I Apologia w rozwoju historycznym
1. Źródła.
Słowo „apologia” oznacza w grece obronę, mowę obronną, czynność bronienia się, na przykład w sądzie. Pochodzi od apologeomai - bronić się, przemawiać w swojej obronie, bronić swej sprawy, wygłaszać obronę.
Apologia jest zatem od początku dziedziną chrześcijańskiego zaangażowania intelektualnego, polegającego na formułowaniu i obronie racji wiary chrześcijańskiej, motywów nadziei i postaw miłości agape.
2. DIAGNOZA NOWOŻYTNOŚCI, CZYLI DLACZEGO W „NASZYCH CZASACH” WIARA POTRZEBUJE APOLOGII?
Nie ma prawdy, są tylko opinie... Nieprawda: „nikomu nie może naprawdę być obojętne, czy jego wiedza jest prawdziwa”, Fides et ratio 25
Demokracja to system, w którym wszystko należy demokratycznie przegłosować...Nieprawda: demokracja, jeśli nie opiera się na trwałych wartościach prawdy i Dekalogu, ginie.
APOLOGIA - dokonywana w aktualnym kontekście czasu i przestrzeni intelektualna i praktyczna obrona podstaw cywilizacji euroatlantyckiej, zbudowanej na:
- godności osoby ludzkiej
- szacunku dla praw człowieka (w tym prawie do wolności religijnej)
- poszanowaniu jego wymiaru transcendentnego
- podstawowych ideałach chrześcijańskich
- uznaniu naturalnej różnicy płci
- niepodważalności małżeństwa między kobietą a mężczyzną oraz stworzonej przez nich rodziny
POSTMODERNIZM - negatywna reakcja na oświecenie; wyraża się utratą wiary w instrumentalny rozum i możliwość uchwycenia sensu historii oraz brakiem zaufania do ideologii, systemów intelektualnych, politycznych, ekonomicznych i edukacyjnych. Postmodernizm jest pojęciem opisującym ludzkie postawy, zachowania, wzory myślenia, poglądy na sztukę, politykę i religię.
Po raz pierwszy w sposób świadomy użył tego terminu w 1979 r. J.F. Lyotard w książce „La condition postmoderne”.
Robert Rorty - Główne tezy postmodernizmu światopoglądowego:
brak sensu nie musi być brakiem,
wielość zaś prawd jest zjawiskiem pozytywnym,
„radość pluralizmu”, „smak wielości”
„kanonzacja” poszukiwania.
POLITYCZNA POPRAWNOSC (political correctness). Mianem tym określa się ukryte narzucanie przez środowiska liberalno-ateistyczne pewnej „jedynie poprawnej” postawy wobec rzeczywistości, „nowej świadomości”, wolnej o chrześcijańskiej hierarchii wartości i etykietowania jako zacofanych fundamentalistów wszystkich, którzy "ośmielają" się mieć inne spojrzenie. Ten rodzaj presji i „ukrytej perswazji” (the hidden persuasion) jest szczególnie obecny w mediach, a system ocen i hierarchia wartości zależy przecież dzisiaj w znacznej mierze od tego, jak daną sprawę, ideę, instytucję przedstawiają środki przekazu.
SOCPOSTMODERNIZM - głoszenie skrajnego relatywizmu w ocenie przeszłości, gloryfikowanie hedonizmu jako filozofii życia, podważanie autentycznych autorytetów, podkreślanie potrzeby społeczeństwa otwartego, pluralistycznego, które niejako z natury wymaga istnienia postkomunistów.
Sekularyzacja - proces społeczno-kulturowym polegający na ukształtowaniu się struktur i idei autonomicznych wobec bezpośredniego wpływu religii: demokracji, ekonomii, kultury.
Chodzi o to, że społeczności państwowe czy międzynarodowe, a także sami członkowie Kościoła o tyle, o ile tworzą te społeczności, cieszą się autonomią działań. Nie oczekując na bezpośrednie wskazania autorytetu kościelnego, winni kierować się własną inwencją inspirowaną Ewangelią i rozumem oświeconym wiarą. Autonomia nie jest zatem niezależnością od Boga i od prawa Bożego. Zakłada ona u każdego możność naturalnego poznania Boga i Jego prawa, a katolika zobowiązuje do przepajania duchem Ewangelii jego zaangażowania w świecie.
Sekularyzm - zepsuty owoc sekularyzacji, polegający na desakralizacji i laicyzacji życia społecznego i indywidualnego.