II. Weryfikacja sworzni tłokowych
1. Obejmuje oględziny zewnętrzne, defektoskopię elektromagnetyczną i pomiary mikrometryczne. Podczas oględzin można stwierdzić porysowanie powierzchni sworznia, miejscowe ubytki i odkształcenia. Defektoskopia elektromagnetyczna umożliwia wykrycie pęknięć niewidocznych gołym okiem. Po kontroli defektoskopią elektromagnetyczną i przy przewidywanej dalszej pracy sworznia w silniku, należy przeprowadzić dokładne rozmagnesowanie sworznia.
Pomiary te obejmują średnice najczęściej w trzech - pięciu płaszczyznach prostopadłych do osi sworznia i dwu wzajemnie do siebie prostopadłych kierunkach (I-I, 11-11 w każdej płaszczyźnie, przy czym kierunek I-I leży w płaszczyźnie osi tłoka).
Na podstawie wyników pomiarów można określić zużycie sworznia, luzy sworznia w otworach piast tłoka i tulei łba korbowodu oraz odchyłki okrągłości i walcowosci sworznia (otworów również). Pasowanie sworzni pływających w piastach wykonuje się zwykle G6/h5 dla tłoków żeliwnych i M6/h5 dla tłoków ze stopów lekkich, a we łbie korbowodu - F6/h5.
Wyznaczone wartości zużycia, luzów i odchyłek porównuje się z wartościami granicznymi (dopuszczalnymi) zawartymi w tabelach luzów zamieszczonymi zwykle w DTR silnika.
Regeneracja sworzni tłokowych
Pęknięcia i złamania dyskwalifikują sworzeń do dalszej pracy. Drobne porysowania i wytarcia nie naruszające wymiarów sworzni można wypolerować ręcznie drobnym płótnem ściernym lub pastą ścierną. Bardziej zużyte sworznie można regenerować szlifowaniem, galwanicznym chromowaniem lub napawaniem (natapianiem). Szlifowanie dotyczy tylko sworzni pracujących w tulejach piast tłoka, ponieważ po szlifowaniu - mającym na celu uzyskanie dokładnie okrągłego zarysu - sworzeń zmniejsza swoją średnicę i przywrócenie normalnego luzu w otworach piast tłoka umożliwia wymiana tulei. Tuleję łba korbowodu również wymienia się przy szlifowaniu sworznia. Należy pamiętać, ze szlifowanie nie może zmniejszyć grubości warstwy utwardzonej więcej niż o 50%.
Chromowanie stosuje się przy zużyciu sworznia nie przekraczającym 0,25 mm (powyżej tej wartości stosuje się napawanie). Przed chromowaniem sworzeń powinien być szlifowany do uzyskania odchyłek okrągłości i walcowosci mniejszych niż 0,15 mm. Rysy i wgłębienia na powierzchni szlifowanego sworznia są niedopuszczalne. Rowki, otwory i inne fragmenty sworznia nie poddawane regeneracji chromowaniem powinny być odizolowane od kąpieli.
Po zakończeniu chromowania sworznie szlifuje się na wymagane wymiary i przeprowadza dogładzanie (superfinish). Przy dogładzaniu stosuje się osełki karborundowe lub elektrokorundowe o ziarnistości 10=20
~m, spoiwo ceramiczne lub bakelitowe o twardości H-L; struktura osełek zawiera się w granicach 6 = 8.
Po wykańczającej obróbce sworznia warstwa chromu nie powinna być grubsza niż 0,15 mm. Jeżeli nie można spełnić tego warunku, należy stosować warstwy podkładowe Ni lub Fe.
Napawanie regeneracyjne sworzni tłokowych przeprowadza się metodą elektrowibracyjną lub metodą natapiania gazowego z zastosowaniem sproszkowanego stopu metali Boro Tec I0009 lub PMNi-50.
Regeneracja drążonych sworzni tłokowych może być przeprowadzana również metodą roztłaczania lub (rzadziej) spęczania (por. rozdz. 5.2.8).
Najprostszym sposobem jest roztłaczanie na zimno, jednak często prowadzi to do pęknięć twardej zewnętrznej warstwy sworznia. Roztłaczanie (spęczanie) na gorąco prowadzi się na sworzniu podgrzanym do temperatury 850=950°C w specjalnej matrycy podgrzanej do temperatury 450°C (roztłaczanie) lub stemplem (spęczanie) -. Aby uniknąć utleniania powierzchni sworznia, należy go nagrzewać w skrzynce stalowej wypełnionej węglem drzewnym z dodatkiem 5= 10% sody kalcynowanej (Na2C03). Otwór wewnętrzny sworznia trzeba uprzednio zalepić papką azbestową, aby się nie nawęglił
Po obróbce plastycznej sworzeń należy wolno studzić w popiele lub piasku i po ostudzeniu bardzo starannie skontrolować, czy powstały pęknięcia na jego zewnętrznej powierzchni. Mimo zabezpieczenia przed odwęglaniem na ogół zachodzi konieczność ponownego nawęglania na głębokość 0,5=1 mm, a następnie hartowania.
Pomiary
Tuleja cylindrowa została poddana pomiarom średnicówką mikrometryczną. Pomiary prowadzone były w dwóch kierunkach:
2. Wyniki :
Kierunek: dziub-rufa
Płaszczyzna: A-A
- - I I - - B-B
- - I I - - C-C
Kierunek: prawa burta - lewa burta
Płaszczyzna: A-A
- - I I - - B-B
- - I I - - C-C
Wnioski :
4.Pomiar sworzni tłokowych odbywał się przy pomocy mikrometru
Wyniki :
Kierunek : I-I
- płaszczyzna A-A
- płaszczyzna B-B
- płaszczyzna C-C
Kierunek : II-II
- płaszczyzna A-A
- płaszczyzna B-B
- płaszczyzna C-C
Wnioski: