kompresoterapia  
Leczenie uciskiem - profilaktyka, leczenie zachowawcze, oraz istotny element terapii po zabiegach leczenia żylaków, przy niewydolności naczyń limfatycznych oraz u kobiet po operacyjnym usunięciu piersi. Metoda polega na stosowaniu zmiennego ucisku, stymulującego i poprawiającego odpływ krwi i chłonki z kończyn. W leczeniu tą metodą stosuje się specjalne opatrunki uciskowe oraz wyroby takie jak rajstopy, podkolanówki, pończochy, rękawy. Każdy wyrób powinien być dobrany pod względem rozmiaru pacjenta oraz siły ucisku, która powinna być dobrana indywidualnie, w zależności od rodzaju niewydolności i zaawansowania choroby. Wyroby profilaktyczne: rajstopy, skarpetki, podkolanówki, pończochy są zalecane osobom o skłonnościach do choroby żylakowej, o siedzącym trybie życia, pasażerom samolotów i kierowcom. Kompresoterapia jest jedyną zalecaną metodą ochrony układu żylnego u kobiet w ciąży.

Klasyfikacja obrzęku limfatycznego
KOMPRESOTERAPIA
Obrzęk limfatyczny kończyn dolnych (klasyfikacja wg Brunnera): I stopień - łagodny obrzęk obejmujący stopę i podudzie, występujący pod koniec dnia, ustępujący samoistnie po uniesieniu kończyny
II stopień - całodzienny obrzęk ustępujący samoistnie po nocy, z dodatnim objawem Stemmera (pogrubienie fałdów skórnych nad drugim palcem stopy, trudna w uniesieniu skóra)
III stopień - stały obrzęk, nie ustępujący po elewacji kończyny
IV stopień - stały obrzęk zniekształcający kończynę, dość często powikłany zmianami zapalnymi skóry (róża, wyprysk, przetoki limfatyczne)
V stopień - słoniowacizna - olbrzymi obrzęk zniekształcający kończynę z pogrubieniem skóry, zmianami mięśniowymi (dystrofia), upośledzający funkcję kończyny ZAPAMIĘTAJ!

Wyroby uciskowe produkowane są w czterech kategoriach ucisku:

• I - (20-30 mmHg) stosowane są w I stopniu obrzęku limfatycznego

• II - (30-40 mmHg) stosowane są w II i III stopniu obrzęku

• III - (40-50 mmHg) stosowane są w III i IV stopniu obrzęku

• IV - (50-60 mmHg) stosowane są w IV i V stopniu obrzęku

 Kompresoterapia / Obrzęki limfatyczne

Obrzęki limfatyczne
KOMPRESOTERAPIA
Obrzęk limfatyczny (lymphoedema) - nagromadzanie się chłonki (limfa - tkanka płynna, składająca się z osocza i elementów komórkowych) w tkance podskórnej wynikające z niewydolności układu limfatycznego (chłonnego) odpowiedzialnego m.in. za odporność organizmu, które prowadzi do narastania obrzęku palców, grzbietu stopy, podudzia lub uda z towarzyszącym często stanem zapalnym skóry.

Leczenie przewlekłej niewydolności żylnej za pomocą opatrunków uciskowych jest znane od ponad 130 lat. Współczesny styl życia - długotrwała pozycja siedząca, brak ruchu, nadwaga, leki hormonalne - prowadzi coraz częściej do objawów choroby żylnej, która dotyczy prawie 50% populacji w wieku 45-74 lat.

Wskazania do stosowania kompresoterapii:

• Pierwotne i wtórne żylaki

• Żylaki u ciężarnych

• W zapaleniu żył powierzchownych

• Jako terapia uzupełniająca w leczeniu zakrzepicy żył głębokich

• W zespole pozakrzepowym

• Obrzękach u ciężarnych

• Obrzękach pooperacyjnych

• Obrzękach limfatycznych

• W obrzękach powstających w następstwie unieruchomienia (na przykład przy niedowładach)

• Profilaktyce przeciwzakrzepowej

• Jako zabieg uzupełniający w skleroterapii i po operacjach na układzie żylnym

Przeciwwskazania:

• Zaawansowana miażdżyca naczyń obwodowych

• Zdekompresowana niewydolność krążenia

• Przebyte stany zapalne pochodzenia bakteryjnego - do 3 miesięcy od chwili ustąpienia objawów

• Uczulenia na rodzaj materiału

• Zaawansowana neuropatia cukrzycowa

Ważne!
Doświadczenia wykazały, że tylko indywidualnie dopasowane pończochy mogą w pełni wykorzystać efekt kompresoterapii przy jednoczesnym ograniczeniu powikłań.

Dokładne dopasowanie pończoch/podkolanówek jest podstawą.
Oto kilka podstawowych reguł dopasowania:

• Pomiar powinien odbywać się w pozycji stojącej.

• Nie należy dokonywać pomiaru nogi obrzękniętej, należy usunąć obrzęki przynajmniej częściowo.

• Pomiar powinno dokonywać się w godzinach porannych, po całonocnym odpoczynku.

• Do pomiaru najlepiej przyjść z założoną opaską elastyczną.

• Przy dużych obrzękach można zastosować kurację środkami moczopędnymi.

• Zastarzałe obrzęki można zmniejszyć poprzez zastosowanie specjalistycznego aparatu do masażu limfatycznego wstępującego.

Lek. med. Ryszard Zając
Specjalista chirurgii ogólnej i chirurgii naczyniowej
Gdańsk, 06.09.2006

---