WILGOTNOŚĆ POWIETRZA
Wilgotność bezwzględna powietrza- masa pary wodnej zawartej w 1 m powietrza. Jej wymiarem jest
.
Bezwzględna wilgotność atmosferyczna waha się od ok. 0.002
zimą do ok. 0.02
latem.
W praktyce nie ma większego znaczenia ilość pary w 1 m3, lecz stopień nasycenia powietrza parą wodną zależy jeszcze od temperatury, dlatego wprowadza się pojęcie wilgotności względnej
Wilgotność względną powietrza - stosunek masy pary wodnej m1 zawartej w pewnej objętości powietrza do tej masy pary wodnej m2, która by tę objętość w danej temperaturze nasyciła.
Masa pary m w danej objętości zależy od gęstości ρ (
), a gęstość jest wprost proporcjonalna do ciśnienia p, możemy więc zapisać:
gdzie a- współczynnik proporcjonalności oraz
p1- prężność pary wodnej zawartej w powietrzu w pewnej temperaturze, p2- prężność pary wodnej nasyconej w tej temperaturze.
Wilgotność względną wyrażamy zwykle w %
Np. wilgotność w = 50% oznacza wg. wzoru, że
, czyli powietrze zawiera połowę tej masy pary wodnej, która byłaby potrzebna do nasycenia; W = 100% oznacza nasycenia.
Wilgotność względna powietrza ma podstawowe znaczenie w spichlerzach zbożowych, magazynach żywnościowych, a także bibliotekach, muzeach itp. Do jej pomiarów stosuje się higrometry (włosowy, Aluarda, Daniela) oraz psychometry.
POMIAR WILGOTNOŚCI POWIETRZA ZA POMOCĄ PSYCHOMETRU
Psychometr
Na wspólnej podstawie są zawieszone dwa jednakowe termometry. Zbiorniczek z rtęcią jednego z nich, owinięty muślinem, jest stale zwilżany wodą z naczynka n, w którym zanurzony jest jeden koniec muślinu.
Woda parując zużywa ciepło. Pobiera je z najbliższego otoczenia , a więc z termometru, który tym samym oziębia się i to tym bardziej, im szybsze jest parowanie, czyli im suchsze jest powietrze. Termonetr jednocześnie uzupełnia swe ciepło z otoczenia. Przy pewnej różnicy temperatur między termometrem mokrym
a suchym
, czyli otoczeniem, dopływ ciepła dokładnie pokrywa straty i wówczas różnica temperatur obu termometrów się ustala.
Biorąc pod uwagę różnicę temperatur obu termometrów, możemy z tablic psychometrycznych odczytać wilgotność powietrza lub ją obliczyć, korzystając ze wzoru:
gdzie: p2 - prężność pary wodnej nasyconej w temp. termometru suchego, p1 -prężność pary wodnej znajdującej się w powietrzu
Prężność pary wodnej p1 znajdującej się w powietrzu obliczamy ze wzoru:
gdzie: p - prężność pary wodnej nasyconej w temp. termometru mokrego t2, k - stały współczynnik, t1 - temp. termometru suchego, t2 - temp. termometru mokrego, b - ciśnienie atmosferyczne
W przybliżeniu można przyjąć, że szybkość parowania V (tzn. masa m wody przechodzącej w stan pary w ciągu 1 s.) jest proporcjonalna do różnicy między ciśnieniem p pary nasyconej tej cieczy w danej temperaturze a ciśnieniem pary p1 panującym w danej chwili nad cieczą oraz do powierzchni parującej S i odwrotnie proporcjonalna do ciśnienia barometrycznego.
Ilość ciepła pobranego na parowanie Q1 jest z kolei proporcjonalna do szybkości parowania.
Mamy zatem: Q1 V,
gdzie: B - współczynnik proporcjonalności.
Dopływ ciepła do termometru wilgotnego jest wprost proporcjonalny do różnicy temperatury otoczenia t1 (czyli termometru suchego) i temp. termometru wilgotnego ( t2) oraz do ogrzewanej powierzchni:
gdzie: C - współczynnik proporcjonalności
Z chwilą ustalenia się temperatury t2 dopływ ciepło równa się odpływowi Q1 = Q2 stąd:
gdzie: k - stały współczynnik charakterystyczny dla danego układu (przyrządu)
Powietrze w pokoju jest prawie nieruchome, psychometr wskazywał by więc wilgotność tylko swego najbliższego otoczenia nasyconego parą z mokrego muślinu. Aby tego uniknąć, przedmuchuje się powietrze za pomocą wiatraczka.