.nadg,dłon. dł, zg.powierzchn.palców,zg.głęboki palc2i3, odw.krótki kciuka,przeciwst.kciuka. obj1.niemożność nawracania przedram i odwraca.reki w pełnym zakresie/2.osłabine zg.nadgar/3brak przeciwstaw.kciuka/4osłabienie odwodz i zg.kciuka/5upośledz. Zg wszystkich palców proksymalnych st.międzypalicz i kciuka i wskaziciela w st.dystalnych/6.2i3 palec w wyproscie przy zaciśnięciu reki w piesc,reka blogoslawiaca/7.kciuk w odwiedz.i wyproscie-małpia ręka Nn strzałk wspólny-przy złam.gł.strzałki,gips ciasny-poraż.nn prostuj.stope i palce(strz.dł,krótki,piszcz.przedni,Prost.dł i krótki paluch i palców) nie można wyprostowac stopy i palcow w st.śróds-paliczk,stopa końsko-szpotawa,nie stanie na piecie,chod brodzacy Nn piszczelowy poraż.mm zgin.stope i palce(brzuchaty i płaszczko waty łydki,piszcz.tylni,zg.dł i krót palcow,zg dł i kr palucha,mm miedzykostne i glistowate)1.nie zegnie stopy i palcow,nie stanie na palcach/2.szponowate ułożenie palcow/3.stopa pietowa/4.zniesienie Odr.skokowego TYPY USZK.NN OBWOD Neuropraksja czasowe zablokowanie funkcji nn bez naruszenia jego strukt,anatom.wyst.calkowity lub czesciowy niedowład,ustępujący w krotkim czasie,brak zaniku mm,mogą wystąpić niewielkie odwracalne zab.czucia,brak zmian elektrycznych i elektromiograficznych Axonotmesis całkowite przerwanie włókna osiowych przy zachowaniu osłonek nn,ale nastepnie zachodzi jego regeneracja i powrot czynności po odpowiednio dlugim czasie Neurotmesis całkowite przerwanie wlukien osiowych i oslonek n,całkowite porazenie funkcji danego nn bez możliwości samoistnej regeneracji,konieczna jest interwencja chirurgiczna -Obj.uszk.nn-niedowlad lub porazenie wiotkie odpowiednich gr.mm,zanik mm unerwionych przez odpowiedni nerw,osłabienie lub zniesienie Odr.przewodzonych przez dany nn,zab.wszystkich rodzajow czucia w obszarze skory unerw.przez dany nn,bole i parestezje w tym obszarze,drzenie peczkowe mm,zaburz.naczynioruchowe,wydzielnicze i odzywcze w obszarze podległym uszkodz.nn -Cele reh-utrzymanie biernej ruchomości w st porazonej kk;niwelowanie przykurczy torebkowych,sciegnis,mm w przypadku kiedy już wystąpiły; zapobieganie znikom mm poprzecznie prazkowanych; przyspieszenie regeneracji nn;

USIEDLENIE NN—ZESP.ROWKA NN LOKCIOWEGO-- Ucisk w okolicy bruzdy n lokcio.na dadklykc.przysrodk.k.ramiennej,nn może być uciśnięty przez wyrosla kostne,gangliony,tłuszczaki.wyst.zab.czucia o charakt.przeczulicy,parestezje-nasilone po przetrzymywaniu konczyny zg.w st.łokc.lub opartej na łokciu,może wyst.przeprost w st.środ-palicz i niemożliwość rozstawienia palcow2-5.wyst.objawy—palce szponiaste,obj.Fromenta-kartka miedzy kciukiem i wskazującym ZESP.MM GRUSZKOWATEGO—może być przyczyna ucisku nn kulszow i dawac objawy rwy kulsz.objawy-bol w pośladku zwłaszcza poz.siedzaca,natężenie bolu nasila się podczas chodzenia,prowadzi do utykania,bol promieniuje od k.krzyzowej do krętarza większego.ulga-lezenie na wznak.bolesnosc uciskowa; TESTY-Freiberga-lezenie na wznak,trzymam wyprost.kk w kolanie w 2 dloniach zg.i przywiedz.w st.biodr,wykonuje bierna rotacje wewn. +ostry bol gleboko w pośladku po str.chorej//2-siedzi na krzesle uda przywiedz.wykonuje ruch odwiedzenia przeciwko oporowi +bol w pośladku po str.chorej //3test Beatty'ego-lezy na zdrowym boku,bolesna kd zg.w st.biodr i kol,kolano chorej opiera się o podloze,unosimy kolano z podloza i zatrzymujemy chora kk zg.tak w st. Aby kolano znalazlo się kilka cm ponad podlozem,+silny bol gleboko w pośladku czasami i w biodrze Poz.napieciowe NN KULSZOWY I PISZCZ- st.biodr.w zg,przywiedz i rotacji wewn,kolano wyprostowane,st.skokowy w wyproscie,stopa pronacja NN KULSZ I STRZAL—zg,przywiedz i rot.wew.w st.biodr,lekkie