28. II
Literatura:
Boć , administracja publiczna
Hausner , administracja publiczna
Egzamin 6.VI - zerówka , test 12-15 pytań , jednokrotne
Administracja z łaciny :
ADMINISTRATIO (rzeczownik)
ADMINISTRARE (czasownik) - wykonywanie, zarządzać, kierować, obsługiwać
GUBERNARE = RZĄDZIĆ
Administracja wiąże się z doktryną Monteskiusza „o duchu praw” stwierdził że zjednoczenie władzy w rękach 1 osoby jest nie do pomyślenia w ówczesnych czasach. Trzeba znaleźć sposób by one się równoważyły. W państwie są 3 rodzaje władzy :
Ustawodawcza (sejm i senat z pewnym udziałem prezydenta {może wydawać rozporządzenia z mocą ustawy np. stan wojenny})
Sądownicza (sądy i trybunały {sądownictwo powszechne, specjalne, naczelny sąd administracyjny w warszawie} [trybunał konstytucyjny i stanu])
Wykonawcza (administracja - rada ministrów , organy samorządowe, wojewodowie-w terenie odpowiednikami RM)
14.III
Wstęp : sejm i senat „załatwiają” problem ustawodawstwa np. sejm wybiera Prezesa NIK, Rzecznika Praw Obywatelskich. Czyli sejm „wschodzi w buty” administracji państwowej. Sądownictwo wchodzi w zakres administracji. Ale administracja wydaje rozporządzenia (czyli to co jest w zakresie ustawodawstwa, również Komisje odszkodowawcze (przy górnictwie czy coś) administracja wchodzi w zakres sądownictwa. Wniosek nie ma wyraźnej granicy dzielącej te władze.
Administracja NACZELANA = Administracja Centralna
Administracja Centralna ≠ Administracja Naczelna
ABSTRAKCYJNE UJĘCIE ADMINISTRACJI :
Administracja publiczna - to zespół podmiotów charakteryzujących się pewnymi wyodrębnionymi cechami i składającymi się w sumie na aparat administracyjny.
Podmiotem występującym w charakterze administracji/ administracji publicznej / aparatu administracyjnego jest państwo.
Państwo : granice (nie są niezmienne), ludność ( terytoria niezamieszkałe trudno nazwać państwem), władza (wybrana w jakiś demokratyczny sposób) oraz uznanie międzynarodowe (ONZ , kłótnia pomiędzy olimpijski związek czegoś tam , a FIFA ,a miedzy narodowy poker sportowy (ilość państw nalężąca do organizacji).
Państwo wykonując administracje działa za pomocą pośredników itp. (organów administracji publicznej)
Organ - osoba lub grupa osób działająca w imieniu państwa bezpośrednio (organy administracji państwowej lub publicznej) bądź za pośrednictwem samorządu (organy administracji samorządowej)
Cechy organu :
Organ administracyjny - człowiek lub grupa ludzi wykonujących określone funkcje ( cecha wyróżniająca organ administracyjny)
Urzędnik lub pracownik - NIE JEST ORGANEM !!!!!
Organ - byt abstrakcyjny wykreowany przez przepisy prawa, jest trwały i niezmienny.
Organem - jest Prezes Rady Ministrów ( funkcja władcza oraz świadcząca)
Każdy organ znajduje się w strukturze państwa lub samorządu ,ale rozgraniczony kryteriami (ustawa)
Piastun - ten który aktualnie wykonuje funkcje organu ( Donald Tusk)
Organ administracji działa w imieniu państwa. Ma możliwość korzystania ze środków władczych (nakazu, zakazu, elementy przymusu administracyjnego, środki egzekucji administracyjnej)
Organ o takich (4 cechach) wykonuje zadanie w postaci sprawowania administracji publicznej
Kompetencje organu administracji publicznej - zdolność organu do praktycznego wykonania określonego w przepisach prawa obowiązku działania.
Kontekst relacji poziomej : jeśli są 2 lub więcej ustawione na tym samym poziomie gdzie kompetencje są ze sobą zbliżone
Spór kompetencyjny pozytywny - wiele organów zgadza się na wykonanie danej sprawy
Spór kompetencyjny negatywny - żaden z organów nie chce załatwić danej kompetencji
Spory (niecentralne) - rozstrzyga Prezes Rady Ministrów
Spory centralne rozstrzyga naczelny organ administracji publicznej
Kontekst pionowy - właściwość miejscowa (np. akt urodzenia można odebrać tylko w Olsztynie), właściwość rzeczowa (zadania w miarę dokładnie opisane w ustawach) i właściwość instancyjna (określenie organu do którego można się odwołać od decyzji administracyjnej którą wydał organ I instancji)
Organy jednoosobowe (jest ich najwięcej np. wojewoda, burmistrz , wójt , prezydent)
Organy kolegialne (np. KRRIT, Rada Ministrów
Przekazywanie kompetencji :
Dany organ ma niezmienne kompetencje do puki nie zmieni ich ustawa. Np. ochrona zabytków w Polsce do 2004 roku należało do ministerstwa kultury i dziedzictwa narodowego za pośrednictwem konserwatora zabytków , nowa ustawa mówi iż podstawowa opieka bieżąca przeniesiona została na poziom gminy.
Porozumienie administracyjne - powoduje że organy gminy X przekazuje swoje kompetencje organowi gminy Y.
Jednostka administracyjna przekaże jednostce samorządu terytorialnego (ale muszą zostać przekazane środki finansowe).
Organ administracyjny - cecha kompetencje
Organ administrujący - np. pozbywaniu się uprawnień do prawa do wykonywania zawodu.
Samorząd zawodowy - np. Naczelna Rada Lekarska , Naczelna Rada Adwokacka
Administracja zespolona podlega wojewodzie.
Administracja niezespolona podlega bezpośrednio administracji naczelnej lub centralnej.
28.III
Administracja zespolona - pomioty które działają pod bezpośrednim nadzorem i kontrolą wojewody.
Wojewódzki inspektor sanitarny jest elementem rząd administracji zespolonej.
Ustawodawca wprost określa że dany organ pracuje bezpośrednio podlega wojewodzie (kontrolowany i nadzorowany przez niego) np. jest komendanta wojewódzkiego policji.
Organy do organizacji niezespolonej ustawa 20 stycznia 2009 o województwie i administracji rządowej w województwie.
15 organów administracji zespolonej:
Cała administracja wojskowa (dowódcy okręgów wojskowych)
Dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów celnych (administracja celna) - bezpośrednio podlegają ministrowi właściwemu do spraw finansów
Dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych oraz dyrektorzy urzędów kontroli skarbowych (urzędów jest tych tyle co województw) - mają prawo ścigania przestępstw skarbowych
Dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i specjalizujących się … górniczych
Dyrektorzy okręgowych urzędów miar , naczelnicy obwodowych miar (legalizacja urządzeń pomiarowych)
Dyrektorzy okręgowych urzędów prowierczych, naczelnicy okręgowych urzędów prowierczych
Dyrektorzy regionalny urzędów gospodarki wodnej, dyrektorzy urzędów morskich
Urzędy statystyczne
Dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej
Granicznej i powiatowej inspekcji weterynarii
Inspektor straży granicznej
Okręgowi inspektorzy rybactwa morskiego
Regionalni dyrektorzy ochrony środowiska
Administracja niezespolona:
Organy działające w województwie są zobowiązane dać wojewodzie informacje z działalnością danego organu do końca lutego każdego roku.
Wojewoda :
Przedstawiciel rządu w województwie , kierownik administracji zespolonej
Nieliczni wojewodowie obieli urząd ministrów
Zadania administracji rządowej w województwie (w terenie):
Wojewodowie
Organy niezespolonej administracji rządowej (16 różnych podmiotów)
Organy urząd administracji zespolonej a województwie (zespolonej inspekcja służb i straży)
Jednostki samorządu terytorialnego jeżeli wynika z odrębnych ustaw lub porozumienia
Starosta tylko wtedy gdy wynika to z innych ustaw
Inne podmioty jeśli ich zadania wynikają z odrębnych ustaw
Ustawa - 24.IV.2003 o działalności pożytku publicznego i wolontariacie
Pozwala administracji prywatnej wykonywać niektóre zadania administracji publicznej.
Wojewoda :
Podmiot który jest sługą kilku panów, prawa i obowiązki określone są w wielu ustawach
Przedstawiciel rady ministrów w województwie
Zwierzchnik rządowej administracji zespolonej w województwie
Organ nadzoru nad działalnością jednostki
Nadzoruje lub jest kierownikiem
On jest nadzorowany (z różnych pozycji np. przez prezesa rady ministrów , czy przez ministra właściwego do spraw administracji, czy przez każdego członka rady ministrów
Ma pewną grupę osób zorganizowaną w postaci urzędu wojewódzkiego dostaje również środki finansowe
Organ - wojewoda (załatwia sprawy formalne)
Jednostka pomocnicza urząd wojewódzki
Grupa komórek organu / urzędu wojewódzkiego : wydziały (powołane do merytorycznych zadań urzędu), biura (realizują zadania obsługi urzędu )
W urzędzie wojewódzkim wydział to jednostka merytoryczna a biuro to jednostka obsługowa (pomocnicza).
Zadania :
Zgodność z działalnością rady ministrów
Dostosowuje do miejscowych warunków politykę rady ministrów
Jednostka samorządu terytorialnego cieszy się bardzo dużą niezależnością przez kontrolę wojewody, oprócz narzędzi kontrolnych ma (coś o zapobieganiu zagrożenia życiu, zdrowia życia publicznego, klęskom żywiołowym), może „zaprząc do roboty wszystkie” jednostki mu podległe.
Dokonuje oceny stanu przeciwpowodziowego , ogłasza i odwołuje pogotowie/ alarm przeciwpowodziowy
Wykonuje w oparciu o ustawy agencje bezpieczeństwa wew. i agencji wywiadowcze pewne uprawnienia które zabezpieczają państwo. Współdziała z wojskiem.
Przedstawienie radzie ministrów za pośrednictwem właściwych ministrów do spraw administracji pewnych dokumentów rządowych dotyczących danego województwa
Ustawa stwierdza że wykonuje on inne zadania ustalone w innych ustawach lub co każe rada ministrów (tak zwany worek bez dna)
Może wstrzymać egzekucje administracyjną
Wyjątkowo może wydać akty prawa miejscowego np. rozporządzenie o zakazie sprzedaży alkoholu w dany dzień
Prawo kontrolowania prawa miejscowego stanowione przez jednostki samorządowe
Może przeprowadzać kontrolę kompleksową , częściową, sprawdzającą(następcza) sprawność sposobu uwag z wcześniejszej kontroli, kontrola doraźna, kontrola koordynowana (te same zagadnienie kilka podmiotów kontrolowanych) Nadzoruje lub jest kierownikiem
Samorząd terytorialny pod względem legalności.
Pod względem legalności kontroluje wszystkie jednostki samorządu terytorialnego jeśli chodzi o zadania administracji rządowej opisane w ustawach o samorządzie gminnym , powiatowym i województwa.
Zachodzi wtedy gdy jednostki samorządu terytorialnego wykonują zadania administracji rządowej (bada legalność, gospodarność i rzetelność wykonywania owych zadań)