Perspektywy Terapii HCV, ! Medycyna !

Badania nad nowymi strategiami leczenia zakażeń wirusem HCV są ukierunkowane przede wszystkim na pacjentów, którzy nie osiągnęli trwałej odpowiedzi wirusologicznej w wyniku stosowania aktualnie dostępnych metod terapeutycznych polegających na skojarzonym stosowaniu pegylowanego interferonu alfa z rybawiryną przez 24-48 tygodni. Jest to grupa obejmująca blisko połowę chorych spośród zakażonych najczęściej występującym w Polsce genotypem 1 wirusa.

Celem intensywnie prowadzonych w ostatnich latach badań jest opracowanie terapii wykazującej wyższą skuteczność przy krótszym czasie jej trwania, a także dogodnej drodze podawania leków (najlepiej doustnie) i mniejszej liczbie działań niepożądanych. Dla osiągnięcia tych celów podejmuje się działania zmierzające do modyfikacji dotychczasowych schematów leczenia, wprowadzenia nowych interferonów i analogów rybawiryny, a przede wszystkim opracowanie nowych leków o bezpośrednim działaniu przeciwwirusowym. W przypadku zakażeń HCV genotypem 2 oraz 3, rozważana jest możliwość skrócenia czasu leczenia do 12 tygodni. Skuteczność takiego postępowania jest porównywalna ze standardowym 24-tygodniowym schematem przy istotnym zmniejszeniu kosztów terapii i częstości działań niepożądanych, ale może znaleźć zastosowanie tylko u chorych, w których krwi nie stwierdzono wirusa już w 4 tygodniu terapii. Pomimo początkowych niepowodzeń nadal nadzieje na zmniejszenie częstości występowania niedokrwistości u chorych leczonych według aktualnie obowiązujących standardów, wiąże się z zastąpieniem rybawiryny jej analogiem - tarybawiryną. Wydaje się, że interferony pozostaną jeszcze przez długi czas podstawą leczenia zakażeń HCV. Znaczącym przełomem było wprowadzenie przed kilkoma laty pegylowanych interferonów alfa, które w porównaniu z uprzednio stosowanymi (dawkowanymi 3 razy w tygodniu), mogły być podawane pacjentom raz w tygodniu i pozwalały na uzyskanie wyższego odsetka trwałej odpowiedzi wirusologicznej. Jednak skuteczność terapii, zwłaszcza w odniesieniu do genotypu 1, jest wciąż niezadowalająca. Ponadto częste działania niepożądane utrudniają akceptację tego leczenia przez pacjentów, stając się często przyczyną pomijania dawek leku lub nawet przerywania terapii. Stąd też aktualne badania skupiają się na opracowaniu form interferonów, które posiadają dłuższy czas półtrwania. Najbardziej zaawansowane są prace nad albinterferonem (interferon alfa-2b połączony z ludzką albuminą), którego rejestracji można się spodziewać w najbliższym czasie. W stosunku do postaci pegylowanych interferonu alfa, albinterferon zapewnia zbliżoną skuteczność, podobny profil bezpieczeństwa i wyższy komfort życia, gdyż mo-że być stosowany raz na 2 lub nawet 4 tygodnie. Badania nad nowymi lekami przeciwwirusowymi koncentrują się w ostatnich latach na opracowaniu preparatów, które hamują namnażanie wirusa wpływając na powielanie jego materiału genetycznego (HCV RNA). Są to inhibitory proteazy i polimerazy HCV.

Najbardziej zaawansowane są obecnie badania nad inhibitorami proteazy - telaprewirem i boceprewirem. Wyniki badań wczesnej fazy nad innym lekiem z tej grupy, o symbolu TMC435350 wzbudziły duże zainteresowanie wśród lekarzy i naukowców uczestniczących w kongresie Amerykańskiego Towarzystwa Badań nad Chorobami Wątroby (AASLD). Inna grupa leków, nad którymi trwają intensywne badania uniemożliwia interakcję pomiędzy wirusem, a komórkami gospodarza powodując w ten sposób zahamowanie namnażania HCV. Są to inhibitory cyklofiliny, z których najbardziej zaawansowane badania dotyczą Debio-025. Lek ten posiada silne działanie przeciwwirusowe, potwierdzone zarówno w badaniach doświadczalnych, jak i klinicznych, nie prowokując przy tym powstawania oporności, którą obserwowano w trakcie stosowania inhibitorów proteazy lub polimerazy. Cytowane wyniki badań klinicznych dowodzą prawdopodobnej w przyszłości poprawy skuteczności leczenia zakażeń HCV. Otwierają możliwości skrócenia terapii przeciwwirusowej, a doustna droga podawania leków sprzyja regularnemu ich przyjmowaniu przez pacjentów. Jednak z uwagi na rozwój oporności wirusa HCV na nowe leki, w przyszłości konieczne będzie wprowadzenie schematów złożonych z kilku leków o różnym mechanizmie działania. Dzięki równoczesnemu stosowaniu interferonu możliwe będzie zmniejszenie ryzyka selekcji szczepów opornych, przy istotnej poprawie skuteczności w po-równaniu z aktualnie obowiązującymi standardami leczenia. Zasadniczym celem leczenia zakażeń HCV jest osiągnięcie trwałej odpowiedzi wirusologicznej przy zastosowaniu leczenia jak najmniej obciążającego dla pacjenta. Nowe kierunki badań na tym polu wskazują, że cel ten jest w zasięgu możliwości współczesnej nauki. Jednak wprowadzenie nowych preparatów do użytku powszechnego musi być poprzedzone dokładną oceną ich farmakokinetyki i toksyczności oraz dawkowania w badaniach klinicznych. Wydaje się pewne, że jeszcze przez długie lata interferon w różnych odmianach będzie stanowił podstawę terapii przeciwwirusowej zakażeń HCV.