zg w st. Kolan,st.skok w zg podeszw,stopa w przywiedz i supinacji MM UDOWY—st.biodr w przeproscie i rot.zewn,zg w st kolan Wstrząśnienie mozgu przejściowe pourazowe zaburz.czynn.mozgu zwłaszcza pnia mozgu,bez widocznych zmian anatomicznych (wzrost cieśn. Tetniczego,zwolnienie lub przyspieszenie odd,zwolnienie tetn,nierówność zrenic,zab.swiadomosci objawy ogniskowe,napady padaczkowe) hospitalizacja,CT Bad,powinien lezec,ograniczyc podawanie płynów.ciezkie przypadki do 14 dni hospitalizacja Stłuczenie mozgu urazowe uszk.tk.mozgu w postaci zranienia,rozerwania, drobnych i wiekszych krwawien, obj.ogniskowe,zab.swiadomosci trwające dłużej.rozpoznanie ustala się na pods.opisanego obrazu kliniczn.,po wyłączeniu na podtawie Bad CT powikłan uciskowych wymagających interwencji chirurg. Stala obserwacja Krwiak nadtward stanowi powiklanie ciezkich urazow czaszki i pows.w wyniku gromadzenia się krwi w przestrz.nadoponowej środkowej.zazwyczaj powst.po urazie polczonym ze zlamaniem k.czaszki,najlepiej Bad CT,tez angiografia,leczenie operacyjne:trepanacja i opróżnienie krwiaka Krwiak podtward w wyniku nagromadz.sie krwi zylnej miedzy opona twarda a pajeczynowka,uraz powoduje rozdarcie żył,przebieg ostry i podostry+jak w nadtwardówkowym. W Bad.CT maja kształt jednowypuklej soczewki przewlekły krwiak przebiega jak guz-silny bol Glowy,powoli narastające obj.jak niedowł.połow,afazja. Krwitok podpajęczynówk uszkodz pourazowe naczyn srodczaszkowych,od szybkiego rozpoznania zalezy wynik leczenia,a często Zycie.dokladne Bad i Bad krwi i Bad płynu mozg-rdz,pobranego podczas naklucia lędźwiowego,prześwietl.czaski i tomograf.leczenie-zabieg neurochirurg.

TECHNIKI USUNIECIA JADRA Fenestracja-najczesciej stosow.met.usuwania jednopoziomowej tylno-bocznej prz.j.m.to dotarcie do wypukliny dyskowej przez okienko w wiezadle żółtym,miedzy lukami kręgów z ich niewielkim `podgryzieniem'za pomoca kleszczykow kostnych(np.typ kerrisona).po niewielkim odsunieciu korzenia material dyskowy zostaje usuniety.naciecie więz.nie jest konieczne jeśli mamy do czynienia z prawdziwa przep.j.m.gdy krazek już je przerwał. Hemilaminektomia- w celu zwiekszenia zakresu manewru operacyjnego (p.j.m.centralna lub ukryta pod korzeniem)umozliwia rownoczesnie usuniecie przepukliny z sąsiadujących przestrzeni.polega na jednostronnym usunieciu blaszki łuku sąsiadującego od gory i dołu więz.żółtego z pozostaweniem wyrost.kolczystego.zabieg wskazany-gdy nie mamy sprecyzowanej lokalizacji wypadniecia krążka. Laminektomia-klasyczna met,to `zdjęcie'całego łuku kręg.pozwala na szeroki wgląd do Kan.kręg.stosowana do usuniecia przep.centralnej i gdy wyst.cechy waskiego Kan.krego. Microdyscektomia- min.inwazyjna,'złoty standard',umożliwia usuniecie przep.j.m.lub poszerzonych zwężonych zwyrodnien zachyłków korzeniowych Ken.kreg.przez ciecie skórne dł.1,5-2cm.napinamy skore,odcinamy przyczep mm przykręć.wycina się okienko' w wiez.żółtym i wchodzi do kanału kręg.-do jego zachyłka bocznego uzywamy oświetlenia i mikroskopu,mikronarzedzi.uraz i utrata krwi minim.MET.PRZEZSKÓRNE- w nich wprowadz.igłę do dysku/j.m. od str.bocznej,przez igłę cienki światłowód doprowadz.energię lasera albo cienką elektrode wytwarzającą zjawisko koblacji w j.m.,znieczul.miejscowe.Pezezskór.laserowa ablacja dysku- energia lasera doprowadz.