1. Stłuczenia: uszkodzenia tkanek miękkich na skutek działania urazu mechanicznego np. podczas upadku lub uderzenia

2. Uszkodzenia jednostki mięśniowo-ścięgnistej: całkowite lub częściowe uszkodzenia ciągłości mięśnia jego powięzi, ścięgna lub oderwania przyczepu ścięgna do kości tzw. złamania awulsyjne.

2. Uszkodzenia kaletek maziowych

Objawy stłuczeń:

 

·        Obrzęk

·        Bolesność samoistna i uciskowa

·        Wylewy krwawe podskórne (zasinienia)

·        Otarcia naskórka

·        Uszkodzenie tkanek miękkich

·        Ocieplenie w okolicy uszkodzenia

 

·        Unieruchomienie okolicy stłuczenia do czasu ustąpienia dolegliwości bólowych

·        Leczenie p/obrzękowe: doraźne oziębienie, okłady z Altacetu, elewacja kończyny, leki p/obrzękowe np. Aescin

·        Leczenie p/bólowe ogólne np. Ketonal i miejscowe np. Fastum żel, Naproxen żel

·        Ewakuacja krwiaka poprzez nakłucie lub leki poprawiające resorbcje krwiaka np. Hematoven żel

·        Profilaktyka p/tężcowa

·        Szybka rehabilitacja i uruchomienie

SStopnie nasilenia uszkodzeń jednostki mięśniowo-ścięgnistej

 

·        Naciągnięcie

·        Naderwanie

·        Zerwanie

OObjawy uszkodzeń jednostki mięśniowo-ścięgnistej:

 Obrzęk

 Bolesność nasilona w momencie urazu a potem samoistnie ustępująca

Zburzenia ruchomości czynnej i osłabienie siły mięśniowej

·Wylewy krwawe podskórne (zasinienia)

·Uszkodzenie tkanek miękkich

·Zaburzenia obrysów

·Ocieplenie w okolicy uszkodzenia

LLeczenie uszkodzeń jednostki mięśniowo-ścięgnistej:

zZachowawcze:

·        Unieruchomienie okolicy uszkodzonej do czasu ustąpienia dolegliwości bólowych

·        Leczenie p/obrzękowe: doraźne oziębienie, okłady z Altacetu, elewacja kończyny, leki p/obrzękowe np. Aescin

·        Leczenie p/bólowe ogólne np. Ketonal i miejscowe np. Fastum żel, Naproxen żel

·        Rehabilitacja i uruchomienie ze stopniowym nasilaniem obciążenia

Skręcenie: uszkodzenie stawu, w którym siła urazu przekracza wytrzymałość torebki stawowej i dochodzi do przekroczenia fizjologicznego zakresu ruchu w stawie, w wyniku którego ulegają uszkodzeniu struktury tworzące staw.

Podział skręceń w zależności od stopnia uszkodzenia:

 

I º - Naciągnięcie więzadeł i rozwłóknienie torebki

II º - Rozdarcie torebki stawowej

III º - Rozdarcie torebki i aparatu więzadłowego

IV º - Oderwanie więzadła z fragmentem kostnym tzw. złamanie awulsyjne

OObjawy skręceń:

 

·        Obrzęk

·        Bolesność w okolicy stawu nasilająca się przy ruchach i ucisku

·        Krwiak wewnątrzstawowy

·        Wylewy krwawe podskórne okołostawowe

·        Zniesienie ruchomości w stawie lub ruchomość patologiczna

·        Zatarcie obrysów stawu

·        Przymusowe ustawienie kończyny w stawie

·        Uszkodzenie tkanek miękkich okołostawowych

·        Ocieplenie w okolicy uszkodzenia

·        Zaburzenie ukrwienia, zaburzenia czucia lub porażenia w części dystalnej od uszkodzonego stawu

LLeczenie:

1. Zachowawcze:

·        punkcja w przypadku krwiaka wewnątrzstawowego

·        unieruchomienie stawu: opaska elastyczna, szyna gipsowa, pełny gips

·        leczenie p/obrzękowe: okłady chłodzące, elewacja kończyny, leki,

·        leczenie p/bólowe

1. Operacyjne:

·        artroskopia diagnostyczna lub naprawcza

·        zabiegi odtwarzające ciągłość uszkodzonych struktur stawowych

Zwichnięcie: uszkodzenie stawu z całkowitą chwilową lub trwała utratą kontaktu pomiędzy powierzchniami stawowymi tworzącymi staw. Jeśli utrata kontaktu pomiędzy powierzchniami stawowymi jest tylko częściowa to taki stan nazywamy podwichnięciem lub nadwichnięciem. Zwykle zwichnięciu lub podwichnięciu towarzyszy uszkodzenie innych struktur stawowych.

