Fizjopatologia - ćwiczenie nr 1 21.10.2007r.

Patologia to nauka zajmująca się ogółem zagadnień związanych z chorobami organizmów żywych. Zajmuje się badaniami przyczyn, mechanizmów (patogeneza) i skutków chorób.

Patomorfologia - zajmuje się rozpoznawaniem, klasyfikacją oraz czynnikami prognostycznymi chorób na podstawie zmian morfologicznych w tkankach i narządach

Patofizjologia - zajmuje się badaniem zmian i zaburzeń w pracy komórek, narządów i układów (pokarmowego, nerwowego, limfatycznego itd.) organizmu będących wynikiem choroby.

Zadania - bada i opisuje czynniki przyczynowe tzn. czynniki sprawcze lub etiologiczne mechanizmy powstania i rozwoju choroby z nastawieniem na zaburzenia procesów samoregulacji.

Zdrowie ( WHO ) - to nie tylko całkowity brak choroby, czy kalectwa, ale także stan pełnego, fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu (dobrego samopoczucia). 

Choroba - to zły stan zdrowia fizycznego lub psychicznego . Proces dynamiczny który powstaje na wskutek zadziałania czynnika patogennego prowadzący do zaburzenia równowagi wewnętrzenj.

Homeostaza - zdolność ustroju do utrzymania w dynamicznej równowadze stałość środowiska wewnętrznego czyli płynu zewnątrzkomórkowego. Za równowagę odpowiedzialne są wszystkie tkanki i narządy i organy budujące organizm.

Adaptacja- zdolność przystosowania się i przetrwania ustroju w zmiennych warunkach otoczenia.

Mechanizmy adaptacyjne- procesy te mają charakter regulacyjny. Zjawiska mogą mieć charakter normoenergiczny ( adekwatny do rodzaju czynnika)

Opis choroby

1. Epidemiologia

2. Etiologia- co dana jednostkę wywołuje

3. Patogeneza- mechanizmy powstawania i rozwoju choroby

4. Symptomatologia- nauka o objawach

5. Diagnoza różnicująca- - odróżniająca jednostki chorobowe.

6. Przebieg choroby

7. Zejście chorobowe- np. wyzdrowienie, powikłania

8. Powikłania- czyli tzw. Zejście choroby

9. Leczenie

Etiologia- nauka o przyczynach i uwarunkowaniach chorób . Czynniki zewnętrzne niektórych chorób nie znamy mówimy wtedy o chorobie itiopatycznej - czyli samoistnej

Czynniki etiologiczne- czyli sprawcze sa to pewne, najczęstsze, zewnątrz-strojowe czynniki.

Czynniki zewnętrzne:

1. Biologiczne- wirusy, priony, bakterie , pasożyty

2. fizyczne- promieniowanie, prąd elektryczny, podwyższone bądź obniżone ciśnienie

3. chemiczne- kwasy, ługi, gazy

4. społeczne- stres , niedożywienie

5. jatrogenne- wywołujące działaniem lekarza

6. mieszane- toksyny bakteryjne

Czynniki wewnętrzne- uwarunkowane genetycznie ( mutacje) .
Choroba psychosomatyczna somatyczna- wywołana czynnikami psychicznymi ( stres- wrzód żołądka)

Choroba organiczna a czynnościowa.

Choroba organiczna występuje wtedy gdy podłożem zmian czynności są zmiany strukturalne np. nowotwory . Natomiast czynnościowa-nie wykazuje szczególnych zmian.

Konstytucja- zespół cech jednostek morfologicznych i czynnościowych, somatycznych i psychicznych uwarunkowanych genetycznie.

1. Typy kontytucjonalne:
   

1. leptosomik ( mózgowy, ektomorficzny, schizotymik)

2. Pyknik ( trawienny, endomorficzny , cyklotymiczny)

3. Atleta ( mięśniowy, mozomorficzny, epileptoidalny)

Symptomatologia- nauka o objawach choroby

Objawy podmiotowe- czyli subiektywne takie , które odczuwa pacjent.