światłowodem do wnętrza j.m.powoduje jego odparowanie a zatem zmniejsz.objętości i tym samym cieśn..wewn.dysku.redukuje to napór j.j. na pierścień włóknisty. Nukleoplastyka-zjawisko koblacji do obkurczenia j.m. co zmniejsza wielk.przepukliny i ucisku na korzeń nerw..energia termiczna koblacji niszczy bólowe włókna nn.stosujemy w koblacji energię wytwarzana przez fale radiowe wys.częst. tępe,świdrujące, przeszywające,pieczenie, pojawiają się nagle,po zmianie poz.zazwyczaj ustępują PRZYCZYNY: uszk.krąż.miedzykr lub stenoza/wrodzone(sakralizacja L5, lumbalizacja S1,wady rozw.pochewek i korzeni)/zapalenia( gruzlica, bruceloza,gronkowce, grzybicze0/rzs/zysk /nowotwory/chor. Metaboliczne (osteoporoza, chor.Pageta,nadcz. przytarczycy)/zab.statyczne i dynamiczne (nierówności kk,nadm.kifoza lordoza,skolioza) /urazowe(złam.trzon, przeciążenia)/ kręgoszczelina i kręgozmyk/chor.umiejscowieone poza kręgosł(wrzody dwunastnicy)/

Anomalie wrodzone- czynniki usposabiające do bóli krzyza,zmiana liczby kręgów w czesci ledze-lumbalizacja S1, dajaca w efekcie 6kr.ledzw.powoduje wiekszy nacisk na `st.ledzw-krzyz'. Sakralizacja L5 zmniejsza liczbe kreg.ledzw. do 4 nie jest powodem boli gazu caly krag jest trwale polaczony z k.krzyz.. oba zjawiska mogą bybc powodem zesp.Bertolttiego-wystepowanie tyło przemieszczenia j.m.powyzej poziomu sakralizacji bądź lumbalizacji ZŁAM. WG. DENISA-teoria 3 kolumnowej bud.kręg(uszkodz.kolumny środk.przyczyna niestabilizacji kr) 1kolumna przednia *więz.podluzne poprzeczne,*przednia czesc piersc włóknistego *przedna czesc trzonu kreg 2kolumna środkowa *wiez.podluzne tylne*tylna czesc pierś.włoknist*tylna sciana trzonu kreg 3tylna kolumna*wiez.nadkolcowe,miedzykolcowe*łuk kregowy,wiez.żółte,torebki staw 4kolumnę tworzy- kompleks mostkowo-żebrowy ZŁAM.WG MC AFEE'A-1złam kompresyjne z uszkodz.przedniej kol/2.złam.kompr.przed.i środk.kolumny/3.złam.kompres.,wybuchowe przedniej i środk.kolumny z penetracją fragmentów kostnych do kanału kręg/4.złam.fleksyjno destrukcyjne ze zniszczeniem przedniej czesci trzonu kol.środk i uszkodz.aparatu więz.kolumny tylnej/5.złam.z przemieszczeniem kręg.ze zniszczeniem przedniej środkowej i tylnej kolumy kręg-powst.na skutek działania sił ścinających=do kompresji kolumny przedniej ,dystrakcji i rotacji kolumny środk.i tylnej OCENA USZKODZ. RK WG FRANKELA TYP A-brak czucia i ruchowej funkcji RKponizej miejsca poziomu uszk TYP B-brak czynności ruchowej z zachowaniem czesciowo czuciem poniżej miejsca uszk. TYP C- czesciowo zachowany ruch poniżej poziomu uszk,ale bez możliwości chodzenia,zab.czucia(glebokie niedowłady) TYP D-ruch poniżej poziomu uszkodz dajacy się wykorzystac praktycznie TYP E-wycofujace się uszkodzenia bez ubytkow neurologicznych KLASYFIKACJA NEUTOL.STOPNIE USZKODZ RK 1.brak obj.uszk 2.niepwlne uszk.RK zesp.przedni rdzen-*pareza(niedowład)lub plegia(porażenie) poniżej poz.uszkodz,*zab.czucia,bolu,temp,dotyku, *zachowanie czucia wibracji i ułoż.kk, *ryzyko zaburzeń pęcherza i zwieraczy zesp.centralny rdz-*pareza lub plegia, *upośledz.czucia,bolu,temp *obj.ubytkowe najbardziej wyrażane w kkg zesp.Brown-Seauarda-*pareza lub plegia, *upośl.czucia,wibracji,czucia kk po str.porazenia *po str.przeciwnej upośledź.czucia bólu i temp. Zesp.ogona końskiego *pareza lub plegia wiotka,*w okol.L-S zab.czucia wszystkich rodzajów *obecne zab.zwieraczy i pęcherza 3.całkowite uszk .#szok rdzeniowy-całkowita utrafa funkcji motorycznych,sensorycznych,przemija,mogą powtórzyć się w ciagu 24 h,wyst.tylko w uszkodz.kreC i TH,nie wyst.w uszkodz.ponizej th12,neurologicznie jest to czasowa blokada bez uszkodz RK,#paraplegia całkowita-utrzymująca się całkowicie niezdolność ruchowa i czuciowa #parapl.niecałkow #parapl.wstępująca/ Wstrząśnienie rdzenia-uraz rdzenia kręgowego powodujący czasowe przerwanie jego czynności bez uchwytnych zmian anat. Powoduje szybko przemijające objawy ogniskowe (porażenie ruchowe, czuciowe, jelitowe). Utrzymujące się przez kilka godzin objawy chorobowe mogą świadczyć o uszkodzeniu (stłuczeniu) rdzenia.

---