MBOiR ( Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju)- Bank Światowy - cele, założenia, zasady funkcjonowania

Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju został powołany wraz z Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) na konferencji w Bretton Woods w 1944r.Do jego podstawowych zadań zaliczono:

 sfinansowanie odbudowy Europy Zachodniej za zniszczeń wojennych

 kredytowanie wstępnych inwestycji w krajach mniej rozwiniętych, którymi nie interesuje się kapitał prywatny jako inwestycjami mało rentowymi, a które w przyszłości miałyby uratować drogę do inwestycji tego kapitału. Głównym źródłem kredytów udzielanych przez bank są emisje obligacji krótkoterminowych i długoterminowych denominowanych w dolarach amerykańskich, jenach japońskich, markach niemieckich, frankach szwajcarskich.

W sumie w okresie 1946-1996 udzielono kredytów na kwotę ok.250mld USD, z tego na cele rolne ok. 45mld USD, energetykę ok.50mld USD, transportowe ok. 35mld USD. Z kredytów w największym stopniu korzystają państwa Europy i Ameryki Północnej (80mld USD), Azji i Ameryki Łacińskiej (po 70mld USD). W 1996r. największym kredytobiorcą były Chiny, największym inwestorem w obligacje Banku-Japonia.

W 1987r. Bank Światowy udzielił pożyczek na kwotę 19,3 mld USD, a w 1996-27,7 mld USD.

Pierwsza część tego zamierzenia szybko okazała się nieaktualna, Europa Zachodnia uzyskała pomoc w ramach Planu Marshalla na warunkach znacznie dogodniejszych niż oferował Bank Światowy. Główna uwaga tego banku została, więc skierowana na pomoc kredytową dla krajów słabo rozwiniętych, przeżywających kłopoty z bilansem płatniczym.

Bank Światowy jest instytucją międzynarodową o charakterze spółki akcyjnej, przy czym wszystkie akcje są w posiadaniu krajów członkowskich. Operacje BŚ polegają na udzielaniu pożyczek z funduszy własnych i z funduszów obcych, wypożyczonych przez bank na międzynarodowym rynku kredytowym (przez emisje obligacji). Bank udziela również gwarancji pożyczkom zaciąganym przez rządy krajów członkowskich, ich banki i przedsięb. (z gwarancjami rządowymi) w bankach komercyjnych.

W sumie BŚ odgrywa współcześnie znaczną rolę w kształtowaniu międzynarodowych stosunków ekonomicznych, wpływając na zagraniczną politykę ekonomiczną krajów korzystających z jego pomocy i międzynarodową politykę ekonomiczną w skali globalnej.

Cele statutowe banku:

 Udzielanie pomocy w odbudowie i rozwoju terytoriów państw członkowskich

 Promowanie i ułatwianie dopływu kapitału inwestycyjnego

 Popieranie długoterminowego zrównoważonego wzrostu gospodarczego

 Popieranie przedsięwzięć prowadzących do:

 Wzrostu wymiany międzynarodowej

 Utrzymania równowagi bilansu płatniczego

 Popieranie rozwoju państw słabiej rozwiniętych

 Finansowanie inwestycji rozwojowych, zwiększających zasoby produkcyjne państw

 Wspieranie, promowanie prywatnych inwestycji zagranicznych

 Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości lokalnej

 Wspieranie rozwoju infrastruktury

Na początku XXI w. działania Banku są koncentrowane na:

Pomoc najbiedniejszym państwom w zakresie redukcji ich zadłużenia tak, aby mogły one podejmować inicjatywy rozwojowe zamiast spłaty odsetek

Pomocy w zwalczaniu korupcji podkopującej wzrost ekonomiczny

Wspomaganie państw rozwijających się w obszarze wdrażania nowoczesnych technologii, by mogły stać się bardziej konkurencyjne

Umocnienie i zreformowaniu systemów bankowych i sektorów finansowych, by uniknąć w przyszłości takich kryzysów jak w Meksyku 1994-1995, Azji Wschodniej 1997-1998

Określeniu przyszłych potrzeb żywnościowych zwiększającej się liczby ludności i zwrócenie większej uwagi na rozwój rolniczo wiejski

Zapewnieniu spójności rozwoju z potrzebami społecznymi i kulturalnymi ludności

Inwestowanie w ludzi

Koncentrowanie się na rozwoju społecznym, redukcji biedy

Umacnianiu zdolności państw w zakresie zapewnienia dobrych jakościowo usług, skutecznych, przejrzystych

Ochronie środowiska

Wspieranie reform celem stworzenia stabilnego środowiska makroekonomicznego, prowadzących do inwestycji i planowania długoterminowego

Organizacja Banku Światowego jest zbliżona do organizacji Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Organem polityczno-decyzyjnym jest Rada Gubernatorów, w skład której wchodzi po jednym gubernatorze i po jednym zastępcy z każdego kraju. Zbiera się na dorocznych sesjach, podejmując najważniejsze decyzje. Bieżącymi sprawami kieruje 21 osobowy Zarząd, 5 jego członków mianują najważniejsi udziałowcy. Zwierzchnikiem personelu jest Prezes Banku. Decyzje mniej ważne (administracyjne) podejmowane są zwykłą większością głosów, najważniejsze podejmowane są kwalifikowaną większością głosów. Podział zadań między członkami kierownictwa Banku Światowego można przedstawić następująco(stan z 1marca 2002r.):

 Prezydent-nadzór ogólny, bezpośrednie kierowanie Audytingiem wewnętrznym

 Wiceprezydent -stosunki zewnętrzne, stosunki z ONZ

 Wiceprezydent -Europa

 Wiceprezydent -Szef Ekonomiczny

 Wiceprezydent -radca generalny

 Dyrektor zarządzający -infrastruktura i prawny sektor

 Dyrektor zarządzający -rozwój społeczny, Instytut Banku Światowego

 Dyrektor zarządzający -rozwój ekologiczno społeczny; zasoby ludzkie; usługi ogólne; polityka operacyjna i usługi dla państw, grupa problemów informacyjnych

 Dyrektor zarządzający -sprawy finansowe; kontrola; skarbiec; redukcja biedy i zarządzanie ekonomiczne, sektor finansowy

ZAKRES FINANSOWANIA I KOFINANSOWANIA:

 Bezpośrednie finansowanie (kofinansowanie) projektów inwestycyjnych

 Uczestnictwo w pożyczkach zaciąganych z różnych źródeł

 Udzielanie gwarancji kredytowych przy kredytach z innych źródeł

 Organizacja pożyczek

 Sprzedaz udziałów

Materiały źródłowe:

Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Paweł Bożyk, Józef Misala, Mieczysław Puławski, „Międzynarodowe Stosunki Ekonomiczne”

Praca zbiorowa pod redakcją Bogumiła Bernasia „Międzynarodowe transakcje ekonomiczne”, wyd. Difin, Warszawa 2002

Pracę przygotowały:

Agnieszka Bartosiak, Joanna Borysiuk, Anna Jaworska, Beata Kozera

2

---