 

OObjawy zwichnięć:

1      Pewne:

·        Deformacja stawów

·        Unieruchomienie w patologicznym ustawieniu

·        Wyczuwalna panewka lub głowa stawu w nietypowym ustawieniu

2      Prawdopodobne:

·        Obrzęk

·        Bolesność w okolicy stawu nasilająca się przy próbach ruchu i ucisku

·        Krwiak wewnątrzstawowy lub okołostawowy

·        Uszkodzenie tkanek miękkich okołostawowych

·        Ocieplenie w okolicy uszkodzenia

·        Zaburzenie ukrwienia, zaburzenia czucia lub porażenia w części dystalnej od uszkodzonego stawu

 

LLeczenie:

·        Możliwie jak najszybsza repozycja zwichnięcia w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym

·        Unieruchomienie tymczasowe

·        Kontrola rentgenowska nastawienia

·        Unieruchomienie ostateczne zwichnięcia ok.2-3 tyg.

·        W przypadkach powikłanych lub zastarzałych repozycja operacyjna

·        Dalsze leczenie farmakologiczne bólu, obrzęku

·        Okresowa kontrola w Poradni Ortopedycznej

Złamanie: jest to przerwanie ciągłości tkanki kostnej na całym jej przekroju. Jeśli szczelina złamania obejmuje tylko część przekroju to wtedy jest to nadłamanie lub pęknięcie

Objawy złamań:

1. Pewne:

• Nieprawidłowe ułożenie

• Wyczuwalne dotykiem odłamy kostne lub szczelina złamania

• Trzeszczenia odłamów przy ucisku

• Patologiczna ruchomość kości

2. Prawdopodobne:

• Obrzęk

• Bolesność w okolicy złamania nasilająca się przy ruchach i ucisku

• Wylewy krwawe podskórne w okolicy złamania

• Przymusowe ustawienie kończyny

• Uszkodzenie tkanek miękkich

• Ocieplenie lub oziębienie ( zblednięcie) w okolicy uszkodzenia

• Zaburzenie ukrwienia, zaburzenia czucia lub porażenia w części dystalnej od złamania

PPodziały złamań:

1. Ze względu na mechanizm złamania

bezpośrednie

pośrednie

1. Ze względu na kontakt z otoczeniem

otwarte

zamknięte

1. Ze względu na umiejscowienie szczeliny złamania

trzonu

nasady

przynasady

występów kostnych

powierzchni stawowych (śródstawowe, przezstawowe)

4. Ze względu na przebieg szczeliny

·        poprzeczne

·        skośne

·        spiralne

·        podłużne

·        wileoodłamowe (3-6 fragmentów kostnych)

·        z rozdrobnieniem ( > 6 fragmentów)

5. Ze względu na przemieszczenie odłamów

·        bez przemieszczenia

z przemieszczeniem

Podział złamań otwartych:

 

Iº- Odłamy kostne przebijają tkanki miękkie z niewielkim ich uszkodzeniemIIº - Widoczne odłamy kostne i znaczne uszkodzenie tkanek miękkichIIIº- Złamania wieloodłamowe z dużym ubytkiem skóry oraz uszkodzeniem mięśni, nerwów i naczyń

DDiagnostyka złamań i wstępne postępowanie:

 

1      Wstępna ocena stanu ogólnego pacjenta.

2      Badanie podmiotowe, okoliczności zdarzenia i analiza mechanizmu urazu

3      Badanie przedmiotowe całościowe ze względu na objawy ogólne i wstępne unieruchomienie uszkodzonej kończyny

4      Badania obrazowe: RTG w dwóch płaszczyznach, zdjęcia porównawcze, zdjęcia osiowe, zdjęcia celowane, tomografia komputerowa,

5      Rezonans magnetyczny

6      Artroskopia diagnostyczna

7      Badania radioizotopowe

PPostępowanie ostateczne:

ZZależy od wielu czynników np: rodzaju, umiejscowienia, charakteru złamania, powikłań ale zawsze opiera się na podstawowych zasadach:

·        Anatomicznym nastawianiu

·        Unieruchomieniu odłamów kostnych, aż do uzyskania trwałego zrostu

·        Możliwie szybkim rozpoczęciu usprawniania w celu uzyskania pełnej funkcji uszkodzonej kończyny

 

LLeczenie zachowawcze złamań:

·        Wyciągi pośrednie lub bezpośrednie

·        Opatrunki unieruchamiające: szyny, opatrunki gipsowe

L Leczenie czynnościowe

WWskazania do leczenia operacyjnego:

 

1. Bezwzględne:

·        Złamania otwarte niemożliwe do nastawienia zachowawczego lub utrzymania stabilności po nastawieniu

·        Złamania z uszkodzeniem naczyń, nerwów i narządów wewnętrznych

1. Względne:

·        Złamania przezstawowe z przemieszczeniem odłamów i odkształceniem powierzchni stawowych

·        Złamania dające się nastawić zachowawczo z ryzykiem wtórnych przemieszczeń

·        Złamania wielomiejscowe

·        Złamania wielonarządowe (politrauma)

---