Choroba- określana przez pewnie zespół objawów.

Podział objawów na swoiste ( pewne) i nieswoiste ( prawdopodobne)

Objawy prodromalne ( zwiastunowe) - powstają przed okresem początkowym w czasie narastania choroby.

Przebieg choroby:

1. Okres utajenia ( wylęgania) - od zachodzącego czynnika sprawczego do pojawienia się objawów choroby.

2. Prodromalny

3. Narastania objawów

4. Pełnego rozwoju choroby

5. Szczyt choroby

6. Ustępowanie choroby.

Przebieg choroby

1. Ostry ( od 3-4 tyg.)

2. podostry ( od 6-8 tyg.)

3. przewlekły ( 8 tygodni)

Objawy choroby mogą ulegać:

1. Zmniejszeniu

2. Zaostrzeniu

3. Przepuszczaniu- okres zanikowi

4. Nawrotowi

5. Wyleczeniu

Zejście choroby:

1. Zupełne
a) sposób łagodny stopniowy

b) sposób przełomowy

2. Zejście śmiertelne

Metody badań choroby:

1. Metody doświadczalne z udziałem zwierząt

2. metody kliniczne

3. badania epidemiologiczne

Układ immunologiczny- odpornościowy, limfatyczny- jest układem chroniącym organizm przed wtargnięciem czynników obcych.

Antygeny-

Hapteny, czyli cząstkowe antygeny, są to drobnocząsteczkowe substancje, które normalnie nie mają zdolności indukowania odpowiedzi odpornościowej, czyli nie są immunogenami. Jeśli jednak hapten kowalencyjnie połączy się z tzw. białkiem nośnikowym, czyli praktycznie dowolnym białkiem, może wyindukować odpowiedź. Kolejne podanie haptenu, już bez białka nośnikowego, także będzie wywoływać produkcję przeciwciał.

Cytokiny, są cząsteczkami białkowymi wpływającymi na wzrost, proliferację i pobudzenie komórek biorących udział w odpowiedzi odpornościowej oraz komórek hemopoetycznych. Cytokiny mogą wybiórczo pobudzać odpowiedź komórkową lub humoralną, co w połączeniu z ich ilością (ponad 100 opisanych cytokin i wciąż odkrywane nowe) powoduje, że powstaje niezwykle skuteczny, ale także bardzo skomplikowany i czuły system powiązań pomiędzy komórkami układu odpornościowego, tzw. sieć cytokin. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że cytokiny wpływają nie tylko na leukocyty, ale także na inne komórki organizmu, stymulując powstawanie gorączki, regulując morfogenezę komórek i tkanek, czy też biorąc udział w procesach patologicznych działając cytotoksycznie

Epitopem lub determinantą antygenową nazywamy fragment antygenu, który łączy się bezpośrednio z przeciwciałemTak więc pojęcie epioptu zależy od skali. Najbradziej ścisłe określenie epitopu będzie oznaczać tylko i wyłącznie miejsce bezpośredniej interakcji antygenu z przeciwciałem.

Przeciwciałami albo immunoglobulinami nazywa się specyficzny rodzaj białek wydzielanych przez komórki plazmatyczne (czyli pobudzone limfocyty B) w przebiegu odpowiedzi immunologicznej typu humoralnego, które mają zdolność do swoistego rozpoznawania antygenów.

Jako część układu odpornościowego u człowieka i innych kręgowców przeciwciała odgrywają zasadniczą rolę w obronie organizmu przed bakteriami i pasożytami zewnątrzkomórkowymi oraz w znacznie mniejszym stopniu, pasożytami i bakteriami wewnątrzkomórkowymi

Typy odpowiedzi komórkowej

1. Nieswoisty- wrodzony ( biorą udział makrofagi, granulocyty, monocyty) oparta jest na mechanizmach wcześnie powstałych w filogenezie i istniejących u wszystkich organizmów wielokomórkowych. Ten typ odpowiedzi stanowi pierwszą linię obrony organizmów przed patogenami

2. Swoisty- nabyty z udziałem Limfocyt T i B( zdolność do ciągłej adaptacji posiada pamięć antygenową)

Inny podział:

1.Komórkowy- związany z komórką
2. Humorlany- związany z reakcją ( substancjami białkowymi)

Odporność nieswoista- komórki biorące udział to neutrofile, makrofagi. Grupa białkowa komórek , które biorą udział w odporności.

Głównym czynnikiem humoralnym jest system dopełniacza ( grupa 25 białek- kaskadowo się pobudzających )

Odpowiedź swoista ( fazy) :

1. Indukcja-fagocytoza i rozpoznanie antygenu

2. Centralna- namnożenie się komórki - poliferacja komórkowa odporności

3. Faza efektorowa- zniszczenie antygenu

Głównymi komórkami odpowiedzialnymi za odpowiedź swoistą są limfocyty
a) B- produkującymi przeciwciała
b) T- bezpośrednie niszczenie antygenu

Antygen-hapten- wnika do organizmu poza reakcję organizmu . może wywołać stan nadwrażliwości zwany alergią.

Alergia- brak odpowiedzi układu immunologicznego , stan nadwrażliwości spowodowany indukcja układu immunologicznego.

Fagocytoza- proces pochłaniania i degredacjii antygenów, bakterii, wirusów .

Typy nadwrażliwości -

I- polega na połączeniu antygenu z przeciwciałami - mediatorem tej reakcji jest IgE

• Pierwszy kontakt z alergenem -natychmiastowa reakcja -typ anafilaktyczny
  - Tworzenie specyficznych przeciwciał
  - Ponowny kontakt z allergenem
  - Rozpoznanie antygenu

Histamina- Związek ten jest naturalnym czynnikiem zwiększającym przepuszczalność naczyń żylnych zawłosowatych, w wyniku czego dochodzi do powstania obrzęków, powoduje również rozszerzenie naczyń krwionośnych, w wyniku czego pojawia się również zaczerwienienie.

II typ nadwrażliwości

Reakcja przeciwciał z elementami komórki - przy przetoczeniu złej grupy krwi - choroby autoimmunologiczne - przeciwciała IgG oraz IgM ( toksoplazmoza , borelioza, atopowe zapalenie skóry)

III typ nadwrażliwości - tzw. Typ kompleksów immunologicznych - przeciwciała łącza się z przeciwciałami , krąza we krwi i osadzają się w komórkach włosowatych w taki oto sposób powstaje reakcja immunologiczna ( choroba przebiega przewlekle)

IV typ nadwrażliwości komórkowej- najczęstszymi mechanizmami jest np. odrzucenie przeszczepów. Typ IV - przewaga reakcji komórkowej z udziałem limfocytów T

( np. odczyn tuberkulinowy, gruźlica)

Autoimmunizacja- dochodzi do odpowiedzi immunologicznej przeciwko białkom własnym
( tkankom) choroba- np. reumatoidalne zapalenie stawów

Kryteria- jeśli w organizmie stwierdzimy obecność przeciwciał skierowanym przeciwko własnym tkankom.

Niedobory odporności:

• wrodzone- zaburzenia genetyczne

• nabyte- np. AIDS- cechy nabyte upośledzenia odpornościowego

HIV atakuje limfocyty T ( wnikanie- namnażanie- uszkodzenie limfocytów - spada liczba limfocytów- spada odporność) jest to retrowirus RNA .

Drogi zakażenia:

• stosunek płciowy bez zabezpieczenia z osobą zarażoną

• podczas transfuzji

• w czasie porodu, ciąży , karmienia

• używanie sprzętu jednorazowego

5

---