Ćwiczenia

03.12.2005 r.

MAKROEKONOMIA

Część pierwsza

Zasób siły roboczej

Rynek pracy - popyt na pracę z podążą na pracę

Cena to płaca

Popyt zgłaszają pracodawcy

Podaż pracy zgłaszana przez pracowników

Równowaga popytna pracę = podaży na pracę

nie oznacza to jednak stopnia bezrobocia = 0

Rynek jest w równowadze gdy

rejestrowana stopa bezrobocia = naturalnej stopie bezrobocia

stopa bezrobocia naturalnego > 0

Zasoby siły roboczej a nie ogół ludności

interesują nas w

długim okresie

Rodzaje bezrobocia i jego przyczyny

Kryterium przyczyny pozostawania bez pracy:

1. bezrobocie strukturalne

2. bezrobocie frykcyjne

3. bezrobocie sezonowe

4. bezrobocie koniunkturalne ( cykliczne)

5. bezrobocie klasyczne ( dobrowolne)

6. bezrobocie keynesowskie

Bezrobocie

• jawne,

• ukryte,

• przymusowe

• naturalne

• krótko, średnio i długookresowe, chroniczne - według długości pozostawania bez pracy

Bezrobocie strukturalne - pojawia się wtedy gdy zmienia się struktura produkcji, a wraz z nią struktura popytu na pracę.

Bezrobocie to powstaje gdy są niedopasowania strukturalne produkcji

Struktura popytu - a struktura podaży

Gdy dynamicznie rezygnujemy z przemysłu ciężkiego występuje w każdej gospodarce rynkowej. Zanika produkcja pewnych produktów a potrzeba wysoce wyspecjalizowanych specjalistów w pewnych dziedzinach

Bezrobocie frykcyjne - wynika z niedoskonałości rynku pracy przejawiających się np. w braku pełnej informacji ( ani pracodawca ani pracobiorca)

Wynika z przestrzennego niedopasowania siły roboczej do miejsc pracy

Bezrobocie naturalne jest to 1 poziom minimalny bezrobocia występuje w każdej gospodarce rynkowej a wynikający z niedoskonałości rynku

Na bezrobocie naturalne składa się:

1. bezrobocie frykcyjne i część

2. bezrobocia strukturalnego ( związanego z dynamiką)

Naturalną stopę bezrobocia szacuje się na około 46 % to zależy od gospodarki

Siła robocza mobilna ( elastyczna) - możliwość przemieszczania w danym kraju bezrobocie naturalne jest mniejsze.

W Polsce i W Europie ludzie nie są skłonni do zmiany miejsca zamieszkania w poszukiwaniu pracy.

Bezrobocie sezonowe - wynika z sezonowości produkcji w niektórych branżach np. rolnictwie

Bezrobocie koniunkturalne - (cykliczne) występuje w sytuacji pogorszenia koniunktury gospodarczej ( mały popyt wewnętrzny) zmniejsza się zatrudnienie

Bezrobocie klasyczne ( dobrowolne) - rodzaj ten wskazywali klasycy ekonomii XVIII/XIX w. wynika z tego że pracownicy nie akceptują rynkowego mechanizmu kształtowania się płac i żądaniami ( np. za pośrednictwem związków zawodowych ) płac wyższych niż płace równowagi

Płaca

PL popyt SL podaż

PE

Wielkość zatrudnienia

Brak akceptacji - polityka związków zawodowych ( ograniczyć wpływ znieść płace minimalne).

Jest dobrowolne bo nie godzimy się na działanie rynku ( dobrowolne pozostanie bez pracy)

• nie opłaca się ludziom pracować za najniższe wynagrodzenie

Bezrobocie Keynesowskie ( przymusowe ) - występuje w sytuacji niedostatecznego popytu na towary - jeżeli nie ma popytu na dobro to nie ma popytu na pracę potrzebną do jego wytworzenia. Bezrobocie to ma charakter przymusowy gdyż nie zmniejszy się nawet gdyby pracobiorcy ( pracownicy ) zaakceptowali niższe stawki płac.

Nie zależna od woli pracobiorców.

Bezrobocie ukryte - występuje w sytuacji przerostu zatrudnienia tzn. gdy jest zatrudnionych więcej osób niż to wynika z potrzeb procesu produkcji. Bezrobocie ukryte występowało w gospodarkach centralnie sterownych a w gospodarce rynkowej występuje w rolnictwie w firmach państwowych np. kolej.

Bezrobocie jawne - pojawia się gdy pracownicy zbędni z punktu widzenia procesu produkcji tracą pracę

Konsekwencje bezrobocia

► pozytywne

• lepsze wykorzystanie i lepsza alokacja siły roboczej

• motywowanie ludzi do lepszej i wydajniejszej pracy

► bezrobocie jest zjawiskiem niekorzystnym dla gospodarki

Koszty bezrobocia ( skutki )

Prywatne Społeczne

Dotyczą osoby bezrobotnej - te które dotyczą gospodarki

• utrata dochodów z tytułu pracy jako całości

• negatywne skutki natury psychiczno 1. konieczność świadczeń

- psychologicznej np. stres itp. socjalnych ( wypłata zasiłków)

2. osoby bezrobotne nie uczestniczą

w wytwarzaniu PKB

cześć dochodu którą

dysponuje państwo

Artur Okun

Straty w PKB określamy z prawa Okuna które mówi że

Jakie są straty w PKB w warunkach bezrobocia - na każdy jeden procent rejestrowanego bezrobocia powyżej naturalnej stopy bezrobocia

Wytwarzany PKB ( PKB rzeczywisty ) jest o 2-3 % mniejszy od PKB potencjalnego wytworzonego przy pełnym zatrudnieniu .

Część PKB której gospodarka nie wytwarza nazywamy LUKĄ PKB

Naturalna stopa bezrobocie 4 - 6%

2 - 3 %

18 % - w Polsce bezrobocia - 6 % bezrobocie naturalne = 12 %

24 - 36 % PKB nie wytwarzamy taka jest luka PKB

Polityka państwa na rynku pracy

Polityka aktywna Polityka pasywna

Obejmuje działania służące obejmuje działania służące

obniżeniu stopy bezrobocia ( obejmujące ) łagodzenie

mogą one mieć charakter skutków bezrobocia

mikroekonomiczny - zasiłki

np. usprawnienie - zapomogi

pośrednictwa pracy, - inne świadczenia socjalne

dotowanie zatrudnień,

organizowanie szkoleń,

kursów, programy typu

praca i staże itp.

na konkretny rynek

do konkretnych grup

makroekonomiczne

obejmują stosowanie

instrumentów polityki

fiskalnej i pieniężnej,

obniżka podatków

2

Ogół ludności

Osoby w wieku nieprodukcyjnym

Do 18 roku życia i po 60 i 65 roku życia

Osoby w wieku produkcyjnym

(osoby zdolne do pracy )

18-60 kobiety

18-65 mężczyźni

przedprodukcyjny

Osoby w wieku po produkcyjnym

Aktywni zawodowo

Wyrażają chęć do podjęcia pracy

Podstawowym motywem podjęcia pracy jest przymus ekonomiczny

Bierni zawodowo

Nie są zainteresowani podjęciem pracy

• gospodynie domowe

• studenci studiów dziennych

zatrudnieni

bezrobotni

Bezrobocie którego uniknąć się nie da wynika z istoty gospodarki rynkowej

Wchodzą w skład bezrobocia naturalnego

---